Allotropiya
Ayni bir elementning bir necha xil oddiy modda hosil qilishi allotropiya hodisasi deyiladi. Hosil bo‘lgan oddiy moddalar allotropik shakl o‘zgarishi deyiladi. Masalan: Kislorod elementi sharoitga qarab O2 va O3 allotropik shakllarini hosil qiladi.
Allotropiya hodisasining sabablari:
1. Oddiy modda molekulasidagi atomlar sonining turlichaligi. Masalan: O2 va O3
2. Qattiq modda tarkibidagi zarrachalarning turlicha joylashuvi. Masalan: olmos, grafit, karbin, fulleren, lonsdeylit va h.k.
3. Turli amorf shakllar hosil bo‘lishi. Masalan: Kristall va amorf kremniy.
Allotropik shakllari bor bo‘lgan elementlar:
O – O2(kislorod), O3(ozon)
C – olmos, grafit, fulleren, karbin
P – oq, qizil, qora, binafsha
S – rombik, plastik, monoklinik
Sn – α va β
Si, Se, Te kabi elementlarda ham uchraydi.
Allotropiyasi yo‘q elementlar: I, II guruhlar, N, H, F, Cl, Br, I, ...
*Zamonaviy tasavvurlarga ko‘ra turli sharoitlarda barcha elementlar allotropik shakllar hosil qiladi.
Ayni bir elementning bir necha xil oddiy modda hosil qilishi allotropiya hodisasi deyiladi. Hosil bo‘lgan oddiy moddalar allotropik shakl o‘zgarishi deyiladi. Masalan: Kislorod elementi sharoitga qarab O2 va O3 allotropik shakllarini hosil qiladi.
Allotropiya hodisasining sabablari:
1. Oddiy modda molekulasidagi atomlar sonining turlichaligi. Masalan: O2 va O3
2. Qattiq modda tarkibidagi zarrachalarning turlicha joylashuvi. Masalan: olmos, grafit, karbin, fulleren, lonsdeylit va h.k.
3. Turli amorf shakllar hosil bo‘lishi. Masalan: Kristall va amorf kremniy.
Allotropik shakllari bor bo‘lgan elementlar:
O – O2(kislorod), O3(ozon)
C – olmos, grafit, fulleren, karbin
P – oq, qizil, qora, binafsha
S – rombik, plastik, monoklinik
Sn – α va β
Si, Se, Te kabi elementlarda ham uchraydi.
Allotropiyasi yo‘q elementlar: I, II guruhlar, N, H, F, Cl, Br, I, ...
*Zamonaviy tasavvurlarga ko‘ra turli sharoitlarda barcha elementlar allotropik shakllar hosil qiladi.