📊 Statistika

Ассалому Алайкум.

Ҳурматли каналимиз аъзолари бу каналда:
👉 "Ўсимликлар карантини ва ҳимояси йўналиши"
👉 "Қишлоқ хўжалиги екинлари,

🔻 #Зараркунанда
🔻 #Касалликлар
🔻 #Бегона ўтлар ва уларга қарши курашиш чораларига оид фақат:

👉 #Китоблар
👉 #Қоланмалар
👉 #Қарорларни
👉 #мунтазам тарзда Янги китоблар, мақолалар, фойдали маълумотлар бериб борилади.

• Каналимиз Мақсади: Ўсимликлар карантини ва ҳимояси йўналишидаги барча ёйилиб, тарқаб, сочилиб ётган маълумотларни бир жойга йиғиш.

Бундан кимга наф?

👉 Шу соҳада ўқийдиган, ишлайдиган ҳамда шу соҳага қизиқувчи ҳар бир инсонга фойдаси тегади деган умиддамиз.

LINK:
🔰 @Karantin_Kitoblar


🟢 @Agro_hayot

#Фойдали_маълумотлар

🍅🐛ПОМИДОР КУЯСИ ЕТКАЗГАН ЗАРАР САБАБ ҲОСИЛНИ БОЗОРГА ЧИҚАРА ОЛМАЯПСИЗМИ?

📌Морфологияси:
🍅🐛Помидор куяси, тўлиқ ривожланувчи ҳашарот бўлиб, капалак, тухум, қурт ҳамда ғумбаклик фазаларини ўтаб, итузумдошлар оиласига зарар келтиради.

🦋Капалаги:
Кичкина, оч кулранг тусли бўлади. Тинч ҳолатда турганда иккала қаноти елкасига йиғилган бўлади.
🦋Олдинги қанотларининг катталиги 8-10 мм узунликда бўлади. Капалакнинг қўнғир ёки кумушсимон, олд қанотларида ҳарактерли қора доғлар бўлиб, мўйловлари ипсимон (тасбеҳсимон).

💮Зараркунанданинг ипсимон (тасбеҳсимон) мўйловлари, олд қанотларида кумушсимон-кулранг тангачалари ҳамда ўзига хос қора доғлари мавжуд бўлиши уни аниқлаш учун ҳисобга олинадиган энг муҳим идентификацион белгилардан ҳисобланади.

🐛Бундай белгилар қаторига куя қуртининг 1-ёшдан 4-ёшгача бўлган ривожланиши давридаги белгилари ҳам киради.

🐛🦋Бу ҳашаротнинг капалаги асосан кечқурун ҳаракатланади кундузи эса ўсимлик баргининг орқа қисмида жойлашиб олади.

🍅Помидор куясининг капалаги жуда сезгир бўлиб, ўсимлик озгина силкитилса тезда ён атрофга қараб учиб кетади.
🦋Капалакнинг урғочи зотлари 10-15, эркаги эса 67 кун яшайди.

💮Тухуми:
Урғочи капалак асосан ўсимлик баргининг остки, устки ва ўсув нуқталарига айрим пайтларда тупроққа тухум қўяди.
💮Тухуми цилиндр шаклда бўлиб, янги қўйилган тухумлари оқ рангда, камалаксимон товланиб, кийинчалик вақт ўтиши билан тўқ-сариқ тусга айланади.
🐛Қуртлар тухумдан чиқишидан 4-6 соат олдин секин-секин сезиларсиз ҳаракатга кириши кузатилади.
🐛Қуртлар тухум ичини кемириб ўзига чиқиш учун тешик очади ва тухумдан 0,1мм. узунликдаги қурт чиқади.


🐛Қурти:
💮Тухумдан чиққан қуртлар оқиш кулранг бўлиб, бош қисми эса қорамтир рангда (диагностик белги), бўлади. Қуртларнинг елка томонида биринчи кўкрак сегментида ярим юмалоқ қора доғ мавжуд. Ана шу белгиси билан у картошка куясидан фарқ қилади.


