TOMCHI

Ғўзани суғориш.

Ғўзанинг шоналаш даврида суғориш меъёри енгил тупроқларда гектарига 600-700 м3, ўрта ва оғир тупроқларда 700-800 м3 бўлиши керак. Ғўза гуллаш даврида эса суғориш меъёри енгил тупроқларда гектарига 900-950 м3, ўрта ва оғир тупроқларда 1050-1300 м3 ни ташкил этиши лозим.

Ғўзани чанқатиб қўймаслик учун суғориш олдидан суғориш учун эгат олиш керак. Тупроқ механик таркибини инобатга олиб, суғориш эгатлари узунлигини тўғри белгилаш сувдан самарали фойдаланиш билан бирга ўсимликнинг дуркун ва баравж ривожланишини таъминлайди.
Бунинг учун суғориладиган эгатларнинг узунлигини 90 см. қатор оралиғида 80-100 метрдан, 60 см. ли схемаларда 60-80 метрдан ошмаслик керак.

Чунки эгат узун бўлса, охирига етгунча 2-3 суткалаб сув оқади, сув эса исроф бўлади.

✅ Kanalga ulanish|❓ Savollar|📱 "TOMCHI" - ni o'rnatish

Олма боғларини томчилатиб суғориш
🍏🍎

✅ Олма боғларини суғориш учун томчилатиб суғориш энг самарали суғориш усули хисобланади. Иқлим шароитлари иссиқ бўлган минтақаларда микроиқлим шароитларини юзага келтириш учун ёмғирлатиб суғориш усулини қўллаш ҳам яхши самара беради. 🍏🍎

✅ Олма боғларини томчилатиб суғорилганда ҳар бир дарахт қаторига бир суғориш шланги ва ҳар бир (ёш) дарахт ёнига 1 ёки 2 тадан томизгич ўрнатиш тавсия қилинади. Иккитадан томизгич ўрнатилганда, улар орасидаги масофа 0,6 – 1,0 метрни (дарахт танасидан узоқлиги 0,3 – 0,6 метр) ташкил қилиши лозим.

✅ Томизгичларнинг сув сарфи тупроқнинг сув ўтказиш қобилиятига боғлиқ равишда танланади. Томизгич сув сарфи 2-4 л/соат бўлган вариантлар энг маъқул саналади.

✅ Суғоришлар орасидаги муддат ҳам тупроқ турига қараб белгиланади ва Ўзбекистоннинг иссиқ иқлим шароитида суғоришни узоғи билан ҳар 2-3 кунда ўтказиш тавсия қилинади.🍎


✅ Kanalga ulanish|❓ Savollar|📱 "TOMCHI" - ni o'rnatish

Ўрик дарахтларини томчилатиб суғориш

🌳 Ўрик дарахтлари қаторлари орасидаги масофа катта бўлганлиги учун одатда бир қаторга иккитадан томчилатиб суғориш шлангини ётқизиш тавсия қилинади. Томчизгичлар орасидаги масофа 0,5 метрни, бир томизгичнинг сув сарфи эса тупроқ турига қараб 1,5-2,5 л/соат бўлиши тавсия қилинади.

🌳 Амалиётда ўрик дарахтларининг икки тарафидан томизгичлар ўрнатиш (дарахтдан 0,25-0,5 м масофада) мумкинлиги тадқиқотчилар томонидан тасдиқланган. Бунда томизгичларнинг сув сарфи 2-4 л/соат бўлиши мумкин.


👉 Батафсил:


📱 Kanalga ulanish|❓ Savollar|📱 "TOMCHI" - ni o'rnatish

Шафтоли дарахтларини суғориш 💧

🌳 Шафтоли дарахтларини томчилатиб суғориш яхши самара беради. Бунда катта дарахтлар қаторлари ёнига 2 қатор, кўчатлари зич экилган майдонларда эса ҳар бир дарахт қатори ёнига 1 қатор суғориш шланги ётқизиш тавсия қилинади.

🌳 Суғориш шлангининг томизгичлари орасидаги масофа одатда 0,5-0,6 метр қилиб белгиланади. Бунда ҳар бир томизгичнинг сув сарфи 2-4 л/соатга тенг бўлади. Суғоришлар дала тупроғининг механик таркибига қараб ҳар 1-3 кунда ўтказилади.

🌳 Шафтоли дарахтларини суғориш учун суғориш шлангига ташқаридан ўрнатиладиган томизгичли томчилатиб суғориш тизимидан фойдаланиш тавсия қилинади.

