Tez Tibbiy Yordam (maʼlumotlar bazasi)

🆘 DIQQAT
Barcha tez tibbiy yordamda ishlovchi Paramedic brigada felʼdsher va hamshiralari uchun online dars guruhi tashkil etilgan.

Kursda Barcha birinchi yordam, differensial diagnostika va kasalliklar oʻqitiladi.

Kurs har oy uchun 120.000(bir yuz yigirma ming soʻm) etib belgilangan.

Qatnashish istagida boʻlgan tinglovchilar sharoitidan kelib chiqib imkoniyat va yengillik qilib beriladi.

Batafsil:⬇️⬇️
@SobirovJavohirbek0526

https://t.me/Sobirov_Ambulancea

ПАХТА ШАРИК

50 гр - 0,5г лик 100 та шарик (ва х.к 1,0 ; 5,0 г лик)

100г - 0,5 глик 200 та шарик

250 г - 0.5 лик 500 та шарик.


ПАХТА ШАРИК

50 гр - 0,5г лик 100 та шарик (ва х.к 1,0 ; 5,0 г лик)

100г - 0,5 глик 200 та шарик

250 г - 0.5 лик 500 та шарик.

https://t.me/Sobirov_Ambulancea

Carvalol 30 ml-780 tomchi.
25 tomchi-1.0 ml.
30 tomchi-1.2 ml.
35 tomchi-1.4 ml.

Farmadipin 25 ml-750 tomchi.
30 tomchi-1.0 ml.
3 tomchi-0.1 ml.
6 tomchi-0.2 ml.
9 tomchi-0.3 ml.
12 tomchi-0.4 ml.
15 tomchi-0.5 ml.

Paxta 250 gr-500 dona soqa.

Spir 70° m/o ineksiya 1.5 ml 1 ta ineksiya uchun.
Paxta m/o 1 ta ineksiya uchun 3 ta sharik-1 ta quruq,2 ta spirtli


Spir 70° v/i ineksiya 3.0 ml 1 ta ineksiya uchun.
Paxta v/i 1 ta ineksiya uchun 5 ta sharik-2 ta quruq,3 ta spirtli.

https://t.me/Sobirov_Ambulancea

Bolalarda suvchechak kasalligi

▪️Isitma(37,5-38,5 °C)
▪️Ishtaha pasayishi
▪️Bosh og'rig'i
▪️Umumiy holsizlik(Tez charchash)
▪️Qichishish
▪️Toshma

Kasallik o'tkir, isitmalash va suvchechak toshmasi bilan boshlanadi. Toshma dastlab mayda pushti yoki qizil rangdagi dog'-papula bo'lib, bir necha soatdan keyin 5 mm diametrli vezikulaga(tiniq suyuqlik bilan to'lgan yumaloq yoki oval shakldagi pufakcha) aylanadi. Toshmalar sutka oxiriga kelib quriydi, bo'shashadi va jigarrang qatqaloqqa aylanadi(Rasmda toshma evolutsiyasi). Pigmentli dog'lar 2-3 oy saqlanadi, chandiq hosil bo'lmaydi

Toshmalar bolaning yuziga, boshning sochli qismi, tana va oyoq-qo'llariga toshadi. Toshmalar bir vaqtda emas, balki turtkisimon(isitmadan keyin) toshadi. Shu sababdan bemorning terisida bir vaqtning o'zida toshmaning turli rivojlanish (dog', papula, vezikula, qatqaloq) bosqichlarini ko'rish mumkin.

https://t.me/Sobirov_Ambulancea‌‌

Tarjima: uz-uz
Bolalarda suvchechak kasalligi

▪️Isitma(37,5-38,5 °C)
▪️Ishtaha pasayishi
▪️Bosh og'rig'i
▪️Umumiy holsizlik(Tez charchash)
▪️Qichishish
▪️Toshma

