20 yoshimda tushunganimda edi

Rizq

U o’zini zo’rg’a eplab yurgan edi.

Uylandi, farzandli bo’ldi. Endi u nafaqat o’ziga, balki yana 2 nafar shaxsga javobgar.

U birdaniga «ko’tarilib ketdi», uy va mashina oldi. Kecha o’zidan pul orttira olmay yurgan inson uchun bo’layotgan narsalar - bu mo’jiza go’yo.

Nima o’zgardi?

Farzandining va ayolining risqi u orqali kela boshladi. Soddaroq qilib aytganda «rizqiga baraka kirdi».

Rizqimizga baraka olib kirishni eng samarali yo’li - qarmog’imizga ko’proq odamlarni olishdir.

Bir yetimni kontrakt to’lovini bo’yinimizga oldikmi? Uning rizqi biz orqali berilishi mumkin.

Uylanib uyda yagona boquvchiga aylandikmi? Ayolimizning rizqi biz orqali berilishi mumkin.

Farzandli bo’ldikmi? Farzandimizning rizqi biz orqali berilishi mumkin.

Shaxsan bizga berilgan rizq umrimiz davomida o’zgarmaydi. Biz faqat «o’rtada turib berib» rizqimizni «ko’paytira» olamiz.

@mashrabov_aa

Harakat

Govard Shults oshxona buyumlarini sotib yuruvchi oddiy agent edi. Uni har bir mijozga bo’lgan o’ziga hos e’tiborini va harakatuni Starbucks vakillari ko’rishdi. Vaqt o’tgach u Starbacks CEO’si bo’ldi.

Charli Trotter o‘z faoliyatini restoranda ofitsiant yordamchisi sifatida boshlagan. Trotter o‘z vazifasini juda qattiq harakat bilan qilar edi. Bu bosh oshpazning e’tiborini tortdi va uni oshxonada ishlashga taklif qildi. Asta-sekin Trotter rivojlanib, AQShda eng yaxshi restoranlardan biriga aylangan o‘z restoranini ochdi.

Stenli Markus kiyim do'konida oddiy sotuvchi bo'lib ishlar edi. Uni har bir mijozga bo’lgan o’ziga hos e’tiborini va harakatuni Neiman Marcus TOP-menejmenti ko’rishdi. Vaqt o’tgach u Neiman Marcus CEO’si bo’ldi.

Ishni harakat bilan qilish - bu biz qilishimiz majbur bo'lgan ishdan ko'prog'ini qilish. Ishimizni katta qilayotganda harakat bilan qilaylik.

Chunki,

Chetdan bizning ishimizni kim kuzatayotganini bilaymiz. Bizni kuzatayotgan odam hayotimizni o’zgartirib yuborishi mumkin.

@mashrabov_aa

Qiyin hayot kechiray desak:

1. O’zimizni aqllimiz deb o’ylaylik;
2. Bo’sh vaqtimizni ijtimoiy tarmoqlarga sarflaylik;
3. Qo’limizga kitob olmaylik;
5. Xatolarimizni tan olmaylik;
6. Raqamlar bilan do’stlashmaylik;
7. Ustoz qidirmaylik;
8. Oson ishlarni qilaylik;
9. Hayotidan norozi odamlar bilan ko’p vaqt o’tkazaylik;
10. Dunyoni oq va qoraga bo’lib olaylik;
11. Risk olmaylik;
12. Sabablar bilan emas oqibatlar bilan kurashaylik;
15. Tanqidni qabul qilmaylik;
16. Eng ko’p foiz tug’adigan narsaga pul tikmaylik;
17. Shoshib yashaylik;
18. Ali’ni maslahatiga quloq solmaylik.
19. O'zimiz bilan o'zimiz yolg'iz bo'lmaylik.
20. Ro’yxat davom etadi…

@mashrabov_aa

Chalg‘imasdan

Naushnikda RAP eshitib kitob o'qib bo'lmaydi. Mavzuni umuman o'zlashtira olmaymiz.

Telefonni "polet'ga" yoqmay turib ish qilib bo'lmaydi. Chalg'iyverib ishimiz bitmaydi.

