BIOLOGIYA | KIMYO ️- IMTIXONGA TAYYORLOV

😅Siz kutgan eng sara kanallar bir joyda⬆️

➡️ Organik kimyodan reaksiyalar.

1️⃣.  Eterifikatsiya reaksiyasi – spirtlar bilan karbon kislotalar o’zaro reaksiyaga kirishib murakkab efirlar hosil qilish reaksiyasi.  
R-OH  +  RCOOH → R-COOR’  +  H2O

2️⃣.  Bertole raksiyasi – 1856 yil CS2 va H2S aralashmasini qizdirilgan mis ustidan o’tkazib metan sintez qilish.  
CS2 + 2H2S + 8Cu → CH4 + 4Cu2S

3️⃣.  Fisher tropish usuli – suv gazidan alkanlarni sintez qilishni topgan.
nCO + 2n+1H2  → CnH2n+2  +  nH2O

4️⃣. Vyurs reaksiyasi (1855-yil) – monogalogenli hosilalarni aktiv metallar bilan qizdirib alkanlar olish.   2CnH2n+1Gal  +  2Na  →  CnH2n+2  + nH2O

5️⃣. Semyonov reaksiyasi – zanjirli reaksiya mexanizmini o’rgangan va zanjirli reaksiyaga asos solgan.
  CH4 + Cl2  → CH3Cl + HCl
  CH3Cl + Cl2 → CH2Cl2 + HCl
  CH2Cl2 + Cl2  → CHCl3 + HCl
  CHCl3 + Cl2 → CCl4 + HCl

6️⃣.  Konovalov reaksiyasi – alkanlarni nitrolanishini o’rgangan.
CnH2n+2 + HONO2  → CnH2n+1NO2 + H2O

7️⃣. Zinin reaksiyasi – aromatik nitrobirikmalarni H2 yoki (NH4)2S yordamida qaytarib anilin olgan.  
C6H5NO2 + NH4)2S → C6H5NH2 + 3S + 6NH3 + 2H2O
C6H5NO2 + 3H2 → C6H5NH2 + 2H2O

8️⃣. Vyoller reaksiyasi – ditsiandan oksalat kislota sintez qilgan.(CN)2+4H2O=(COOH)2+2NH3
Ammoniy sianatda mochevina sintez qilgan.  
NH4OCN  → (NH2)2CO

9️⃣. Vagner reaksiyasi – alkenlarga KMnO4 ning suvli eritmalarni tasir ettirib ikki atomli spirtlar olgan.  
CnH2n + KMnO4 H2O → CnH2n(OH)2 + MnO2↓ + KOH

🔟.  Kucherov reaksiyasi – atsetilenga simob tuzlar ishtirokida (HgSO4) H2O ni birikishi aldegid, atsetilen gomologlaridan esa ketonlar hosil bo’lish reaksiyasini o’rgangan.
C2H2 + H2O → CH3CHO
C3H4 + H2O → CH3-CO-CH3

1️⃣1️⃣.  Zelenskiy va Kazanskiy usuli – atsetilen va uning gomologlarini trimerlab benzol va uning gomologlarini sintez qilish usulini ishlab chiqqan.
1) 3C2H2 → C6H6   
2) 3C3H4 → C6H3(CH3)3

1️⃣2️⃣.  Aldol kondensatlanish reaksiyasi – aldegidlar ishqoriy muhitda (masalan Ca(OH)2 ishtirokida) aldol kondensatsiyalanishga uchraydi.Aldol degani ham aldegid ham gidroksid guruh saqlagan moddalar.
  CH2O + CH2O → CH2OH-CHO   (oksialdegid)
  CH2OH-CHOH-CHO + 3CH2O → CH2OH-(CHOH)4-CHO  (geksoza)

1️⃣3️⃣.  Sovunlanish reaksiyasi – murakkab efirning suv bilan reaksiyaga kirishib spirt va kislota hosil qilish reaksiyasi.

1️⃣4️⃣.  Butlerov reaksiyasi – 1861-yil oddiy uglevdorodlarni Ca(OH)2 ishtirokida farmalindan sintez qilgan.
6СH2O  → C6H12O6

1️⃣5️⃣.  Shakarlanish reaksiyasi – glukozaning gidrolizlanishidan glukoza hosil bo’lishi.
  (C6H10O5)n + nH2O → nC6H12O6

✝️ Kanalimizga a'zo bo'ling:
@Testlar_Kimyo_Biologiya