Ўқинг...фақат йиғламанг!

Дрезденни бекорга «санъат шаҳри» дейишмас экан. Сон-саноқсиз музейлар, ибодатхоналар, Эьба бўйининг гўзаллиги мени ўзига мафтун этмай қолмади. Етти аср давомида герцог ва қироллар қароргоҳи бўлган Дрезден менга ўхшаган санъат шайдолари учун айни муддао эди. Таня мени дам олиш кунлари музей ва ибодатхоналарни томоша қилгани етакларди.
Яна олдингидек дўстлар даврасида қувноқ яшаётганимдан қувонардим. Лекин бу қувонч узоққа чўзилмасди, чунки бир-икки соат эркинликдан кейин яна қатъий режим билан яшайдиган оилага қайтардим. Нотўғри тушунманг, болаларни ҳамон яхши кўрардим. Лекин дўст ортирганимдан буён Аннанинг менга муносабати ўзгаргандек эди.
Танишларим билан кўп вақтимни ўтказишим уларга ёқмаётганини сезиб қолдим. Мен ўз хизматим, меҳрим билан уларнинг яқин одамига айланиб бўлдим, энди улар ҳам мени тушунишади, деб ўйлабман. Лекин… Бир куни дўстларим мени остонада кутиб туришганда, Анна мени ошхонага чақирди.
Бугун Танянинг туғилган куни эди.
У билан Эльба буйида сайр қилиб Каналеттони томоша қилиб завқланмоқчи эдик. Шунинг учун Аннадан бир соат олдин жавоб беришини сўрагандим.
У жавоб ўрнига қошларини чимирди.
— Лола, — деди Анна жиддий оҳангда.
— Сиз билан гаплашиб олмасак бўлмайди. Сиз бу ерга ишлагани келгансиз. Шартномада иш вақтингиз аниқ кўрсатилган, марҳамат қилиб унга риоя қилсангиз…
Тилим айланмай қолди. Чунки унга вазиятни тушунтиргандим.
— Бугун жавоб бераман. Лекин бу иш бошқа қайтарилмасин! — деди совуққонлик билан.
— Хўп, — дедим ичимни қақшатиб кетган титроқни зўрға босиб.
Кўзимдаги ёшни кўрсатмаслик учун, ташқарига югурдим. Менинг кайфиятим йўқлигини сезган Таня сабабини сўради.
— Шунақа одам ҳам бўладими? Мен бутун вақтимни унинг оиласига бағишласам, болаларини жонимдан ортиқ яхши кўрсам, Андреа мени ҳатто «ойи» деб чақиради…
Бир марта жавоб олганимни юзимга солса-я! — ҳеч ўзимга келолмасдим.
— Бу ер Германия, Лола!
Уларга қилган яхшилигингга раҳмат оласан. Лекин сенга кўмак керак бўлганда, ҳеч ким ёрдам бермайди. Шунинг учун улар учун ишлайверишни бас қил. Шартнома дедими, энди сен ҳам ўша шартномасига амал қил.