Telegramda kimdir bilan yozishib mashina haydab bo'lmaydi. O'zimizni va birovlarni o'limiga sababchi bo'lishimiz mumkin.

Xullas, bir vaqtda ikkita ish qilib bo'lmaydi.

Chunki,

Diqqatimizni cheki bor. Ishimizni yaxshi qilmoqchimizmi? Diqqat bilan qilaylik. Chalg'imasdan.

@mashrabov_aa

«Red flag»

Begona shaharga bordik. Qornimiz och. Biror bir joyga kirib ovqatlanishimiz kerak.

Agar Google Maps’ga kirib barcha restoranlarni sharhlarini o’rgangan holda eng yaxshi ovqatlanadigan joy topamiz desak och qolib ketishimiz mumkin.

Shuning uchun biz avval «Red flag’larni» aniqlab olishimiz kerak. Ya’ni bizga to’gri kelmaydigan restoranlarni kriteriylarini tuzamiz:

- kishi boshiga $40 dan qimmat tushadigan joylar;
- menyusida cho’chqa go’shti bor joylar;
- turgan joyimizdan uzoq bo’lgan joylar;
- va hokazo.

Qayerga bormaslikni endi aniq bilamiz. Endi 5,000 restorandan orasidan emas, balkim 5 restoran orasidan qayerga borishni tanlaymiz.

Silikon Vodiysida milliard-milliard dollarlik investitsion qarorlarni qabul qilishda «Red flag» tushunchasi katta yordam berar ekan.

Qaror qabul qilishda vaqtimizni tejamoqchi bo’lsak biz ham «Red flag’larni» ishlataylik.

Qanday qizga uylansam ekan deb o’ylayapmizmi? Qanday qizga uylanmasligimizni aniqlaylik.

Soha tanlay olmayapmizmi? Qanday sohaga umuman kirmasligimizni aniqlaylik.

Biznes boshlamoqchimizmi? Qanday biznesga aniq boshimizni tikmasligimizni aniqlaylik.

@mashrabov_aa

Balki tayyor emasdurmiz?

Aleksandr Fleming pinitsilin’ni tasodifan, omadi kelib ixtiro qilgan deyishadi.

Mendeleev davriy jadvalni birinchi tushida ko’rib keyin ixtiro qilgan deyishadi.

Vilgelm Rontgen rentgenni (X-ray) tasodifan, omadi kelib ixtiro qilgan deyishadi.

Bu «omadli ixtirolarni» bir narsa bog’lab turadi.

Fleming 20 yil mobaynida mikroblar va infeksiyalarni o’rganish ustida ishlagan.

Mendeleev 10 yil davomida kimyoviy elementlarning xossalari va ular orasidagi bog’liqlikni o’rgangan.

Rontgen esa 20 yildan ortiq elektromagnit nurlanishni o’rgangan.

Ixtiro egalarining miyasiga «evrika» kelguncha ular juda ham uzoq yillar davomida ishlashgan.

Ular omadga tayyor turishgan.

Yahudiylarning zo’r gapi bor,

Omad - bu tayyorgarlik va imkoniyatlar bir chorrahada uchrashganda.

Kimdirga juda katta omad kelganini ko’rdikmi?

Bilaylikki, 99,9% holatda u shu katta omadga tayyor turgan.

Biz kutgan katta omad kelmayaptimi?

Bilaylikki, biz u omadga hali tayyor emasdurmiz. Bir ishni uzoqroq vaqt qilaylik, shunda balkim biz ham 5-10 yildan keyin «evrika» deb baqirarmiz.

@mashrabov_aa

Uni narxi oshdi

U hisobchi bo’lib ishlar edi, oyiga 5,000,000 so’m topar edi.

6/1, 09:00 dan 17:00 gacha bo’lgan jadval bilan hisoblaganimizda soatiga 25,000 so’mdan to’g’ri kelyapti.

Bu maoshni unga bozor belgilab berdi. Demak dunyoga berayotgan qiymati shu pulga teng.