🐚Ғумбак:
💮Сарғиш-кумушсимон рангда бўлади.
🐚Бошқа ҳашаротларнинг ғумбагига нисбатан жуда пишиқ бўлиб, шикастланиши қийин бўлади.
🐛Қуртлар аввалига ипак тўр тўқийди, сўнг ички қаватини тўқийди.
🐛Қуртлар 20-26 соат давомида пиллани тайёрлаб ғумбакка айланади.
🐚Пилланинг узунлиги 5-6 мм, эни 4 мм ни ташкил қилади.
🐚Эркагининг ғумбаги, одатда урғочининг ғумбагига нисбатан кичикроқ бўлади.
Биологияси:

🍅Адабиѐтлар маълумоти бўйича помидор куяси об-ҳаво шароитига қараб, жанубий америкада бир йилда 12-16 марта, Европада 8-10та, Ўртаер денгизи минтақаси мамлакатларида 10-12 тагача авлод бериши кузатилган.

🍅Помидор куясининг бир авлоднинг ривожланиши учун минимал ҳароратда (9оС.- 14оC) - 76 кун давом этади. 20оC да- 24 кун, 27оC да эса - 24 кунда бир авлоднинг ривожланиши тугалланади.

🌐Ўзбекистон ўсимликларни ҳимоя қилиш 🏢Институтида лаборатория шароитида олинган дастлабки маълумотлар бўйича 🍅помидор куясининг битта авлоди учун (20-25 °С) ўртача 22-25 кун вақт керак бўлади.

📌Бунда:
💮тухум – 23,
🐛қурт (личинка) – 8-10,
🐚ғумбак – 3-5 ва
🐞етук зот эса 5-7 кунда ривожланиши кузатилди.

✅Қарши кураш усуллари
🍅Помидор куяси помидорни барги гули ва ҳосилини зарарлагани учун унга қарши кураш усуларини бирма бир қўлаш тафсия этилади.

✅Бунда унверсал (сувли тузоқлар) дан фойдалинилганда сувли эритмага помидордан таёрланган маҳсулотни (томат) қўшиб ишлатилса помидор куясини капалакларини сувли эритмага илинади ва капалакларни сонини камайтиради.

🎫Феромон тутқичлардан мониторинг мақсадида қўлланилганда, делта тузоқларида 5-6 дона капалаклар кўрилганда кимёвий ишлов берилиши керак.

Манба

🌱@uzagromart

Web-site| Facebook| Instagram|YouTube

#Фойдали_маълумотлар

🐛Шарқ мевахўри
(Grapholitha molesta Busck)

🐝Тангачақанотлилар
(Lepidoptera) туркумининг барг ўровчилар (Tortricidae) оиласига мансуб.

🐛Зарари:
🥭Шафтоли кўчатларини зарарлаш давомида, кўчат танаси ичида 12 – 15 см узунликда йўл очади, натижада кўчат учки томонидан сўлиб колади, барглар тушиб кетади, ўсимлик ўсиши секинлашади ва букилиб қолади.

🍎Олма ва нокнинг ѐш кучатларига личинка 1 – 2
см гача кириб боради, зарарланган қисмлар қораяди ва қурийди.
Битта личинка 4 – 5 та кўчатни зарарлаши мумкин.

🍐Меваларда эса мева бандлари атрофи ва бандлар орқали кейинги меваларга ҳам ўтиб зарар келтиради.

🍑Данакли меваларни йиғиб олгандан сўнг, личинкалар уруғли мевалиларга ўтади ва яна кўчатларни зарарлаб бошлайди.

✅🌱Биоэкологияси:
🐛Личинкалари пишиқ ипак – пилла ичида дарахтлар танасида, пўстлоқлар орасида тупроқдан 5 – 50 см баландликда қишлайди, баъзан тупроқдаги ўсимлик қолдиқлари орасида, баъзи чириган мевалар ичида ҳам қишлаб чиқади.

🌱Ёзги пиллаларни меваларда, дарахт таналарида, кўчатларда ва бошқа жойларда учратиш мумкин.

💮Ғумбакка ўтишдан олдинги давр 3– 4 кунга бўлинади. Ғумбаклик даври ўртача 10 кунни ташкил қилади.

🍃Ҳаво харорати ўртача 15°С бўлганда капалаклар уча бошлайди.

