ACE (Alfa-fetoprotein, AFP) va CA 242 onkomarkerlari
Onkomarkerlarga organizmdagi saraton kasalligini erta aniqlash, davolash jarayonini nazorat qilish va qaytalanish (rekurrens) xavfini baholash uchun qo‘llaniladigan maxsus moddalar kiradi. Ular odatda qon yoki boshqa biologik suyuqliklarda aniqlanadi.
➢ Norma: 0 – 10 ng/ml (bazi laboratoriyalarda farqlanishi mumkin)
ACE – embriogenez (homila rivojlanishi) davrida jigarda va oshqozon-ichak yo‘lining hujayralarida ishlab chiqariladigan glikoprotein hisoblanadi. Kattalarda bu moddaning darajasi juda past bo‘ladi, lekin ba’zi o‘sma turlarida u sezilarli darajada oshishi mumkin.
➢ ACE onkomarkerining oshish sabablari:
• Jigar saratoni (Gepatosellyulyar karsinoma) – ACE jigar saratonida eng muhim markerlardan biri hisoblanadi.
• Moyaklarning o‘smalari – Ayniqsa, embrional hujayralardan rivojlanadigan o‘smalarda ACE darajasi oshadi.
• Metastazlar – Jigar yoki boshqa a’zolarga metastaz tarqalganda ACE darajasi ortishi mumkin.
• Jigar kasalliklari – Sirroz, gepatit (ayniqsa, surunkali B va C virusli gepatit) holatlarida ACE darajasi me’yordan yuqori bo‘lishi mumkin.
• Homiladorlik – Normada homilador ayollarda ACE darajasi yuqori bo‘lishi mumkin, chunki u homila tomonidan ishlab chiqariladi.
➢ ACE analizining qo‘llanilishi:
• Jigar va embrional o‘smalarni aniqlash
• Saraton kasalligini davolash samaradorligini baholash
• Kasallik qaytalanishini aniqlash
➢ Norma: 0 – 20 U/ml
CA 242 oshqozon-ichak yo‘lining saratonini aniqlashda qo‘llaniladigan markerlardan biri hisoblanadi. U uglevod antigeni bo‘lib, ayniqsa oshqozonosti bezi (pankreas) va yo‘g‘on ichak o‘smalarida ishlab chiqariladi.
➢ CA 242 onkomarkerining oshish sabablari:
• Oshqozonosti bezi saratoni – CA 242 oshqozonosti bezi saratonini aniqlashda CA 19-9 bilan birga ishlatiladi.
• Yo‘g‘on ichak va to‘g‘ri ichak saratoni – Yo‘g‘on ichak saratonida CA 242 darajasi sezilarli oshishi mumkin.
• Oshqozon saratoni – Oshqozon saratonida CA 242 boshqa markerlar bilan birgalikda tekshiriladi.
➢ CA 242 ning boshqa sabablarga ko‘ra oshishi mumkin:
• Pankreatit (oshqozonosti bezi yallig‘lanishi)
• Oshqozon-ichak kasalliklari (surunkali gastrit, kolit)
• Yaxshi sifatli (benign) o‘smalar
➢ CA 242 analizining qo‘llanilishi:
• Oshqozonosti bezi va yo‘g‘on ichak saratonini erta bosqichda aniqlash
• Saratonning rivojlanish jarayonini kuzatish
• Kasallik qaytalanish xavfini baholash
➢ ACE va CA 242 onkomarkerlarini qanday talqin qilish kerak?
• Yuqori natijalar har doim ham saraton mavjudligini anglatmaydi. Ularni tasdiqlash uchun boshqa tekshiruvlar (KT, MRT, biopsiya, ultratovush) talab qilinadi.
• Past yoki normal darajalar saraton yo‘qligini bildirishi mumkin, lekin 100% kafolat bermaydi. Agar shubha bo‘lsa, qo‘shimcha testlar talab qilinadi.
• ACE va CA 242 birga tekshirilishi oshqozon-ichak va jigar kasalliklarini aniqroq baholashga yordam beradi.