17:00 dan 23:00 (uyqu vaqti) gacha yana nimagadirga vaqt sarflar edi. Do’stlar bilan choyxonalar, seriallar, ijtimoiy tarmoqlarda o’tirishlar, oila bilan vaqt va hokazo.

U ko’proq pul topmoqchi edi. Chunki hozirgi topayotgani zo’rg’a yetar edi.

Hozirgi ishida shunchaki hisobchi bo’lib ko’proq topib bo’lmasligini tushundi.

Ko’proq topish uchun u kamida bosh hisobchi o’rinbosari bo’lish kerak edi. Buning uchun esa u maxsus sertifikatga ega bo’lishi kerak edi.

Shunga harakatni boshladi.

Do’stlar bilan choyxonalarga juda kam boradigan bo’ldi, seriallardan vos kechdi, ijtimoiy tarmoqlarni telefonidan o’chirib tashladi. Bu ishlardan ortgan vaqtni o’z ustida ishlashga sarfladi.

1 yilda sertifikat olib bosh hisobchi o’rinbosari lavozimiga tayinlandi. Daromadini 3x oshirdi.

17:00 dan 23:00 gacha bo’lgan vaqt oralig’ida qanday ishlar bilan band bo’lishimizga e’tiborliroq bo’laylik.

Chunki bu,

09:00 dan 17:00 gacha vaqt oralig’ida qancha topishimizni belgilaydi.

@mashrabov_aa

Qilmagan ishlar

Hayotingiz davomida sizni eng ko’p afsusga soladigan xatolar nima? - deb so’rashdi venchur kapitalistlardan.

Deyarli hech qaysi biri «palon kompaniyaga milliard $ tikib pulimga kuydim» demadi.

«O’z vaqtida Google / PayPal / Twitter va hokazoga pul tikmadim» deyishdi deyarli hammasi.

Hayotingiz davomida sizni eng ko’p afsusga soladigan xatolar nima? - deb so’rashdi umrini oxirgi kunlarini yashayotgan keksalardan.

Deyarli hech qaysi biri «palonchi qilgan ishimdan afsusdaman» demadi.

«Palonchi qilmagan ishimdan afsusdaman» deyishdi deyarli hammasi.

Xato qilishdan qo’rqyapmizmi? O’lim to’shagida yotib gapirgan insonlarning gapiga quloq tutaylik.

Undan keyin esa,

Afsuslarimizni tahlil qilib ko’raylik, ko’pincha qilgan ishlarimizdan emas, ko’proq qilmagan ishlarimizdan afsuslanamiz.

@mashrabov_aa

Yozmaganlar ko’proq

Uyga SPLAT nomli tish pastasini xarid qildim.

Ichini ochsam xat bor ekan. Xatni yozgan odam esa kompaniya asoschisi ekan.

Xatni oxirida esa «agar sizda biror bir shikoyat yoki taklif bo’lsa, iltimos, tortinmay mening shaxsiy elektron pochtamga yozing» deb qo’yipti.

MDX davlatlari orasida SPLAT’ni bozordagi ulushi 25% tashkil qilar ekan. Colgate’dan keyin 2 o’rinda turadi. Yiliga millionlab tish pastalari sotishadi. Har bir qadoqni ichida esa xat bor. Xar bir xatning ichida esa asoschining shaxsiy kontaktlari ko’rsatilgan.

SPLAT asoschisi bilan olingan podkastni ko’rib qoldim. Aytishi bo’yicha kuniga 30 daqiqa vaqtini shaxsiy pochtasiga yozganlarga javob qaytarish bilan shug’ullanar ekan.

«Har bir shikoyat bo’yicha darrov sifat nazorat bo’limiga bog’lanib muammoni hal qilinishini shaxsan o’zim nazoratga olaman. Chunki 1 nafar odam shikoyat bilan yozdi degani yana 111 (yoki 1111) nafar odam yozmagan bo’lishi mumkin degani» deydi.

Aynan shu prinsip SPLAT’ni bozorda #2 bo’lishida katta hissa qo’shdi deb o’ylayman.

Shunday ekan, buni shaxsiy hayotimizda ham qo’llaylik.

1 nafar odam kamchilimizni yuzimizga aytdimi, bunga jiddiy qaraylik, to’g’irlashga harakat qilaylik.

