Muhaddis.uz | Расмий канал

Ўтганларни ёмонламанг...

🗣 Оиша розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Ўтганларни сўкманглар. Чунки улар қилиб ўтган ишларига (яхши бўлсин, ёмон бўлсин) етиб бўлдилар (яъни, оқибатини билиб бўлдилар)", дедилар. (Имом Бухорий ривояти)

✍️ Ҳадис шарҳи:
Ислом дини мусулмонларнинг тирикларини ҳам, вафот этганларини ҳам обрўсини сақлашга қаттиқ эътибор қаратиб, сўкиш, ҳақорат билан уларга азият беришдан қайтаради.
Юқоридаги ҳадисда ҳам Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ўтганларни сўкишдан ва улар шаънига ёмон сўз айтишдан қайтаряптилар. Чунки улар содир этган ишлар ўтиб кетиб бўлди. Улар қилган яхши-ю ёмон ишларига етиб бўлишди. Аллоҳ таоло уларни амалларига яраша мукофотини ҳам белгилаб бўлди. Зеро, У зот ўзи хоҳлаган бандасини гуноҳлари сабаб жазолайди, хоҳлаганининг гуноҳларини кечиради. Шунинг учун вафот этган бир одамни узил-кесил бу жаннатий ёки бу одам дўзахий дейиш мумкин эмас. Сабаби, бундай ҳукм қилиш фақат Аллоҳ таолога хосдир. Аллоҳ таоло бу хусусиятни бирор кишига бермаган.
Имом Термизий Муғийра ибн Шуъба розияллоҳу анҳудан ривоят қилади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Ўтганларни сўкманглар, (бу ишингиз билан) тирикларга азият берасиз", дедилар.
Бу ҳадиси шарифда ҳам Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ўтганларни ёмонлик билан эслашдан қайтариб, бу иш яқинларига азият беришини айтмоқдалар. Уларни ёмонлик билан эслашдан қайтаришнинг ҳикмати шундаки, бу аввало тирикларнинг риоясини қилиш ва шу билан бирга жамиятни бир-бирига ғазабнок бўлиш ва душман бўлишдан сақлайди.
Ўтганларни яхшилик билан ёдга олиш эса Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам белгилаб берган ишдир.
Имом Насоий Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Ўтганларни фақатгина яхшилик билан эсланглар", дедилар.
Бундан хулоса шуки, ўтганларни яхши сўзлар билан эслаш фазилатли амаллардан бири ҳисобланади.

Юрсунов Муҳаммад Юрсун, ҲИМ талабаси
t.me/muhaddisuz ✈️

#hadis_sharhi
🗣 Ёлғон қасам ва гуноҳи кабиралар

Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: "Гуноҳи кабиралар: Аллоҳга ширк келтирмоқ, ота-онага оқ бўлмоқ, одам ўлдирмоқ ва ёлғон қасам ичмоқдир". (Бухорий ривояти)

💬 Шарҳ:
Улуғ саҳоба Абдуллоҳ ибн Амр бу ҳадисда ҳикоя қилишларича, саҳрода яшовчи аъробийлардан бир киши Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурига келиб, гуноҳи кабиралар — энг катта гуноҳлар қайсилигини сўради. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам энг катта гуноҳ Аллоҳдан бошқасига ибодат қилиш ила Аллоҳга ширк келтиримоқ эканини хабар бердилар.
Аъробий у зотдан янада кўпроқ билиб олишни хоҳлаб, Аллоҳга ширк келтиришдан кейинги ўринда қайси гуноҳ энг каттаси эканлигини сўради. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Ота-онага оқ бўлмоқ", дедилар. Яъни, уларга ёмон муомала қилиш, ҳақларини адо қилмаслик, одамлардан уларга лаънат олиб бериш, яхши ишларга буюрган пайтда исён қилиш, уларга ғазаб қилиш, ҳожатларини чиқармаслик, уларга раҳмдиллик қанотини паст тутмаслик.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам сўзларида давом этиб: "Одам ўлдириш", дедилар. Ноҳақдан қон тўкиш улкан гуноҳлардан ҳисобланади. Бу ишга қўл урган кимсаларга турли хил азоблар ваъда қилинган.
Аъробий мазкур гуноҳлардан ташқари яна қайси гуноҳлар энг каттаси эканлигини сўради. Унга жавобан Пайғамбаримиз: "Ёлғон қасам", дедилар. Бир ишнинг ёлғонлигини билиб туриб, уни ҳақ деб қасам ичиш. Ҳадиси шарифда бу "ғомус" деб сифатланди. Луғатда غمس — "ботирмоқ" деган маънони англатади. Ғомус қасамини ичган шахс ҳам ўзини дўзахга ботирган бўлади.

