Xamidullo Xudoyberdiyev

Ko'proq o'qish va kitoblardagini eslab qolish uchun:

1️⃣ Telegramda shaxsiy kanal ochib qo'ying. Unga hech kimni qo'shishingiz shartmas.
2️⃣ Kanalni telegram chatlar orasida "pin" qilib (mixlab) qo'ying. Doim ko'zingizga ko'rinib tursin.
3️⃣ O'qiganingiz yoki o'qishingiz kerak bo'lgan kitoblar ro'yhatini yozib yuring.
4️⃣ Kunlik, haftalik va oylik real maqsad qo'ying.
5️⃣ Kunlik vazifalarga focus qarating. 10/20/30/40 bet bo'lsa ham, o'qimasdan uxlamang.
6️⃣ O'qish jarayonida duch kelganingiz iqtibos, insayt va xulosalarni shaxsiy kanalingizga yozib boring. Vaqtingiz bo'lmasa, ovozli xabar shaklida yozsangiz ham bo'ladi.
7️⃣ Vaqti-vaqti bilan ularni o'qib, eshitib turing. Kamida 2-3 yaqiningizga o'z so'zlaringiz bilan aytib bering. Eslab qolishning eng yaxshi yo'li - amal qilish.
8️⃣ Har safar bir kitobni tugatganingizda ✅ bilan belgilab boring.
9⃣ Har oy 4⃣-band progressini tekshirib turing.

Telegram kanal ishlatishni istamaganlar daftarga belgilasa ham bo'ladi. Faqat bunda daftar ochiq, ko'zga ko'rinib turishi kerak.

©️ weareululalbab

Musulmon ixtirochilari tomonidan kashf etilgan 10 narsa
Agar siz ertalab kofe ichish va tishlaringizni yuvish bilan kunni boshlasangiz, bu sizning odatingizga kirgan ikkita musulmon ixtirosidir. Qalamdan tortib jarrohlik asboblarigacha, bugun foydalanadigan koʻplab narsalar musulmon olimlariga borib taqaladi. Astronomiyadan tibbiyotgacha boʻlgan sohalardagi yutuqlar islom madaniyatining hissasidir.

Mana, siz bilmagan boʻlishingiz mumkin boʻlgan 10 musulmon ixtirosi:

1. Algebra
IX asr musulmon olimi Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy “algebra otasi” sifatida tanilgan. Fors olimi shuningdek, algoritm tushunchasini ham yaratgan. 813–833 yillar oraligʻida u “Al-Jabr” (“Toʻldirish va muvozanatlash orqali hisoblash”) kitobini yozgan. “Algebra” soʻzi arabcha “al-jabr” (tiklash) dan olingan. Al-Xorazmiy Bagʻdoddagi “Donolik uyi” akademiyasiga rahbarlik qilgan. Uning hissasi zamonaviy muhandislik, elektronika va astronomiyaning rivojiga asos soldi.

2. Kofe
Kofe madaniyati XV asrda Yaman va Efiopiya togʻlarida paydo boʻlgan. Dastlabki isteʼmolchilar Yaman sufiylari edi, ular uygʻoq qolish uchun kofe ichishgan. Savdo va madaniy aloqalar orqali kofe Safaviylar, Moʻgʻullar va Misr kabi davlatlarga tarqaldi.

3. Universitetlar
Dunyodagi birinchi diplom beradigan universitet IX asrda Marokashning Fes shahrida musulmon malika Fotima al-Fihriya tomonidan asos solingan. Uning singlisi Maryam 859 yilda “Qaraviyyin” masjidini qurdi. Qaraviyyin universiteti hozir ham faoliyat koʻrsatmoqda.

4. Kasalxonalar
Zamonaviy kasalxonalarning ildizi 805 yilda Bagʻdodda qurilgan tibbiy markazdan boshlangan. Keyingi yillarda Misrda Ahmad ibn Tulun kasalxonasi (872 yil) kabi muassasalar ochildi. X asrga kelib Bagʻdodda 5 ta, Kordobada esa 50 ta kasalxona mavjud edi. Davolash bepul edi va barcha tabaqalarga xizmat koʻrsatardi.

5. Jarrohlik
X asrda Ispaniyadagi Al-Andalusda tugʻilgan musulmon shifokor az-Zahraviy “zamonaviy jarrohlik otasi” hisoblanadi. U 200 dan ortiq jarrohlik asboblarini (skalpel, retraktorlar) ixtiro qilib, “Tibbiyot usuli” kitobini yozgan. Uning asari Evropada asrlar davomida qoʻllanildi.

6. Parvoz
875 yilda (Rayt birodarlar samolyot ixtiro qilishidan 1000 yil oldin) Al-Andaluslik Abbos ibn Firnos yogʻoch va ipakdan qilgan planyor bilan parvoz qildi. U Kordova yaqinidagi tepalikdan sakrab, 10 soniya havoda qoldi.

7. Cherni qalam
953 yilda Misr hukmdori Al-Muʼizz qoʻl va kiyimni boʻyamasdan yozadigan qalam yaratishni buyurdi. Uning ichidagi idish siyohni uchi bilan bogʻladi.

8. Kamera
Dunyodagi birinchi kamerani IX asrda Iroqlik Ibn al-Haysam ixtiro qildi. U koʻrish jarayoni miyada sodir boʻlishini tushuntirdi. “Camera obscura” (qorongʻu xona) yordamida quyosh tutilishini kuzatgan birinchi olim boʻldi.

9. Uch ovqatli kechki ovqat
IX asrda Al-Andalusda yashagan Ziryab (Abu Hasan) uch ovqatli kechki ovqatni joriy qildi. U stolga shisha idishlar, charm dasturxonlar kiritdi. Musiqa, tish pastasi, dezodorant va mavsumiy moda gʻoyalarini ham yaratdi.

10. Tish tozalash
Paygʻambarimiz Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) 600 yillarda Salvadora persica daraxtidan tayyorlangan “misvok” dan foydalanishni ommalashtirdi. Misvok tishlarni mustahkamlaydi, nafas xushboʻy qiladi. 1986 yilda JSST tish gigiyenasi uchun misvokni tavsiya qildi.

O'zimga o'zim:

Qo'lingdan kelganicha yaxshilik qil, kelmasa yomonlik qilma.