Kasallik o'tkir, isitmalash va suvchechak toshmasi bilan boshlanadi. Toshma dastlab mayda pushti yoki qizil rangdagi dog'-papula bo'lib, bir necha soatdan keyin 5 mm diametrli vezikulaga(tiniq suyuqlik bilan to'lgan yumaloq yoki oval shakldagi pufakcha) aylanadi. Toshmalar sutka oxiriga kelib quriydi, bo'shashadi va jigarrang qatqaloqqa aylanadi(Rasmda toshma evolutsiyasi). Pigmentli dog'lar 2-3 oy saqlanadi, chandiq hosil bo'lmaydi

Toshmalar bolaning yuziga, boshning sochli qismi, tana va oyoq-qo'llariga toshadi. Toshmalar bir vaqtda emas, balki turtkisimon(isitmadan keyin) toshadi. Shu sababdan bemorning terisida bir vaqtning o'zida toshmaning turli rivojlanish (dog', papula, vezikula, qatqaloq) bosqichlarini ko'rish mumkin.
https://t.me/Sobirov_Ambulancea‌‌

Ko'krak bezi saratoni – bu normal ko'krak hujayralarining saraton hujayralariga aylanishi natijasida yuzaga keladigan kasallik. Ko'krak saratoni o'pka saratonidan keyin ikkinchi eng keng tarqalgan saraton turi bo'lib, ayollar orasida birinchi o'rinda turadi.

Ko'krak bezi saratonini tasniflash va uning bosqichlari
🔸0 bosqich — invaziv bo'lmagan ko'krak saratoni (karsinoma in situ) – sut bezi kanallarini o'rab turgan to'qimalariga tarqalmagan boladi. Invaziv bo'lmagan ko'krak saratoni odatda mammografiya paytida aniqlanadi va kamdan-kam hollarda ko'krakdagi qattiqlik shaklida namoyon bo'ladi
🔸I bosqich — invaziv bo'lmagan ko'krak saratoni. Saraton o'simta yaqinida joylashgan to'qimalarga ta'sir qiladi. Osimtaning kattaligi 2 sm dan oshmaydi. Limfa bezlari normal holatda boladi
🔸II bosqich — invaziv saraton. Saraton hujayralari kanallarning qoplamasi orqali atrofdagi ko'krak to'qimalariga tarqaladi. O'simtaning diametri 2 dan 5 sm gacha, qoltiq ostidagi limfa tugunlari osimta tomonidan zararlanadi.

🔸III bosqich ikki bosqichga bolinadi:
IIIA bosqich - O'simtaning diametri 5 sm dan ortiq bolib, limfa tugunlari juda kattalashgan. Ular bir-biriga va atrofdagi to'qimalarga yopishgan boladi.
IIIB bosqich - Ushbu turga yallig'lanish saratoni, infiltrativ kanal saratoni kiradi. 3-bosqichning xarakterli belgilari terining qizarishi, apelsin terining paydo bo'lishidir. O'simta har xil hajmda bolishi mumkin. Bu bosqichda ko'krak terisi, ichki ko'krak limfa tugunlari yoki ko'krak devori zararlanadi.
🔸IV bosqich - O'simta ichki limfa tugunlariga ta'sir qiladi, qo'ltiq ostigacha yetib boradi va omrov, limfa tugunlari, jigar, o'pka va miya ham ta'sirlanadi. 4-bosqich saratoni tashxisi ko'pincha BRCA-1 va BRCA-2 genlaridagi mutatsiyaga ega bo'lgan ayollarga qo'yiladi.

