YURIST MASLAHATI

#Бизнес_солиқ
Мол-мулкни минимал ставкалардан паст нархларда ижарага берувчи компаниялар учун маълумот

Маълумки, мол-мулкни минимал ставкалардан паст нархларда ёки бепул фойдаланишга берилганда, солиқ тўловчилар бу операцияларни солиқ ҳисоботида тўғри акс эттиришлари керак. Келинг, айланмадан олинадиган солиқ (АОС) ва қўшилган қиймат солиғи (ҚҚС) бўйича ҳисоботларни тўлдиришда эътиборга олиниши лозим бўлган асосий жиҳатларни кўриб чиқамиз.

АОС солиқ тўловчилар учун:

1️⃣ Солиқ базасини акс эттириш

Солиқ ҳисоботида мол-мулкни минимал ставкадан паст нархда ёки бепул фойдаланишга беришда юзага келадиган солиқ базасини кўрсатиш учун алоҳида 0205-сатр мавжуд.
🔔 Бунда шартномада кўрсатилган ҳақиқий ижара ҳақи 0101-сатрда акс эттирилади
🔔 Минимал ва ҳақиқий ижара ставкаси ўртасидаги фарқ эса 0205-сатрда акс эттирилиши керак.

2️⃣ Фарқни акс эттириш механизми

🤷‍♀️ Бироқ, бир томонлама ЭҲФ мавжуд бўлмаганлиги сабабли 0205-сатрни тўлдириш имконияти йўқ.
Солиқ қўмитасининг тушунтиришларига кўра, ҳозирча минимал ва ҳақиқий ижара ставкаси ўртасидаги фарқни акс эттириш учун 0105-сатр "Бошқа даромадлар"дан фойдаланиш керак. Бу my3.soliq.uz тизими орқали "Айланмадан олинадиган солиқ бўйича автоматлаштирилган ҳисоботга ўзгартириш киритиш тўғрисида мурожаат" юбориш орқали амалга оширилади.

3️⃣ Автоматлаштириш режалари

📝 Фарқни акс эттиришнинг юқорида келтирилган механизми махсус дастур ишга туширилгунга қадар амал қилади. Кейинчалик дастур ЭҲФ ва E-ijara маълумотлари асосида автоматик равишда ушбу фарқни аниқлайди ва 0205-сатрни тўлдиради.
Янги дастур йил бошидан олдинги даврлар учун қайта ҳисоб-китоб қилмаслигига умид қиламиз, чунки солиқ тўловчилар мазкур фарқни "Бошқа даромадлар" функционали орқали акс эттириб келмоқда. Акс ҳолда, бу фарқлар бўйича икки марта солиққа тортиш хавфи юзага келиши мумкин.

ҚҚС тўловчилар учун:

1️⃣ Ҳисоботда алоҳида сатрнинг йўқлиги

📁 ҚҚС бўйича солиқ ҳисоботида минимал ва ҳақиқий ижара ставкаси ўртасидаги фарқни акс эттириш учун алоҳида сатр мавжуд эмас. Шунингдек, юқорида таъкидланганидек, бундай операциялар учун алоҳида бир томонлама ЭҲФ ҳам йўқ. Бу вазият икки хил изоҳлаш вариантини келтириб чиқаради:

2️⃣ Мумкин бўлган талқин вариантлари

1-вариант
Минимал ва ҳақиқий ставка ўртасидаги фарқ ҚҚСни ҳисоблашга таъсир қилмайди, чунки бу ҚҚСни якуний истеъмолчигача занжир бўйлаб узатиш концепциясига зид. Бир томонлама ЭҲФда ҚҚС акс эттирилган тақдирда, у занжир бўйлаб кейинги босқичга ўтказилиши мумкин эмас.