✍️ Ибн Ҳиббон ривоятида ҳадиснинг ровийси Фирос ибн Яҳё Ҳамдоний ғомус қасамининг маъносини ўзининг устози Омир ибн Шураҳбил Шаъбийдан сўради. Шаъбий: "Биродарининг молини ноҳақдан тортиб олиш учун ёлғондан қасам ичиш" деди.
Ёлғон қасам ичиш борасида умумий қайтариқлар жуда кучли. Агар мусулмон биродарининг молини тортиб олиш учун ёлғон қасам ичса, гуноҳнинг шиддати янада қаттиқ бўлади.

Абдуллоҳ Абдулвоси, ҲИМ талабаси
t.me/muhaddisuz

#Sharqoviy #Qurondan_maktublar

وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ مَّاذَا تَكْسِبُ غَدًا ۖ
Ҳеч бир жон эртага нима касб қилишини билмас. (Луқмон сураси, 34-оят).

Эртанги кунни ўйлаб безовта яшама!
Аллоҳни рози қилиш ғамида бўлсанг кифоя.
Келажак Аллоҳнинг қўлида.
Сенга битилган ризқни биров олиб қўёлмайди.
Бироқ сенга фарз қилинган ибодатни биров адо қилолмайди.
Аллоҳ азза ва жалла ризқингни Ўз зиммасига олган, амалингни эмас.
Аллоҳ зиммасига олган нарса билан овора бўлиб, сендан талаб қилган амалларни зое қилиб юборма!

Telegram | Facebook | Instagram | Twitter | Tiktok | YouTube

Туғилган жойидан бошқа ерда вафот этиш фазли

🌙 Туғилган қишлоғи ё шаҳрида қўним топиш, албатта, кўпчиликнинг орзуси. Чунки ўз мозорида унга қадрли инсонлар бўлади. Лекин бу ҳиссиётга жуда ҳам берилиб кетиш шарт эмас. Зотан, ғарибликда вафот этишнинг ҳам ўзига хос фазли бор.
Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Мадинада шу ерлик бир киши вафот этди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унга жаноза ўқидилар ва “Қанийди у туғилган жойидан бошқа ерда вафот топганда!” дедилар. Саҳобалар: “Нега, эй Аллоҳнинг Расули?” дейишди. У зот: “Киши агар туғилган еридан бошқа жойда вафот этса, туғилган жойидан вафот этган жойигача бўлган масофа мислича жаннатда унга ер берилади” дедилар (Насоий ва Аҳмад ривояти).

Абдулбосит Абдулвоҳид
t.me/muhaddisuz ✈️

#Намоз_вақтлари #Тошкент_вақти_билан

📆 Бугун — жума: 14.02.25; 15-шаъбон, 1446. 

Бомдод 06:01

🕋🕖Қуёш: 07:20

🕋🕐Пешин 12:42

🕋🕟Аср 16:13

🕋🕕Шом 17:56

🕋🕢Хуфтон 19:11

⏳Самарқанд шаҳри мазкур вақтларга 9 дақиқа қўшиб амал қилади.

Албатта, намоз мўминларга вақтида фарз қилингандир».

