PsixoPAT / Psixolog blogi

Пичирлашнинг сирли кучи ёҳуд устозларга ибрат
бўладиган воқеа

Педагогика оламида Шалва Амонашвилли исмини эшитмаганни топиш қийин.

Биз ҳам каналимизда устоздан айрим маҳорат дарслари билан бўлишгандик.

Ишонасизми, педагогика фанлари номзоди (1960), психология фанлари доктори (1972), педагогика фанлари академияси академиги (1989) Шалва Амонашвилли 7-синфгача қип-қизил иккичи бўлган.

Ҳамма фандан баҳолари ёмон бўлганидан дастлаб 3-синфдан, кейин 5-синфдан кейинги синфга шартли ўтказилган.

Аммо шундай “қолоқ” уқувчи мактабни олтин медал билан тугатади.

Ҳаммасига битта устоз сабабчи бўлган экан.
Еттинчи синфда уларга грузин тилидан янги устоз тайинланади.

Кечаги иккичи кундалигида дастлабки “5” лар пайдо бўлади.

Олимнинг хотирлашича, бу “5” лар аслида ошиқча рағбат билан қўйилган:

“Чамаси, бу устозимиз, мени дастлаб бир нима билан “илинтириб олиш” кераклигини ҳис этган”.

Дастлабки бешлардан кейин ўқувчи кутубхонага борадиган бўлди, ўқиб тайёрланиб келадиган бўлди, аммо бошқа фанлардан ҳали ҳам “2” олишда давом этди.
Кунлардан бирида синф дарсда иншо ёзадиган бўлди.

Шалва устозини хурсанд қилиш илинжида, “Шундай иншо ёзайки, бунақасини ҳали ўқимаган бўлсинлар, қойил қолсинлар”, деб турганида ўқитувчи охиста олдиган келиб қулоғига ПИЧИРЛАБ шундай дейди:

“Болакай, менинг бешларим иккилар орасида уятдан роса қизариб кетаяпти-ку, нима қилсак бўлади?”.

Ҳозирда 94 ёшда бўлиб турган Шалва Амонашвилли қарийб 80 йил олдинги бу бир зумлик пичир-пичирдан қолган хотирани шундай эслайди:

“Кўзим одида устоз либосидаги бежирим тақинчоқ, димоғимда “Қизил Москва” атири, ва бетимда оҳиста теккан устоз кокилларини ҳис этиб, айтган гапларидан бошимни эгиб, йиғлаб юборганман.

Ўша сўзлардан кейин ўзимни қўлга олиб, иккиларни 3 га, кейин 4 га айлантирдим, охири мактабни олтин медал билан тугатдим”.

Нуроний олим-устоз ўзи иқрор бўлишича, ўша олис мактаб йилларида ўқитувчи опа икки оғиз пичир-пичир сўзи бўлмаганида, ҳозирги юксаклик даражаси, миллионлаб одамлар эътиборига тушиш мақоми ҳам бўлмасди.

Балки кимдир педагог ўз сўзини ўтказиши учун албатта, бор овози билан бақириши керак, кимдир дўқ урмасанг, сени эшитишмайди ҳам, ҳурмат қилишмайди ҳам, деб ҳисоблар.

Балки бундай ҳисоблаш учун уларнинг асослари ҳам бордир, эҳтимол, қайсидир вазиятда шундай қилишга ўзини мажбур ҳис этар.

Ҳар қалай биз бир инсоннинг ҳаётидаги кичик лавҳани эслаб, устоз бошқача йўлни танлаши ҳам мумкинлигини эслатмоқчи бўлдик, холос.

Биз шунчаки, бир инсоннинг ҳаётидаги бир лавҳа. Хулоса чиқариш ҳар кимнинг ўзидан...

Устоз кундалиги жамоаси (психол. ф. д. П.С. Эргашев илмий таҳрири остида)

@Ustoz_kundaligi

Ўзбек тилида лидерлик ҳақида китоблар тиқилиб кетди. Селф-импрувмент ҳақидаги китобларнинг бир йўналиши бўлган лидерлик аслида олдиндан ҳам жуда оммабоп эди, лекин биз кўпроқ русча ўқирдик.