👉 Батафсил:


📱 Kanalga ulanish|❓ Savollar|📱 "TOMCHI" - ni o'rnatish

H2O: Suv haqida yangi maqollar

Konseptlarni bo‘lishishda davom etaman. Bu g‘oyani 2023-yil noyabr oyi oxirlarida @mirzo_zominiy bilan shakllantirganmiz.

Afsuski, yaqin yillarda toza ichimlik suvi va sug‘orish uchun suvlarga ehtiyoj oshsa oshadi, lekin kamaymaydi. Bu masalaga davlat, biznes va kreativ soha vakillari bir yoqadan bosh chiqarib, chora ko‘rishi, odamlarga muntazam ta’sir qilib borishi zarur deb o‘ylayman.

7 oy avval suv bo‘yicha stereotiplarni parchalash uchun tashqi (outdoor) kommunikatsiya orqali amalga oshiriladigan ijtimoiy loyihani — o‘zbek tilida keng tarqalgan maqol va iboralarni to‘g‘rilab chiqishni o‘ylagandik. Uni, albatta, boshqa media tool’lar orqali ham qo‘llab-quvvatlasa, ommalashtirsa bo‘ladi.

Masalan, u biror kompaniya yoki bank, to‘lov tizimining ESG loyihalari doirasida kollaboratsiya bilan mablag‘ keltirishi (masalan, Agrobank’ning suvdan oqilona foydalanish uchun grantlari yoki Payme’ning Mahalla loyihasi bilan kollaboratsiyalar, merchlar chiqarish) va bu xayriya uchun yo‘naltiriladi.

Yuqorida yozganimdek, davlat hamda biznes sohasi vakillarida, bank yoki kompaniyalarda bu loyihani qo‘llab-quvvatlash niyati bo‘lsa, konsepsiyani birga amalga oshirishga tayyormiz.

#akhmadconcepts // @sobitov_akhmad


📱 Kanalga ulanish|❓ Savollar|📱 "TOMCHI" - ni o'rnatish

СУВ ТЕЖАШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ БИЛАН ТАНИШИНГ

Ёмғирлатиб суғориш тизимини қуриш

💧 Ёмғирлатиб суғориш тизимини қуриш учун аввало тизимнинг схемаси фермер хўжалигининг даласида кўрсаткич қозиқлар ёрдамида белгилаб чиқилади. Бунда сув етказиб берувчи ва тарқатувчи қувурларни ётиш чизиқлари, уларни ўзаро улаш нуқталари ва тарқатувчи қувурга уланадиган ёмғирлатувчи мослама жойлашадиган нуқталар аниқ белгиланади.

💧 Ёмғирлатиб суғориш тизимининг андозаси экин даласида аниқ белгилаб олингандан кейин унинг таркибий қисмлари далада жойлаштирилади ва ўзаро улаб (монтаж) чиқилади


📱 Kanalga ulanish|❓ Savollar|📱 "TOMCHI" - ni o'rnatish

СУВ ТЕЖАШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ БИЛАН ТАНИШИНГ

Ёмғирлатиб суғориш (таркибий қисмлари ва уларни бутлаш)

💧 Ёмғирлатиб суғориш тизими насос қурилмаси, сув етказиб берувчи қувур, тарқатувчи қувурлар, қувурларни бир-бирига уловчи учлик, тирсак ва ўтувчилар, сув узатувчи шланг, ёмғирлатгич ва уни ушлаб турувчи пўлат устун, ёмғирлатгич ва шлангни бир-бирига уловчи адаптер ва муфталар, тарқатувчи қувурнинг охирига маҳкамланган тиқинларидан иборат.

💧 Насос қурилмаси белгиланган миқдордаги сувни суғориш тизимига зарур босим остида сувни сув манбаидан олиб сув етказиб берувчи қувурга етказади.

💧 Сув етказиб берувчи қувур сувни насос тизимининг босимли қувуридан олиб тарқатувчи қувурларгача етказади.
Сув етказиб берувчи қувур одатда каттта босимга чидайдиган полиэтилендан тайёрланади ва унинг диаметри 75 мм, деворининг қалинлиги 4,5 мм катталикда танланади.

👉 Давоми:


📱 Kanalga ulanish|❓ Savollar|📱 "TOMCHI" - ni o'rnatish

Органик деҳқончиликнинг ўзига хослиги нимада намоён бўлади?