2-вариант
Фарқ ҚҚС мақсадлари учун ҳисобга олиниши керак, аммо бу ҳолат ҳисоботда эътибордан четда қолган. Бу ҳолда, эҳтимол, фарқни бозор нархидан паст нархларда реализация қилинган хизматларнинг бозор қиймати ва ҚҚСсиз реализация қиймати ўртасидаги фарқ сифатида акс эттириш мумкин. Бундай операциялар учун тегишли бир томонлама ЭҲФ мавжуд.
Бироқ бундай ёндашув бир қатор жиддий саволларни келтириб чиқаради:
- 2020-2023 йиллар давомида солиқ тўловчилар қандай ҳаракат қилишлари керак эди, чунки бозор нархлари тўғрисидаги норма Солиқ кодексига 2020 йилдан бери мавжуд?
- Агар минимал ижара ҳақи ва ҳақиқий қиймат ўртасидаги фарқни бозор нархларидан паст нархларда реализация қилишнинг алоҳида ҳолат деб қаралса, мантиқий савол туғилади - нима учун АОС ҳисоботида бу операциялар учун алоҳида сатрлар кўзда тутилган?

3️⃣ Тушунтиришлар зарурлиги

☝️ Ушбу қоидалар жорий этилганига 1 йил бўлганини ҳисобга олиб, мол-мулкни минимал ставкалардан паст нархларда ижарага беришда ҚҚСни ҳисоблаш ва тўлаш тартиби бўйича Солиқ қўмитасидан расмий тушунтиришлар олиш зарурати аллақачон пайдо бўлган.

Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг

👉 @yuristlar_maslahati 👈

⚡️Маст ҳолатда автомобил бошқарганлик учун жиноий жавобгарлик белгиланди

Маст ҳолатда транспорт воситасини бошқарганлик учун жавобгарлик кучайтирилди. Қонунга кўра, энди маст одам рулга ўтирса, ҳайдовчилик ҳуқуқидан биратўла уч йилга маҳрум этилади. Амалда бир ярим йилдан 3 йилгача эди. Жарима эса 15 млн сўм бўлди. БҲМнинг 40 баравари.

Бу ҳали ҳаммаси эмас. Энди маст ҳолатда машина ҳайдаб, маъмурий жавобгарликка тортилгач, яна мастликда рулга ўтирса, жиноий жавобгарликка тортилади. Бунда уч йилгача ҳайдовчилик ҳуқуқидан маҳрум этилиши, икки йилдан уч йилгача ахлоқ тузатиш ишларига ёки озодликдан маҳрум қилиниши мумкин.

Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг

👉 @yuristlar_maslahati 👈

Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг жарима балларини ҳисобга олиш кўзда тутилган нормалари:

1. 125-моддаси учинчи қисми — ҳайдовчиларнинг тормоз тизимида, руль бошқарувида ёки уловчи қурилмада носозлиги бўлган ёхуд тегишли рухсатномасиз қайта жиҳозланган транспорт воситаларини бошқариши;

2. 125-моддаси бешинчи қисми — Фойдаланиш белгиланган тартибда ман этилган транспорт воситаларини, худди шунингдек давлат рақам белгиси ўзбошимчалик билан ечиб олинган транспорт воситаларини бошқариш;

3. 126-моддаси — Кўзгусимон ва (ёки) туси ўзгартирилган (қорайтирилган) ойнали, шунингдек теварак-атрофни кўришни чеклайдиган қопламали транспорт воситаларидан фойдаланиш;

4. 127-моддаси биринчи қисми — Товуш сигналини сабабсиз бериш, транспорт воситаларига уни ишлаб чиқарган корхона назарда тутмаган товуш чиқарувчи ва ёритувчи қурилмаларни ўрнатиш, худди шунингдек уларни ўзгартириб ўрнатиш;

5. 128-моддаси — Ҳайдовчиларнинг транспорт воситаларини пиёдалар йўлкаларидан юргизиши, йўл белгилари ва йўл ҳаракатининг бошқа қоидалари талабларига риоя этмаслиги;

6. 128-3-моддаси — Транспорт воситалари ҳайдовчиларининг белгиланган ҳаракат тезлигини ошириб юбориши;

7. 128-4-моддаси иккинчи қисми — Транспорт воситалари ҳайдовчиларининг светофорнинг тақиқловчи сигналига ёки йўл ҳаракатини тартибга солувчининг тақиқловчи ишорасига бўйсунмасдан ўтиши;

8. 128-5-моддаси — Транспорт воситалари ҳайдовчиларининг халақит бериши ёки авария ҳолатини юзага келтириши, йўлнинг қарама-қарши ҳаракатланиш учун мўлжалланган томонига ёки бўлагига чиқиши;

9. 28-6-моддаси — Транспорт воситалари ҳайдовчиларининг тўхташ ёки тўхтаб туриш қоидаларини бузиши;