— Лекин мендан ёрдам сўрашса, йўқ дея олмайман… Чунки болаларни яхши кўраман.
— Ҳеч ким яхши кўрма демаяпти-ку. Сен ҳам ўзларидек жавоб қайтар.
Ўша куни Таня ўз дўстлари билан бирга мени уйгача кузатиб қўйишди.
Анна мени қовоғини очмай кутиб олган бўлса, болалар қувониб кутиб олишди.
Шундан кейин оиладаги муносабатларимиз совуқлаша бошлади.
Дугонам уларга ёқмаганди. Чунки у билан танишганимдан кейин улар чаққон, ҳозиржавоб «дастёрларидан» маҳрум бўлишганди.
Бу ҳали ҳаммаси эмас экан.
Бир куни курсга ўқишга кетаётганимда ғалати иш бўлди.
— Лола, — деди Анна.
— Энди калитни ўзинг билан олиб кетма. Девордаги гулдоннинг ортига ташлаб кет.
— Нега? — дедим ҳайрон бўлиб.
— Мени тўғри тушун, лекин яқинда икки уй наридаги қўшнимизнинг уйини ўғри уриб кетибди.
Бунинг менга нима алоқаси бор экан, деб ҳайратланиб турганимда:
— Сенинг танишларинг шубҳали. Эҳтиёт бўлганим яхши, — деди.
Қотиб қолдим. Мендан гумонсирагани кўнглимга оғир ботди.
Йўл бўйи йиғлаб кетдим. Кечқурун ишларимни тиндириб, Аннанинг ойиси билан гаплашиб ўтирганимда қўнғироқ жиринглади. Анна бўлса керак деб ўйладим, чунки ҳар кун кечки соат тўққизда онасига қўнғироқ қилиб бир кунлик ишларини гапириб берарди. Гўшакни кўтарсам, Аннанинг хавотирли овози эшитилди, Эрика иситмалаб қолибди, шифокор чақиришибди. Кампир шифокор чақириб яхши қилибсан, деди қизига ва бемалол телевизор кўришда давом этди.
— Биз уларникига бормаймизми? — дедим ҳайратимни яширолмай.
— Нега? — деди кампир мендан баттар ҳайратланиб.
Невараси иситмалаб ётаса-ю, битта кўчада яшайдиган бувиси бемалол телевизор кўриб ўтирса? Яна бунинг устига куёви сафарга кетган.
Буни тушунишга менинг ақлим ожизлик қиларди.
Кампирининг ҳай-ҳайлашига қарамай устимга курткамни ташладим-у, Аннаникига югурдим. Эшикни очган Анна мени кўриб кўзига ёш олди. Дарров болаларнинг хонасига югурдим. Муолажадан кейин иситмаси тушган бўлса-да, қизалоқ ухлолмай безовталаниб ётарди. Уни қўлимга олдим, Эрика бўйнимдан қучоқлаб олди. Бир пайт оёғимга кимдир суйканганини сездим........