♻️ Органик тоза маҳсулот ишлаб чиқаришнинг ўзига хослиги, анъанавий маҳсулотларга нисбатан харажатларнинг юқорилиги билан фарқланади. Бунда ишлаб чиқариш экологик тоза ҳаво, тупроқ, сув ва бошқа омилларга ҳам бевосита боғлиқдир.
♻️ Экологик тоза маҳсулот етиштириладиган ерларда аввало 3 йил давомида тозалаш тадбирлари ўтказилиши талаб этилади. Шундан сўнггина ер текширилиб, органик-экологик тоза маҳсулот етиштириш учун сертификат берилади. Маҳсулот етиштиришда турли кимёвий воситалар, минерал ўғитлардан фойдаланиш ва генетик модификацияланган экин навларини экиш қатъиян тақиқланади. Бунда асосий агротехник тадбирлар қўл меҳнати эвазига бажарилади. Шундай усулда етиштирилган маҳсулотлар органик ёки экологик тоза маҳсулот номини олади ва таркибида 95 фоизгача органик модда бўлади.

♻️ Шуни таъкидлаш лозимки, органик тоза маҳсулот етиштиришни ташкил этиш учун деҳқончилик тизимини бутунлай ўзгартириш шарт эмас. Фақатгина юқоридаги талаблар ва шартларга қаътий риоя этиш керак, холос.
♻️Маҳсулотларнинг нархи ошиши ҳақида сўз юритадиган бўлсак, ҳақиқатан ҳам, чет давлатларда экологик тоза маҳсулотларнинг нархи оддий маҳсулотларга нисбатан 3-5 баробаргача қиммат туради. Лекин бугуни ва эртасини ўйлаган ҳар қандай инсон ўз саломатлиги йўлида маблағ, куч-ғайратини аямагани маъқул.

♻️ Олимлар экологик тоза маҳсулот инсон соғлиғига зарар етказмаслиги, келажак авлод саломатлигига салбий таъсир кўрсатмаслиги ва юқори ижтимоий-иқтисодий самарага эга бўлишини асослаб беришган. Тадқиқотлар шуни кўрсатганки, экологик тоза маҳсулотлар истеъмол қилинганда одамларнинг ўртача умр кўриш ёшининг ортиши, аҳоли орасида ҳар хил касалликлар тарқалиш даражаси ҳамда болалар ўлимининг камайиши ва бошқа муҳим ижобий кўрсаткичларга эришилган.


📱 Kanalga ulanish|❓ Savollar|📱 "TOMCHI" - ni o'rnatish

СУВ ТЕЖАШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ БИЛАН ТАНИШИНГ

Ёмғирлатиб суғориш (қурилмалар турлари)

💧 Ёмғирлатиб суғоришнинг ускуналари конструкцияси ва ишлаш принципига кўра бориб-келиб суғорувчи, ўз ўқи атрофида айланувчи, далага муқим ўрнатилувчи каби турларга, ёмғирлатгичларнинг ўзлари эса йирик томчили ва майда томчили, импульсли ва доимий сув сепувчи турларга бўлинади.

💧 Ёмғирлатиб суғоришнинг типини экин турига қараб тўғри қўллаш муҳим саналади. Катта далаларда кенг елкали ёмғирлатиш ускуналаридан фойдаланиш, кичик майдонли далларда стационар типидаги ёмғирлатгич қурилмаларини ишлатиш яхши самара беради.

💧 Тадқиқотлар натижасида кузги буғдойни суғориш учун энг содда тузилишли стационар типдаги далага муқим ўрнатиладиган ёмғирлатиб суғориш қурилмаларидан фойдаланиш яхши самара бериши аниқланиб, уларни кенгроқ қўллаш тавсия қилинди.


✅ Kanalga ulanish|❓ Savollar|📱 "TOMCHI" - ni o'rnatish

Органик маҳсулотнинг экологик тоза эканлигини тасдиқловчи меъёрлар ва стандартлари борми?

♻️ Мамлакатимизда ҳали органик қишлоқ хўжалиги ёки органик деҳқончилик тушунчаси тўғрисида маълумотлар етарли эмас. Унинг қонун даражасидаги талаблари ҳам ҳозирча ишлаб чиқилмаган, органик тоза маҳсулот стандартлари ҳамда бундай маҳсулотларни тартибга соладиган ва маркировка қиладиган хуқуқий асослар яратилмаган. Маҳсулотларимизнинг четга, хорижга экспортини кўпайтирсак, бу бизнинг ютуғимиз. Айни пайтда бунинг учун хорижлик истеъмолчиларни маҳсулотларимиз экологик тоза эканлигига ишонтиришимиз муҳим аҳамиятга эга.