Хуллас, шундай китобларни ўқиш тажрибасидан келиб чиқиб, уларни ўқиш нега бефойдалигини бандма-банд тушунтириб бераман. Майли, бутунлай демай, бундай китоблар муаллифлари ичида танишлар бор. Асосан бефойда.

- умумий тавсиялар — "кучли бўл", "эринма", "қатъиятли бўл" қабилидаги умумий гапларнинг фойдасига нолга тенг; уларни ўзимиз ҳам биламиз, лекин бунга эришиш йўлларини билмаймиз, бу йўлларни лидерлик китоблари ўргатмайди;

- кучли бўлиш, қатъиятли бўлиш аслида ҳамма вазиятда ҳам ишламайди. Ҳаёт мураккаб, лидер баъзида қаттиққўл, баъзила юмшоқ, баъзида айёр, баъзида самимий бўлиши керак. Қолаверса, лидер ҳам одам, баъзан эриниши, қўрқиши, ўзига ишонмаслиги табиий ҳол. Лидерлар фақат ўзига ишонар экан деб ўйлаб қолган одамлар бир марта ишончсизликка тушиб қолса, шу билан қурган олами вайрон бўлади ва тушкунликка тушиб қолади;

- ўзи лидерлар ҳам ҳар хил бўлади, ҳар хил хислат талаб қилинади, қандайдир умумий рецепт йўқ. Конкрет соҳа ва вазиятга қараб талаблар ўзгаради, керакли кўникмалар эса тажрибадан келиб чиқиб ўзлаштирилади;

- ҳамма ҳам лидер бўлиши шарт эмас аслида. Кимдир бир чеккада ишини қилиб юришни хоҳлайди ва бундан ўзини бахтли ҳис қилади. Лидерликни универсал ва ягона ютуқли стратегия деб ўйламаслик керак;

- одам ўзини қайта ясаб, қайта тарбиялаши жуда қийин. Буни уддалаган одам аслида ич-ичидан ўзини синдириб қўйиши ва энг майда хатодан сўнг ичдан зил кетиши мумкин. Шунга одам ўзини мажбуран лидерлаштириши эмас, феъл-атворига қараб касб ва соҳа танлаши керак. Қаердадир тартибли ҳаракатчан бюрократлар, қаердадир бетартиб эринчоқ ижодкорлар керак;

- машҳур одамларнинг омад ҳикоялари негадир кимнидир лидерликка илҳомлантириши керак деб ўйлашади. Лекин ҳаммани ҳар хил одам илҳомлантириши мумкин. Айтайлик, лидерлик ҳақидаги китоблардан олимларнинг муваффақият ҳикояларини топмаганман, тижоратчиларнинг ҳикоялари эса менга мутлақо қизиқ эмас;

- қолаверса, бу ҳикоялар ҳам универсал эмас, ўта шахсий ҳолатларга асосланади. Генри Форд учун ишлаган принциплар бошқалар учун ишламаслиги мумкин. Фордни юксакка кўтарган тасодифлар сенда бўлмаслиги мумкин, сенгача ҳам минглаб одам худди унинг йўлидан юриб, омадга эришмаган бўлиши мумкин (мумкин эмас, аниқ);

- китобларнинг аксарияти юзаки ва бир-бирини такрорлайди.

Инсон табиатини чуқурроқ ўрганадиган китоблардан ўқинг. Масалан, бадиий адабиётдан. Фойдаси кўпроқ бўлади.

@AsanovEldar

#fakt #tanlov

AQSh yosh davlat paytida o'ziga turli ramzlar tanlayotgan damlar edi.

AQSh yetakchilari oldida "AQShning milliy qushi" qaysi bo'lishi kerakligi haqida savol ko'ndalang turardi. Benjamin Franklin tarixga hurmat yuzasidan kurka variantini ilgari suradi. Boshqalar esa oq boshli burgut (bald eagle) variantini maqullardi, axir bu qush jasorat va erkinlik ramzi edi. Ideal variant.