Chunki,

Aytmaganlar soni 111 (yoki 1111) bo’lishi mumkin.

@mashrabov_aa

Raqamlar bilan do'stlashaylik

2024 yil oktabr oyi boshida Forbes ma'lumotlariga ko'ra dunyoning eng boy odamlari ro'yxati quyidagicha:

1. Elon Mask - $250,4 milliard.
2. Larri Ellison - $205,8 milliard.
3. Jeff Bezos ​​- $158,2 milliard.
4. Mark Sukerberg - $133,5 milliard.
5. Bernard Arno - $203,2 milliard.
6. Uorren Baffet - $122,1 milliard.
7. Larri Peyj - $120,5 milliard.
8. Sergey Brin - $118,6 milliard.
9. Amansio Ortega - $90,6 milliard.
10. Stiv Balmer - $89,6 milliard.

Bu ro'yxatda raqamlar bilan bog'liq bo'lmagan odamlar juda kam. 2 kishidan tashqari, hamma u yoki bu tarzda raqamlar (moliya, muhandislik, matematika) bilan bog'liq.

Forbes ro'yxatini tahlil qilgandan keyin atrofimga qaradim. Asosan raqamlar bilan do'stlashgan odamlar barqaror o'sib kelgan. Qolganlar ham o'sgan, lekin bu darajada barqaror emas.

Sport bilan shug'ullanish qiyin, lekin sog’liq pand berishni boshlaganda uni tiklash - yanada qiyinroq.

Raqamlar bilan do'stlashish qiyin, lekin inqiroz boshlanganida uni tiklash - yanada qiyinroq.

@mashrabov_aa

Tajriba

10 yildan beri matematikadan dars beraman deydi. Lekin birorta o’quvchisi olimpiadada qatnashmagan.

10 yildan beri oshpazman deydi. Lekin birorta obro’li restoran ishga chaqirmagan.

10 yildan beri murabbiylik qilaman deydi. Lekin birorta chempion tarbiyalamagan.

10 yildan beri dasturchiman deydi. Lekin landing pagedan boshqa narsa qilishga yaramaydi.

Tajribamiz faqat yillar hisobiga ortadi desak adashamiz.

Chunki,

Ba’zan 10 yillik tajriba - bu 10 marta qaytarilgan 1 yillik tajriba bo’lib chiqadi.

@mashrabov_aa

+50% beradigan narsa

Boks bo'yicha jahon chempioni bo'lmoqchimiz. Muvaffaqiyat ehtimoli hozircha 0% ga teng.

Har kuni ertalab va kechki payt yugurishni boshladik. Muvaffaqiyatga erishish ehtimoli +5% bo'ldi.

Chekishni tashladik. Muvaffaqiyatga erishish ehtimoli +5% ga oshdi.

To'g'ri ovqatlanishni boshladik. Ehtimolga yana +5% qo'shildi.

Vaqtida yotib vaqtida turishni boshladik. Ehtimolga yana +5% qo'shildi.

Eski chempionlarni videolarimi ko'rishni boshladik. Ehtimolga yana +5% qo'shildi.

Boks bo'yicha jahon chempionlarni tarbiyalan murabbiyni qo'lida shug'ullanishni boshladik. Ehtimolga +50% qo'shildi.

Karra-karra o'smoqchi bo'lsak ustoz topaylik.

Biror nimaga erishish ehtimolini karra-karra oshirib beruvchi narsa bu ustozlar. Sport bo'ladimi, biznes bo'ladimi, ilm bo'ladimi - farqi yo'q.

@mashrabov_aa

Shovqinga to’la gaplar

Anu kuni PAUL’da o’tirgan edim palonchi akani ko’rib qoldim deymiz. Kafeni nomini aytmasak ham bo’lar edi. Lekin bir maqtanib qo’yaylik dedik.

Gaplashib o’tirgan paytimiz telefonimiz jiringlasa «mana Palonchievni o’zi qilyapti» deb qo’yamiz. Shunchaki uzr so’rab chetga o’tsak ham bo’lar edi. Lekin «networkingimiz» bilan bir maqtanib qo’yaylik bilan dedik.