10. 28-8-моддаси — Транспорт воситасида одам ташиш қоидаларини бузиш;

11. 28-9-моддаси — Транспорт воситаларида қувиб ўтиш қоидаларини бузиш;

12. 129-моддаси — Транспорт воситалари ҳайдовчиларининг йўл ҳаракати хавфсизлигига таҳдид солувчи гуруҳ бўлиб ҳаракат қилишда қатнашиши;

13. 130-моддаси — Транспорт воситалари ҳайдовчиларининг темир йўлнинг ўтиш жойларидан ўтиш қоидаларини бузиши;

14. 137-моддаси биринчи қисми— Йўл-транспорт ҳодисаси қатнашчиларининг белгиланган қоидаларни бузган ҳолда ҳодиса юз берган жойдан кетиб қолиши.

Эслатма: ҳар бир ҳуқуқбузарлик учун энг юқори жарима бали 2 баллдан ошмаслиги лозим. Жарима баллари юқоридаги ҳуқуқбузарликлар биринчи марта содир этилган кундан эътиборан йил давомида ҳисоблаб борилади. Жарима баллари бир йил ўтгач, автоматик равишда ечилади. Жарима балларини ҳисоблаш тартиби ҳукумат томонидан белгиланади.

Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг

👉 @yuristlar_maslahati 👈

Яйловлар учун шартномалар қандай тузилади?

Хабарингиз бор Президент 30.01.2025 йилдаги "Яйловларни муҳофаза қилиш ва улардан оқилона фойдаланишнинг замонавий механизмларини жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида"ги фармони қабул қилинди. Мазўкур фармон билан яйловларни бошқаришга оид вазифа ва функциялари — Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасига ўтказилди.

Бу дегани чорқачилик йўналишидаги тадбиркорларга янги имкониятлар очилди дегани сабаби яйловлар энди «E-auksion» савдо платформасида электрон онлайн аукцион савдолари орқали ёки Ветеринария қўмитаси билан қонунчиликда белгиланган тартибда тузиладиган давлат-хусусий шериклик шартномаларига мувофиқ ижарага берилади.

Бунда:

👉 яйловлар қирқ тўққиз йилгача ижарага берилади;

👉 ижара шартномалари Республика комиссиясининг қарори ёки электрон онлайн аукцион савдолари натижалари тўғрисидаги баённомага асосан ҳудудий яйлов хўжаликлари билан тузилади ва кадастр органларида ўрмон фонди ерлари учун белгиланган тартибда рўйхатдан ўтказилади;

👉 яйлов ерлари учун ижара тўловлари ҳамда электрон онлайн аукцион савдолари натижаларига кўра яйловларга ижара ҳуқуқини олиш учун тўланадиган маблағлар оператор харажатлари чегириб ташланган ҳолда Ветеринария хизмати ва чорвачиликни ривожлантириш жамғармасига ўтказилиб, унинг алоҳида ҳисоби юритилади;

👉 ҳудудий яйлов хўжаликларининг доимий фойдаланишдаги яйлов ер майдонлари солиқ солинадиган базага киритилмайди.

Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг

👉 @yuristlar_maslahati 👈

❗️Фарзандини ноқонуний диний таълим олишга жалб этганлик учун маъмурий жавобгарлик белгиланди

Қонун (ЎРҚ-1035-сон, 20.02.2025 й.) билан айрим қонун ҳужжатларига бола ҳуқуқлари ҳимоясини янада мустаҳкамлашга қаратилган қўшимча ва ўзгартиришлар киритилди

⚡️Қонун билан “Бола ҳуқуқларининг кафолатлари тўғрисида” ги қонунга киритилган қўшимчага кўра, ота-оналар ёки уларнинг ўрнини босувчи шахслар ўз боласини шахсий эътиқодларига мувофиқ диний ва ахлоқий жиҳатдан тарбиялаш ҳуқуқига эгалиги, улар томонидан ўз боласини қонунга хилоф равишда диний таълим олишга жалб этишга, яъни болани рўйхатдан ўтказилмаган ёки лицензияга эга бўлмаган ташкилотларга ёхуд махсус диний маълумотга эга бўлмаган ва диний ташкилотларнинг Ўзбекистон бўйича марказий бошқарув органининг рухсатисиз диний таълимни амалга ошираётган шахсларга диний таълим олиш учун топширишга йўл қўйилмаслиги белгиланди.

