Самарқанд вилояти судлари | Расмий канал

Чақалоқ савдосига сабаб бўлаётган асосий омиллар

Сўнгги йилларда мобайнида Ўзбекистонда чақалоқ савдоси бўйича кўплаб ҳолатлар аниқланди. Ушбу жиноятларнинг асосий сабаблари оналарнинг ижтимоий-моддий жиҳатдан ҳимоясизлиги ва никоҳсиз болалар туғилишини яшириш истаги эканлигидир.

Чақалоқ савдосига қуйидаги омиллар сабаб бўлмоқда:

боланинг онаси ижтимоий ҳимояланмагани ва моддий эҳтиёжлари таъминланмаганлиги;

турмушга чиқмаган аёллар ҳомиладор экани ҳамда чақалоқни оиласидан яширишга уриниши;

фарзанд кўрмаган оилалар томонидан чақалоқ асраб олишга эҳтиёж мавжудлиги;

Умуман олганда, охирги йилларда одам савдоси билан боғлиқ жиноятлар сони олти баравар камайди, аммо шу билан бирга, чақалоқлар ва болалар савдоси улуши ўсишда давом этмоқда.

Шу сабабли судлар томонидан мазкур тоифадаги ишларни кўришда аввалам бор жиноятни келиб чиқишига олиб келган омилларни ўрганиб, тегишли чора-тадбирлар белгилаш мақсадида хусусий ажримлар чиқариш лозим бўлади.

Ориф Пардаев,
жиноят ишлари бўйича Самарқанд шаҳар судининг раиси.

Зарифа Аҳмедова,
жиноят ишлари бўйича Самарқанд шаҳар судинг судьяси.

Telegram I Facebook

«НИГОҲ» газетасининг 2024 йил 28 февралдаги 1-2-сонларида:

Вилоят суди раиси ўринбосари – иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъати раиси Хуршид Турсуновнинг “Адолатли суд тизими ёки одил судловга эришиш имкониятлари”;

жиноят ишлари бўйича Нарпай туман суди раиси Бекзод Жумабоевнинг “Юксак ҳуқуқий маданият мамлакат тараққиётининг кафолати”;

жиноят ишлари бўйича Нарпай туман суди тергов судьяси Ўткир Аблоқуловнинг “Солиқ ҳисоботи, уни вақтида тақим этмаслик”;

жиноят ишлари бўйича Самарқанд шаҳар суди раиси Ориф Пардаевнинг “Бола ҳуқуқлари давлат ҳимоясида”;
вилоят суди судьяси Илҳом Қорабоевнинг “Манфаатлар тўқнашуви”;

фуқаролик ишлари бўйича Каттақўрғон туманлараро судининг судьяси Дилноза Исаеванинг “Қонунчилик такомили”;

Жиноят ишлари бўйича Иштихон туман суди раиси Жонибек Рауповнинг “Тинтув ўтказиш тўғрисидаги илтимосномани кўриб чиқиш”;

фуқаролик ишлари бўйича Каттақўрғон туманлараро судининг судьяси Фаррух Раҳматовнинг “Эрта никоҳ ва оилавий ажримларнинг олдини олиш”;

вилоят суди судьяси Зафар Ибрагимов ва жиноят ишлари бўйича Қўшработ туман судининг тергов судьяси Баҳодир Аҳмедовнинг “Суднинг адолатли қарори ноҳақлик ва дилхуфтонликка барҳам берди”

сарлавҳали мақолалари чоп этилди.

Telegram I Facebook

КРЕДИТ. ГАРОВ. КАФИЛЛИК.

Бугунги кунда фуқаролар, тадбиркорлар тижорат банкларидан ёки бошқа кредит ташкилотларидан турли миқдорда ва турли мақсадларда кредитлар олмоқда. Кредит маблағларидан самарали фойдаланиб, режаларини амалга ошираётганлар кўпчилик. Бироқ, кредит шартномаси шартларини тўлқ ўрганмай ёки тушунмай муаммоларга дуч келаётганлар ҳам йўқ эмас.