Shunda Benjamin Franklin qiziqarli faktlarni aytib, bahsda raqiblarini sindirmoqchi bo'ladi. Ya'ni bu qush boshqa qushlar tutgan baliqlarni o'g'irlab olishardi, bundan tashqari kichik qushlar oq boshli burgutga galalashib hujum qilsa, mardonavor qush sekingina juftakni rostlab qolishga odatlangandi.

Ammo ovoz berish jarayonida burgut varianti baribir yutib chiqadi va hammasi biz bilgan ko'rinishga o'tadi.

Xulosa shuki, o'g'ri va qo'rqoq bo'lib ham shuncha ehtiromga ega bo'lish mumkin. 😉

🦃 ❌
🦅 ✅

@hammasiyaxshi_rancho

Oilaviy munosabatlarni mustahkam saqlash uchun Genri Jeyms (amerikalik atoqli yozuvchi) ning 4⃣ ta tavsiyasi

1⃣ Boshqa odamlar bilan munosabatda shuni unutmaslik lozimki, ularning o'zlari xohlagandek baxtli bo'lishiga halaqit qilmaslik kerak. Turmush o'rtog'ingizga ham.

2⃣ Nikohning muvaffaqiyati bu loyiq odamni topishdagina emas, o'zingizni ham shunday odam bo'lishga qobiliyatingizda.

3⃣ Oilaviy baxtingizni saqlab qolmoqchi bo'lsangiz, tirnoq ostidan kir qidirmang, shubha qilmang. Sevgi o'zaro ishonchning ustiga quriladi.

4⃣ Oilaviy hayotingizda baxtli bo'lmoqchi bo'lsangiz, turmush o'rtog'ingizni o'zgartirishga harakat qilmang, boricha qabul qiling, xato va kamchiliklari bilan.

@psixologkanali

Ҳар нарсанинг ўз вақти бор.

Талабалик давримда дадам бир балиқ заводда ишлар эдилар, ҳамма жойда иш топиш қийин, ҳатто ташкилотлар ойлик беришга ҳам қийналишар, асосан ойликни асосан ўзлари ишлаб чиқарган маҳсулот билан беришар эди. Дадамга ҳам ойликни балиқ кўринишида беришибди.

Мен бу балиқни қандай сотиш мумкинлигини ва пулга айлантириш мумкинлигини кўп узоқ ўйламадим, пишириб уни поездга олиб чиқиб сотишни ўйладим. Балиқнинг килоси 200 сўмдан айланган, пишириши билан 250 сўмга айланган эди.

Вокзалга бордим Россияга кетадиган поездларнинг бирига чиқиб олдим, лекин балиқ сотишни эълон қилмадим, поезд юрди, тахминан икки соатча юргач балиқ сотишни бошладим, балиқнинг донасини 1500 дан, килосини эса 4500 сўмдан сота бошладим бир соат ичида ҳамма балиқни сотиб тугатдим.

Дадамнинг маош ўрнига берилган балиғи етти ойлик маош бўлиб қайтиб келди. Бу билан нима демоқчиман?

Тадбиркорликда энг муҳим нарса маҳсулот ёки хизматнинг вақтини тўғри танлай билиш ва сабр билан кута олиш ҳисобланади. Маҳсулотингиз қанчалик зўр бўлмасин унга бозор тайёр бўлмаса ёки бозор тайёр-у, сизнинг маҳсулотингиз етарли даражада тайёр бўлмаса, фойдадан қуруқ қолиш мумкин.

Вақтини кўтиш муҳим, вақтидан ўтказиб юбормаслик ҳам жуда муҳим. Шунинг учун тадбиркорликда сабрнинг ўрни жуда катта. Сабр таги сариқ олтин деб бекорга айтишмайди. Бир-икки кун ўтмай қолмайди, лекин асосийси вақтида бозорга кириш.

@bektoshkhatamov