Sanitariya-epidemiologiya qo'mitasi | Vaksina oling!

🔤🔤🔤🔤🔤

Toʻgʻri ovqatlanish chiroyli teriga ega boʻlish garovidir.

❓Biz nima yesak, sog'lom va chiroyli teriga ega boʻlamiz! Sogʻliqni mustahkamlash va goʻzallikni saqlab qolish uchun qanday ovqatlanish kerak?

🍟🥤Gazaklar, shakarli gazlangan ichimliklar, fastfud, chips va qotgan nonlardan (kriyeshki) voz keching.

Kuniga 3 mahal issiq ovqat yeyishingiz kerak (ya’ni, quruq buterbrodlar emas, shoʻrva yoki quyuq taom).
Asosiy ovqat yeyish orasida meva, yongʻoq yoki sut-qatiq mahsulotlarini iste’mol qiling.

🕚Soatga qarab ovqatlaning: uygʻongandan soʻng bir soatdan kechiktirmasdan nonushta qiling va yotishdan 3-4 soat oldin kechki ovqatni yeb oling.

✔️Har kuni 1,5-2 litr gazsiz toza suv iching (achchiq boʻlmagan choy ham ayni muddao). Har yarim soatda 100 ml ichish eng oson usuldir. Lekin, har bir kishining suvga boʻlgan ehtiyoji individual boʻlishini hisobga oling.

⚠️Teringiz sogʻlom koʻrinishga ega boʻlishi uchun quyidagilar muhim:

✔️Tarkibida tirik bakteriyalar boʻlgan sut-qatiq mahsulotlari. Ular sogʻlom ichak mikroflorasini saqlashga va zararli toksinlarni chiqarib tashlashga yordam beradi. Bunday mahsulotlarni sut mahsulotlari turgan tokchadan qidiring (ularning yaroqlilik muddati 5 kundan oshmasligi kerak) yoki uy sharoitida tabiiy yogurt tayyorlashga harakat qiling.

✔️Kletchatkali mahsulotlar. Bizning organizmimizga juda zarur boʻlgan tirik bakteriyalar aynan toʻqimalar (kletchatka) bilan oziqlanadi. Shuning uchun, asosiy taom yeyish orasida yangi mevalar va yangi, bugʻda dimlangan yoki pishirilgan sabzavotlar bilan gazak qiling. Qolaversa, kletchatkali mahsulotlar organizmdan toksinlarni a’lo darajada chiqarib tashlaydi.

✔️Tarkibida A vitamini boʻlgan mahsulotlar. Bunday mahsulotlar teri yogʻini ishlab chiqarishni kamaytiradi va terining immunitetini yaxshilaydi. A vitamini yogʻli baliq, sariyogʻ, tuxum sarigʻi va tvorogda mavjud. Toʻq sariq rangli mevalarda, sabzavotlarda va salatning toʻq yashil barglarida A vitamini koʻp.

✔️Tarkibida omega-3 va omega-6 oilalarining yarim toʻyingan yogʻli kislotalari boʻlgan mahsulotlar immunitet tizimiga va terining himoya funksiyalariga ijobiy ta’sir qiladi. Yogʻli baliq va zigʻir yogʻida omega-3 juda koʻp, tozalanmagan zaytun va kungaboqar yogʻida omega-6 mavjud. Lekin siz ularni qovurib emas, xomligicha iste’mol qilishingiz kerak.

✔️Tarkibida gormonal holatga ijobiy ta’sir koʻrsatadigan B6 vitamini boʻlgan mahsulotlar. Bu vitamin goʻsht, parranda goʻshti, baliq, toʻliq donli non, avakado va yongʻoqlar kabi mahsulotlarda koʻp.

⚠️Yodingizda tutingki sizning taomlanish ratsioningiz terining holatini, shuningdek, butun organizmning ishlashini ham yaxshi, ham yomon tomonga oʻzgartirishi mumkin.

Sanepidqo'mita Axborot xizmati

Telegram| Instagram| Facebook| YouTube

BA'ZI OTA - ONALAR AKDS VAKSINASIDAN FARZANDLARIDA KUZATILADIGAN ISITMA SABABLI IKKILANISHADI🤔

AKDS QANDAY VAKSINA U QANDAY KASALLIKLARNI OLDINI OLISHI HAQIDA OTA-ONALAR BILISHI LOZIM BO`LGAN MUHIM FAKTLAR BILAN TANISHING🔈

AKDS – difteriya, ko'kyo'tal, qoqsholga qarshi vaksina
Difteriya o'tkir yuqumli kasallik bo'lib, kasallikni birinchi navbatda tomoq va yuqori nafas yo'llarini yallig'lash bilan birga, toksin ishlab chiqarib, boshqa organlarni zararlovchi difteriya tayoqchalarini keltirib chiqaradi.