Kasallikning dastlabki alomatlar:
📍sut bezlari sohasida shish
📍ko'krak qafasidagi noxushlik
Keyinchalik esa quyidagi belgilar paydo bo'ladi:
📍ko'krak qafasidagi og'riq
📍siynalarning deformatsiyasi - "orqaga tortilgan" va siqilgan bolishi;
📍ko'krak shakli va hajmining ozgarishi, assimetriya
📍kokrakdan qonli yoki sarg'ish rangdagi ajralma oqishi
📍o'simta sohasidagi terining burishishi
📍ko'krak, yelkada shish paydo bo'lishi;
limfa tugunlari kattalashishi

https://t.me/Sobirov_Ambulancea

#Дексаметазон 0.4% 4mg/ml

🛑 Qo‘llanilishi

O‘tkir adrenalin yetishmovchiligi.
Kuyish, travmatik va toksik shikastlanish.
Miya shishi.
Ensefalit, meningit.
Radiatsion zararlanish.
Bronxial astma.
Og‘ir allergik reaksiyalar.
Anafilaktik shok.
Tizimli qizil bo‘richa kasalligida.
O‘tkir og‘ir dermatozlarda.
O‘tkir gemolitik anemiyada.
Og‘ir yuqumli kasalliklarda.
Allergik konyuktivit.
Ko‘zning yallig‘lanishli kasalliklarida.

🛑 Mexanizm.

1. Prostoglandin va leykotriyenlarni bloklab yallig‘lanishga qarshi tasir ko‘rsatadi.

2. Makrofaglar va limfotsitlar ishini susaytiradi bu orqali immunitetni pasaytiradi.

3. Tuqimaga qon tomirdan suyuqlik utishini pasaytiradi bu orqali shish va og‘riqni yuqotadi.

4. Gistamin ajralishini bloklab allergik belgilarni pasaytiradi.

🛑 Dozalash.

Bolalarda: 0.3-0.6 mg/kg. kuniga maksimum 2-3 marta v/m v/v

Kattalar: 4-20 mg kuniga maksimum 3-4 marta. v/m v/v

🛑 Qarshi ko‘rsatma

Xazm trakti yaralarida.
Ezofagit, gastrit.
Virusli, zamburug‘li va bakterial tipdagi yuqumli kasalliklarda.
Emlashdan oldin va keyin.
Oits, Oiv kasalligida.
Qandli diabet.
Qalqonsimon bez kasalliklarida.
Surunkali jigar va buyrak yetishmovchiligida.
Ochiq va yopiq burchakli gloukomada.
Xomiladorlikning dastlabki 3 oyligida.
Emizish davrida.


https://t.me/Sobirov_Ambulancea

ТЭЛА-тромбоэмболия лёгочной артерия-oʻpka arteriya tromboemboliyasi.

OʻATE-oʻpka arteriyasi oʻzani va uning yirik va mayda tarmoqlarida har hil oʻlchamdagi tromblar tiqilib qolishi boʻlib,kichik qon aylanish doirasida gipertenziya va oʻpkali yurak misolida kechadi.

Etiologiyasi:50% oyoq chuqur venalari trombozi hisoblanadi.

Xavf omillari:
♻️Yurak chap va oʻng qorincha yetishmovchiligi.
♻️aritmiyalar.
♻️semizlik.
♻️oyoqlar venoz trombozi.
♻️arteritlar.
♻️ xavfli oʻsmalar.
♻️ tugʻruqdan keyingi davr.
♻️40 yoshdan oshganlar.
♻️kardiomiopatiyalar.
♻️nefrotik sindrom.
♻️ qandli diabet.
♻️oyoqlarda jarohat va sinishlar.

🩺Klinik manzarasi:
Koʻkrak qafasi toʻsatdan kuchli ogʻriq 80-90% holatda.

Hansirash🥵
Taxipnoe 😤
Taxikardiya 🫀
Yoʻtal 🗣
Kollaps⬇️
Qon tuflash 🩸
Gipertermiya🤒
Terlash😓
Bosh aylanishi 🙂‍↔️
Quloqda shovqin 👂
Gipotenziya 🆎
Qayt qilish🤮
Tutqanoqlar😬

🩺Klinik tekshiruv usullari:
❤️EKG da -
P-pulmonale.
S I-QIII-tishchalar paydo boʻladi.
III-manfiy.
T-inversiya.

