.

​​​​BOYAZID I Yildirim (1359-1403) - Usmonlilar sulolasiga mansub Turkiya sultoni (1389—1402), sulton Murod I (Usmonlilar imperiyasi) (1359—1389)ning to’ng’ich o’g’li, sulton O’rxon I (1326—1359)ning nabirasi.

Otasi Kosovo jangida halok bo’lgach, 30 yoshida taxtga o’tirgan. Boyazid ota-bobolari siyosatini davom ettirib, tez orada Dunay bo’yi davlatlarini o’ziga bo’ysundirdi. So’ng , Vizantiya imperatori Ioann bilan uning o’g’li Andronik o’rtasidagi ixtilofdan foydalanib, Andronikka harbiy yordam ko’rsatdida, uni Vizantiya taxtiga o’tqazdi, Ioanni esa zindonga tashladi. Ammo, ikki yildan so’ng (1394) Andronikni taxtdan tushirib, Ioanni yana taxtiga o’tqazib qo’ydi. Shunday qilib, Boyazid Vizantiyani butunlay o’ziga qaram qilib oldi. Keyin, Boyazid 1395—1396 yillarda Bolgariya, Makedoniya, Fessaliyani fath etdi, Gretsiyaga bostirib kirib Argos shahrni butunlay vayron qildi, Bolqon arxipelagidagi orollarga chopqun qilib, Moreya va Vengriyaga tahdid sola boshladi. Shunda Bogemiya va Vengriya qiroli Sigizmund I (1368—1437) turli mamlakatlardan katta qo’shin to’plab Boyazidga qarshi yurish qildi, ammo 1396-yil 28-sentyabrda Nikopol shahri yonida (Dunay boʻyida)gi jangda tor-mor keltirildi (Salib yurishlari). Jangdan so’ng , Boyazid asir olingan 3 ming kishini qatl ettirdi. Boyazid bu yirik g’alaba tufayli Bosniya, Vengriyani ham qo’lga kiritib, Bolqon yarim orolida o’z mavqeini mustahkamlab oldi. Biroq, ketma-ket qozongan g’alabalaridan kibrlanib ketgan Boyazid Anqara jangida Amir Temur tomonidan butunlay tor-mor etilib, o’zi asir olindi va ko’p o’tmay vafot etdi.

@tarixiy_karikatura

​​​​​​Salohuddin al-Ayyubiy, Salohiddin, Yusuf ibn Ayyub (1138- 1193, Damashq) — Misr hukmdori (1171-yildan), ayyubiylar sulolasi asoschisi.

Kurd qavmidan. Suriya sultoni Nuriddinning salibchilar bilan muvaffaqiyatli kurashgan lashkarboshilaridan biri Ayyub ibn Shodining oʻgʻli.

1164—69 yillarda Misrga qilingan harbiy yurishlarda qatnashgan. 1169 -yil Misr vaziri etib, 1171 -yil fotimiylar sulolasining so’nggi xalifasi vafotidan so’ng esa Misrdagi hokimiyatni egallab olib abbosiylar homiyligini tan olgan va ulardan sulton unvonini olgan (1174-yil). Nuriddin vafotidan keyin 1174-1186 -yillarda uning Suriyadagi yer-mulklarini va Iroqdagi ayrim mayda hokimlarga tegishli yerlarni tobe ettirgan. 1187 -yil 3-4 iyulda Salohiddin Al-Ayyubiy qoʻshini salibchilarni Xittin yaqini (Falastin)da tor-mor qilgan, 1187 -yil 2 -oktyabrda Quddusni egallagan, so’ngra salibchilarni Suriya va Falastinning katta qismidan quvib chiqargan. Salohiddin al Ayyubiyning ichki siyosati harbiy len tizimi (qarang Iqto)ni rivojlanganligi, soliqlarni birmuncha kamaytirilishi, sunna mazhabi taʼlimotining mustahkamlanishi bilan avvalgi hukmdorlardan farqlanadi.

@tarixiy_karikatura

​​Albert Enshteyn
Olim 1879-yil 14-martda Germaniya janubidagi Ulm shahrida tavallud topgan.
1955-yil 18-aprelda 76yoshida AQSHning Nyu-Jersi shtatidagi Prinston shahrida aorta anevrizmasi kasalligi tufayli vafot etgan.
Fuqaroligi: Germaniya (1869-1896/ 1914-1933); Shvetsariya(1901-1955); Amerika (1940-1955)
Millati: yahudiy

Eynshteyn zamonaviy nazariy fizika asoschilaridan biri, Nisbiylik maxsus nazariyasi muallifi bo'lib, “nazariy fizikaga qo'shgan hissasi va fotoelektr ta'sir qonunini ochganligi uchun” 1921 yilda fizika bo'yicha Nobel mukofoti sovrindoriga aylangan.

Eynshteyn hayoti davomida Germaniya, Shveytsariya hamda AQSh mamlakatlarida yashagan.

Albert Eynshteyn dunyodagi 20 ga yaqin yetakchi universitetlarnng faxriy doktori, ko'plab Ilmiy akademiyalarning a'zosi bo'lgan.

Eynshteyn fizika bo'yicha 300 dan ortiq ilmiy ishlar, shuningdek fan tarixi va falsafasi, publitsistika va boshqalar bo'yicha 150 ga yaqin kitoblar hamda maqolalarning muallifi hisoblanadi. Olim bir qancha muhim fizik nazariyalarni ishlab chiqqan.

Bundan tashqari, Eynshteyn “kvantli teleportatsiya” hamda de Xazaning “Eynshteyn gidromagnit effekti” haqida fikr yuritgan. 1933 yildan boshlab fazoshunoslik va maydonning yagona nazariyasi ustida ish olib borgan. Shuningdek, urushga, yadroviy qurol ishlatilishiga qarshi chiqib, inson huquqlari, xalqalararo o'zaro hamjihatlik uchun kurashgan.

🎓 @Tarixiy_karikatura