Шакар ўрганиб колишга олиб келиши мумкинми ?
Шакар ҳақиқатан ҳам ўрганиб колишга олиб келиши мумкин, лекин бу кўпроқ руҳий ва биологик жиҳатлар билан боғлиқ бўлиб, наркотиклардек классик жисмоний боғланиш билан эмас. Шакар истеъмоли миядаги лаззат марказларини рағбатлантиради ва дофамин ажралишига олиб келади, бу эса қониқиш ҳиссини уйғотади. Шунинг учун одамлар стресс ёки чарчоқ пайтида ширинлик истеъмолини қайта такрорлашга мойил бўлади.
Шунингдек, шакарни мунтазам истеъмол қилиш дофамин рецепторларининг сезгирлигини пасайтириши мумкин, бу эса лаззат олиш учун кўпроқ ширинлик истеъмол қилишни талаб қилади. Бу айрим одамларда ширинликка бўлган кучли иштиёқ, яъни психологик боғланишга ўхшаш ҳолатни келтириб чиқаради.
Шу билан бирга, шакар жисмоний боғланишнинг классик симптомларини, масалан, абстиненция (организмда истеъмол қилинмаган модданинг етишмаслигидан келиб чиқадиган ҳолат) чақирмайди. Унинг мияга бўлган таъсири наркотик моддаларга нисбатан анча юмшоқдир. Илмий жамоат шакарни тўлиқ аддиктив модда деб ҳисобламайди, гарчи у одатни шакллантириш ва истеъмолга бўлган юқори хоҳишни келтириб чиқариш қобилиятига эга бўлса ҳам.
Шакар ҳақиқатан ҳам ўрганиб колишга олиб келиши мумкин, лекин бу кўпроқ руҳий ва биологик жиҳатлар билан боғлиқ бўлиб, наркотиклардек классик жисмоний боғланиш билан эмас. Шакар истеъмоли миядаги лаззат марказларини рағбатлантиради ва дофамин ажралишига олиб келади, бу эса қониқиш ҳиссини уйғотади. Шунинг учун одамлар стресс ёки чарчоқ пайтида ширинлик истеъмолини қайта такрорлашга мойил бўлади.
Шунингдек, шакарни мунтазам истеъмол қилиш дофамин рецепторларининг сезгирлигини пасайтириши мумкин, бу эса лаззат олиш учун кўпроқ ширинлик истеъмол қилишни талаб қилади. Бу айрим одамларда ширинликка бўлган кучли иштиёқ, яъни психологик боғланишга ўхшаш ҳолатни келтириб чиқаради.
Шу билан бирга, шакар жисмоний боғланишнинг классик симптомларини, масалан, абстиненция (организмда истеъмол қилинмаган модданинг етишмаслигидан келиб чиқадиган ҳолат) чақирмайди. Унинг мияга бўлган таъсири наркотик моддаларга нисбатан анча юмшоқдир. Илмий жамоат шакарни тўлиқ аддиктив модда деб ҳисобламайди, гарчи у одатни шакллантириш ва истеъмолга бўлган юқори хоҳишни келтириб чиқариш қобилиятига эга бўлса ҳам.