Юрист Хизмати | Расмий канал

Ўқитувчига хурматсизлик қилган ўқувчиларга қандай чора кўриш мумкин?

@Yurist_Xizmati 4953-савол:

Assalomu alaykum. Men o’qtuvchiman. Bugun maktabda 11 sinflar uchun nazorat ishi  oldim,  bir o’quvchi birinchi navbatda 20 minut kechikib kirdi, so’ng  nazorat ishini yozlasligini aytti  xohlagan bahongizni qo’ying deb menga tahdid qildi. savolim shundan iboratki men bunday o’quvchiga qanday qonuniy chora ko’rishim kerak. Javob uchun oldindan rahmat.

ЮРИСТ ЖАВОБИ:

Ўқувчига сиз қонуний чора кўра олмайсиз. Бундай ҳолатда сиз мактаб психологи, ЎИБДЎ ва бошқа раҳбар ходимларни чақириб, далолатнома тузишингиз ва шу асосда ўқувчининг ота-онасини чақиртиришингиз мумкин.

Шунингдек, ушбу ҳолат юзасидан мактабга масъул бўлган миллий гвардия бўлимига ёки участка инспекторига ариза беришингиз мумкин.

❗️Бу вазиятда ўқувчига эмас, унинг ота-онасига нисбатан маъмурий жавобгарлик чораси қўлланилади.

Таълим тўғрисидаги қонуннинг 51-моддасига мувофиқ вояга етмаган таълим олувчиларнинг ота-онаси ва бошқа қонуний вакиллари боланинг ўқиши, тарбияланиши, жисмоний, маънавий ва интеллектуал ривожланиши учун масъулдир.

Шу билан бирга ушбу модданинг тўртинчи қисмига кўра вояга етмаган таълим олувчиларнинг ота-онаси ва бошқа қонуний вакиллари:

👉 болаларининг умумий ўрта, ўрта махсус таълим ёки бошланғич профессионал таълим олишини таъминлаши;
👉 болаларининг ўқув машғулотларига қатнашишини таъминлаш ва ўзлаштириши устидан назоратни амалга ошириш шарт.

💁‍♂ Шуни ҳам айтиш керакки, агар ота-она мазкур мажбуриятларни бажармаса ёки бўйин товласа, бундай ҳолатда уларга нисбатан Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекс 47-моддасига мувофиқ ота-оналар ёки уларнинг ўрнини босувчи шахслар томонидан вояга етмаган болаларни тарбиялаш ва уларга таълим бериш борасидаги мажбуриятларни бажармаслик, шу жумладан вояга етмаган болаларнинг маъмурий ҳуқуқбузарлик содир этишига олиб келиши:
➖базавий ҳисоблаш миқдорининг 1 бараваридан 5 баравари (375 000 сўмдан 1 875 000 сўм)гача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

📚Барча турдаги ҳужжатларга буюртма бериш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

❓1 февралдан қонунчиликда нималар ўзгаради?

➖“1070” қисқа рақамли “Ишонч телефони” фаолияти йўлга қўйилади;

➖Оғир ҳаётий вазиятга тушиб қолган оналар учун “Оналар маскани” хизмати йўлга қўйилади;

➖30 ёшга тўлган фуқароларга оилавий болалар уйини ташкил этишга рухсат берилади;

➖Айрим чет эл юридик шахслари фойда солиғидан озод этилади;

➖Айрим жисмоний шахслар даромад ҳамда фойда солиғини 5 фоиз ставкада тўлайди;

➖Туман (шаҳар) ҳокимликлари ҳузуридаги васийлик ва ҳомийлик комиссиялари фаолияти тугатилади;

➖Ишсиз аҳоли ва камбағал оилалар аъзолари талаб юқори бўлган касбларга ўқитилади;

➖Касбга ўқитилаётган камбағал оилаларнинг ишсиз аъзоларига стипендия тўланади;

➖Ижтимоий карта орқали спиртли ичимликлар ва тамаки маҳсулотлари учун тўловни амалга ошириш тақиқланади;

➖Давлат боғчаларида ходимларнинг давомати “Болалар боғчаси” АТ орқали юритилади;

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

Декретга кетган ходим ўрнига бошқа ходимни ишга олиш мумкинми?