Фуқаролик кодексининг 744-моддасига биноан, кредит шартномаси бўйича бир тараф - банк ёки бошқа кредит ташкилоти (кредитор) иккинчи тарафга (қарз олувчига) шартномада назарда тутилган миқдорда ва шартлар асосида пул маблағлари (кредит) бериш, қарз олувчи эса олинган пул суммасини қайтариш ва унинг учун фоизлар тўлаш мажбуриятини олади.

Кредит шартномаси ёзма шаклда тузилиши шарт. Ёзма шаклга риоя қилмаслик кредит шартномасининг ҳақиқий бўлмаслигига олиб келади.

Хусусан, мажбуриятнинг бажарилиши неустойка, гаров, қарздорнинг мол-мулкини ушлаб қолиш, кафиллик, кафолат, закалат ҳамда қонун ҳужжатлари ёки шартномада назарда тутилган бошқача усуллар билан таъминланиши мумкинлиги, гаров бир шахснинг бошқа шахсга мол-мулкни ёки унга бўлган ҳуқуқни мажбуриятларни таъминлаш учун бериши ҳисобланади. Бу мажбуриятлар ижросини таъминлаш воситаларидан биридир.

Ўзбекистонда жисмоний ва юридик шахслар ўртасидаги гаров муносабатлари Фуқаролик кодексининг 264-289-моддалари, «Гаров тўғрисида»ги Қонун ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар билан тартибга солинган. «Гаров тўғрисида»ги Қонунга кўра, ҳақикий бўлган ҳар кандай мажбуриятнинг заём банк кредити, ижара, олди-сотди, юкларни ташиш ва ҳуқуқнинг ҳар қандай субъектлари ўртасидаги бошқа мажбуриятларнинг бажарилиши гаров билан таъминланиши мумкин. Гаров мулкларига кўчмас мулклар (уй-жойлар, савдо дўконлари, бино-иншоотлар ва ҳоказо) ва кўчар мулклар (автотранспорт воситалари, ускуналар ва ҳоказо) киради. Гаров ҳуқуқи гаров тўғрисида шартнома тузилган пайтдан ёхуд нотариал тасдиқланган пайтдан, шартнома рўйхатдан ўтказилиши шарт бўлганда эса, у рўйхатдан ўтказилган пайтдан бошлаб вужудга келади.

Фуқаролик кодексининг 292-моддасига кўра, Кафиллик шартномаси бўйича кафил бошқа шахс ўз мажбуриятини тўла ёки қисман бажариши учун унинг кредитори олдида жавоб беришни ўз зиммасига олади. Кафиллик шартномаси келгусида вужудга келадиган мажбуриятни таъминлаш учун ҳам тузилиши мумкин. Кафиллик шартномаси ёзма шаклда тузилиши керак. Ёзма шаклда тузилмаган кафиллик шартномаси ҳақиқий ҳисобланмайди.

Қарздор кафиллик билан таъминланган мажбуриятни бажармаган ёки лозим даражада бажармаган тақдирда кафил ва қарздор кредитор олдида солидар жавоб берадилар. Башарти, кафиллик шартномасида бошқача тартиб назарда тутилган бўлмаса, кафил кредитор олдида қарздор билан баравар ҳажмда жавоб беради, шу жумладан фоизлар тўлайди, қарзни ундириб олиш бўйича суд чиқимларини ва қарздор мажбуриятини бажармаганлиги ёки лозим даражада бажармаганлиги туфайли кредитор кўpган бошқа зарарларни тўлайди.

Фурқат Анаров,
Самарқанд вилоят суди судьяси,

Шуҳрат Ғуломов,
ФИБ Каттақўрғон туманлараро суди судьяси.

Telegram I Facebook