YURIDIK TAʼLIM / Rasmiy kanal

Konstitutsiya bayrami arafasida dam olish kunlari qanday bo‘ladi?

Bu yil 8 dekabr — O‘zbekiston Konstitutsiyasi qabul qilingan kun haftaning yakshanba kuniga to‘g‘ri keladi.

Mehnat kodeksiga asosan, bayram kunlari yakshanbaga to‘g‘ri kelsa, dushanba kuni dam olish kuniga qo‘shib beriladi.

Shunga ko‘ra, bayram arafasida dam olish kunlari quyidagicha bo‘ladi:

➖7 dekabr, shanba – haftasiga 6 kun ishlaydiganlar uchun ish kuni, 5 kunliklar uchun dam olish kuni;

➖8 dekabr, yakshanba – bayram kuni, barchaga dam olish kuni;

➖9 dekabr, dushanba – barchaga qo‘shimcha dam olish kuni;

➖10 dekabr, seshanba – barchaga ish kuni.

📥 𝗞𝗮𝗻𝗮𝗹𝗴𝗮 𝘂𝗹𝗮𝗻𝗶𝘀𝗵:
✅ @YURIDIK_TALIM

Ma’muriy sud tomonidan hal etiladigan ishlar.

Ma’muriy sudlar:

1) idoraviy normativ-huquqiy hujjatlar yuzasidan nizolashish to‘g‘risidagi;

2) mahalliy davlat hokimiyati organlarining, davlat boshqaruvi organlarining, ma’muriy-huquqiy faoliyatni amalga oshirishga vakolatli bo‘lgan boshqa organlarning, fuqarolar o‘zini o‘zi boshqarish organlarining va ular mansabdor shaxslarining qonunchilikka mos kelmaydigan hamda fuqarolar yoki yuridik shaxslarning huquqlarini va qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlarini buzadigan qarorlari, harakatlari (harakatsizligi) yuzasidan nizolashish to‘g‘risidagi;

3) saylov komissiyalarining xatti-harakatlari (qarorlari) yuzasidan nizolashish to‘g‘risidagi;

4) notarial harakatni amalga oshirish, fuqarolik holati dalolatnomalarini yozishni ro‘yxatga olish rad etilganligi yoki notariusning yoxud fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish organi mansabdor shaxsining harakatlari (harakatsizligi) yuzasidan nizolashish to‘g‘risidagi;

5) davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni rad etish yoxud belgilangan muddatda davlat ro‘yxatidan o‘tkazishdan bo‘yin tovlash ustidan shikoyat qilish to‘g‘risidagi;

6) investitsiya nizolari bo‘yicha;

7) raqobat to‘g‘risidagi ishlarni hal qiladi.

📥 𝗞𝗮𝗻𝗮𝗹𝗴𝗮 𝘂𝗹𝗮𝗻𝗶𝘀𝗵:
✅ @YURIDIK_TALIM

Bizning ijtimoiy tarmoqlardagi huquqlarimiz va mas'uliyatlarimiz.

Bugungi raqamli dunyoda, ijtimoiy tarmoqlar har birimizning hayotimizning ajralmas qismiga aylangan. Biz Instagram, Facebook, Telegram kabi platformalarda fikrlarimizni bildiramiz, rasmlar yuklaymiz, do‘stlarimiz bilan muloqot qilamiz. Lekin ko‘pchilik ushbu tarmoqlarda qanday huquqlarga ega ekanini yoki nima uchun qonuniy javobgarlikka tortilishi mumkinligini yetarlicha tushunmaydi. Keling, bu masalani batafsil ko‘rib chiqamiz.

1. Fikr bildirish huquqi

Konstitutsiyaga ko‘ra, har bir inson o‘z fikrini erkin ifoda etish huquqiga ega. Bu huquq, albatta, ijtimoiy tarmoqlarda ham amal qiladi. Biroq, fikr erkinligi mutlaq huquq emas. Demak, boshqa shaxslarning sha'ni va qadr-qimmatini tahqirlash, yolg‘on ma'lumot tarqatish, milliy, irqiy yoki diniy adovatni qo‘zg‘atish kabi holatlar qonun tomonidan taqiqlangan.

2. Maxfiylik huquqi

Ijtimoiy tarmoqlarda foydalanuvchilarning shaxsiy ma'lumotlari himoya qilinishi lozim. Foydalanuvchilarning ruxsatisiz ularning shaxsiy ma'lumotlarini oshkor qilish yoki tarqatish qonunbuzarlik hisoblanadi. Shuningdek, har bir foydalanuvchi o‘z profilingidagi ma'lumotlarni boshqarish, tahrirlash yoki o‘chirish huquqiga ega.

3. Qonuniy javobgarlik

Agar foydalanuvchi ijtimoiy tarmoqlarda boshqa shaxslarni haqorat qilsa yoki tuhmat qilsa, bu holat qonuniy javobgarlikka sabab bo‘lishi mumkin.

4. Kontent huquqlari

Foydalanuvchilar tomonidan yaratilgan kontent (matnlar, suratlar, videolar) mualliflik huquqi bilan himoyalangan. Boshqa foydalanuvchilarni ruxsatisiz ularning materiallarini nusxalash yoki tarqatish qonunbuzarlik hisoblanadi va buning uchun javobgarlik yuklanishi mumkin.