Энага қизнинг кечмишлари...

Шартнома бўйича Германияга энагаликка борадиган бўлдим.
Бегона шаҳар, бегона одамлар, умрида бир ўзи бегона юртга чиқмаган мендек қизни қўрқитиши табиий. Мен борган оиланинг икки фарзанди бўлиб, қизалоқларнинг бири уч ёш, иккинчиси икки ойлик эди…
Ишим қийин эмас, қизалоқлар Андреа ва Эрика бир-биридан ширин, тартибли (ҳа, айнан тартибли). Иш вақтим эрталаб 8 дан 12 гача, кейин 17 дан 19 гача бориб болаларни овқатлантириб, ювинтириб ухлатишга ёрдамлашаман. Мени энг қойил қолдиргани немис болалари кечки соат етти бўлгач, ухлагани ётишарди. Ва ухлаб қолишарди! Шу билан эрталаб соат саккизгача, бизникларга ўхшаб соат бешдан сакраб туришмайди.
Буни иш вақти деб ҳам бўлмайди. Чунки олдинги ишлаган жойимда эрталабдан кечгача, токи иш тугагунча ишлайверардим.
Аввалига анчагача мослашолмадим, чунки доим шошиб, нимагадир улгурмай қолишдан қўрқиб, асабларим таранг юришга ўрганиб қолгандим.
Кундузи бажариб улгурмаган ишларимни уйга олиб келиб, кечаси қилардим. Доим уйқуга тўймай юрардим. Энди эса ҳеч қаерга шошилишнинг ҳам кераги йўқ… Лекин бу ҳаётга ўрганишим қийин бўлди. Узоғи билан бир ҳафта чидадим. Уйдагиларга яхши яшаяпман, деганим билан ўзимни қўярга жой тополмасдим. Чунки кўп ухлашга ўрганмаганман. Қолаверса, кўп ўтмай ёлғизлигим сезила бошлаганди. Ишдан бўш пайтларим деразадан шаҳарни томоша қилиб ўтираман. Олдинги дўстларим, оила аъзоларим билан ўтадиган қизғин ҳаётимни қўмсам сиқилардим. Бир кун зерикканимдан шаҳар айлангани чиқдим. Дрезденнинг эски шаҳари ҳисобланадиган Альтштадтни айланиб келаман, деб қайтишда уйни тополмай адашиб қолдим.
Одамлардан сўрай-сўрай, амаллаб топиб келдим. Шундан кейин шаҳарни ёлғиз айланмайдиган бўлдим. Вақтимни кўпроқ иш жойимда ўтказадиган бўлдим.
Шартнома бўйича белгилаб қўйилган вақтимдан ташқари ҳам қолиб уй бекаси Аннага ёрдам берардим. Менинг бу ишимга аввалига улар ажабланиб қарашди. Лекин мен ишсиз ўтириб ўрганмаганман. Қолаверса, болаларни жонимдан ортиқ яхши кўрардим. Аннанинг эри эртадан кечгача ишда, кўпинча хизмат сафарларида юрарди, шу сабаб уйда кам бўларди.
Уй ишларида кўмак берадиган дастёр зарар қилмасди. Бир гал эри узоқ муддатга сафарга кетадиган бўлди. Анна иккита бола билан қийналиб қолишини айтиб, кўз ёши тўкиб олди. Унга қараб уч-тўртта боласи билан бирга қайнона-қайнотасини ҳам эплайдиган ўзбек аёллари кўз ўнгимдан ўтди. Барибир унга ачиндим. Унга ёрдам бўлсин, деб болаларга қарашни ўз зиммамга олиб, кўп вақтимни улар билан ўтказа бошладим. Барибир қиладиган ишим йўқ. Болаларга меҳр берганим сайин улар ҳам менга ўрганиб, яхши кўриб қолишди. Ҳар кун эртадан кечгача улар билан ўйнаб вақт ўтганини билмайман.
Аннанинг кўнглини кўтариш учун миллий таомларимиздан пишириб бергандим, уларга ёқиб қолди. Энди ишдан бўш пайтларим тез-тез уларга таом тайёрлаб берадиган бўлдим. Улар ошпазликни қаердан ўргангансан ёки махсус курсда ўқиганмисан, деб сўрашарди. Мен эса «ҳа, онамнинг курсларида ўқиганман», деб жавоб берардим. Улар менинг меҳрибончлигимдан хурсанд бўлишарди, яхшилигимни қайтариш учун хурсанд қилишга ҳаракат қилишарди. Буни хонамга қўйиб кетилган шоколадлардан билса бўларди. Секин-секин бу ерда ҳам ҳаётим изига туша бошлади.
Ҳафтада икки марта бўш вақтимда немис тили курсларига қатнай бошладим. Танишлар ҳам орттирдим. Курсда мен билан бирга украиналик Таня деган қиз ўқирди. У ҳам рус тилини яхши билгани учун дарров тил топишиб кетдик. Таня мени ўз дўстлари билан таништирди. Улар билан гаплашиб, анча тил бойлигим ҳам ортди. Таня тез-тез мени дам олишга чақирар, «доим банд бўлиш» касалига чалингансан, сени халос этиш керак дерди. Мен эса кўпинча уй ишларидан ортмасдим. Бир куни у мендан шартномангда эрталабдан кечгача ишлаш ёзилганми, деб сўради. Мен ўзим Аннага ачинганимдан ёрдам беришимни айтдим. Таня жавоб ўрнига жилмайиб қўйди........

Дарвешдан сўрашди:
— Нега бунчалар сокинсиз?

