Forward from: Jinoyat Psixologiyasi
USHBU “DOMLA” KABILAR (jinsiy deviantlar)NING HARAKATI HAQIDA FIKRLARIM.
U qanday usul bilan maqsadiga erishadi?
― Huquqbuzar oʻzining «domla» yoki «dam soluvchi» rolidan foydalangan holda, jabrlanuvchining ishonchini suiisteʼmol qilib, ayolning turmushdagi muammolarini va ruhiy zaifliklarini aniqlab, bu orqali manipulyatsiya qilishga uringan.
― Unga "eri boshqa ayollar tomonidan duo qilinib olinganligi" kabi gaplar orqali qoʻrquv hissi uygʻotgan. Bunday gaplar jabrlanuvchining mavhum qoʻrquvlarini haqiqatga aylantirish mexanizmini ishga soladi va bu orqali uni nazorat qilishni osonlashtiradi.
― Odatda bu kabi usullardan foydalanib oʻz jinsiy ehtiyojini qondiruvchi jinoyatchilar, yaxshigina tajribaga ega yaʼni bundan oldin ham ushbu ishlarni boshqalarda amalga oshirgan boʻlishlari mumkin.
“Domla”ning shaxsiyati
― Huquqbuzarning xatti-harakatlari uning anti-sotsial (jamiyat manfaatlariga zid) xulq-atvorini koʻrsatadi. Va bu harakatlari bilan jinsiy ogʻishini ifodalovchi vaziyatni yaratishga uringanini koʻrishimiz mumkin. Yaʼni jamiyat meʼyorlarini buzish va boshqa odamlarning huquqlariga befarqlik, hiyla-nayrang ishlatish, manipulyatsiya qilish, oʻz xatti-harakatlarining salbiy oqibatlari uchun masʼuliyatni his qilmaslik, boshqalarning zaifliklaridan foydalanishga moyillik hamda huquqbuzarning jabrlanuvchini manipulyatsiya qilishi va jiddiy oqibatlarga olib keluvchi xatti-harakatlarni oqlashga urinishlari anti-sotsial xulq-atvorga xosdir
― Bunday shaxslar oʻz manfaatlarini amalga oshirish uchun boshqalarning zaifliklaridan foydalanishga moyil boʻladi. Bu holatda u jabrlanuvchining qoʻrquvini kuchaytirib, uni iqtisodiy va jismoniy ekspluatatsiya qilishga uringan.
― Jinsiy manfaatlarini noqonuniy yoki ijtimoiy qabul qilinmaydigan shakllarda namoyon qilish hamda boshqalarga nisbatan jinsiy zoʻravonlik yoki majburlash xatti-harakatlari va huquqbuzarning jabrlanuvchini 11 marotaba jinsiy aloqa qilishga majbur qilishi shuningdek buni dindorlik yoki folbinlik pardasi ostida amalga oshirishga urinishi parafililik buzilishlar ehtimolini koʻrsatadi.
Jabrlanuvchining psixologik holati
― Jabrlanuvchi sogʻliq bilan bogʻliq muammolar va oilaviy nizolar sababli yordamga muhtoj boʻlgan. Bu holat uni moʻjiza yoki sehr-jodu orqali muammolarini hal qilishga ishonishga moyil qilgan.
― Ijtimoiy bosim va anʼanaviy stereotiplar (ayollarning oilaviy muammolarni mustaqil hal qila olmasligi haqidagi qarashlar) uning “domla” kabi shaxsga murojaat qilish ehtimolini oshirgan.
― Jabrlanuvchi oʻz muammolari haqida ochiq gapira olmagan va huquqiy yordam olish oʻrniga, notoʻgʻri yoʻlni tanlashga majbur boʻlgan.
©️ @jinoyat_psixologiyasi
U qanday usul bilan maqsadiga erishadi?
― Huquqbuzar oʻzining «domla» yoki «dam soluvchi» rolidan foydalangan holda, jabrlanuvchining ishonchini suiisteʼmol qilib, ayolning turmushdagi muammolarini va ruhiy zaifliklarini aniqlab, bu orqali manipulyatsiya qilishga uringan.
― Unga "eri boshqa ayollar tomonidan duo qilinib olinganligi" kabi gaplar orqali qoʻrquv hissi uygʻotgan. Bunday gaplar jabrlanuvchining mavhum qoʻrquvlarini haqiqatga aylantirish mexanizmini ishga soladi va bu orqali uni nazorat qilishni osonlashtiradi.
― Odatda bu kabi usullardan foydalanib oʻz jinsiy ehtiyojini qondiruvchi jinoyatchilar, yaxshigina tajribaga ega yaʼni bundan oldin ham ushbu ishlarni boshqalarda amalga oshirgan boʻlishlari mumkin.
“Domla”ning shaxsiyati
― Huquqbuzarning xatti-harakatlari uning anti-sotsial (jamiyat manfaatlariga zid) xulq-atvorini koʻrsatadi. Va bu harakatlari bilan jinsiy ogʻishini ifodalovchi vaziyatni yaratishga uringanini koʻrishimiz mumkin. Yaʼni jamiyat meʼyorlarini buzish va boshqa odamlarning huquqlariga befarqlik, hiyla-nayrang ishlatish, manipulyatsiya qilish, oʻz xatti-harakatlarining salbiy oqibatlari uchun masʼuliyatni his qilmaslik, boshqalarning zaifliklaridan foydalanishga moyillik hamda huquqbuzarning jabrlanuvchini manipulyatsiya qilishi va jiddiy oqibatlarga olib keluvchi xatti-harakatlarni oqlashga urinishlari anti-sotsial xulq-atvorga xosdir
― Bunday shaxslar oʻz manfaatlarini amalga oshirish uchun boshqalarning zaifliklaridan foydalanishga moyil boʻladi. Bu holatda u jabrlanuvchining qoʻrquvini kuchaytirib, uni iqtisodiy va jismoniy ekspluatatsiya qilishga uringan.
― Jinsiy manfaatlarini noqonuniy yoki ijtimoiy qabul qilinmaydigan shakllarda namoyon qilish hamda boshqalarga nisbatan jinsiy zoʻravonlik yoki majburlash xatti-harakatlari va huquqbuzarning jabrlanuvchini 11 marotaba jinsiy aloqa qilishga majbur qilishi shuningdek buni dindorlik yoki folbinlik pardasi ostida amalga oshirishga urinishi parafililik buzilishlar ehtimolini koʻrsatadi.
Jabrlanuvchining psixologik holati
― Jabrlanuvchi sogʻliq bilan bogʻliq muammolar va oilaviy nizolar sababli yordamga muhtoj boʻlgan. Bu holat uni moʻjiza yoki sehr-jodu orqali muammolarini hal qilishga ishonishga moyil qilgan.
― Ijtimoiy bosim va anʼanaviy stereotiplar (ayollarning oilaviy muammolarni mustaqil hal qila olmasligi haqidagi qarashlar) uning “domla” kabi shaxsga murojaat qilish ehtimolini oshirgan.
― Jabrlanuvchi oʻz muammolari haqida ochiq gapira olmagan va huquqiy yordam olish oʻrniga, notoʻgʻri yoʻlni tanlashga majbur boʻlgan.
Mazkur voqea jamiyatdagi ijtimoiy-psixologik muammolarni hal qilish uchun tizimli yondashuv zarurligini yana bir bor isbotlaydi. Fuqarolarning huquqiy madaniyatini oshirish bunday jinoyatlarning kamayishiga yordam beradi.
©️ @jinoyat_psixologiyasi