5. Kibertahqirlash (cyberbullying) va uning oqibatlari

Kibertahqirlash – bu ijtimoiy tarmoqlarda odamlarni doimiy ravishda qo‘rqitish, mazax qilish yoki tahdid qilish. Bu nafaqat ahloqiy, balki huquqiy jihatdan ham javobgarlikka sabab bo‘ladi. O‘zbekistonda kibertahqirlash bo‘yicha maxsus qonunlar mavjud bo‘lmasa-da, umumiy axloq normalarini buzuvchi holatlar qonun tomonidan jazolanadi.

6. Fake akkauntlar va noqonuniy faoliyat

Ko‘p hollarda ijtimoiy tarmoqlarda soxta akkauntlar orqali noqonuniy faoliyat amalga oshiriladi. Bu noqonuniy akkauntlarni yaratish yoki boshqa shaxs nomidan faoliyat yuritish ham qonuniy javobgarlikka tortilishi mumkin. Shuningdek, soxta ma'lumot tarqatish va boshqalarni aldash ham jinoiy javobgarlikka olib keladi.

Xulosa

Ijtimoiy tarmoqlarda faoliyat yuritishda har bir foydalanuvchi nafaqat o‘z huquqlarini bilishi, balki o‘z mas'uliyatini ham tushunishi kerak. Huquqlaringizni himoya qilish bilan birga, boshqa foydalanuvchilarning huquqlariga hurmat ko‘rsatish – jamiyatda sog‘lom va qonuniy muhit yaratishning asosiy yo‘lidir.

© «Huquqiy format»

📥 𝗞𝗮𝗻𝗮𝗹𝗴𝗮 𝘂𝗹𝗮𝗻𝗶𝘀𝗵:
✅ @YURIDIK_TALIM

⚡️Talaba oliy ta’lim muassasasidan quyidagi hollarda chetlashtirilishi mumkin:

a) o‘z xohishiga binoan;
b) o‘qishning boshqa ta’lim muassasasiga ko‘chirilishi munosabati bilan;
v) salomatligi tufayli (tibbiy komissiya ma’lumotnomasi asosida);
g) o‘quv intizomini va oliy ta’lim muassasasining ichki tartib-qoidalarini buzganligi uchun;
d) bir semestr davomida darslarni uzrli sabablarsiz 74 soatdan ortiq qoldirganligi sababli;
e) o‘qish uchun belgilangan to‘lov o‘z vaqtida amalga oshirilmaganligi sababli (to‘lov-kontrakt bo‘yicha tahsil olayotganlar uchun);
j) talaba sud tomonidan ozodlikdan mahrum etilganligi munosabati bilan;
z) vafot etganligi sababli.

Harbiy xizmatni o‘tash, salomatligini tiklash, homiladorlik va tug‘ish, shuningdek bolalarni parvarish qilish ta’tillari davrida talabaga Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan tartib asosida akademik ta’til berilishi mumkin.

‼️ Belgilangan muddatlarda fanlarni o‘zlashtira olmagan (akademik qarzdor bo‘lgan) talaba oliy ta’lim muassasasi rektori buyrug‘i bilan kursdan qoldiriladi.

Akademik qarzdorligi tufayli kursdan qoldirilgan talaba to‘lov-kontrakt asosida o‘qishini quyi kursdagi o‘quv semestri boshidan boshlashi mumkin.

📥 𝗞𝗮𝗻𝗮𝗹𝗴𝗮 𝘂𝗹𝗮𝗻𝗶𝘀𝗵:
✅ @YURIDIK_TALIM

O‘quvchisi olimpiadada past ball olgan o‘qituvchilarga "hayfsan" berilishi to‘g‘rimi?

Savol: Assalomu aleykum, men maktabda o'qituvchi bo'lib ishlayman. Yaqinda fan olimpiyadasi bo'lib utdi va mening o'quvchim pastroq ball olibdi va 77-o'rin bo'lib qolibdi. Bugun ped kengash bo'lib o'tdi va unda olimpiyada o'quvchisi past ball to'plagan o'qituvchilarga xayfsan berishga qaror qilishdi. Savolim shundan iboratki, menga bu vaziyatda  xayfsan berilishi tug‘rimi?

Javob: O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab ta’limi vazirining 2024 yil 16 oktabrdagi 334-sonli buyrug‘iga 43 – ilovada tasdiqlangan Umumiy o‘rta ta’lim maktabi (maktab-internat) xodimlarining lavozim yo‘riqnomalariga muvofiq o‘qituvchining lavozim majburiyati belgilangan bo‘lib, ulardan biri o‘quvchilarni o‘z fani bo‘yicha fanlar olimpiadalari, turli tanlovlar va musobaqalarga tayyorlash hisoblanadi.