✅ Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга киритилган қўшимчага кўра, ота-оналар ёки уларнинг ўрнини босувчи шахслар томонидан ўз боласини қонунга хилоф равишда диний таълим олишга жалб этиш БҲМнинг 5 бараваридан 10 бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлиши белгиланди.

✔️ Шунингдек, мазкур ҳуқуқбузарлик маъмурий жазо чораси қўлланилганидан кейин бир йил давомида такрор содир этилса БҲМнинг 10 бараваридан 15 бараваригача миқдорда жарима солишга ёки 15 суткагача муддатга маъмурий қамоққа олишга сабаб бўлиши белгиланди.

Қонун расмий эълон қилинган кундан эътиборан кучга киради.

❗️Жарима баллари тасдиқланди

❗️Жарима баллари 12 баллдан ошса ҳайдовчи транспорт воситасини бошқариш ҳуқуқидан маҳрум қилинади

⚡️Қонун билан, Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига киритилган қўшимчаларга кўра, қуйидагилар учун маъмурий жавобгарлик белгиланди:

🔹Йўл ҳаракати қоидабузарликлари бўйича ҳисобланадиган жарима баллари белгиланган миқдордан ошганлиги учун маъмурий жазо қўлланилиши;

🔘Бунда:

➖Белгиланган ҳуқуқбузарликлар содир этилганлиги учун транспорт воситасининг ҳайдовчисига нисбатан мазкур ҳуқуқбузарликларда назарда тутилган асосий жазо билан бирга жарима баллари ҳисобланади. Бунда содир этилган ҳар бир ҳуқуқбузарлик учун ҳисобланадиган жарима балининг энг юқори миқдори 2 баллдан ошмаслиги керак.

➖Жарима баллари белгиланган ҳуқуқбузарликлардан бири биринчи марта содир этилган кундан эътиборан бир йил давомида ҳисоблаб борилади. Ушбу модданинг биринчи қисмида назарда тутилган ҳуқуқбузарликлар учун ҳисобланган жарима баллари бир йил ўтгач транспорт воситасининг ҳайдовчисидан автоматлаштирилган тарзда ечилади.

➖Ҳисобланган жарима баллари бир йил давомида 12 баллдан ошган ҳолларда, охирги содир этилган ҳуқуқбузарлик учун белгиланган тартибда қўшимча жазо тариқасида ҳайдовчи транспорт воситаларини бошқариш ҳуқуқидан маҳрум қилинади. Бундай ҳуқуқдан маҳрум қилиш муддати 6 ойдан кам бўлмаслиги белгиланди.

🔹Сиқилган табиий газда, суюлтирилган нефть газида ёки дизель ва газсимон ёқилғи аралашмасида ишлайдиган транспорт воситаларидан фойдаланишда хавфсизлик қоидаларини бузганлик учун;

🔹Транспорт воситасида одам ташиш қоидаларини бузганлик учун;

🔹Транспорт воситаларини қувиб ўтиш қоидаларини бузганлик учун;

🔹Йўл безорилиги учун;

🔹Ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимларининг фото- ва (ёки) видеотасвирини уларнинг обрўсизлантирилишига олиб келадиган тарзда бузиб тарқатганлик учун.

Саволингизни: @yuristgamurojaat ga қолдиринг

👉 @yuristlar_maslahati 👈

“Давлат божи тўғрисида”ги Қонунга қўшимча ва ўзгартиришлар киритилди

⚡️ Унга кўра, Қонунга тегишинча иссиқлик ва электр энергиясини етказиб бериш юзасидан хизматлар учун тўловлар бўйича қарзларни ундириш тўғрисидаги даъволар, аризалар ва шикоятлар билан фуқаролик ишлари бўйича ва иқтисодий судларга мурожаат қилинганда иссиқлик ва электр энергиясини етказиб берувчилар давлат божини тўлашдан озод этилишини назарда тутувчи қўшимча ва ўзгартиришлар киритилмоқда.

✔️ Шунингдек уларнинг талабларини қаноатлантириш тўлиқ ёки қисман рад этилган тақдирда мазкур давлат божини иссиқлик ва электр энергиясини етказиб берувчилардан ундириш белгиланмоқда.