🩻 Rentgen tekshiruv:
Yurak oʻng qismi kattalashuvi.
Yuqori kovak vena soyasi kengayishi.

Anamnesis morbi:
-Oxirgi 12 xafta davomida oyoqning immobilizatsiyasi yoki uning falajlanishi.
-3 kundan ortiq qattiq yotoq rejim.
-Tos,son va oyoqlarda oʻtkazilgan operatsiyalar.
-Oral kontrasepsiya vositalar, diuretik va antibiotiklar koʻp qabul qilish.

🏥🚑(Shifoxonagacha birinchi yordam)

❤️ Kardiominitor kuzatuv.
🆎 Kuzatuv.
❤️ Kuzatuv.
🅾 Kuzatuv.
🫀 EKG kuzatuv.

1.Narkotik analgetiklar:
1.1.Sol.morphin 1% ml+NaCl 0.9% 10 =v.i.
1.2.Sol.Promedoli 1-2% 10-20 mg/l 1.0 ml v.i.

2.Nonarkotik analgetiklar:

2.1.Sol.Ketomax 100 mg/2.0 ml v.i.
2.2.Sol.Analgini 50% 100 mg/2.0 ml v.i.

3.Antikoagulyantlar:

3.1.Sol.Heparini 5000 TB 1.0 ml ter.ost.yoki v.i.

4.Psixostimulyatorlar:

4.1.Sol.Coffeini natrii benzoat 100-200 mg/1.0 ml 10-20% v.i.yoki ter.ost.

4.2.Sol.Dopamini 1.5-3.0 ml v.i.

5.Psixotroplar.

5.1.Sol.Sibasoni 0.5-1% 2.0 ml.m.o.

6.Nafas mediatorlari.

6.1.Sol.Euphylini 2.4% 5.0 ml+NaCl 0.9% 10 ml v.i.

6.2.Sp.Salbutamol 2-3 doza.

6.3.Kislorodga ulash 100%.

⚠️Zudlik bilan yurak yopiq masajini oʻtkazing⚠️⚠️⚠️

Author:J A Sobirov ©

https://t.me/Sobirov_Ambulancea

📔 Farmakologiya
Nifedipin.
Sin.nikadipin.
Korded.
Osmo-adalat.
Farmadipin.
Adalat.
Korinfar.
Kordafen.

⚙ch.sh.
Tabletka 10 mg.20 mg.30 mg.40 mg.60 mg.

2%li oral kapli (farmadipin).

     Ichga qabul qilingandan keyin,5-10 minutta taʼsir koʻrsatadi.
Davomiyligi 21 soatgacha.

Qoʻllanilishi:
Arterial gipertenziya.
AG ni buyrak formalarini davolash.
Barqaror zoʻriqish stenokardiyasi.
YuIk.
Gipertonik krizlar.
Vazospastik stenokardiya.
Reyno kasalligi.
Stenokardiyalar.
Bronxial astmada.
Nefrogen gipertenziyalar.

Qoʻllash mumkin boʻlmagan holatlar:

Ogʻir yurak yetishmovchiligi.
Sinus tugun sindromi.
Ogʻir stenokardiya huruji davrida.
Yangi miokard infarkti.
Homiladorlik va laktatsiya davrida.
Gipotenziya.
Asteniya.
Charchoq.
OIT (oshqozon ichak trakti)da .
Jigar yetishmovchiligi.
Buyrak yetishmovchiligi.
18 yoshgacha bolalar.

https://t.me/Sobirov_Ambulancea

1-dekabr jahon OITSga qarshi kurash kuni.

Ikkinchi qism

🔬Etiologiyasi:
OITSni T limfotrop virus qoʻzgʻatadi.
Bu virus odam qonidagi T limfositlarga aniqrogʻi, T-xelperlarga juda oʻch boʻladi.
OITS ana shu T-xelperlarni yemiradi.