У деди-ки:
— Узун вақт ўқишим ва тажрибаларим натижасида ҳаётимни беш устун асосида қурдим:
1. Менинг ризқимни ҳеч ким ея олмаслигини тушундим ва сокинлашдим.
2. Аллоҳнинг доимо мени кўриб турувчи эканини тушундим ва ҳаё қилдим.
3. Менинг ишимни ҳеч ким қила олмаслигини тушундим ва ишга тушдим.
4. Тушуниб етдим-ки ҳар бир ишнинг охири ўлимдир ва унга тайёрландим.
5. Ва яна тушуниб етдим-ки яхшилик ва ёмонликлар қолувчидир, шунинг учун яхшиликларимни кўпайтирдим ва ёмон хулқларимни тарк қилишга ҳаракат қилдим.

Ўқинг...Фақат йиғламанг!

• Фалокатта дучор бўлишни истамасанг — мутакаббир бўлма.
• Роҳатда яшашни истасанг — дилингни хирсдан пок қил.
• Хору зорликни истамасанг —
таъмагир бўлма.
• Ўзингга яхшилик қилинишини истасанг — яхшилик қил, ҳеч кимга озор берма, яхшиликни улуғ иш деб бил.
• Қадр-кимматинг ошишини истасанг — баланд ҳимматли бўл.
• Ишинг пушаймонлик билан натижаланишини истамасанг — аввал яхшироқ ўйлаб, доно, тажрибакорлар билан кенгашиб, сўнгра ишга кириш.
• Ўзингни ҳаммага севдиришни истасанг — феъл-атворингни тузат, адабли, тарбияли бўл.
• Иззат-ҳурматта эга бўлишни хоҳласанг — ҳалол меҳнат қил.

Ўқинг...Фақат йиғламанг!

ОТМАГАН ТОНГ.