@Yurist_Xizmati 4952-савол:

Assalomu aleykum men maktabda ingliz tili o'qituvchisiman. Oliy toifalik,sertifikatlarga ega. Dikret tatilidan qaytdim. Partnyorim ham dikret tatilidan qaytmoqda. Lekin biz qaytgunga qadar direktor ikkimizi ornimizgayam asosiy ishchi qilib yangi bitrgan kadrlarni ishga olgan. Biz ham ish ornimizi talab qildik. Ammo ornimizga kirganlar ham ishlayman shu yerda deb turib oldi. Natijada bizga juda kam dars soati qoldi. Biz 1,5 stavka bn dikretga chiqqandik. Ornimizga kegan ishchilar bizni ornimizi boshatishi kerakmi? Bunda kimga qande chora koriladi? Ular ham ishni davom ettirsa qanday boladi? Dikretga chiqqanni ish orni saqlanishi kerakku. Ularni boshatib yuborish mumkinmi? Dikretdan sheriging qaytsa dars soati teng bolinadi 4 kishiga demoqda rahbar, axir biz 0,5 stavkaga qolamizku. Meni va hamkasbimi orniga kirganlarni direktor adosiy ishchi qilib olgan, yangi ish boshlagani uchun aqli yetmaganini vaj qilmoqda.

ЮРИСТ ЖАВОБИ:

✅ Декретга кетган ходим ўрнига бошқа ходимни ишга қабул қилиш мумкин. Бунинг ҳуқуқий асослари мавжуд.

Меҳнат кодексининг 112-моддасига мувофиқ меҳнат тўғрисидаги қонунчиликка ва меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларга, меҳнат шартномасига мувофиқ иш жойи ўзида сақланиб қоладиган, йўқ бўлган ходимнинг мажбуриятларини бажариш вақти учун муддатли меҳнат шартномаси асосида янги ходимни ишга қабул қилиш мумкин бўлади.

Бунда ходим бошқа жойда ишласама, у асосий ходим сифатида ишга олинади, бироқ шартнома муддатли ҳолатда тузилади.

Ушбу кодекс 237-моддасида ҳомиладорлик ва туғиш таътиллари, бола парваришлаш таътили ижтимоий таътил эканлиги келтирилган.

❗️Энди қаранг! МК 239-моддасида барча ижтимоий таътиллар вақтида ходимнинг аввалги иш жойи (лавозими) сақланиб қолиши белгиланган.

☝️Мана шу қоидага кўра иш берувчи декретга кетган ходим ўрнига янги ходимни ишга олиши мумкин. Бунда иш берувчи муддатли меҳнат шартномаси асосида бошқа ходимни ишга олиши мумкин бўлади.

Бунда ушбу кодекс 158-моддаси учинчи қисмига мувофиқ иш жойи (лавозими) сақланаётган ходимнинг йўқ бўлган вақтига тузилган меҳнат шартномаси ушбу ходим ишга қайтган кундан эътиборан бекор қилинади. Бунда ҳеч қандай огоҳлантириш талаб этилмайди.

Сиздаги вазиятда ўша янги ходимлар билан юқоридаги тартибда муддатли меҳнат шартномаси имзоланган бўлса, уларни сизлар ишга қайтган пайтда юқоридаги модда билан ишдан бўшатиш керак.

Агар улар билан номуайян муддатга меҳнат шартномаси имзоланган бўлса, унда Меҳнат кодексининг 168-моддаси билан уларнинг шартномаси бекор қилиниши мумкин. Бу ҳолатда туман адлия бўлимига шикоят қилишингиз мумкин.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

📚Барча турдаги ҳужжатларга буюртма бериш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

Пенсиянинг қандай турлари бор?

Ўзбекистонда пенсиянинг учта тури мавжуд. Булар:
🔘 ёшга доир пенсия;
🔘 ногиронлик пенсияси;
🔘 боқувчисини йўқотганлик пенсияси.

Ёшга доир пенсия - олиш ҳуқуқига эркаклар 60 ёшга тўлганда ва иш стажлари камида 25 йил бўлган тақдирда, аёллар эса 55 ёшга тўлганда ва иш стажлари камида 20 йил бўлган тақдирда эга бўладилар.

Ногиронлик пенсиялари белгиланган тартибда тиббий-меҳнат эксперт комиссиялари  томонидан I ва II гуруҳ ногиронлари деб топилган шахсларга тайинланади.

