Worm (ayniqsa kompyuter xavfsizligi kontekstida) — o'z-o'zini ko'paytiradigan va tarmoq orqali tarqaladigan zararli dastur. Wormlar, odatda, boshqa fayllarga yoki dasturlarga bog'lanmasdan, o'zining mustaqil kodini tarqatadi. Ular tarmoqda o'z-o'zini nusxalash orqali tarqaladi va shu bilan foydalanuvchi kompyuterlarida yoki tarmoqdagi boshqa qurilmalarda zarar yetkazishi mumkin.

Wormlarning asosiy xususiyatlari:

1. O'z-o'zini ko'paytirish: Wormlar o'z kodlarini avtomatik ravishda nusxalaydi va boshqa tizimlarga yuboradi.


2. Tarmoq orqali tarqalish: Wormlar odatda tarmoq (masalan, internet, intranet, lokal tarmoq) orqali tarqaladi. Ular tarmoqdagi zaifliklardan yoki xatoliklardan foydalangan holda o'zini boshqa tizimlarga yuboradi.


3. Zararli ta'sir: Wormlar kompyuter tizimlarini ishdan chiqarishi, tarmoqni sekinlashtirishi, ma'lumotlarni yo'q qilishi yoki o'g'irlanishi, yoki boshqa zararli amallarni bajarishi mumkin.


4. Xavfsizlik teshiklari: Wormlar, odatda, tizimdagi xavfsizlik teshiklaridan foydalanadi, masalan, eski yoki yangilanmagan dasturlar, tizim xatoliklari yoki zaif parollar.



Misollar: "ILOVEYOU", "Blaster", "Sasser" — bular wormlarga misol bo'la oladi, chunki ular o'z-o'zini nusxalaydi va katta tarmoqni tarqatadi, tizimlarni buzadi. Wormlarga qarshi kurashishda tarmoqni muntazam ravishda yangilash va xavfsizlik teshiklarini yopish muhimdir.