Bizni kuzatib boring:
Telegram | Instagram
Onkomarkerlarga organizmdagi saraton kasalligini erta aniqlash, davolash jarayonini nazorat qilish va qaytalanish (rekurrens) xavfini baholash uchun qo‘llaniladigan maxsus moddalar kiradi. Ular odatda qon yoki boshqa biologik suyuqliklarda aniqlanadi.
ACE (Alfa-fetoprotein, AFP – Alpha-fetoprotein)
➢ Norma: 0 – 10 ng/ml (bazi laboratoriyalarda farqlanishi mumkin)
ACE – embriogenez (homila rivojlanishi) davrida jigarda va oshqozon-ichak yo‘lining hujayralarida ishlab chiqariladigan glikoprotein hisoblanadi. Kattalarda bu moddaning darajasi juda past bo‘ladi, lekin ba’zi o‘sma turlarida u sezilarli darajada oshishi mumkin.
➢ ACE onkomarkerining oshish sabablari:
• Jigar saratoni (Gepatosellyulyar karsinoma) – ACE jigar saratonida eng muhim markerlardan biri hisoblanadi.
• Moyaklarning o‘smalari – Ayniqsa, embrional hujayralardan rivojlanadigan o‘smalarda ACE darajasi oshadi.
• Metastazlar – Jigar yoki boshqa a’zolarga metastaz tarqalganda ACE darajasi ortishi mumkin.
• Jigar kasalliklari – Sirroz, gepatit (ayniqsa, surunkali B va C virusli gepatit) holatlarida ACE darajasi me’yordan yuqori bo‘lishi mumkin.
• Homiladorlik – Normada homilador ayollarda ACE darajasi yuqori bo‘lishi mumkin, chunki u homila tomonidan ishlab chiqariladi.
➢ ACE analizining qo‘llanilishi:
• Jigar va embrional o‘smalarni aniqlash
• Saraton kasalligini davolash samaradorligini baholash
• Kasallik qaytalanishini aniqlash
CA 242 (Carbogydrate Antigen 242)
➢ Norma: 0 – 20 U/ml
CA 242 oshqozon-ichak yo‘lining saratonini aniqlashda qo‘llaniladigan markerlardan biri hisoblanadi. U uglevod antigeni bo‘lib, ayniqsa oshqozonosti bezi (pankreas) va yo‘g‘on ichak o‘smalarida ishlab chiqariladi.
➢ CA 242 onkomarkerining oshish sabablari:
• Oshqozonosti bezi saratoni – CA 242 oshqozonosti bezi saratonini aniqlashda CA 19-9 bilan birga ishlatiladi.
• Yo‘g‘on ichak va to‘g‘ri ichak saratoni – Yo‘g‘on ichak saratonida CA 242 darajasi sezilarli oshishi mumkin.
• Oshqozon saratoni – Oshqozon saratonida CA 242 boshqa markerlar bilan birgalikda tekshiriladi.
➢ CA 242 ning boshqa sabablarga ko‘ra oshishi mumkin:
• Pankreatit (oshqozonosti bezi yallig‘lanishi)
• Oshqozon-ichak kasalliklari (surunkali gastrit, kolit)
• Yaxshi sifatli (benign) o‘smalar
➢ CA 242 analizining qo‘llanilishi:
• Oshqozonosti bezi va yo‘g‘on ichak saratonini erta bosqichda aniqlash
• Saratonning rivojlanish jarayonini kuzatish
• Kasallik qaytalanish xavfini baholash
➢ ACE va CA 242 onkomarkerlarini qanday talqin qilish kerak?
• Yuqori natijalar har doim ham saraton mavjudligini anglatmaydi. Ularni tasdiqlash uchun boshqa tekshiruvlar (KT, MRT, biopsiya, ultratovush) talab qilinadi.
• Past yoki normal darajalar saraton yo‘qligini bildirishi mumkin, lekin 100% kafolat bermaydi. Agar shubha bo‘lsa, qo‘shimcha testlar talab qilinadi.
• ACE va CA 242 birga tekshirilishi oshqozon-ichak va jigar kasalliklarini aniqroq baholashga yordam beradi.
Bizni kuzatib boring:
Telegram | Instagram