Азиз Абидов | Олий суд

2024 йилда транспорт воситалари ҳайдовчиларининг йўл ҳаракати қоидаларини бузиши жабрланувчига енгил тан жароҳати ёки анча миқдорда моддий зарар етказилишига олиб келиши (МЖтКнинг 133-моддаси) билан боғлиқ маъмурий ҳуқуқбузарлик бўйича 40 119 нафар шахсга нисбатан 39 270 та иш кўриб тамомланган. Шундан 26 063 нафар шахсга нисбатан жарима ва транспорт воситасини бошқариш ҳуқуқидан маҳрум этиш каби маъмурий жазолар қўлланилди.

__________

В 2024 году в отношении 40 119 лиц рассмотрены 39 270 дел об административном правонарушении, связанном с нарушением водителями транспортных средств правил дорожного движения, повлекшим причинение потерпевшему лёгкого телесного повреждения либо существенного материального ущерба (статья 133 КоАП). Из них в отношении 26 063 лиц применены административные взыскания в виде штрафа и лишения права управления транспортным средством.

Telegram

Фуқаролик кодексида фуқароларнинг хусусий мулкка оид ҳуқуқлари ҳимояланган.

1. Мулк ҳуқуқи. Фуқаролик кодексида мулк ҳуқуқи хусусий шахслар ва юридик шахслар томонидан эгалик қилиш, фойдаланиш ва тасарруф этиш ҳуқуқини ўз ичига олади.

2. Мулкнинг дахлсизлиги. Мулк ҳуқуқи дахлсиз бўлиб, унинг бузилишига йўл қўйилмайди. Ҳар қандай мулк ҳуқуқи бузилган тақдирда, уни тиклаш суд орқали амалга оширилади.

3. Шартноманинг эркинлиги. Фуқаролар ва юридик шахслар шартнома асосида ўз ҳуқуқ ва бурчларини белгилашда эркиндирлар. Улар қонунчиликка зид бўлмаган ҳар қандай шартнома шартларини аниқлашда эркиндирлар.

4. Мулк ҳуқуқининг вужудга келиши. Мулк ҳуқуқи қонунчиликда белгиланган асослар бўйича вужудга келади ва амалга оширилади. Бу асослар қонунчиликда аниқ кўрсатилган.

5. Мулк ҳуқуқининг амалга оширилиши. Мулк ҳуқуқи қонунчиликда белгиланган тартибда амалга оширилади. Бу ҳуқуқларни амалга оширишда ҳеч қандай тўсиқлар бўлмаслиги керак.

6. Мулк ҳуқуқининг ҳимоя қилиниши. Мулк ҳуқуқи бузилган тақдирда, уни тиклаш суд орқали амалга оширилади. Суд мулк ҳуқуқини ҳимоя қилиш учун зарур чораларни кўради.

7. Мулк ҳуқуқининг чекланиши. Қонунчиликда белгиланган ҳолларда, мулк ҳуқуқи чекланиши мумкин. Бу чекловлар хавфсизликни таъминлаш, инсонларнинг ҳаёти ва соғлиғини ҳимоя қилиш, табиатни ва маданий мерос объектларини муҳофаза қилиш учун жорий этилиши мумкин.

Ушбу нормалар хусусий мулк ҳуқуқини ҳимоя қилиш ва унинг дахлсизлигини таъминлашга қаратилган.

Telegram

“Жиноят кодекси”нинг 73-моддасида назарда тутилган, озодликдан маҳрум қилиш, интизомий қисмга жўнатиш, хизмат бўйича чеклаш, озодликни чеклаш ёки ахлоқ тузатиш ишларига ҳукм қилинган шахсларга нисбатан жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилиш қўлланилиши мумкин. Шахс ижро этилмаган қўшимча жазодан ҳам озод қилиниши мумкин.

Жазони ўташдан муддатидан илгари шартли равишда озод қилиш маҳкумга:

- ижтимоий хавфи катта бўлмаган ёки унча оғир бўлмаган жинояти учун суд тайинлаган жазо муддатининг камида учдан бир қисмини;

- оғир жинояти учун, шунингдек қасддан содир этган жинояти учун, агар шахс илгари қасддан содир этган жинояти учун озодликдан маҳрум этишга ҳукм қилинган бўлса, суд тайинлаган жазо муддатининг камида учдан икки қисмини;

- ўта оғир жинояти учун, суд тайинлаган жазо муддатининг камида тўртдан уч қисмини ҳақиқатда ўтаб бўлганидан кейин қўлланилиши мумкин.

Жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилиш чоғида суд асослар мавжуд бўлган тақдирда, маҳкумнинг зиммасига қуйидаги мажбуриятларни юклатиши мумкин:

- ишга ёки ўқишга жойлашиш;

- муддатидан илгари шартли озод қилинган шахснинг яшаш жойи, иш ёки ўқиш жойи ўзгарганлиги ҳақида унинг хулқ-атвори устидан назоратни амалга оширувчи органга хабар бериш;

- муайян жойларга бормаслик;

- алкоголизм, гиёҳвандлик, заҳарвандлик ёки таносил касаллигидан даволаниш курсини ўташ;

- Ўзбекистон Республикасидан ташқарига чиқмаслик.

Прокурорнинг тақдимномасига ёки адвокатнинг илтимосномасига биноан суд жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилинган шахснинг зиммасига юклатилган мажбуриятларни тўлиқ ёки қисман бекор қилиши мумкин.

Агар жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилинган шахс суд томонидан ўз зиммасига юклатилган мажбуриятларни ўталмаган жазо муддати давомида бажармаса, суд унинг хулқ-атвори устидан назоратни амалга оширувчи органнинг тақдимномасига биноан уни жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилишни бекор қилиш ва ўталмаган жазо муддатини ўташи ҳақидаги масалани кўриб чиқади.

Telegram