Agar o‘qituvchi o‘quvchini olimpiadaga tayyorlashda o‘ziga bog‘liq bo‘lgan barcha harakatlarni amalga oshirsa, ya’ni muayyan davrda muntazam ravishda o‘quvchi bilan ishlasa, unga kerakli manbalarni topishda, ular bilan ishlashda yordam ko‘rsatgan, u bilan shug‘ullangan bo‘lsa, o‘qituvchiga intizomiy ta’sir choralarini qo‘llash mumkin bo‘lmaydi.

Sababi Mehnat kodeksi 313-moddasiga ko‘ra intizomiy jazo chorasini qo‘llashda sodir etilgan qilmishning og‘ir-yengilligi, uning sodir etilishi holatlari, xodimning avvalgi ishi va xulq-atvori hisobga olinadi.

❗️Shunga ko‘ra agar o‘qituvchi o‘z majburiyatini bajargan, biroq boshqa obektiv sabablar tufayli, o‘quvchi o‘rin ololmagan bo‘lsa, o‘qituvchiga intizomiy ta’sir chorasini qo‘llash noto‘g‘ri deb hisoblaymiz.

© «Yurist xizmati»

📥 𝗞𝗮𝗻𝗮𝗹𝗴𝗮 𝘂𝗹𝗮𝗻𝗶𝘀𝗵:
✅ @YURIDIK_TALIM

⚡️✅ DXX Akademiyasining imtihon sanasi va tartibi aniq boʻldi.

😈 Amir Temur nomidagi O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati akademiyasiga nomzodlarni saralash uchun test sinovlari 2024-yil 17-noyabr kuni o‘tkaziladi.

📊 Test sinovlari 1 smenada tashkil etilib, 10:00 dan 13:00 ga qadar bo‘lib o‘tadi.

📚 Test sinovlari ona tili (o‘zbek, rus, qoraqalpoq), matematika, O‘zbekiston tarixi va chet tili fanlaridan o‘tkaziladi.

⏳ Bunda nomzodlarga jami 90 ta test topshirig‘i va ularni ishlash uchun javoblar varaqasini to‘ldirish bilan birga 3 soat (har 30 ta test topshirig‘iga 1 soat) vaqt ajratiladi.

📌 Test sinovida to‘plash mumkin bo‘lgan maksimal ball – 249 ballni tashkil etadi.

👨🏻‍💻 Nomzodlar test sinovida ishtirok etish uchun ruxsatnomani Bilimni baholash agentligining my.uzbmb.uz saytidan onlayn tarzda yuklab olishlari mumkin.

❕ Nomzodlar test sinovi o‘tkaziladigan hududga ruxsatnomada belgilangan vaqt (soat 08:30)dan kechikmasdan shaxsini tasdiqlovchi hujjat (pasport yoki ID-karta) va ruxsatnoma bilan kelishlari lozim.

✅ Shaxsni yaqin qarindoshlari sudlanganligi uchun — Prokuraturaga ishga qabul qilmasliklari toʻgʻrimi?

Oʻzbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi 28-moddasida shaxsning sudlanganligi va bundan kelib chiqadigan huquqiy oqibatlar uning qarindoshlari huquqlarini cheklash uchun asos boʻlishi mumkin emasligi mustahkamlangan.

Shuningdek, Prokuratura toʻgʻrisidagi qonun 43-moddasiga koʻra prokuratura organlarida prokurorlar, tergovchilar, surishtiruvchilar va ish oʻrganuvchilar lavozimiga oliy yuridik maʼlumotga ega, zarur kasbiy fazilatlari boʻlgan, zimmalariga yuklanadigan xizmat vazifalarini bajarishga sogʻligʻi imkon beradigan Oʻzbekiston Respublikasining fuqarolari tayinlanadi.

Ushbu qonunda shaxsning yaqin qarindoshlari sudlanganligi holati uning mazkur organga xizmatga kirishiga cheklov qoʻyish haqidagi biror qoida belgilanmagan.

Shunday ekan, talabgor yuqoridagi qonunning 43-moddasi talablariga javob bersa, ushbu organga ishga qabul qilinishingiz mumkin.

📥 𝗞𝗮𝗻𝗮𝗹𝗴𝗮 𝘂𝗹𝗮𝗻𝗶𝘀𝗵:
✅ @YURIDIK_TALIM

⚡️✅ Konstitutsiyaviy huquq: Har kim oʻz huquqlariga daxldor hujjatlar bilan tanishib chiqish huquqiga ega.

📊 Konstitutsiyaning 34-moddasiga asosan,

➖ Davlat organlari va tashkilotlari, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, ularning mansabdor shaxslari har kimga o‘z huquqlari hamda qonuniy manfaatlariga daxldor bo‘lgan hujjatlar, qarorlar va boshqa materiallar bilan tanishish imkoniyatini ta’minlashi shart.

💻 Keyin tanishasan, sudda tanishasan, tanishishing shart emas, senga aloqador emas deb ayrim vakolatli shaxslar fuqarolarning o‘z huquqlariga aloqador hujjatlar bilan tanishib chiqish imkoniyatini cheklashga haqli emas degani bu..

📥 𝗞𝗮𝗻𝗮𝗹𝗴𝗮 𝘂𝗹𝗮𝗻𝗶𝘀𝗵:
✅ @YURIDIK_TALIM