Шахс вафот этса унинг қарамоғида бўлган меҳнатга қобилиятсиз оила аъзолари боқувчисини йўқотганлик пенсиясини олиш ҳуқуқига эга бўлади. 

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

Нодавлат ОТМдан давлат ОТМга ўқишни қандай кўчириш мумкин?

@Yurist_Xizmati 4951-савол:

Assalomu alaykum nodavlat oliygohdan davlat oliygohiga bir martalik toʻlov kontrakti asosida oʻqishni koʻchirish mumkinmi? Shu haqida biror qaror yoki farmon bormi? Savolimga javob yozing iltimos. Oʻzbekiston Respublikasi prezidentining 15 06 2022- yildagi PQ-"279 son qarori 7-bandiga koʻra oʻqishni koʻchirish mumkinmi?

ЮРИСТ ЖАВОБИ:

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 15.06.2022 йилдаги ПҚ-279-сон қарори 7-бандига кўра талабалар ўқишини республикада фаолият юритаётган хорижий ва нодавлат олий таълим ташкилотларидан:

👉 давлат олий таълим муассасаларининг мос ва турдош таълим йўналишларига кўчириш мазкур банднинг «а» кичик бандида назарда тутилган тартибда;
👉 давлат олий таълим муассасаларининг мос ва турдош бўлмаган таълим йўналишларига кўчириш ўрнатилган тартибда, тегишли бакалавриат таълим йўналиши учун белгиланган табақалаштирилган тўлов-контрактнинг минимал миқдорига тенг бўлган бир марталик тўлов асосида амалга оширилади.

Мазкур банднинг «а» кичик бандига асосан давлат олий таълим муассасаларининг мос ва турдош таълим йўналишларига кўчиришда:

👉 талабадан алоҳида иқтидор талаб этиладиган таълим йўналишлари бўйича касбий (ижодий) имтиҳонлар, бошқа таълим йўналишлари бўйича тест синовлари ўтказилади. Бунда, касбий (ижодий) имтиҳонлар тегишли олий таълим муассасаси томонидан, тест синовлари Давлат тест маркази томонидан ўтказилади;
👉 тест синовлари ва касбий (ижодий) имтиҳонлар бўйича ўтиш баллари ҳар йили 15 июлга қадар Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ҳамда тизимида олий таълим муассасалари бўлган вазирлик ва идоралар томонидан белгиланади ҳамда Давлат тест марказининг расмий веб-сайтида эълон қилинади;
👉 ўтиш балидан паст балл тўплаган талабалар бакалавриатга қабул қилишдаги тартибга мувофиқ табақалаштирилган тўлов-контракт асосида ўқишга қабул қилинади;
👉 тест синовлари ва касбий (ижодий) имтиҳонлар натижалари Давлат тест маркази ҳамда тегишли олий таълим муассасасининг расмий веб-сайтларида эълон қилинади.

✅Шунга кўра сиздаги ҳолатда агар тест синовларидан ўтсангизгина, ўқишни кўчира оласиз.

#Биласизми

Ёшга доир пенсия ва ёшга доир нафақа фарқи

Қонунчиликка мувофиқ:
👉 Ёшга доир пенсияга - камида 7 йил иш стажига эга бўлган фуқаролар чиқа олишади. Бунда, ёшга доир пенсияга эркаклар 60 ёшдан, аёллар эса 55 ёшдан чиқишлари мумкин.

👉 Ёшга доир нафақага эса - 7 йилдан кам иш стажига эга бўлган фуқаролар чиқишлари мумкин. Бунда, ёшга доир нафақа ёши эркаклар учун 65 ёш, аёллар учун эса 60 ёш этиб белгиланган.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

102 га билмасдан ёлғон хабар беришлик жавобгарликка сабаб бўладими?

@Yurist_Xizmati 4950-савол:

Ассалому алекум! Билмасдан 102 номерга ёлғон ҳабар берса қандай жазо бор?

ЮРИСТ ЖАВОБИ:

Бу жиноий жавобгарликка сабаб бўлади.