Шифокорнинг гапи самимий ва бениҳоя қатъий эди:
– Хорижга олиб бориш керак. Эҳтимол, у ерда ҳам давоси йўқдир, ҳарҳолда маълум муддат умрини узайтириши мумкин. Мен сизни кўнглингизни кўтаришим, яхши бўлади, дейишим ва умид бор, деб айтишим ҳам мумкин эди, бироқ, ўзингиз ростини сўрадингиз…
У каридорга чиқиб деразадан ташқарига қаради. Қизи ўриндиқда оёғини осилтириб турар, сал нарида бир аёл боласига ниманидир берилиб тушинтиряпти, бола гоҳ дарахтларга, гоҳ қизчага қараб қўяди. Ҳали кўрмагандай бўлиб кетасан, мана кўрасан, бу дўхтирларингни гапи чикора, мени сени дунёдаги энг бахтли қизга айтлантираман, деб эркак ташқарига йўналди. Қизини бағрига босиб дарвоза томон юрди.
Балониям билмайсан, нега ўқидинг, виждонинг борми ўзи, хориж эмиш… Нима ўзимизда даволаш қўлингдан келмайдими? Нега ахир? Шунча одам яшаб юрган дунёда нега энди бу дард келиб-келиб жажжи қизимга учраркан, нималигини айтолмадинг-ку, яна дўхтир эмиш…
Эркак тўнғиллаб дераза остидаги уч қулочдан ортиқ жойни кетмон билан чопар, аҳён-аҳён пешонасини артар ва бемаҳал, бир оғиз касалман, деб айтмаган, икки кунда оёқдан, сўнг тилдан қолган хотини билан хаёлан гаплашарди: сенам эшитдингми, Нисо, қизимизнинг дардига даво йўқ эмиш. Бу касалликнинг номи ҳали тиббиётда аниқланмаган, миллиёндан биттагаям учрармиш, топган гапини қара, миллиёнтадан битта.
Шу, дейди ўзига ярашмаган мўйлов қўйган, буям камдай кўзойнак тақиб олган дўхтир, бемор индамай юраверади, балки ўн йил, йигирма йил, балки уч кун, уч соат ҳам бўлиши мумкин, бироқ кутилмаганда, йиқилади-да, аввал оёқдан, сўнг тилдан қолармиш…
Шуям гап бўлдию, хотиним ҳам балодай юрувди, кейин… деб сенинг бу дунёда йўқлигингни айтсам, генитикаям бўлиши мумкин, бу сингари касалликлар суяк суриши, авлоддан авлодга ўтади, худди қанд касаллигининг бир тури-да, лекин қандга даво бор, дейди, Нисо. Бўладиганини гапир десам, хориж дейди, агар сен айтган ўша хорижингга олиб борсам, ҳеч бало кўрмагандай бўлиб кетишига кафолат берасанми, десам, мен бир воситачиман, Худо билади уёғини, дея сигарета чекди, тутуниниям ўхшовсиз чиқараркан, дод деб юборасан. Пул…
Ўша нарса йўқ-да. Тўйнинг дастурхони – бир кун, азаники – қирқ кун дерканлар. Бор йиғиб қўйганим кетди-да. Нусрат бова дўхтирлар оғзига келганини валдирайверади, сан яхшиси гулзор барпо эт, ана, шу гулзорни яхшилаб парвариш қилсанг – қизинг ундан завқ олса, кўрмагандай бўлиб кетади, дейди. Билмадим, Нисо, билмадим, одамнинг бошига ташвиш тушса хаёли ўзида бўлмас экан: ким нима деса қилаяпман. Сен ҳам йўқсан-да, бўлмаса-ку, эҳ, бағри қаттиқ дунё… Пул… Хабаринг бор эди,
Маданият уйининг директори иш ваъда қилган: хабар бераман, деганигаям ҳафталар бўлиб кетди. Ё ҳовли-жойни, мол-ҳолни сотиб, хорижга об кетсаммикин, нима дейсан, Нисо? Ахир, ўзинг биласан-ку, шу ёлғиз тирноқ учун йигирма йилдан ортиқ сабр қилмадикми… шу тирноқ учун сен бечора қанақа дашномларга чидадинг, камситишларга, хўрлашларга жимгина дош бердинг, ҳатто туғмас байтал дейишгандаям ғинг демадинг-а, жонинг ҳам тошдан экан, сен шўрликни. Мен-чи? Мени шохи синган ҳўкиз дейишдилар-а? Э, одамлар, одамлар…
Эркак жаҳд билан ерга кетмон урар, кичкина кесаклар деразага отилиб чирс-чирс овоз чиқарар, бунга сари унинг ғазаби тошарди. Талош вақтигача ерни ағдариб, омбордан сарғиш қопга солинган уруғни олиб чиқди-да, менмас устоз гулчиларнинг қўли дея, қорайиб турган ерга сепди. Бу ерни шундай гулзор қилайки, қизим, худди шу ерда дардига даво топади. Дўхтирлар оғзига келганини валдирайди-да, ҳали кўрсатиб қўяман…
Эртаси тушликка яқин қизалоқ дераза раҳигача кўтарилган осма кароватда ётиб, отаси барпо этган, сал кунда гулзорга айланадиган, айни дамда маллатоб тусдаги ағдарилган ерни томоша қилиб ётарди. Шундай гулзор қиламанки, унинг муаттар ҳиди етти иқлимга таралади, деган отасини кутиб аҳён-аҳён дарвоза томонга қараб қўяди қизалоқ. Отаси бозорга кетган: қўғирчоқ олиб келади. Тугмачасини босса юрармиш. Ҳозир ўша урф бўлган экан. Қизалоқ ақлли, қўрқмайди – ботир, майли, кеч қолсаям, қўғирчоқ олиб келади-ку........

Ўн бир йилда такрорланган туш.