99 ta yaxshi tomoni bor odamni 1 ta yomon tarafini ubu kim bilan o’tirganda tanqid qilib qo’yamiz. Yaxshi tomonlarini ham eslasak bo’lar edi. Lekin bir g’iybat qilaylik dedik.

Palonchi odam harom ish qilganini ko’ramiz. Ubu kim bilan o’tirganda tanqid qilib qo’yamiz. Lekin mavzuni «mana qarab qo’ying, men unday emasman» deyish uchun ochamiz.

Odamzod tilni asosan g’iybat qilish uchun, manipulyatsiya qilish uchun va maqtanish uchun ishlatadi. Ayrim joylardagina ma’lumot almashish uchun ishlatadi dedi Nasim Taleb.

Atrofni kuzatdim. Keyin o’zimni kuzatdim. Gaplarim, gaplarimiz shovqinga to’la ekan.

Shovqindan uzoqroq yurmasak qulog’imizni va miyamizni berib qo’yamiz.

@mashrabov_aa

Gap transportda

10 daqiqa piyoda yursak 1 km. masofa bosib o'tamiz.

10 daqiqa velosiped haydasak 5 km. masofa bosib o'tamiz.

10 daqiqa mashina haydasak 20 km. masofa bosib o'tamiz.

Raketada esa 10 daqiqa ichida atmosferani tark etamiz.

Har xil transport turi bilan o’sha o’sha vaqt ichida har xil masofa bosib o’tamiz.

Hayotda ham, biznesda ham shunday ekan,

Kimdirlar bir joyda 10 yil ishlab ham ko’kara olmaydi. Kimdirlar 1 yilda gullab ketadi. Chunki to’g’ri joyda ishlash - bu transport.

Kimdirlar bilan 10 yil ishlab ham yangi narsa o’rgana olmaysiz. Kimdirlar bilan yangi narsa o’rganmaydigan kunni o’zi yo’q. Chunki to’g’ri insonlar bilan ishlash - bu transport.

Oxir oqibat, to’g’ri ishni qilish ham - bu transport.

@mashrabov_aa

Tanlov

Telefonni ko'tarmaslik noqulay suhbat olib borishdan oson.

Reels ko’rish kitob o’qishdan oson.

Muammolarni unutish uchun seriallarga ko'milib yotish muammolarni qog'ozga yozib tahlil qilishdan oson.

O’yin o’ynash do’stlar bilan ko’rishishdan oson.

Hamma qiladigan oson qarorlarni qilyapmizmi? Hamma bilan bir xil yashashga rozi bo'laylik.

Oson tanlovlar qiyin hayotga, qiyin tanlovlar esa oson hayotga yetaklashini esda tutaylik.

@mashrabov_aa

2 soat

Yomon kayfiyatimizni 2 soat yurish orqali yo’q qilsak bo’lar ekan.

Siqilishdan 2 soat yurish orqali qutilsak bo’lar ekan.

Jahlimiz chiqib turgan payt 2 soat yurib kelsak ancha o’zimizga kelib olar ekanmiz.

Ilhom kelmagan payt 2 soat yurib kelsak miyamiz g’oyalarga to’lib kelar ekan.

Muammolarimiz ko’payib ketgan payt 2 soat yurib kelsak «ko’z oldimizda» yotgan yechimlarni ko’ra boshlar ekanmiz.

Ko’nglimiz xavotirlarga to’lgan payt 2 soat yurib kelsak ancha tinchlanar ekanmiz.

Barchamiz xotirjam, siqilmasdan va baxtli yashashni niyat qilamiz.

Yurishni boshlaylik, niyatimizga tezroq yetib boramiz.

Manbalar: 1, 2, 3

@mashrabov_aa

Dushmanlarni kamaytirish

Eng mashhur amerikalik, Benjamin Franklinning dushmanlari ko'p edi.

Blogimni o'qiyotgan barcha odamni dushmanlarini qo'shsa ham Franklinning dushmanlari soniga yaqinlasha olmasak kerak.