✅ Бундан ташқари, чет эл тижорат ташкилотларининг ваколатхоналарини Ўзбекистон ҳудудида аккредитация қилишда давлат божини тўлаш ҳар бир йил учун амалга оширилишини аниқлаштирувчи ўзгартириш киритилмоқда.

Адолатсизлик бутун борлиқни вайрон қилади.

Бир куни одамлар Ҳазрат Али (р.а.) ҳузурига келиб шикоят қилишди:

— "Эй имом, бизнинг даламиз бор, лекин қанча меҳнат қилмайлик, у ҳосил бермайди. Ер қурғоқчил, ҳеч нарса унмайди. Биз нима қилайлик?"

Ҳазрат Али (р.а.) бироз ўйлаб турди ва қоғоз олиб, унга қуйидаги сўзларни ёзди:

"Эй ер! Агар келаси йил ҳам ҳосил бермасанг, сенга энг адолатсиз судьяни олиб келиб кўмаман!"

Сўнгра у бу хатни ерга кўмишни буюрди.

Одамлар бу ишнинг ҳикматини тушунмаган бўлсалар ҳам, буйруқни бажардилар. Кейинги йил мўл ҳосил бўлди, ер аввалгидек қурғоқчил бўлмай, экинлар сероб бўлиб ўсди.

Одамлар ҳайратда қолиб, Ҳазрат Али (р.а.) дан сўрадилар:

— "Эй имом, бу қандай мўъжиза эди?"

Ҳазрат Али (р.а.) табассум қилиб шундай деди:

— "Адолатсиз судья қаерда бўлса, у ерни қурғоқчил қилади, баракасини йўқотади. Ер ҳам адолатсизликдан қўрқди ва ҳосил бера бошлади. Зеро, адолатсизлик фақат инсонларни эмас, балки бутун борлиқни вайрон қилади."

👉 @yuristlar_maslahati 👈

#Кадровик
❗️8 март байрами муносабати билан дам олиш кунлари ҳақида қисқача.

Ҳафтасига 5 кун ишловчилар кетма-кет 3 кун дам оладилар.

Бунда,
• 8 март, шанба — байрам;
• 9 март, якшанба — барча учун одатий дам олиш куни;
• 10 март, душанба — кўчирилган дам олиш куни.

Олти кун ишлайдиганлар эса 10 мартда ишга чикиши лозим,

Саволингизни: @yuristgamurojaat ga қолдиринг

👉 @yuristlar_maslahati 👈

Қишлоқ хўжалиги вазирлиги пахта хом ашёсини етказиб бериш бўйича форвард шартномаларини тузиш йўлга қўйилаётгани ҳақида хабар бермоқда.

Унга кўра, Форвард шартномаси бўйича пахта хом ашёси хўжаликларнинг ўз маблағлари ёки тижорат кредитлари ҳисобига етиштирилади.

Фермер хўжаликлари форвард шартномаларини тузиш учун Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг " CropAgro” ахборот тизими (https://cabinet-crop.agro.uz/) даги кабинетга кирган ҳолда, “Кутилаётган ҳосилдорлик бўйича форвард шартномасини тузиш” тугмаси босилади ва кутилаётган ҳосилдорлик киритилади ва сақлаш тугмасини босиш етарли. Маълумотлар Биржанинг ахборот тизимига интеграция орқали юборилади.

Изоҳ: Форвард шартномаси – бу келажакда муайян санада ёки муайян вақт оралиғида олдиндан келишилган нарх бўйича активни (маҳсулотни) сотиб олиш ёки сотиш мажбуриятини ифодаловчи шартнома.

Саволингизни: @yuristgamurojaat ga қолдиринг

👉 @yuristlar_maslahati 👈

#Бизнес_солиқ
Elektron hisobvaraq-fakturalarni oʻz vaqtida toʻldirish shart

EHF tovarlar joʻnatilgan (topshirilgan) yoki xizmatlar koʻrsatilgan kalendar sanada rasmiylashtirilishi shart.
👉 VMQ-489-son 14.08.2020

EHF quyidagilar uchun kalendar oyning soʻnggi kuni bilan mazkur oy davomida amalga oshirilgan operatsiyalar uchun bir marta taqdim etiladi:

⚡️elektr va (yoki) ☀️issiqlik energiyasi;
💦suv;
🔥 gaz;
🏠kommunal va 📞 aloqa xizmatlari;
🚉temir yoʻlda tashish;
🚗transport-ekspeditorlik xizmatlari;
🏗quvurlar tizimi orqali yuklarni tashishga doir xizmatlar;
✔️tovar (xizmat)lar doimiy (uzluksiz) asosda realizatsiya qilinadigan boshqa hollarda tovarlar yetkazib berilgan (xizmatlar koʻrsatilgan)da.