Туш кўрдим. Катта боғ, ёмғир, кекса ўрик… Шохида эса бир қанотли қуш тинмай сайрагани-сайраган… Узоқ ўтмишга тушиб қолгандай бўлдим. Аниқ эсимда: бу тушни олдин ҳам кўрганман. Ҳали мактабга чиқмаган вақтимда бобомнинг ёнида унинг қўлларини ушлаб ухлардим. Шунда тушларимдан қўрқмайдигандай, ёнимда бобом борлигини ҳис қилиб турадигандай эдим. Бир гал бобомга худди шу тушни айтиб берганим аниқ ёдимда. Негадир энг кичик тасвирларигача хотирамда қолган ўша туш. Бобомнинг вафот этганига эса ўн бир йил бўлди… Шунча вақт ўтиб айнан шу тушни кўришимнинг қандай сири бор?
Тўнғич қиз бўлганимданми, ота-онамдан кўра бобомга кўпроқ боғланиб қолгандим. Уч-тўрт ёшлигимда момом вафот этган, бобомнинг нимасидир камайиб қолган оламида ўша бўшлиқни тўлдириб турган бўлсам керак, у ҳам менга қаттиқ боғлангандай эди. Буни кейин-кейин аммалариму онамнинг гапларидан ҳам сезардим.
Бобомнинг бир девори тўлиқ китоб бўлган катта хонаси бор эди. Бир девори деганимга сабаб китоблар терилган жавон девор билан бирга ясалган, растадан бир китобни олсангиз, орқасидан девор кўриниб қоларди. Бўйим етадиган китобларнинг ҳаммаси қўлимдан ўтган ва уларнинг деярли ҳар бирида «рассомлик қобилиятим»ни намойиш қилгандим. Бобомни кўпинча нимадир ёзиб турган ҳолатда кўриш мумкин эди. Шунданми, унга тақлид қилиб қўлимга ручка тушди дегунча, бир нарсалар чизишни ёқтирардим. Битта фарқи, менинг оддий вараққа чизгим келмас, асосан, муқовалари қалин, қаттиқ, чиройли ялтироқ китоблар «қурбонларим»га айланарди. Бунинг учун бобомнинг бирор гал қаттиқроқ тергаганини эслолмайман. Шогирдлари кўп ва тез-тез бизникига келиб турарди. Уларнинг ҳеч бири қўли қуруқ ҳолда қайтганини кўрмаганман, доим қўлларига китоб тутқазиб юборарди бобом. Баъзилари қайтарган, баъзилари эса йўқ. Ҳозир бу китобларнинг жуда оз қисми бизда қолган. Мен «сурат» солган китобларнинг кўпи ҳали ҳам қайсидир уйларнинг жавонида терилиб турганига аминман…
Ҳовлимиз каттагина, бир қисмида қирқ туп узум, яна бир қисмида йигирмата анор, қўйингки, ўрик, олма, нок, анжир, ёнғоқ, беҳи, хурмоларга бой ям-яшил маскан эди. Бобом ҳар бирини алоҳида меҳр билан парвариш қилар, узумлару анорлар ёнида соатлаб қолиб кетарди. Пиша бошлагач, челаклаб қўшниларга тарқатишдан чарчамасдик. Ҳовлимиз ёнидан кимдир ўтиб қолса ҳам, кўча-кўйда бирор кимни кўриб қолса ҳам «Мевалардан олиб кетинглар, роса пишган, увол бўлмасин», дерди. Хуллас, асли меҳмон кўп келадиган уйимизда бунақа пайтлар одам аримас, бутун қишлоқ болалари эса эртадан кечгача бизникида бўларди. Шунданми, ҳалинчакларимиз ҳам катта-катта, теракзоримиз эса ўйин майдонига айланган эди. Бобом вафот этгач, йилдан-йилга боғимиз ҳам, узуму анорлар ҳам ҳосилини камайтира бошлади. Меҳнати ҳар йилгидек, ҳосили айтарли эмас, бобомга ўрганганди, назаримда. Биз ҳам улғайиб, болаларнинг ҳам қадами узила борди. Ҳозир ҳам таътилда, унда-бунда уйга бориб қолсам, қўшнимизнинг кичкина ўғли бизникида бўлади. Нуқул укам билан уришиб-талашиб юради. Онамга: «Уйига борсин энди, сизнинг ҳам бошингизни оғритиб юборди булар», — десам, «Қўявер, қизим, шунисига ўрганганман, болаларнинг шовқин солиб тургани яхши», — дейди.
Бобомдан бизга нафақат ширин хотира, одатлари, амаллари ҳам қолгандай…
Ҳовлимизнинг орқа томонида кекса ўрик дарахти бўларди. Ўрикларимиз кўп, лекин буниси бошқачароқ: довуччаси ҳам йирик-йирик, ялтираб турарди. Бобом уни «Мойли зардоли», дерди эркалаб.
— Бобо, шу дарахтни кўпроқ яхши кўрасизми, меними? — деб сўрардим баъзан қизғаниб.
— Унга чиқиб олганингда иккалангниям бирдан яхши кўравераман, — дерди бобом кулиб. Қовоғимни уя бошласам: — Бу дарахтни менинг дадам ўтқазган, ўзим кўчатини тутиб турганман. Ўша куни менга кўп гаплар айтган, ҳали яна озроқ катта бўлсанг, сенга ҳам айтиб бераман. Шунинг учун ҳам бу ўрик менга қадрли, лекин сени кўпроқ яхши кўраман, жужуқ, — дерди.......

