Turkiya MİT Milliy Razvedka Akademiyasi: Turkiya razvedkasi va xavfsizligining yangi bosqichi 2024 yil 10 yanvar kuni Milliy Razvedka Tashkilotining (
MİT) 97 yilligiga bag‘ishlangan tadbir doirasida MİT qoshidagi
Milliy Razvedka Akademiyasi (MRA) rasman ochilishi e’lon qilingandi. Shubhasiz, bu turk razvedkasi va akademik infratuzilmasini mustahkamlash yo‘lida muhim qadam hisoblanadi. MRA prezidenti etib
Talha Kose tayinlandi.
Talha Kose kim? Talha Kose nafaqat administrator, balki xalqaro munosabatlar, mojarolarni hal qilish va milliy o‘zlik masalalarini chuqur tushunadigan olimdir. U 2000-yil
Boğaziçi universitetini siyosatshunoslik va xalqaro munosabatlar bo‘yicha bakalavriatni tamomladi, 2002-yilda esa
Sabanci universitetida mojarolarni tahlil qilish va hal qilish bo‘yicha magistr darajasini qo‘lga kiritadi. 2010-yilda
Jorj Meyson universitetining
Mojarolarni tahlili va ularni hal qilish institutida falsafa doktori unvonini (PhD) olgan Kose AQShning Jorj Meyson va Niderlandiyaning Maastricht Universitetlarida professor sifatida dars bergan.
U
Istanbul Şehir va
Ibn Haldun universitetlarini tashkil etish jarayonlarida ishtirok etib, siyosatshunoslik va xalqaro munosabatlar kafedralarida rahbarlik qilgan. Bundan tashqari,
SETA tahlil markazining Vashington, Bryussel va jamoatchilik bo‘limlarida direktor lavozimlarida faoliyat yuritgan. Kose xalqaro munosabatlar, mojarolarni hal qilish, dunyo tartiboti, Turkiya siyosati, etnik va diniy o‘zlik hamda radikallashuv kabi mavzularda ko‘plab ilmiy nashrlar muallifi bo‘lib, ular turk, ingliz va arab tillarida chop etilgan.
Akademiyaning maqsadlari va missiyasi Milliy Razvedka Akademiyasi Turkiya prezidenti Erdog‘anning 2023-yil 9-fevraldagi 32099-sonli “Rasmiy byulleten”da e’lon qilingan farmoni bilan tashkil etilgan. Akademiya oliy ta’lim muassasasi sifatida razvedka va milliy xavfsizlik sohasida magistraturadan keyingi ta’lim, ilmiy tadqiqotlar va nashrlarni amalga oshirishni maqsad qiladi. Uning
asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
- Ko‘p qutbli dunyoda raqobatbardosh muhitda jahon bilan hamkorlik qila oladigan malakali razvedka jamoasini shakllantirish;
- Turkiyaning o‘ziga xos ehtiyojlari va ustuvorliklariga mos tadqiqotlarni rivojlantirish;
- Turkiya va dunyodagi voqealarni kuzatishdan tashqariga chiqib, yaqin, o‘rta va uzoq muddatli istiqboldagi o‘zgarishlarni strategik tahlil qilishni mustahkamlash;
- Turkiyaning strategik ko‘rish qobiliyatini rivojlantirishga hissa qo‘shish va xavfsizlik, razvedka va strategiya bo‘yicha ilmiy tadqiqotlar olib borish.
Akademiyaning tuzilmasi va faoliyati MRA ta’lim va tadqiqot faoliyatini birlashtiradi. Akademiya doirasida mintaqaviy tadqiqotlar, razvedka va xavfsizlik tadqiqotlari markazlari hamda kiberxavfsizlik va elektron razvedka tadqiqotlari markazi ish boshladi. Ta’lim dasturlari razvedka, xavfsizlik, mintaqashunoslik, kiberxavfsizlik, sun’iy intellekt va ma’lumotlar tahlili kabi sohalarni qamrab oladi. Muammoga yo‘naltirilgan ta’lim strategiyasi orqali talabalar tanqidiy va tahliliy fikrlash ko‘nikmalarini rivojlantiradi.
Tadqiqot faoliyati loyihalar, seminarlar, simpoziumlar va ilmiy nashrlar orqali amalga oshiriladi.
2025-yil 10–12-oktabr kunlari Anqarada bo‘lib o‘tadigan “Xalqaro razvedka tadqiqotlari kongressi” akademiyaning muhim tadbirlaridan biri bo‘ladi. Ushbu kongressda razvedka sohasidagi muammolar ijtimoiy, gumanitar, tabiiy va muhandislik fanlari nuqtai nazaridan muhokama qilinadi.
Turkiya uchun ahamiyati Jahon miqyosidagi beqarorlik, yangi tahdidlar va kuchlar muvozanatining o‘zgarishi sharoitida Turkiya XXI asr tahdidlariga moslashishi zarur. Mintaqaviy joylashuv mamlakat uchun kuchli razvedka tizimining muhimligini yanada oshiradi. MRA MİTning ko‘p yillik tajribasini ilmiy asosda tahlil qilib, Turkiyaning xalqaro maydondagi pozitsiyalarini mustahkamlashga xizmat qiladi. Bu nafaqat tezkor ishlar bilan cheklanib qolmay, balki uzoq muddatli strategik rejalashtirish uchun poydevor yaratishni anglatadi.
@erontahlili