Жиноят кодексининг 237-моддасига кўра ёлғон хабар бериш, яъни жиноят тўғрисида била туриб ёлғон хабар бериш:
👉 базавий ҳисоблаш миқдорининг 50 бараваридан 75 бараваригача миқдорда жарима;
👉 ёки икки йилдан беш йилгача озодликни чеклаш ёхуд беш йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

📚Барча турдаги ҳужжатларга буюртма бериш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

Баҳоларни ўз вақтида қўймайдиган ўқитувчиларга қандай чора кўриш мумкин?

@Yurist_Xizmati 4949-савол:

Assalomu aleykum. Men ingliz tili fani o'qituvchisiman. 5-dekabr 6 A sinfidan Bsb 3 ni oldim. Lekin baholarni 17 kun kechigib qo'ydim. Va buning uchun zavuchim tushuntirish xatini yozdirdi. Boshqa takrorlanmaydi agarda takrorlansa chora ko'rilishiga roziman deb yozdim. Menga og'zaki holda oyligingnan ushlayman dedi. Men 200 mingdan ushlanadi deb o'ylab xo'p dedim. Lekin 500 ming ushlangan. Shu to'g'rimi? Oldinnan raxmat

ЮРИСТ ЖАВОБИ:

Интизомий таъсир чораси ходим ҳақиқатда ўз меҳнат мажбуриятларини бажармаганда қўлланилади.

Меҳнат кодексининг 313-моддаси учинчи қисмида интизомий жазо чорасини қўллашда содир этилган қилмишнинг оғир-енгиллиги, унинг содир этилиши ҳолатлари, ходимнинг аввалги иши ва хулқ-атвори ҳисобга олиниши белгиланган.

❗️Шунга кўра сиздаги ҳолатда баҳоларнинг ўз вақтида қўйилмаслиги, бу меҳнат интизомини бузиш ҳисобланиши мумкин.

Бунда Меҳнат кодексининг 312-моддасига мувофиқ меҳнат интизомини бузганлиги учун иш берувчи ходимга қуйидаги интизомий жазо чораларини қўллашга ҳақли:

1) ҳайфсан;
2) ўртача ойлик иш ҳақининг ўттиз фоизидан кўп бўлмаган миқдорда жарима. Ички меҳнат тартиби қоидаларида ходимга ўртача ойлик иш ҳақининг эллик фоизидан кўп бўлмаган миқдорда жарима солиниши ҳоллари назарда тутилиши мумкин.
3) меҳнат шартномасини бекор қилиш.

☝️Ушбу қоиданинг мазмунига кўра ходим меҳнат интизомини бузганда унга юқоридаги таъсир чораларидан бири қўлланилади. Бунда ходим содир этган қилмиш учун фақат битта интизомий таъсир чораси қўллаши мумкин.

💁‍♂ Айтиш керакки, бунда ходимга юқоридаги интизомий таъсир чоралари навбатма-навбат қўлланилмайди. Меҳнат интизомини бузишнинг даражасига қараб иш берувчи юқоридаги чоралардан бирини танлашга ҳақли.

Ундан ташқари ходим бундай ҳолатда биринчи марта огоҳлантирилиши талаб этилмайди. Шундай экан бу ҳолатда сизлар ҳам юқоридаги қоидалардан бирини танлашингиз мумкин. Бунда ушбу кодекс 313-моддаси қоидаларига риоя қилиш талаб этилади.

Яъни иш берувчи ходимдан интизомий жазо чораси қўлланилгунига қадар ёзма тушунтиришни талаб қилиши, шу жумладан, агар интизомий қилмиш хизмат текшируви натижаларига кўра аниқланган бўлса, талаб қилиши шарт.

Ходимнинг ёзма тушунтириш тақдим этишни рад этганлиги интизомий жазо чораси қўлланилиши учун монелик қилмайди ва ҳозир бўлган гувоҳлар кўрсатилган ҳолда далолатнома билан расмийлаштирилади.

Қоиданинг мазмунига кўра сиздан биринчи галда тушунтириш хати олиш керак. Агар сиз тушунтириш хати ёзишдан бош тортсангизгина ҳолат бўйича далолатнома расмийлаштиирлиши керак.

Шундан сўнг иш берувчининг ходимга нисбатан интизомий жазо чорасини қўллаш тўғрисидаги буйруғи қабул қилинган кундан эътиборан уч иш куни ичида, ходим ишда бўлмаган вақт ҳисобга олинмасдан, унга жазонинг сабаблари кўрсатилган ҳолда имзо қўйдириб эълон қилинади.