Аёл эгнидаги тоза ва чиройли кийими билан ошхонага кирди. Ўша куни йиғилишда иштирок этиши керак эди. Аёл кетишга тайёргарлик кўраётганида тўрт яшар қизи радиодан таралаётган мусиқага берилиб ўйнаётганди. Шошилиб турган бўлса ҳам, ички бир овоз аёлни қизининг рақсга тушаётганини кўришга ундаётганди. Қизини томоша қилиб ўтириб, беихтиёр ўзи ҳам унга қўшилди. Қизининг қўлидан тутиб, у билан бирга ўйинга тушди. Етти ёшли қизининг ҳам уларга келиб қўшилиши ўйинга жўшқинлик бахш этди. Учаласи ошхонадан меҳмонхонагача айланиб, рақсга тушишди. Қўшиқ тугагач, аёл иккала қизига ювининглар" деди. Аёл хонадони эшигини ёпиб, йўлга отланаркан кичик қизининг опасига: "Энг яхши она - бизнинг онамиз! Шундай эмасми?" - деганини эшитди. Бу гапни эшитган аёлнинг қалбини ҳаяжон эгаллаб олди. Ҳаёт ташвишларига ўралашиб, бу гўзал дамларни ўтказиб юбориши ҳам мумкинлигини ўйлаб, ўзини койиди. Хона деворларида осиғлик диплом ва совринларини эслади. Қўлга киритган ҳеч бир мукофоти ва ютуғи бугунги шодиёнанинг ўрнини боса олмаслигини англади. "Энг яхши она - бизнинг онамиз! Шундай эмасми?"

БАХТ БУ...

Бахт - одобли бўлмоқдир.
Бунинг мезони, одоб пайғамбари Муҳаммад алайҳиссаломга эргашмоқдир.
Бахт - Ҳақни ва халқни рози қилиб севинмоқдир.
Бахт - севганларимизни севинтириб, ҳузур топмоқдир.
Бахт - нафсимиз билан бирга, руҳимизни ҳам севинтирмоқдир.
Бахт - жаннатга элтувчи йўлни танламоқдир.
Бахт - бошқаларни бахтли қилмоқдир.

"Ғам-қайғусиз яшай десангиз (ўксинма)" китобидан.

Ўқинг... Фақат йиғламанг!

Агар бирон жойга оддийроқ кийиниб борганингизда сизни менсимай муомала қилишса, айтинг:
— Мен бу ерда тузукроқ одамлар бўлади деб ўйлабман, қарасам фақат тузукроқ кийинганлар бор экан.

Ориф Таскин

Ўқинг... Фақат йиғламанг!