Chunki u resurslarni taqsimlashda ishtirok etganlardan biri edi. Bu ishda esa dushman orttirmay iloji yo'q. Chunki resurslarni cheki bor.

Franklin bitta sodda usul orqali ko'plab dushmanlaridan qutilgan.

Dushmanlari bilan urishishni o'rniga u iltimos yoki maslahat bilan ularga murojaat qilgan.

Shu orqali u dushmanlarini do'stlariga aylantirgan.

Kimdir bizga maslahat yoki yordam so'rab kelganida qanday his-tuyg'ularni boshimizdan kechirganimizni eslaylik.

O'zimizni kerakli his qilamiz va eng muhimi, maslahat so'rab kelgan odamdan ustunligimizni sezganmiz.

Bu usul haqida ustozimdan yaqinda eshitdim, qo'llashni boshladim. Meni yomon ko'radiganlarda ishlatib ko'rdim. Zo'r ishlar ekan.

20 yoshimda tushunganimda edi ... deb qo'ydim o'zimga.

@mashrabov_aa

Eng muhimi ko’zdan yiroq

Keling, Betxovenni va oddiy odamni olaylik.

Keling, ularni pianino yoniga o’tkazaylik.

100 metr masofadan turib ularni kuzatsak, ular deyarli bir xil harakatlarni bajarishini ko’ramiz. Lekin bizga har xil ovoz eshitiladi.

50 metrga yaqinlashsak ham o’sha o’sha harakatlar, lekin ovoz bar bir har xil.

10 metrdan qarasak ham o’sha o’sha.

Ammo 1 metr masofadan biz barcha farq barmoqlar va oyoqlarning harakatida ekanligini ko'ramiz.

Biror bir odamni (ayniqsa muvaffaqiyatga erishgan) harakatlarini ko’chirmoqchi bo’lsak shuni yodimizda ushlaylik.

Barcha muhim harakatlar ko’zimizdan yiroq bo’ladi. Uni faqat yaqinlashganda ko’ra olamiz.

@mashrabov_aa

Xotira past

1. Pandemiyani uzog’i 6 oy hamma muhokama qildi. Keyin e’tiborimizni boshqa narsa egalladi.

2. Rossiya va Ukraina orasidagi urushni uzog’i 6 oy hamma muhokama qildi. Keyin e’tiborimizni boshqa narsa egalladi.

3. Sardoba hodisasini uzog’i 1 hafta hamma muhokama qildi. Keyin e’tiborimizni boshqa narsa egalladi.

4. Turkiyadagi zilzilani uzog’i 1 hafta hamma muhokama qildi. Keyin e’tiborimizni boshqa narsa egalladi.

Xato qilishdan qo’rqar ekanmiz,

Sharmanda tamg’asi umrimizni oxirigacha biz bilan bo’ladi deb o’ylar ekanmiz,

Bir narsani esda tutaylik,

Bizning xatoyimiz jismonan odamlarning xotirasida 1 haftadan ham ko’p yashamaydi.

Yangiliklar oqimi juda tez. Ustiga ustak, odamlarni o’zlarini muammolari ham ko’p.

@mashrabov_aa

Eng zo'r yillar

1. Yoshligimda kartoshka qopidan tikilgan ko'ylak kiyishga majbur bo'lganman - deydi Opra Uifni.

2. O'g'lim bilan ommamiy xojatxonalarda uxlashga majbur bo'lganmiz - deydi Kris Gardner.

3. Garri Potter haqida birinchi kitobimni yozayotgan paytlarda men bir kambag'al yolg'iz ona edim - deydi Joan Rouling.

4. Men shu darajada qashshoq bo'lganmanki, hattoki sodiq itimni $50 evaziga sotib yuborganman - deydi Silvester Stalone.

5. Men ovqat olish yoki ishga yetib olish uchun avtobusga chipta olish tanlov oradsida turgan paytlarim bo'lgan - deydi Konstantik Xabenskiy.

Bir kun kelib, ortga nazar tashlaganimizda, kurashlarda o'tkazgan yillarimiz eng go'zal bo'lib chiqadi. Bu yillarni kulib eslaymiz.

@mashrabov_aa