‼️Агар бу қоидаларга риоя қилинмаган бўлса, унда интизомий таъсир чораси нотўғри қўлланилган. Бунда сиз туман адлия бўлимига шикоят қилишингиз мумкин.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

📚Барча турдаги ҳужжатларга буюртма бериш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

Евро гуруҳда ўқиган талаба, ўзбек мактаб бошланғич синфларига рус тили фанидан дерс бериши мумкинми?

@Yurist_Xizmati 4948-савол:

Ассалому алайкум мен Андижон давлат педагогика институти Педагогика факультети бошлангич талим (евро) гурух 3 боскич (сиртки) талабасиман. Мен евро гурухда укиганим учун узбек мактабида бошлангич синфларга рус тили фанидан дарс берсам боладими?

ЮРИСТ ЖАВОБИ:

Вазирлар Маҳкамасининг 275-сонли қарори  билан тасдиқланган “Халқ таълими ходимлари меҳнатига ҳақ тўлаш тўғрисида”ги низомнинг 8-бандига кўра Олий таълим муассасасининг кундузги, кечки, сиртқи таълим шаклларининг педагогика йўналишларида ўқиётган шахслар 3-курсдан бошлаб ўқишига халақит бермаган ҳолда педагоглик ишини амалга ошириш учун умумтаълим муассасаларида асосий иш жойи сифатида ишга қабул қилиниши мумкин ва уларга ўрта махсус, касбий маълумотга эга бўлган тегишли лавозимдаги ходимнинг базавий тариф ставкаси сингари базавий тариф ставкаси белгиланади. 

✅ Демак, сиз ҳам бошланғич синфларда рус тили фанидан дарс беришингиз мумкин.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

📚Барча турдаги ҳужжатларга буюртма бериш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

Ўз аҳамиятини йўқотган айрим нормалар бекор қилинди

Президент томонидан 23.01.2025 йилдаги «Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларга ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги ЎРҚ-1021-cон Қонун имзоланди.

Унга кўра, эскирган тартибга солиш механизмларини бартараф этиш мақсадида қатор қонунларга ўзгартиришлар киритилмоқда.

Хусусан:
➖«Истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида»ги Қонундан маҳаллий ҳокимият органларининг истеъмолчиларнинг (истеъмолчилар номуайян доирасининг) ҳуқуқларини ҳимоя қилиб судларга мурожаат этиш бўйича ваколатларини белгиловчи норма чиқариб ташланмоқда.
➖«Баҳолаш фаолияти тўғрисида»ги Қонундан баҳоловчи ташкилотда қонунчиликда назарда тутилган миқдордаги устав фондининг мавжуд бўлиши лозимлиги ҳақидаги норма чиқариб ташланмоқда.
➖«Махсус иқтисодий зоналар тўғрисида»ги Қонундан инвестиция буюртманомасига: шахсни тасдиқловчи ҳужжатнинг кўчирма нусхасини (инвестор — жисмоний шахс учун) илова қилиш бўйича талаб чиқариб ташланмоқда.

Қонун билан бошқа ҳужжатларга ҳам ўзгартириш ва қўшимчалар киритилмоқда.

Ҳужжат Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базасида эълон қилинган ва 23.01.2025 йилдан кучга кирди.

📩 Юристга савол юбориш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

Боғча тўловлари ошиб кетди. Аслида меёр бўйича боғча тўловлари қанча тўланади?

@Yurist_Xizmati 4947-савол:

Assalomu aleykum 471 sonli qaror 9 bandida, 2025 yildan, 2026 yilga qadar tumaniga, toifasiga qarab, boxcha badal toʻlovi oshirilishi koʻrsatilgan. Meni 1 nafar farzandim Surxondaryo viloyati Muzrabot tumanidagi 15 sonli boxchaga boradi. 6 chi yanvar kuni 125 ming soʻm boxcha pulini toʻlab qoʻygan edim. 24 yanvar kuni bizga yana narx koʻtalilganligina, 60 ming soʻm qoʻshimcha tolashimni ogoxlantirishvotti. Muzrabot tumani, 4 toifaga kiradi, 25 foiz yozilgan qarorda bizlardan 75 foiz talab qilishvotti. Men bolalarni ximoya qilish ishonch telefoniga qoʻngʻiroq qilgandim, menga oldin 115 ming toʻlov qilib yurgan bosez endi 125 ming soʻm toʻlov qilishimni, boshqa pul toʻlamasligimni etishdi. Iltimos oydinlik kiritib bering, yanvar oyida 2 marotaba to'lov qilamizami, oldindan raxmat.