🦋Бу даврда капалаклар шафтоли шохларининг орасида ва уч қисмига нотуғри шаклда зигзаксимон яъни бир тепага – бир пастга харакат қилиб
учишади.

🦋Капалаклар асосан кун ботишдан то қуѐш корайган пайтгача учади, лекин капалакларнинг бахорги авлодларини кундуз кунлари ҳам учратиш мумкин.

🦋Капалаклар 10 – 14 кун учади, ѐз ва кузда нисбатан кўпроқ учади.

🍂Қишлашга кетишдан олдин, имаголари пайдо бўлгандан 2 – 5 кун ўтгач, ҳаво ҳарорати 15,5°С дан ошганда тухум қуя бошлайди.

💮Тухум қуйиш 7 – 10 кун давом этади. Қишловга кетадиган авлодларини тухумини ургоғи капалак шафтоли баргини орқа томонига (баъзан олча ва олхўрига) олма ва беҳида баргнинг устки қисмига ва ѐш шафтоли ва нок кўчатлари баргларига, ѐзги авлодлари тухумларини мева бандларига ѐки косачаларига қўяди.

🦋Битта урғочи капалак 200 – 400 тагача тухум қуяди.

💮Тухумлардан 6 – 8 кундан кейин личинкалар чиқади ва ѐш ўсимликларни ички қисмини кемириб 8 – 12 кундан кейин ғумбакка айланади.

🐛Кейинги авлод личинкалар ҳам худи шу тарзда зарарлашни давом
эттиради.

💮Ғумбаклик даври 5 – 12 кун давом этади.

🐛Бир авлодни тулиқ ривожланиши 30 кун
давом этади.

🌐Бир йил давомида об-ҳаво шароитларига қараб 4 – 7 та авлод беради.

Манба

🌱@uzagromart

Web-site| Facebook| Instagram|YouTube

#Зараркунандалар

🐛🐞 ҚАЙСИ ЗАРАРКУНАНДАГА ҚАНДАЙ КИМЁВИЙ ПРЕПАРАТЛАР ҚЎЛЛАНИЛАДИ?

🔹Колорадо қўнғизига қарши: 35% Золон, 25% Бульдок, 2,5% Децис, 5% Карате зеон, 20% Конфидор, 20% Регент, 20%

🔹Занг канага қарши: 36% Гризли ҳамда 10% Толстар препаратлари қўлланилади.

🔹Сабзавот ва полиз экинларида ширага қарши: 40% БИ-58, 25% Бульдок, 10% Кварк, 2,5% Децис, 50% Карбофос, 57% Фуфанон, 25% Циракс,

🔹Оқ қанотга қарши: 25% Апплуад, 50% Карбофос, 20% Конфидор,

🔹Ўргимчак ва занг каналарга: 36% Гризли, 10% Толстар,

🔹Помидорнинг кўсак қурти ва кузги тунламга қарши: 2,5% Децис, 15% Аваунт, 30% Бензофосфат, 35% Золон,

🔹Карамнинг карам оқ капалаги ва куясига қарши: 2,5% Бульдок, 2,5% Децис, 5% Кинмикс, 10% Фьюри кимёвий воситалари яхши самара берган.

🔹Илдиз нематодасига эса, нематицидлардан Видат препарати яхши фойда беради.

Манба: 👉@Karantin_Kitoblar

🌱 @uzagromart

Web-site| Facebook| Instagram|YouTube

#Фойдали_маълумотлар

Томорқада Сим қуртидан қандай қилиб бутунлай қутулиш мумкин?

🐛Сим қурти – бу халқ тилида Темиртак деб номланган учадиган қўнғизнинг личинкаси.
🐛Бу зараркунанда картошка, сабзи ва бошқа сабзавотларнинг бутун ҳосилига зарар етказиши мумкин. У илдизмева ва новдаларни (пояларни) тешади, ейди ва шу билан экинни нобуд қилади.
🐛Сим қурти тушган экинда ҳосил кам бўлади, у ҳам бўлса ейилган бўлади.
🥔Зарарланган картошкани бутун қиш давомида сақлаб бўлмайди.
🐛Сим қуртининг картошка ҳосилини ва экин поясини зарарлаши.
🌐 Шунинг учун агар сиз, масалан, картошкани чопиқ қилганда агатларда сим қурти пайдо бўлганини кўрсангиз, у билан курашиш учун тезкор, жиддий чораларни кўриш керак бўлади. Экинларга сим қурти тушганини палагидан қараб билса ҳам бўлади:
✅ Агар палак сарғаяётган ва сўлиётган бўлса, катта эҳтимол билан илдизмеваларни зараркунанда еяётган бўлади.