Difteriyaning eng og'ir asoratlaridan biri - o'limga olib keluvchi nafas yo'llarining tiqilishidir. Kasallikning boshlang'ich davrida yoki bir necha hafta o'tib yurak ritmining buzilishi, yurak yetishmovchiligining shakllanishi yoki surunkali yurak etishmovchiligi kuzatilishi o'limga sabab bo'luvchi miokardni keltirib chiqaradi. Erta boshlangan falajlikda bosh miya asab tolalari zararlanadi. Bemor dimoq bilan gapirishi, ovqat eyishda tiqilishi, suyuq ovqatning burundan qaytishi kuzatiladi, tanglayda paydo bo'lgan parda osiladi. Bemor falajlanganida, yaqin masofadagi mayda buyumlarni ajrata olmaydi, o'qishga qiynaladi, yuz nervining falajlanishi, ptoz va g'ilaylik kuzatilishi mumkin.

Ko'kyo'tal – bu havo-tomchi orqali yuquvchi, asosan 7 yoshgacha bo'lgan bolalar kasallanadigan, yuqori nafas yo'llarining bakterial yuqumli kasallik. Ko'kyo'talning asosiy klinik belgisi o'ziga xos xurujli spazmatik yo'tal bilan kechishidir.

Ko'kyo'tal ayniqsa 6 oylikgacha bo'lgan bolalarda og'ir kechadi. Yo'tal xurujlarining uzoq cho'zilishi bosh miyani kislorod bilan ta'minlanishining buzilishiga olib keladi, bu – bronxlarning spazmi bilan bir qatorda, nafas ritmining buzilishi hamda bo'yin va bosh miya tomirlarida qon aylanishining buzilishi bilan bog'liq. Gipoksiya bosh miya qobig'ini shikastlanishi, tirishish sindromi bilan kechuvchi bosh miya zararlanishiga (entsefalopatiya) olib keladi. Og'ir holatlarda bosh miyaga qon quyilishi yuzaga keladi. Ikkilamchi infeksiya sifatida ko'pincha o'pka yallig'lanishi va yiringli otit (o'rta quloq yallig'lanishi) uchraydi.

Qoqshol - asab tizimiga zarar etkazib, skelet muskullarini tonik kuchlanishi va umumiy talvasalar bilan kechadigan bakterial o'tkir, o'ta xavfli yuqumli kasallik. Bakteriya ajratib chiqaradigan toksin o'limga olib keluvchi mushaklarni og'riqli tirishishlarini keltirib chiqaradi.

Kasallikning avj olish davrida, mushaklarning spazmi va turg'unligi oqibatida bronxit, zotiljam, miokard infarkti, sepsis, umurtqa pog'onasi va boshqa suyaklarning sinishi, chiqiqlar, mushaklar va paylarning uzilishi, mushaklarning suyakdan ajralishi, tomirlar trombozi, o'pka arteriyasi emboliyasi va o'pka shishi kabi asoratlar kuzatilishi mumkin. Keyinchalik holsizlik, taxikardiya, umurtqa pog'anasi, bo'g'imlar va mushaklar deformasiyasi va bosh miya asab tolalarining vaqtincha falajlanishi kuzatiladi.

Qoqshol kasalligining o'lim ko'rsatkichi juda yuqori (faqat quturish va o'latning o'pka shakli undan yuqori). Qoqshol kasalligi oqibatida o'lim holati bemorni davolashga, uning yoshi va umumiy holatiga bog'liq holda 10-70% o'rtasida bo'ladi.

Qoqsholdan omon qolganlarda kasallikdan keyin uzoq davom etadigan nevrologik o'zgarishlar kuzatilishi mumkin.

Farzandingiz salomatligi uchun qayg'ursangiz albatta ularni emlating

Vaksinalar bilan bo'g'liq savollaringiz bo'lsa 1327 qisqa raqamiga qo'ng'iroq qiling

Sanepidqo'mita Axborot xizmati

Telegram| Instagram| Facebook| YouTube

⚡️ Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi qo‘mitasi tomonidan "Suvni chuchuklantiruvchi qurilmalar, chuchuklantirilgan suvning tarkibi, xususiyatlari, suvni sovitish va qoldiq suvni utilizatsiya qilishga doir sanitariya qoidalari, normalari va gigiyena normativlarini (0080-24-son SanQvaN) tasdiqlash to‘g‘risida"gi qarori qabul qilindi.

