Ilmning sakkiz qoidasi.Islomda ilm olish iymon masalasidan keyingi oʻrinda turadi. Bunga sabab ilm tufayli iymonimizni, aqidamizni, amallarimizni toʻgʻrilaymiz.Ilm olish boʻyicha 8 qoida.1. Niyatni toʻgʻrilash
Ilm oʻrganish — ulugʻ ibodat. Ilmsiz hech bir amal mukammal boʻlmaydi. Shu bois ulugʻlarimiz: "Ilm — soʻz va amaldan oldin" deganlar. Demak, ilm ibodat, ibodat esa niyatsiz boʻlmaydi. Niyat esa sof, ixlos bilan boʻlishi zarur.
2. Aqida va fiqh
Umr — qisqa. Shu bois talaba, avvalo, asosiy ilmlarga e'tibor qaratmogʻi lozim. Bu ilmlarni asosini aqida, tavhid ilmi tashkil etadi. Bu bilan jannatga kirishning bosh sharti — iymon toʻgʻrilanadi. Keyin esa fiqh ilmi turadi. Bu bilan esa yana bir shart — amallar oʻnglanadi.
Alloh taolo shunday marhamat qiladi:
"Kim Allohga iymon keltirsa va yaxshi amal qilsa, (Alloh) uni ostidan daryolar oqib turadigan, ular abadul-abad qoladigan jannatlarga kiritur" (65:11)
3. Avvalgilar yoʻli
Ilm egallashda, xususan, aqida mavzularini oʻrgniahda avvalgilar, ya'ni tarixda, ilm oʻrganish va unga amal qilishda ibrat boʻlgan sahobalar va ularning shogirdlari yoʻlidan borish.
4. Mazhab
Mazhab "yoʻl" demakdir. Islom Qu'ron va sunnat asosiga bino qilingan. Bu asoslarni toʻgʻri oʻrganiah, idrok etish esa sharhga (tushuntirishga) muhtoj. Tushuntirishlar esa turli-tuman. Turfa fikrlar orasida gangib qilmaslik uchun esa, ilm talabi maʼlum yoʻlni, ya'ni mazhabni tutishi lozim. Diyorimizda ishonchli 4 mazhabdan biri — Hanafiy mazhabiga amal qilinadi.
5. Xolislik
Alloh taoloning nazdida xolis boʻlmagan amallarni qiymati yoʻq. Shu bois inson har doim xolislik sari intilmogʻi lozim. Xolislik deganda, insonning har bir amalga ixlos bilan har bir masalaga esa adolat bilan yondashuvi, haqiqatni doimo qabul qilishga tayyor turishi tushuniladi.
6. Amaliyot
Ilm — Alloh roziligiga erituvchi yoʻl. Lekin u amaliy boʻlgandagina koʻzlangan maqsadga erishiladi. Oʻrganilayotgan ilmning samarasi hayotda koʻrinishi, insonga nafi tegishi kerak.
7. Bosqichma-bosqich
Bu eng muhim qoidalardan biri. Ilm bir sakrab yetiladigan narsa emas. Ilm narvonlaridan asta-asta koʻtarilish oʻrniga, sakrashga tushgan tolib oyogʻini sindirib olishi mumkin.
8. Ustozlar etagidan tutish
Har bir sohani oʻzi mutaxassisi boʻladi. Ilm talab qilish yoʻliga kirgan kishi ana shunday ilmli ustozlar etagidan tutishi lozim.
©
@by_ssaa