🐛Сим қуртига қарши курашишда халқ усуллари:
Энг аввало, бу зараркунандалар билан курашишда ҳеч қандай кимёвий воситалар қўлланишни тавсия этмаймиз.
Базудин ва Почин сингари препаратлар ҳаддан ташқари заҳарли, шунинг учун хавфсиз эмас.
🌐 Шу боисдан биз ўз тавсияларимизда халқ усулларига оид бўлган табиий воситаларни келтириб ўтамиз.

✅ Профилактика ва сим қурти билан курашиш:
🐛Сим қурти пайдо бўлишини кутиб ўтириш керак эмас, энг яхшиси, унинг пайдо бўлишини олдини олиш керак.
✅ Бунинг учун профилактик чораларни кўрамиз.

☝️1. Сим қурти зах ва нордон ерларни, ҳар хил чиринди ва бегона ўтларни яхши кўради. Шунинг учун биринчи навбатда ерга ишлов бериш керак:

☝️2. Картошка экишдан олдин ва ҳосилни йиғиштириб олгандан сўнг ва Барча бегона ўтларни, айниқса буғдойиқни (ғалласимон ўсимлик) тозалаб ва личинкаларни йўқ қилган ҳолда агатни (ерни) албатта ағдариб чиқиш;

☝️3. Ерни нордонлигини камайтириш: оҳак, мел, кул ёки доломит уни билан;

☝️4. Зараркунандаларни чўчитиш учун агатни аммиакли селитра ёки сульфат аммоний (1 квадрат метрга 30 грамм меъёрида) билан ишлов бериб чиқиш мумкин.

☝️5. Картошка экаётганда ҳар бир чуқурчага (яъни, картошка экиладиган чуқурчага) 5 г марганцовка кукунини 10 л сувга аралаштириб тайёрланган аралашмани қуйиб чиқиш тавсия этилади.

☝️6. Сим қурти дуккакли экинларни ёқтирмайди, шунинг учун қатор атрофида (қатор периметри бўйича) ва ҳатто картошка қаторлари орасига ловия, нўхат экиб чиқса бўлади.

☝️7. Сим қурти учун турли хўраклар (тузоқлар) самарали бўлади.
- Картошкани экишдан олдин агатга сули ёки буғдой сепилади. Сим қуртини уларни нишлари (ниҳоллари) жалб қилади. Икки ҳафтадан кейин майсалар кавлаб олиниб, уларда йиғилиб қолган личинкалар билан бирга йўқ қилинади.

✅ Бошқа усул
🥔 Картошкани олиб, уни иккига бўламиз ва ҳосил бўлган бўлакларга узунроқ чўп суқиб, 10-15 см ли чуқурчаларга кўмиб чиқамиз. Ҳар куни ушбу қопқонни кавлаб олиб, у ерда йиғилган зараркунандаларни териб йўқ қиламиз.

🥔 Картошка бўлагининг кесилган юзасидан бир қатлам кесиб олиб, кесимни янгилаймиз ва яна чуқурчага кўмиб чиқамиз.

🐛Сим қурти учун хўрак
Бундай тузоқларни бутун ёз қўлланиш мумкин. Бироқ зараркунандаларни олдиндан тузоққа тушириш ва йўқ қилиш мақсадида картошкани экишдан олдин тузоқларни албатта қўлланиш керак.

✅ Агар ушбу тавсиялар сим қуртига қарши профилактика ва курашишда қўлланилса, томорқадаги сим қуртлари жуда камайиб кетади.

✅ Натижада картошка ҳосили мўл бўлиб, мевалари соғлом бўлади ва бутун қиш бўйича яхши сақланади.

Манба: Karantin_Kitoblar телеграм канали

🌱@uzagromart

Web-site| Facebook| Instagram|YouTube