#TAHLIL
3-4-3 Taktikasi: Tahlil va Amaliyot
3-4-3 tizimi zamonaviy futbolning eng hujumkor sxemalaridan biri bo‘lib, bu shakl maydonni keng qamrab olish, pressing va tezkor o‘yin uchun juda mos keladi. Ushbu tizimda asosiy urg‘u hujum va o‘yin boshqaruviga qaratiladi, ammo himoyaviy barqarorlik ham muhim rol o‘ynaydi.
Tizimning Tuzilishi
3 himoyachi:
2 markaziy himoyachi + 1 qo‘shimcha yoki libero
Agar klassik 3-4-3 bo‘lsa, markaziy himoyachilar orqadan o‘yin boshlashga e’tibor qaratadi.
Ba’zan 3-4-3'ni 5-2-3 ga o‘zgartirib, qanot himoyachilari ortga qaytib himoyaviy zichlik yaratadi.
4 yarim himoyachi:
2 markaziy yarim himoyachi – ular o‘yin ritmini boshqaradi.
2 qanot yarim himoyachi – ular hujum va himoyaga yordam beradi.
3 hujumchi:
1 markaziy hujumchi (forward)
2 qanot hujumchisi (inside forward yoki winger)
3-4-3'ning Afzalliklari
✅ Maydonni yaxshi qamrab olish
Qanotlar yaxshi ishlatiladi, bu to‘pga egalik qilishda yordam beradi.
✅ Tezkor hujum va kombinatsion o‘yin
Uch nafar hujumchi mavjudligi sababli raqib himoyasiga doimiy bosim bo‘ladi.
"False 9" taktikasi ham qo‘llansa, hujumchilar maydonni yaxshi ochib beradi.
✅ Pressing va himoyadan boshlangan hujum
Yuqori pressing orqali to‘pni tez olib qo‘yish va raqibni tezkor qarshi hujum bilan jazolash imkoniyati mavjud.
✅ Moslashuvchanlik
Himoyadan hujumga tez o‘tish mumkin.
O‘yin davomida 3-4-3 dan 5-2-3 yoki 4-3-3'ga o‘tish imkoniyati bor.
3-4-3'ning Kamchiliklari
❌ Himoya muammolari
Agar qanot yarim himoyachilari himoyaga qaytmasa, 3 himoyachi katta bosim ostida qolishi mumkin.
Kontr-hujumlarga nisbatan himoyasiz bo‘lish ehtimoli bor.
❌ Markazdagi bo‘shliqlar
Raqib jamoa 3 yarim himoyachiga qarshi qo‘shimcha futbolchi qo‘shsa (masalan, 4-3-3 yoki 3-5-2 bilan o‘ynasa), markaziy maydonni yo‘qotish mumkin.
❌ To‘p nazorati yo‘qolsa, muammolar yuzaga keladi
3-4-3 to‘pga egalik qilishga asoslangan. Agar jamoa to‘pni yo‘qotsa, himoyachilar raqibning tezkor hujumlariga duch keladi.
3-4-3'ning Variantlari va Uni Ishlatgan Jamoalar
Antonio Conte (Chelsea, 2016/17)
U Chelsea bilan 3-4-3 taktikasi asosida Premer-ligani yutdi.
Eden Hazard va Pedro qanot hujumchilar sifatida o‘ynab, Diego Costa markazda o‘tkir hujumchi bo‘ldi.
Qanot yarim himoyachilari (Marcos Alonso va Victor Moses) hujumga katta hissa qo‘shdi.
Johan Cruyff va Pep Guardiola (Barcelona)
Johan Cruyff o‘zining "Total Futbol" uslubida 3-4-3'dan foydalangan.
Pep Guardiola ham ba’zan 3-4-3'ni ishlatib, Messi’ni "False 9" sifatida o‘ynatgan.
Gasperini (Atalanta, 2019-2023)
Gian Piero Gasperini 3-4-3'ni asosiy qurol sifatida ishlatib, Atalantani kuchli jamoaga aylantirdi.
Hujumkor futbol va yuqori pressing orqali ajoyib natijalar ko‘rsatdi.
Xulosa
3-4-3 taktikasi hujumkor va zamonaviy futbolning eng samarali shakllaridan biri hisoblanadi. U yuqori pressing, tezkor hujum va yaxshi joylashuvga asoslangan. Lekin bu tizimni qo‘llash uchun:
Texnik jihatdan kuchli markaziy yarim himoyachilar,
Harakatchan va bardoshli qanot himoyachilari,
Tezkor va intellektual hujumchilar kerak bo‘ladi.
Agar to‘g‘ri ishlatilsa, 3-4-3 raqibni bo‘g‘ib qo‘yuvchi va hujumda juda xavfli bo‘lishi mumkin. Lekin noto‘g‘ri ishlatilsa, ayniqsa, himoya zaif bo‘lsa, jamoa uchun katta muammolar tug‘dirishi mumkin.