ЮРИСТ ЖАВОБИ:

Вазирлар Маҳкамасининг 2024 йил 29 апрелдаги 246-сон қарорига 1-иловада тасдиқланган Давлат мактабгача таълим ташкилотларида болалар таъминоти учун ота-оналар тўлови Миқдорларига мувофиқ 2025 йил 1 январдан бошлаб бир ойлик тўлов миқдори туман марказларида:
➖ ташкилотга борадиган оиладаги битта болага:
-  4-5 соат – 38 000 сўм;
-  9 соат –  178 000 сўм;
-  10,5 соат – 242 000 сўм;
-  12 соат – 275 000 сўм;
-  24 соат – 292 000 сўм
➖ оиладаги ҳар бир болага, агар ташкилотга биттадан ортиқ бола борса:
-  4-5 соат – 26 000 сўм;
-  9 соат –  134 000 сўм;
-  10,5 соат – 183 000 сўм;
-  12 соат – 206 000 сўм;
-  24 соат – 219 000 сўм.

❗️Шунга кўра сиздаги ҳолатда ҳам тўлов миқдори юқоридаги меёрлардан келиб чиқиб белгиланади. Агар ундан юқори миқдорда тўлов сўралган бўлса, туман адлия бўлимига мурожаат қилишингиз мумкин.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

📚Барча турдаги ҳужжатларга буюртма бериш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

Автоаварияда суғурта ташкилоти тўлаган пулини айбдордан ундириб олишга ҳақлими?

@Yurist_Xizmati 4946-савол:

Assalomu alaykum! Sizga katta umid bilan murojaat qilmoqdaman. 2024-yil 19-yanvar kuni Samarqand viloyati, Jomboy tumanida o'zimga tegishli bo'lgan Nexia 2 rusimli avtomashinamda harakatlanib ketayotib, qarama-qarshi tomondan kelayotgan Jetaur rusimli avtomobilning yo'liga chiqib ketdim va avtoxalokatni yuzaga keltirdim. Ayb mendaligini bilaman. Sud bo'ldi unga ko'ra umumiy zarar 85 million deb topildi. Shundan 55 million sum mablag'ni Cross sug'urta kompaniyasi qoplab berdi (Jetaur mashinasi egasi tomonidan sug'urta qilingan ekan). Ungacha men mashina egasiga (Jetaur egasiga) 43 million sum mablag'ida naqd pul berdim, ya'ni zararning bir qimini qoplab berdim. Endilikda Cross sug'urta kompaniyasi 55 million sum pulni mendan talab qilmoqda, bu qanchalik asosli. Men sud bo'lishidan oldin, jabrlanuvchi (Jetaur mashina egasi) bilan og'zaki kelishgan edim. Mashina egasi sug'urtadan qolgan qismini qoplab berishimni aytgandi. Men aytganidek qolgan qismidan ko'proq, ya'ni 43 million so'mni to'laganman. Endi bo'lsa Cross sug'urta kompaniyasi meni sudga berib 55 million so'mni to'lashim kerakligini aytmoqda. Iltimos yechim qilib bering.

ЮРИСТ ЖАВОБИ:

✅Аслида бундай вазиятда суғрута ташкилотининг талаби мутлақо қонуний.

💁‍♂ Буни қуйидагича тушунтирамиз. Фуқаролик кодексининг 957-моддасида суғурта суброгацияси ҳақида қоида мавжуд. Қаранг! ушбу модданинг биринчи қисмига кўра агар мулкий суғурта шартномасида бошқача тартиб назарда тутилмаган бўлса, суғурта қилдирувчи (наф олувчи)нинг суғурта натижасида қопланган зарар учун жавобгар шахсдан талаб қилиш ҳуқуқи тўланган сумма доирасида суғурта товонини тўлаган суғурталовчига ўтади.