(Нисо сураси, 103-оят).

t.me/muhaddisuz ✈️

#hadis_sharhi

Дуо ижобат бўладиган фурсат

✍️ Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг бундай деётганларини эшитдим: "Кечада бир фурсат борки, мусулмон киши шунга тўғри келиб қолиб, Аллоҳдан дунё ва охират яхшилигини сўраса, албатта, Аллоҳ сўраганини беради. Бу ҳар кечада бўлади." (Муслим ривояти)

📝 Ҳадис шарҳи:
Тунда шундай вақтлар борки, унда инсон қалби покланади, ибодатлар ёқимли ва дуолар ижобат бўлади. Аллоҳ таоло бу соатларни бандаларига алоҳида фазилат билан хослаб, шу вақтларни изловчига беҳисоб яхшиликлар беради.
Ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳар бир кечада "бир махсус он" борлигини айтмоқдалар. Бу унинг чегараланганини ифодалайди. "Бир он" деб ноаниқ ҳолда айтилиши "қачонлиги аниқ белгиланмаган, номаълум қолдирилган" деганидир. Бу эса уни топишга бўлган рағбатни оширади ва бу фурсатдан унумли фойдаланишга ундайди. Бу вақт жума куни дуо ижобат бўладиган пайт сингари номаълум.
Баъзи олимларнинг фикрича, унинг энг мувофиқ вақти туннинг охирги учдан бир қисмидир . Чунки шу пайтда Аллоҳ таоло ўзининг жалолатига муносиб тарзда дунё осмонига хайр-марҳаматини ёғдириб, "Менга дуо қилувчи борми? Ижобат қиламан", дейди. (Бухорий ва Муслим ривояти).
Бу фурсатни тунга яшириб қўйишнинг ҳикмати шундаки, инсон мақсадига етиш йўлида туни билан ибодат қилишга ҳаракат қилсин, фақат бир вақт билан чекланмасин ва хайр-баракотдан умидини узмасин.
Демак ушбу пайтга қайсики мусулмон киши (аёллар ҳам шулар жумласидан) мувофиқ келиб, дуо қилса, дунё-ю охират ишларининг яхшилигини сўраса, шубҳасиз ижобат бўлади, Аллоҳ сўраган нарсасини беради. Яхшилик бу дини ва дунёси йўлида инсонга барвақт ёки кейинроқ етувчи, охиратда эса ундан маломат қилинмайдиган барча манфаатлардир.
Ушбу кеча маълум тунларгагина хосланмай, йилнинг барча кечаларида мавжудлиги Аллоҳ таолонинг улуғ фазли ва улкан неъматидир.
Ҳадиси шариф тунлари дуога ҳарисманд бўлиш, ушбу пайтни астойдил қидириш кераклиги ҳамда ижобат вақти барча кечаларда борлигини ифодалайди.

Усмонов Одилжон, ҲИМ талабаси
t.me/muhaddisuz ✈️

#Sharqoviy #Qurondan_maktublar

يَقُولُ يَا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَيَاتِي
У, афсуски, (охират) ҳаётимга ҳам бирор нарса тақдим қилсам бўлар экан, дейди. (Фажр сураси, 24-оят).

Бу қабрдагиларнинг орзуси. Ҳаётимга!
Ҳаётимда демаяпти, чунки ҳақиқий ҳаётимиз ҳали бошланмаган. Балки қабрга қўйилган кунимиздан бошланади:
Ë жаннат боғларидан бир боғ бўлади,
Ё дўзах чуқурларидан бири...
Солиҳ амал қилиб олиш қабрдагилар учун орзу бўлар экан,
Демак, ҳозир сиз уларга орзу бўлган ҳолатда яшаяпсиз. Амал қилиб олинг.
Ҳасан Басрий бир қабр устида туриб қолдилар.
“Қабрдаги одам нимани орзу қилади?” деб атрофидагилардан сўрадилар.
“Дунёга қайтиб амал қилиб қолишни” дейишди.
У зот: “Демак сизлар ҳозир ўша орзулардасиз, амал қилиб қолинглар”, дедилар.

Telegram | Facebook | Instagram | Twitter | Tiktok | YouTube