♻️ Германия, Англия, Франция, АҚШ, Канада ва Япония сингари ривожланган мамлакатлардаги дўконларга кирсангиз, ҳар қандай озиқ-овқат маҳсулотларининг сертификати мавжудлигини кўришингиз мумкин. Демак, харидор сотиб олаётган маҳсулоти ҳақиқатан ҳам саломатликка зарар кўрсатмаслигини билади.

♻️ Масалан, харидор махсус сертификатга эга гўшт маҳсулоти табиий озуқа маҳсулотлари билан боқилган қўй ёки сигирники эканлигини, у санитария-гигиена қоидаларига тўғри риоя этилган ҳолатда соғилган, сўйилган ва сақланганлигини билади. Европа мамлакатларида экологик тоза маҳсулотлар ишлаб чиқаришда, даладан дўкон пештахтасигача бўлган барча жараёнлар сертификатланади. Худди шу тартиб-тизим йўлга қўйилсагина, органик тоза маҳсулотни истеъмолчиларга етказиш имкониятига эга бўлинади.


📱 Kanalga ulanish|❓ Savollar|📱 "TOMCHI" - ni o'rnatish

Экологик тоза маҳсулот нима?

♻️ Экологик тоза маҳсулотнинг илмий синоними органик маҳсулот, деб аталади.
Органик маҳсулотлар дейилганда органик сўзи “чекланган” маъносини англатиб, қўшимча минерал ўғитларсиз, заҳарли химикатларсиз ва бошқа техноген таъсирларсиз маҳсулот етиштириш ёки табиий тоза хомашёлардан олинган, замонавий технологиялар асосида етиштирилган маҳсулотлардир.

♻️ Бугунги кунда дунёнинг ривожланган мамлакатларида органик-экологик тоза маҳсулот етиштириш ва унга бўлган талаб тобора ортиб бормоқда. Органик тоза маҳсулот етиштириш масаласи билан жаҳоннинг кўплаб олимлари шуғулланишмоқда. Улар асосан экологик тоза маҳсулот ишлаб чиқаришнинг экологик, агротехнологик ва иқтисодий муаммолари тўғрисида илмий изланишлар олиб бормоқдалар.

♻️ Ўзбекистонда экологик тоза, органик маҳсулот нечоғлик ўз ўрнига эга, деган савол туғилиши табиий.

♻️ Очиғини айтганда, бизда етиштирилаётган озиқ-овқат маҳсулотларининг аксариятини экологик тоза, яъни ҳозирги дунё ҳамжамияти томонидан номланиши бўйича органик маҳсулот, деб айтсак бўлади. Ўзингиз ўйлаб кўринг, пахта, ғалладан тортиб мева-чева, кўкатларимиз асосан заҳарли кимё воситалари, гербицидлар, стимуляторларсиз етиштирилади. Масалан, пахтамизнинг сифати дунё ҳамжамияти томонидан изчил ўрганилиб, уларнинг навларини оммалаштиришга қизиқиш кучайган.


📱 Kanalga ulanish|❓ Savollar|📱 "TOMCHI" - ni o'rnatish

СУВ ТЕЖАШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ БИЛАН ТАНИШИНГ

Ёмғирлатиб суғориш технологияси 💦💦

🔵Сўнги пайтларда биз ёмғирлатиб суғоришга оид кўплаб саволлар оляпмиз. Сизлар учун бир қатор мақолаларни тайёрлаганмиз. Ўйлаймиз-ки буларда барча саволларингизга жавобларни топасиз.

🔵Ёмғирлатиб суғориш усули озуқа экинлари ва шаҳарсозликда ланшафт экинларни суғоришда жуда қулай. Ускунаси кўчма ва стационар турларга бўлинади. Кўчма ускунасини ҳаракатга келтириш учун механик ёки электр двигателларидан фойдаланилади.

🔵Ускуна модулларининг қамрови 80 метрдан 800 метргача ташкил этади. Конструкцияси мустаҳкам ишланган, кучли шамолларга ҳам бардош бериб кўп йиллар давомида кафолатли хизмат қилади.

🔵Сув манбаси сифатида сув қудуғи (скважина) ёки очиқ канал бўлиши мумкин. Ёмғирлатгич, қишлоқ хўжалиги экини турига қараб, анъанавий суғоришга нисбатан 30 % дан 60 %гача сувни тежашга имкон беради.


✅ Kanalga ulanish|❓ Savollar|📱 "TOMCHI" - ni o'rnatish