🗓Bunda, EHF tovar (xizmat)lar realizatsiya qilingan oydan keyingi oyning 10-kuniga qadar, realizatsiya amalga oshirilgan oyning oxirgi sanasi bilan rasmiylashtiriladi.

📈 Agar realizatsiya qilingan mahsulot qiymati o‘zgarsa...

Qonunchilikka muvofiq, realizatsiya qilinayotgan tovarlar qiymati yoki miqdori oʻzgarganda qoʻshimcha yoki tuzatilgan EHF taqdim etish mumkin.

Shuningdek, ilgari taqdim etgan soliq hisobotida hisoblab chiqarilgan soliq summasi oʻzgarganda soliq hisobotiga zarur tuzatishlar kiritilishi va aniqlashtirilgan hisobot taqdim etilishi lozim.

Soliq organlarida mavjud maʼlumotlar tahlil qilinganda ayrim soliq toʻlovchilar tomonidan qoʻshimcha yoki tuzatilgan EHFlar boʻyicha qayta soliq hisobotlari taqdim etilmaganligi natijasida soliq hisoblanmaslik holatlari aniqlanmoqda.

❗️Soliq toʻlovchilarga qonunchilik talablariga rioya qilgan holda soliq hisobotlarini to‘g‘ri yuritish tavsiya etiladi. Aks holda qonunchilik hujjatlariga asosan belgilangan tartibda javobgarlik choralari ko‘rilishini eslatib oʻtamiz.

💯EHFlarni belgilangan muddatlarda rasmiylashtirganlik uchun tadbirkorlik subyektlariga barqarorlik reytingida 10 ball beriladi.

Саволингизни: @yuristgamurojaat ga қолдиринг

👉 @yuristlar_maslahati 👈

Конституцияга зид қоидалар яна қайтадан қонунчиликка киритилди.

Фермерларнинг фермерлар кенгашига ихтиёрий аъзо бўлиши ҳақида кўп ёзганмиз, ундан ҳам ёмони агар фермер кенгашдан чиққан тақдирда унинг ер ижара шартномаси бекор бўлиши ҳақидаги қоидалар фермерни кенгашда ушлаб турган ягона ричак эди. 2024 йил 9-октябрдаги ЎРҚ-973-сон қонун билан ер кодексига киритилган ўзгартиришларга кўра, фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари кенгашига аъзолиги тугатилганда ерга бўлган ижара ҳуқуқи бекор бўлиши қоидаси олиб ташланди.

Шу қонуннинг қабул қилиниши билан фермерлар кенгашига мажбурий аъзолик қайсидир маънода тугаётгандек фикр уйғотди ва келажакда бу аъзолик тамоман ихтиёрий бўлиши мумкинлигига ишонч билдиришга замин яратганди.

Чунки, "Нодавлат нотижорат ташкилотлари тўғрисида"ги қонунга кўра, расмий ҳужжатларда у ёки бу нодавлат нотижорат ташкилотига аъзолик ёки унинг фаолиятидаги иштирокнинг кўрсатилиши талаб қилинишига йўл қўйилмайди.

Лекин мажбурий аъзоликни бекор қилиниши натижасида ерга бўлган ҳуқуқни бекор бўлиши қоидаси Президентининг 14.02.2025 йилдаги ПФ-22-сонли фармони билан яна қўшилмоқда. Яъни ўзгартириш киритилаётган қоидага кўра, фермер хўжаликларининг Кенгашда аъзолиги туман фермерлари кенгаши раёсати қарорига мувофиқ тугатилиши ер участкасига эгалик қилиш, ундан доимий ёки муддатли фойдаланиш ҳуқуқи ёхуд уни ижарага олиш ҳуқуқи бекор бўлиши учун асос бўлади деб белгиланмоқда.

