–Йигитча, дипломат сизданмасми? – Ёнида келаётган семиз жувон Раҳимни чақирди.
–Ҳа-я, – у қайтиб бориб сумкасини олди.
– Раҳмат.
Шу он чипта олмагани ёдига тушди.
Ҳамма ўзини ўрта ва орқа эшикка ураётган бир пайтда у урилиб, сурилиб олдинга юрди. Ҳайдовчига пул тўлаб тушди.
«Одам ҳар бир қилган гуноҳи учун, албатта, жазо олади». Бу гапни у қайси китобдадир ўқиган ва ҳаётда шу ақидага қаттиқ амал қилиб яшарди. Бу фикр ҳозир ҳам унинг хаёлидан ўтаркан пешонасидан совуқ тер чиқиб кетди. Юролмай, чеккароқдаги ўтирғичлардан бирига оғир чўкди. Мияси ишламай қолди. Нима қилиш керак? Лаънати хўрозқанд! Қаерданам олдим. Ҳар галгидек бу сафар ҳам совғасиз борса, ҳеч бало бўлмасди. У бошини ўриндиқнинг суянчиғига қўйиб, кўзларини юмди. «Байрамга совғаси билан бўлди» деяётган йигитчанинг мулойим чеҳраси, олазарак кўзлари. Кейин бешта бир сўмлик, Бирининг чети сал йиртиқ». У яна бир пас шундай турса, бўлиб ўтган воқеалар бирин-кетин яна хаёлида жонланаверишини сезиб, кўзини очди. Чуқур «уф» тортди. Шартта чўнтагидан чети йиртиқ бир сўмликни олди, ғижимлаб қисди. «Улоқтириб юборсам-чи? Йўқ. Яхшиси анави чеккада ўтирган тиланчига бераман. Бу ҳам савоб-ку! «Йўқ» дерди бошқа бир сас. «Бу билан гуноҳдан қочиб қутилолмайсан. Ахир у бировнинг ҳақи-ку!»
У соатига қаради. Иккидан ўтаяпти. Қишлоққа автобус учда жўнайди. Унгача нимадир қилиши, ўзини чалғитиши керак. Яхшиси овқатланади.
Эрталабдан бери туз тотгани йўқ. Ўрнидан туриб ошхона томон юрди. Тушлик тугагани учунми у ерда одам сийрак экан. Бир коса овқат олиб чеккароққа ўтди. Негадир ҳеч нарса егиси келмасди. Шундай бўлса-да, ўзини мажбурлаб овқатланди. Чой олиб ичди. Ўзини анча бардам сезиб ошхонадан чиқди. Патта сотиладиган туйнук томон юрди. Боратуриб қорнида енгил оғриқ сезди. «Э-э, нима бўляпти ўзи? Умрида ошқозони оғримаган. «Текин нарса тешиб чиқади» дейишгани рост бўлса-я! Чамамда, бояги гуноҳим учун жазо бериш бошланди-ёв».
У кассага бормади. Таққа тўхтади. Оғриқ сал туриб тарқаб кетди. Кейин қорни секин ғўлдираб қўйди. «Хайрият-ей! Бу менимча, огоҳлантириш. Жазо тайин. Балки мен чиққан автобус авария бўлар». Юрагини ваҳима босди.
–Ҳа, Раҳимбой, бундайгина ўйланиб турибсан, – унинг хаёлини йўғон, дўрилдоқ овоз бузди. Қараса, қўлида оғир сумка кўтарган ҳамқишлоғи Эломон бува.
Кўришишди.
–Ўзим. Шундай. Ишдан қайтаётгандим.
–Байрамдаям ишлайсилар-да. Силар энди давлатнинг одами.
–Ҳа, парадга қатнашдик.
–Тезроқ бормасангиз билет тугайди. Аптовиз бир пасда жўнармиш.
– Эломон бува ўриндиқлар томон юрди.
«Эломон бувага мазза. Ҳеч нарсани ўйламайди, азобланмайди ҳам».
Раҳим кассага яқинлашди. Одам тирбанд. Шу пайт кўзи олдида турган талабанамо қизнинг сумкасига суқилаётган ингичка бармоқларга тушди.
Қўл эгасини ахтариб орқасига бурилди. Сочлари тўзғиган, уст-боши, юзлари кир-чир, ўн тўрт-ўн беш ёшлардаги бола Раҳимга аянчли тиржайиб, худди шеригига имлаётгандай кўз қисди.
Раҳим унинг нозик билакларидан маҳкам ушлади.
–Нима қиляпсан, тирранча?! – Уни четга судради.
– Ҳозир милисага топшираман.
Боланинг юзидага ифода бирдан ўзгарди. Ялиниб-ёлвора бошлади:
–Акажон, жон ака, қўйворинг! – Унинг дум-думалоқ, қоп-қора кўзларига ёш тўлди.
Раҳим қўлларини бўшатди.
Ўйлади.
«Ўзинг-чи? У-ку, ёш бола, Адашгандир. Кимдир алдагандир. Сен-чи? Кўра-била бир кишининг ҳақини уриб келаяпсан-ку!».
У ортиқ тоқат қилолмади. Шошиб ташқарига чиқди.
Бўш турган такси ҳайдовчисига илтимос қилди.
–Бозоргача бориб келайлик.
Машинадан тушди-ю, чопганича хўрозқанд олган жойига борди.
Йигитча йўқ. Хўрозқандлар ҳам. Ўрнида бўш қоғоз қути.
Атрофда қоғоз парчалари. Писта сотиб ўтирган чолдан сўради.
–Билмадим, ҳозиргина сотиб бўлувди, узоққа кетмагандир.
Раҳим атрофга олазарак боқиб, бутун вужуди кўзга айланиб, одамлар орасидан хўрозқанд сотувчи болани ахтара бошлади…
Тамом.. 1982 йил.
Муаллиф: Абдужалол Тайпатов.
🌸
@Solixa_Ayol 🌸
Яхшилик учун яқинларингиз билан баҳам кўринг!
👇👇👇 БОСИНГ!
https://t.me/+SirEm-hvsXrdKMKK