Virus bemor qonida,spermasida,soʻlagi va koʻz yoshida topilgan.
Har hil dez moddalar taʼsirida tezda halok boʻladi.
56 C°  da 30 minutda aktivligi kamaydi.
Onadan bolaga plasenta orqali yuqadi.

🔬Epidemiologiyasi:
Gomoseksualistlar-jinsiy yoʻl bilan.
Narkomanlar-parenteral(ineksiya) orqali yuqtiradi.
Gemofilya bilan ogʻrigan bemorlar ham infeksiyani yuqtiradi sababi ular qon quyish bilan davolanadi.

Tarqalish yoʻli:jinsiy kontakt hisoblanadi.

Gomoseksulistlar.
Biseksualistlar.

Patogenezi:
T-xelperlarni yemiradi.
Klinikasi:
Inkubatsion davri 4-6 oydan 10-15 yilgacha.
Kasallik juda sekinlik bilan boshlanadi.

Kasallikni 5 ta formasi farq qiladi.
1⃣oʻpka formasi-pnevmoniya bilan namoyon boʻladi.
2⃣ichak formasi-diareya bilan kechadi.
1-2 oy bemorda betoʻxtov ich ketishi bilan kechadi.
Ichak ogʻiz kandidozi aniqlanadi.
3⃣serebral formasi-meningit,bosh miya absessi va ensefalit bilan namoyon boʻladi.
4⃣disseminatsiyalashgan forma-toksaplozmozlar, viruslar va bakteriyalar bilan namoyon boʻladi.
Ichki organlarni har turli kasalliklari kuzatiladi.
5⃣ differensiallashmagan formasi-harorat koʻtarilishi,bemor tinkasi quriydi,ish qobilyati pasayadi va limfa bezlari kattalashadi.
Teri va shilliq qavatlar pardalari yalligʻlanadi.

🩺Diagnostikasi:
Umumiy koʻrik oʻtkazilishi kerak.
Bemor barcha biologik suyuqliklari tekshiriladi.
IFA tekshiruv qilinadi.

🩺Davolash:
1⃣ OITS virusiga taʼsir oʻtkazish.
2⃣organizm immun tizimini yaxshilash.
3⃣boshqa kaslliklarni davolash.

Kasallikda quyidagi dori vositalar ishlatiladi:
Azidotimidin
Virozol
Reoferon
Interleykin
T-aktivin
Levomizol
Timolin

Profilaktikasi:jinsiy tarbiyani,maktab yoshidan tushuntirib borish.
Ayollar maslahat markazi va honalarini tashkil qilish.
Betartib va pala partish jinsiy aloqadan saqlanish

Kasallik kodi:B20. XKT10

Author J A Sobirov ©

https://t.me/Sobirov_Ambulancea

1-dekabr jahon  OITSga qarshi kurash kuni.

OITS-orttirilgan immunitet tanqisligi sindromi.

Limfotrop viruslar qoʻzgʻatadigan va organizmda immunitet yetishmay qolishi shuni oqibatida har hil kasalliklar paydo boʻlishi.havfli oʻsmalar paydo boʻlish bilan kechadigan havfli yuqumli kasallik.

Kasallik XX va XXI asrning daxshatli vabosi hisoblanadi.
Bu virusni yuqtirgan odam organizmida immunitet yoʻqolib boradi natijada inson turli kasalliklarga chalinaverib nihoyat oʻlib ketadi.

🎞Tarixga nazar solsak:
1981-yilda AQShda 5 ta yosh yigit pnevmoniya bilan kasallangani va tegishli davolar koʻrilishiga qaramay tuzalmaganligi vrachlar eʼtiborini tortadi.

Tekshiruv natijasida ular hammasi gomoseksualist ekanligi va immunitet yoʻqolib ketganligini aniqlashgan.

Oradan uncha uzoq vaqt oʻtmay 26 ta yana shunday bemorlar uchraydi.
Shularni barchasida Kaposhi sarkomasi uchraydi.

