Miyani ishontiruvchi, yolgʻon mexanizmi
Bizning miyamiz biron narsani rostligini bilishi uchun uni tekshirish shart emas.
Takror-takror kelgan infoni rost deb oʻylaydi, kamida 7 marta. Ilm-fanda — illuziyon rostgoʻylik effekti deyiladi.
1 oyda boʻyni oʻstiradigan yoki ozdiradigan dorilarni ongimizga singdirib yuborishgan.
Bu yerda *konformizm effekti ham ishlatiladi:
Qafasga uchta maymun qo‘yiladi, qafas ichida zinapoya va tepada banan osilgan.
Maymunlardan biri bananga yetish uchun zinapoyaga chiqqanda, hammalari ustiga muzdek suv sepiladi. Shu sababli, hech biri bananga yaqinlashishga urinmay qo‘yadi.
Keyin bir maymun yangi maymun bilan almashtiriladi. Yangi maymun bananga yaqinlashmoqchi bo‘lganda, boshqalar uni urib to‘xtatadi. U sababini tushunmasa ham, zinapoyaga chiqmay qo‘yadi.
Shu jarayon yana bir necha marta takrorlanadi: har safar yangi maymun qo‘shilganda, qafasdagilar uni bananga yaqinlashtirmay urishadi.
Oxirida qafasda dastlabki muzdek suv tajribasini boshidan o‘tkazmagan maymunlar qoladi. Lekin ular ham "doim shunday bo‘lgan" deb, bananga yaqinlashishga yo‘l qo‘yishmaydi.
Bu hikoya odatlar va sababini bilmagan holda ularga amal qilishni tushuntiradi.
Insonlar ko‘pincha o‘z qarashlarini sinchiklab tahlil qilmaydi, balki atrofdagilar yoki takroriy ma’lumotlarga ishonadi.
*Konformizm — bu odamning atrofdagi ijtimoiy ta'sirlarga moslashishi va boshqalarni takrorlashidir. Boshqalar qanday harakat qilsa, shunday qilishga intilishdir.
@rahmonov_blogi
Bizning miyamiz biron narsani rostligini bilishi uchun uni tekshirish shart emas.
Takror-takror kelgan infoni rost deb oʻylaydi, kamida 7 marta. Ilm-fanda — illuziyon rostgoʻylik effekti deyiladi.
1 oyda boʻyni oʻstiradigan yoki ozdiradigan dorilarni ongimizga singdirib yuborishgan.
Bu yerda *konformizm effekti ham ishlatiladi:
Qafasga uchta maymun qo‘yiladi, qafas ichida zinapoya va tepada banan osilgan.
Maymunlardan biri bananga yetish uchun zinapoyaga chiqqanda, hammalari ustiga muzdek suv sepiladi. Shu sababli, hech biri bananga yaqinlashishga urinmay qo‘yadi.
Keyin bir maymun yangi maymun bilan almashtiriladi. Yangi maymun bananga yaqinlashmoqchi bo‘lganda, boshqalar uni urib to‘xtatadi. U sababini tushunmasa ham, zinapoyaga chiqmay qo‘yadi.
Shu jarayon yana bir necha marta takrorlanadi: har safar yangi maymun qo‘shilganda, qafasdagilar uni bananga yaqinlashtirmay urishadi.
Oxirida qafasda dastlabki muzdek suv tajribasini boshidan o‘tkazmagan maymunlar qoladi. Lekin ular ham "doim shunday bo‘lgan" deb, bananga yaqinlashishga yo‘l qo‘yishmaydi.
Bu hikoya odatlar va sababini bilmagan holda ularga amal qilishni tushuntiradi.
Insonlar ko‘pincha o‘z qarashlarini sinchiklab tahlil qilmaydi, balki atrofdagilar yoki takroriy ma’lumotlarga ishonadi.
*Konformizm — bu odamning atrofdagi ijtimoiy ta'sirlarga moslashishi va boshqalarni takrorlashidir. Boshqalar qanday harakat qilsa, shunday qilishga intilishdir.
@rahmonov_blogi