Қоиданинг мазмунига кўра мулкий суғурта шартномаси тузилган ҳолатда суғурта ҳодисаси содир бўлса, суғурта қилдирувчига (сиздаги ҳолатда Жетаур машинаси эгаси) етказилган зарарни суғурта ташкилоти қоплаб беради.

✅ Шундан сўнг ушбу суғурта ҳодисаси кимнинг айби билан содир этилган бўлса, айнан шу шахсдан суғурта ташкилоти ўзи суғурта қилдирувчига тўлаган пулларни зарар етказувчидан (яъни сиздан) ундириб олишга ҳақли.

❗️Шунга кўра бу вазиятда суғурта компанияси сизга нисбатан даъво билан чиқиши тўғри.

Энди қаранг! бу вазиятда Жетаур эгасининг ҳам сиздан, ҳам суғурта компаниясидан пул олиши у асоссиз орттирилган бойлик ҳисобланади.

Фуқаролик кодексининг 1023-моддасига асосан қонунчиликда ёки битимда белгиланган асосларсиз бошқа шахс (жабрланувчи)нинг ҳисобидан мол-мулкни эгаллаб олган ёки тежаб қолган шахс (қўлга киритувчи) асоссиз эгаллаб олинган ёки тежаб қолинган мол-мулкни (асоссиз орттирилган бойликни) жабрланувчига қайтариб бериши шарт.

Бу қоидага биноан Жетаур эгасининг сиздан 43 млн олгандан сўнг яна суғурта компаниясидан 55 млн олиши ҳолатида орадаги 12 млн сўм асоссиз орттирилган бойлик ҳисобланади.

❗️Фақат бу ерда сиз суд жараёнида ҳақиқатда унга 43 млн берганингизни исботлаб бера олсангизгина, суғурта ташкилоти сиздан 55 млн эмас 12 млн ундиришга ҳақли бўлади. қолган суммани эса Жетаур эгасиздан (асоссиз бойлик орттирувчи) ундириши керак.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

📚Барча турдаги ҳужжатларга буюртма бериш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

Ishga qabul qilishda kimlarga dastlabki sinov belgilanmaydi?

▪️homilador ayol, 3 yoshga to‘lmagan bolasi bor ayol yoki 3 yoshga to‘lmagan bolani yolg‘iz o‘zi tarbiyalayotgan ota (vasiy);

▪️zaxiraga qo‘yiladigan ish o‘rinlariga ishga joylashtirish uchun yuborilgan aholining ijtimoiy ehtiyojmand toifalaridan bo‘lgan shaxslar;

▪️davlat grantlari asosida o‘qigan va oliy ta’lim tashkilotini tamomlagan kundan e’tiboran 3 oy ichida yo‘llanma bo‘yicha olingan mutaxassisligiga doir ishga kirayotgan oliy ta’lim tashkilotlarining bitiruvchilari;

▪️tegishli ta’lim tashkilotini tamomlagan kundan e’tiboran 1 yil ichida birinchi bor ishga kirayotganda olingan mutaxassisligi bo‘yicha mustaqil ravishda ishga joylashayotgan umumiy o‘rta, o‘rta maxsus, professional va oliy ta’lim tashkilotlarining bitiruvchilari;

▪️6 oygacha muddatga mehnat shartnomasi tuzilayotgan xodimlar;

▪️18 yoshga to‘lmagan shaxslar;

▪️ishga qaytadan qabul qilingan taqdirda ish beruvchi ilgari qaysi xodimlar bilan mehnat shartnomasini alohida asoslar bo‘yicha bekor qilgan bo‘lsa, o‘sha shaxslar;

▪️ishlab chiqarishda o‘qitish shartnomasi bo‘yicha ushbu ish beruvchida o‘qishni o‘tagan o‘quvchilar.

📩 Yuristga savol yuborish

☎️ Yurist bilan qo‘ng‘iroq orqali bog‘lanish

Rasmiy kanalimiz:
👉 @Yurist_Xizmati

⚡️Мактабгача ва мактаб таълими вазири жамғармаси ҳисобидан боғчалар раҳбар ва педагогларини рағбатлантиришга рухсат этилади — Президент фармони

2025 йил 1 январдан:

➖ мактабгача таълим ташкилотининг директори ўринбосари лавозими жорий этилади;

➖ республиканинг барча туман (шаҳар)ларида камида биттадан таянч мактабгача таълим ташкилотлари фаолияти йўлга қўйилади;

➖ барча мактабгача таълим ташкилотларида малака оширишнинг “Методик маҳорат соати”, таянч мактабгача таълим ташкилотларида эса “Методик маҳорат куни” каби шакллари босқичма-босқич жорий этилади;

➖ тренер сифатида фаолият юритаётган директор ўринбосарларига лавозим маошининг 20 фоизи миқдорида қўшимча ҳар ойлик устама ҳақ тўланади.

