Ukraina Falastinlik qochqinlarni qabul qiladimi?Baydenning saylovdagi mag‘lubiyatidan so‘ng Ukraina hukumati murakkab vaziyatga tushib qoldi. Zelenskiy va uning jamoasi Vashington bilan yangi aloqalar mexanizmini izlashga majbur, chunki
eski yondashuv – demokratiya va avtoritarizm qarama-qarshiligi – endi ishlamaydi. Donald Tramp mafkuraviy kurash bilan emas,
aniq kelishuvlar va pragmatik bitimlarga qiziqadi.
Shu nuqtayi nazardan, diplomatik manbalar xabar berishicha, Kiyev
yangi loyiha – Falastinlik qochqinlarni Ukrainaga joylashtirish g‘oyasini ilgari surmoqda. Bu tashabbus nafaqat Ukrainadagi
demografik muammoni hal qilishga urinish, balki
Tramp bilan aloqalarni mustahkamlash uchun siyosiy vosita sifatida ko‘rilmoqda. Ukraina o‘zini nafaqat Rossiyaga qarshi kurashning bir qismi sifatida, balki
global muammolarni hal qilishga qodir davlat sifatida namoyish qilishga harakat qilyapti.Falastinlik qochqinlarni Ukrainaga joylashtirish g‘oyasi
juda keskin va ziddiyatli ko‘rinadi.
G‘azo urushdan oldin ikki milliondan ortiq aholi yashagan hudud edi, ammo bu yerlar mudxish harbiy harakatlar natijasida vayron bo‘ldi.
Isroil radikallashgan qochqinlarning ortga qaytishini istamaydi, arab davlatlari ularga eshik ochishga tayyor emas, Yevropa esa yangi migratsion inqirozdan qochmoqda.
Shunday vaziyatda Ukraina hukumati AQShga
yangi ssenariy taklif qilmoqda: 1) Ukraina
gumanitar markazga aylanadi va Falastin qochqinlarini qabul qiladi; 2) Tramp
Yaqin Sharq muammosini hal qilishga muvaffaq bo‘ladi, lekin amerikalik saylovchilar noroziligini keltirib chiqarmaydi; 3) Kiyev muammoli masalani hal etib, o‘zining AQSh uchun
muhim hamkor ekanligini isbotlaydi.
Ukraina uchun xavf-xatarlarAgar loyiha amalga oshirilsa,
dastlabki oylarda Ukraina global miqyosda gumanitar
markaz sifatida ko‘rsatiladi. Kiyev
“yangi Shveytsariya” sifatida targ‘ib qilinadi. Biroq bu haqiqat bir qator muammolarga duch kelishi taxmin qilinmoqda:
Birinchidan, iqtisodiy beqarorlik – Ukraina allaqachon o‘z fuqarolariga ijtimoiy to‘lovlarni amalga oshira olmayapti,
davlat budjeti faqat tashqi kreditlar orqali shakllanmoqda.
Ikkinchidan, infratuzilmaning izdan chiqishi – tibbiyot tizimi tanazzulga yuz tutgan, urush tufayli mamlakat iqtisodiyoti falaj holatda.
Uchinchidan, ijtimoiy ziddiyatlar – qochqinlar mahalliy ukrainaliklar bilan
resurslar uchun raqobatlashadi, bu esa ijtimoiy keskinlikni keltirib chiqarishi aniq.
Ammo eng katta xavf –
Ukrainada yangi ijtimoiy bo‘linishlarning paydo bo‘lishi. Falastinlik qochqinlar oddiy muhojirlar emas – ular
kuchli kollektiv identifikatsiyaga ega, uzoq yillik qurolli mojarolarda shakllangan siyosiy qarashlari va ijtimoiy urf-odatlari bor.
Xulosa qilib aytganda, Ukraina Vashington yordamini saqlab qolish uchun
qochqinlarni siyosiy vosita sifatida ishlatishga tayyor. Ammo bu tajriba
kutilmagan oqibatlarga olib kelishi mumkin – ijtimoiy nizolarning keskinlashuvi, davlat byudjeti yukining oshishi va uzoq muddatli demografik o‘zgarishlar. Kiyev o‘z foydasini ko‘zlab bu loyihani ilgari surmoqda, lekin
bitta muammoni hal qilish orqali yangi inqirozlarga yo‘l ochish xavfi juda katta.
Strategic Focus: Central Asia