1981- yilda AQShda olimlar:Gottlib,Mazur va Sigallar gomoseksualistlardagi bu kasallik immunitet yoʻqolib borishi bilan kechishi haqida matbuotda axborot berishadi.

1983-yilda Los Angeles California.( USA🇺🇸) da olim Robert Gallo va Parijda (Fransiya🇫🇷) da Paster instituti professori Montone OITSni qoʻzgʻatadigan virusni topishadi.
Sobiq SSSRda 1985-yildan kasallika jiddiy etibor berila boshladi.
Hozirgi vaqt MDH mamlakatlarida 800 dan ortiq labaratoriya kasallikni aniqlashda ilmiy ishlar olib borishmoqda.

🔬 Kasallik kelib chiqishi
Bu asosan 2 ta nazariya bilan maʼlumot beriladi.

1⃣Gallo fikricha:MAR🇨🇫 da yashovchi maymunlarda🐒 OITSnikiga oʻhshash virus aniqlangan.

2⃣Montone fikricha:🇺🇸 da sunʼiy yoʻl orqali 🇨🇫ga tarqatilgan.

Lekin koʻpchilik ikkinchi nazariyani maʼqullaydilar.

🌎 Geografik tarqalishi:
Oits 🇨🇫 va 🇺🇸 da keng tarqalgan.
Yer yuzidagi jami shu kasallikka chalingan bemorlarning ¾ qismi 🇺🇸 ga toʻgʻri keladi.

Los Angeles 🇺🇸
Nyu-York 🇺🇸
Chikago 🇺🇸
San-Fransisko🇺🇸
Texas 🇺🇸
Oklahoma 🇺🇸 shtatlari kasallik koʻp uchraydigan hududlar hisoblanadi.

Ikkinchi oʻrinda 🇪🇺 mamlakatlari turadi:
Angliya 🇬🇧
Fransiya 🇫🇷
Italiya🇮🇹
Bundan keyin Osiya va Avstraliya qitʼalari turadi.

Hozir aytib oʻtganimdek kasallik dunyoning barcha mintaqalarida uchraydi.
Lekin tarqalishi va rivojlanishi boʻyicha 🇺🇸 yetakchilik qiladi.
Hoʻsh bunga sabab nima?
Nega kasallik 🇺🇸 da koʻp uchraydi?

Birinchi sabab: kasallik qon 🩸va jinsiy yoʻl 🔞orqali yuqadigan kasallik hisoblanadi.
🇺🇸da bu judayam keng tarqalgan.gomoseksualizm🫦 keng tarqalgan.

Ikkinchi sabab: Axloq.
🇺🇸da axloqiy buzuqlik 🫦 va narkomaniya avj olgan.Seksual erkinlik ochiqdan ochiq va oshkora.
Bu kasallik rivojlanishini muhim omili.

🇺🇸da 1 mln 200 ming narkoman va yer yuzida 48 mln narkoman mavjud.(1992-yil iyun).

Osiyo qitʼasida esa kasallik boʻyicha quyidagi mamlakatlar yetakchi hisoblanadi:

Yaponiya 🇯🇵
Janubiy Koreya 🇰🇷
Hindiston 🇮🇳
Bombey🇮🇳
Kalkutta 🇮🇳
Madras🇮🇳
Nyu-Dehli🇮🇳

Bombey(🇮🇳)da 120 ming buzuq ayollarning 20 minggi virus tashib yuruvchi deb roʻyxatga olingan.(1993-yil).

🇧🇪da 6 ming gemofilya bilan ogʻrigan bemorlarni 3 minggiga OITS yuqqan.

Sababi bemorlarga quyilgan qon 🇺🇸dan keltirilgan.
Vaholanki 🇺🇸da donorlarning bir qismi narkomanlar hisoblanadi.
Yer OITS yuqtirish har yili 8 oyda 2 barobarga ortib bormoqda.

Birinchi qism tugadi.

Author:J A Sobirov ©

https://t.me/Sobirov_Ambulancea