Шундай бўлса-да, бу қонуности ҳужжатига киритилаётган ўзгариш ерга бўлган ҳуқуқни бекор қилишга асос бўлмаслиги ҳақида айтиб ўтмоқчимиз қачонки, 2024 йил 9-октябрдаги ЎРҚ-973-сон қонундаги қоидалар бекор қилинмагунгача, сабаби мазкур қонун билан ер кодексининг 36-моддаси биринчи қисми 12-бандидаги фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари туман кенгашлари раёсатининг қарорига мувофиқ фермер ёки деҳқон хўжалигининг Ўзбекистон фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари кенгашига аъзолиги тугатилганда бекор қилиш тартиби чиқариб ташланган.

Норматив ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисидаги қонуннинг 18-моддаси 3-қисмига кўра, норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ўртасида тафовутлар бўлган тақдирда юқорироқ юридик кучга эга бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжат қўлланилади. Яъни бу ерда ер кодексига ўзгартириш киритиш билан боўғиқ қабул қилинган 2024 йил 9-октябрдаги ЎРҚ-973-сон қонун янги қабул қилинган фармондан устун деб ҳисоблаймиз.

Саволингизни: @yuristgamurojaat ga қолдиринг

👉 @yuristlar_maslahati 👈

❗️ Уруш қатнашчиларига тенглаштириладиган шахслар кимлар?

Кечаги Уриш қатнашчиларини рағбатлантириш ҳақидаги Презиеднт фармони қабул қилинганидан сўнг кимлар уруш қатнашчиларига тенглаштириладиган деган саволлар кўпайибди батафил маълумот бериб ўтаман.

Вазирлар Маҳкамасининг қарори, 13.10.2022 йилдаги 592-сон қарори билан тасдиқланган "Давлат пенсияларини тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида"ги низомнинг биринчи иловасида Уруш қатнашчиларига тенглаштириладиган шахслар рўйхати келтирилган унга кўра:

👉 1941 йилнинг 22 июнидан 1954 йилнинг 31 декабригача бўлган даврда қирувчи батальонлар, взводлар ва халқни ҳимоя қилувчи отрядлар таркибида собиқ СССР ҳудудида жанговар ҳаракатларда иштирок этган шахслар;

👉 1941 — 1945 йиллардаги уруш даврида партизан отрядлари ва қўшилмаларида ёки яширин ишларда бўлган шахслар;

👉 1941 — 1945 йиллардаги уруш даврида ҳаракатдаги армия таркибида ёки ҳаракатлар кетаётган жойларда хизматни ўтаган собиқ СССРнинг Ички ишлар вазирлиги органлари ва Давлат хавфсизлиги қўмитаси органларининг бошлиқлар ҳамда оддий ходимлар таркибидан бўлган шахслар;

👉 1941 — 1945 йиллардаги уруш даврида ҳаракатдаги армия ва флотлар таркибидаги қисмлар ҳамда бўлинмаларда балоғат ёшига етгунга қадар полк ўғиллари ва юнгалар сифатида юрган шахслар;

👉 1941 — 1945 йиллардаги уруш даврида темир йўлларнинг фронт яқинидаги участкаларида, мудофаа чизиғи иншоотларида ишлаган, ҳарбий-денгиз базалари, аэродромлар ҳамда ҳарбий ҳаракатлар кетаётган жойлардаги бошқа ҳарбий объектлар қурилиши ишларида қатнашган ходимлар;

👉 ҳаракатдаги армия таркибида ишлаган ёлланма ходимлар таркибидан бўлган шахслар;

👉 1941 — 1945 йиллардаги уруш даврида фашист концлагерлари (гетто ва зўрлик билан ушлаб туриладиган бошқа жойлар)да бўлган (тутқунлар, шу жумладан, болалар) шахслар;

👉 Ленинград шаҳри қамали даврида шаҳарнинг корхоналари, муассасалари ва ташкилотларида меҳнат қилган ва «Ленинград мудофааси учун» медали ҳамда «Қамалдаги Ленинград фуқаросига» нишони билан тақдирланган шахслар;

👉 1956 йилнинг 24 октябридан 1956 йилнинг 10 ноябригача бўлган даврда Венгрия ҳудудидаги жанговар ҳаракатлар даврида ҳарбий қисмлар, штаблар ва муассасаларда хизматни ўтаган ҳарбий хизматчилар;

👉 ҳарбий ҳаракатлар кетаётган мамлакатларда ўз байналмилал бурчларини адо этган, тинчлик ўрнатувчи кучлар таркибида иштирок этган ҳарбий хизматчилар, ички ишлар ва Давлат хавфсизлик хизмати органларининг бошлиқлар ва оддий ходимлар таркибидан бўлган шахслар ҳамда хизмат сафарига юборилган ишчи ва хизматчилар.

Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг

👉 @yuristlar_maslahati 👈

#Бизнес_солиқ
Тадбиркорларни ташвишга соладиган солиқ текширувларидан бири бу, камерал солиқ текшируви ҳисобланади. Айни шу солиқ текшируви оқибатида тадбиркорга миллионлаб қўшимча солиқ солиниши ва ёки бошқа таъсир чоралари қўлланиши мумкин.

Айни шу масалада бир қизиқ суд амалиёти ҳақида гаплашамиз. Тадбиркорга нисбатан солиқ текшируви тайинланади ва текширув натижалари бўйича яқин 1 млд сўм қўшимча солиқ тайинланади. Бироқ мазкур жараёнда солиқ ходимининг процессуал жараёнларни нотўғри қўлланиши оқибатида солиқ ходими томонидан чиқарилган қарор суд томонидан бекор қилинди.

Солиқ ходими қандай хатолдикларга йўл қўйганди?

Биринчидан, камерал солиқ текширувини ўтказган мансабдор шахс солиқ тўғрисидаги қонун ҳужжатлари бузилганлиги ҳолатларини қайд этувчи далолатномаган. Ва бу жараёнда солиқ кодексида келтирилган далолатномани расмийлаштииришнинг бирон қоидасига риоя қилмаган.

Иккинчидан, жамиятга солиқ ҳисоботига тузатиш киритиш тўғрисида талабнома юборилиб, унда эътироз билдириш учун 5 кунлик муддат берилган бўлсада, бу муддат
ўтмасидан солиқ органи жамиятга қўшимча солиқ ҳисоблаш тўғрисида қарор қабул
қилган.

Учинчидан, текширув материалларини кўриб чиқиш вақти ва жойи тўғрисида солиқ тўловчини Солиқ кодексида белгиланган тартибда хабардор қилмаган.

Юқоридаги асослар билан сиз ишни тадбиркор фойдаса ҳал қилди.

Саволингизни: @yuristgamurojaat ga қолдиринг

👉 @yuristlar_maslahati 👈

#Кадровик
Янги туғилган бола асраб олинганда таътил аёлга бола асраб олинган кундан бошлаб белгиланадими ёки бола туғилган кундан?

Меҳнат кодексининг 406-моддасига асосан янги туғилган болани фарзандликка олган ёки унга васий қилиб белгиланган ходимга бола фарзандликка олинган ёки васийлик белгиланган кундан бошлаб ва бола туғилган кундан эътиборан эллик олти календарь кун (бир вақтнинг ўзида икки ёки ундан ортиқ бола фарзандликка олинган тақдирда эса етмиш календарь кун) ўтгунига қадар қонунчиликда белгиланган, лекин ўртача ойлик иш ҳақининг етмиш беш фоизидан кам бўлмаган миқдорда нафақа тўланган холда таътил берилади.

Эътибор берган бўлсангиз, бола фарзандликка олинган ёки васийлик белгиланган кундан бошлаб ва бола туғилган кундан эътиборан 56 календарь кун дейилмоқда. Яъни муддатни ҳисоблашда фақатгина бола фарзандликка олинган кун эмас, балки у туғилган кун ҳам эътиборга олинади.

Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг

👉 @yuristlar_maslahati 👈

Иккинчи жаҳон уруши қатнашчиларини рағбатлантириш юзасидан Презиеднт фармони билан:

Иккинчи жаҳон уруши қатнашчилари ва ногиронларининг ҳар бирига 10 000  (ўн минг) АҚШ доллари миқдорида;

Иккинчи жаҳон уруши қатнашчиларига тенглаштирилган шахсларнинг ҳар бирига 25 млн сўм миқдорида;

1941–1945 йиллардаги уруш давридаги меҳнат фронти қатнашчиларининг ҳар бирига 3 млн сўм миқдорида бир марталик пул мукофоти ажратилиши белгиланди.

👉 @yuristlar_maslahati 👈