2025 йил 1 мартдан тажриба-синов тариқасида республиканинг узоқ ва чекка ҳудудларида жойлашган мактабгача таълим ташкилотлари педагог кадрлари учун мобиль малака ошириш хизматлари жорий этилади.

Мактабгача ва мактаб таълими вазири жамғармаси ҳисобидан мактабгача таълим ташкилотлари раҳбар ва педагог кадрларини ҳам рағбатлантиришга рухсат этилади.

2025 йил 1 январдан тажриба-синов тариқасида ҳар бир туман (шаҳар)даги биттадан умумий турдаги давлат мактабгача таълим ташкилотларида инклюзив таълим гуруҳлари очилади.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

2025 йил 1 июндан мактабларда директор ўринбосари лавозимларидан бири тугатилади

Президентнинг 15.11.2024 й. ПҚ-393-сон қарорига кўра, 2025/2026 ўқув йилидан «Чақирувга қадар бошланғич тайёргарлик» фани нуфузини ошириш ва умумий ўрта таълим ташкилотларида (Президент, ижод ва ихтисослаштирилган таълим муассасалари) ЧҚБТ раҳбарлари фаолиятини мувофиқлаштиришнинг янги тизимини жорий этиш назарда тутилган.

2025 йил 1 июндан таълим ташкилотларида «Ёшларни ватанпарварлик руҳида тарбиялаш бўйича директор ўринбосари – чақирувга қадар ҳарбий тайёргарлик раҳбари» лавозими тугатилади ва уларнинг штат бирликлари Мудофаа вазирлигига берилади, бу штат бирликлари ҳисобидан ЧҚБТ раҳбари лавозими жорий этилади.

ЧҚБТ раҳбарларига:

➖ умумий ўрта таълим ташкилотлари ўқитувчисининг базавий тариф ставкаси белгиланади;
➖ умумий ўрта таълим ташкилотлари ходимлари учун белгиланган йиллик меҳнат таътили берилади;
➖ 50 БҲМ миқдорида бир марталик дастлабки пул ёрдами ва уй-жой ижараси учун ҳар ойда БҲМнинг икки баравари миқдорида пул компенсацияси тўланади.

Ҳужжат билан:

➖ Ўқувчиларда Ватан ҳимоячиси бўлиш истаги ва интилишини шакллантириш бўйича чора-тадбирлар дастури;
➖ Таълим ташкилотлари негизида ташкил этиладиган «Жасорат мактаблари» ҳамда уларга бириктирилган вазирлик ва идоралар рўйхати тасдиқланди.

ЧҚБТ бўйича янгиланган ўқув дастурлари ва дарсликлар «Ватан тақдирига дахлдорлик ҳисси, фаол ҳаётий позиция» тамойили асосида яратилади, таълим ташкилотларида фанни ўқитиш ҳафтасига икки соат ҳажмида бўлади.

Мудофаа вазирлиги тизимида олий таълим муассасалари ҳарбий таълим факультетларининг «Чақирувга қадар ҳарбий таълим» йўналиши битирувчилари, олий маълумотли, Қуролли Кучлар захирасида (резервида) турган шартнома асосидаги ҳарбий хизматчилар қабул қилинадиган «чақирувга қадар бошланғич тайёргарлик раҳбари» лавозими жорий этилади.

Шу билан бирга, ЧҚБТ раҳбарлари фаолияти самарадорлигини баҳолаш кўрсаткичлари (KPI) ишлаб чиқилади.

Республиканинг ҳар бир тумани (шаҳри)да битта умумий ўрта таълим мактаби негизида болаларни ёшлигидан Ватанга чексиз садоқат руҳида, жисмонан соғлом ва маънан етук шахс қилиб тарбиялаш бўйича «Жасорат мактаблари» ташкил этилади.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