🤎Mazkur SanQvaN 2024-yil 10-dekabr kuni O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan ro‘yxatdan o‘tgan.

💧Ma’lumki, hozirgi kunda suv tozalash tizimlarida qo‘llanilayotgan reagentlar, filtrlovchi materiallar va ion almashuvchi qatronlar hamda sintetik polielektrolitlarni zamonaviy turlari ishlab chiqilgan.

🚰 Yurtimizning o‘ziga xos sharoitlarini inobatga olgan holda xalqaro davlatlar tajribalari asosida suvni tozalash uchun ishlatiladigan reagentlar va materiallar va suv ta’minoti tizimlarida qo‘llaniladigan filtrlovchi materiallar orqali suv ekstraktlarida tekshiriladigan ko‘rsatkichlar ishlab chiqildi.

📉Suvni tozalashda qo‘llaniladigan reagentlar, filtrlovchi materiallar va ion almashinuvchi qatronlar hamda sintetik polielektrolitlarga qo‘yiladigan sanitariya qoidalari, normalari va gigiyena normativlari (0084-24-son SanQvaN) suvni tozalashda qo‘llaniladigan reagentlar, filtrlovchi materiallar va ion almashinuvchi qatronlar, sintetik polielektrolitlarga hamda xodimlarning shaxsiy gigiyenasiga doir sanitariya-gigiyena talablarini belgilaydi.

✔️Mazkur sanitariya qoidalari dastlab 3 ta sanitariya qoidalari va me’yorlaridan tashkil topgan bo‘lib, ushbu loyiha davlat tilida bo‘lmaganligi hamda hozirgi kun talablariga javob bermasligini inobatga olgan holda, xalqaro tajribalar asosida Rossiya va Belarus Respublikalari tajribalariga asosan muvofiqlashtirilgan.

Sanepidqo'mita Axborot xizmati

Telegram| Instagram| Facebook| YouTube

Sanepidqo‘mita: JSTga a’zo davlatlar bilan hamkorlik qiladi

‼️“O‘zbekiston Respublikasidagi sanitariya va fitosanitariya shartlari to‘g‘risida Jahon savdo tashkiloti a’zo davlatlarini xabardor qilish tartibini joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Vazirlar Mahkamasining qaroriga ko‘ra, Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi qo‘mitasiga quyidagi qo‘shimcha vazifalar yuklandi:

Jumladan:
📌 oziq-ovqat mahsulotlari xavfsizligini ta’minlash uchun qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlar, qoidalar, nizomlar to‘g‘risida ahon savdo tashkiloti a’zo davlatlarini muntazam xabardor qilishni ta’minlash;
📌 sanitariya va fitosanitariya chora-tadbirlari to‘g‘risidagi loyihalarni e’tiroz va takliflar olish uchun JST a’zo davlatlariga yuborish;
📌 JST a’zo davlatlarining e’tiroz yoki takliflari va qarshiliklari asosida chora-tadbirlar loyihalarini qayta ishlash uchun tashabbuskor vakolatli davlat organlariga kiritish;
📌 JST a’zo davlatlari va manfaatdor tomonlarning asoslangan so‘rovlariga javoblar yuborish.

📝 Prezidentimizning 3-iyundagi O‘zbekiston qonunchiligini JST bitimlariga muvofiqlashtirish bo‘yicha navbatdagi chora-tadbirlar to‘g‘risidagi farmoniga muvofiq amalga oshiriladi. Farmonga muvofiq JSTning Sanitariya va fitosanitariya chora-tadbirlari to‘g‘risidagi bitimi (SPS Agreement) talablaridan kelib chiqqan holda Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi qo‘mitasining markaziy apparatida 3 ta shtat birligidan iborat Sanitariya va fitosanitariya chora-tadbirlari bo‘yicha Axborot markazi tashkil etildi.

🔹Qaror bilan bilan SSV va Sanitariya-epidemiologiya qo‘mitasining Kodeks Alimentarius milliy komissiyasi to‘g‘risidagi nizom tasdiqlandi. Komissiya JSTga a’zo bo‘lish bo‘yicha SFS choralarini Kodeks Alimentarius standartlari talablariga moslashtirish ishlarini muvofiqlashtiruvchi kollegial organ etib belgilandi.


Sanepidqo‘mita Axborot xizmati

Тelegram| Instagram| Facebook| YouTube

MUTAXASSISDAN TAVSIYALAR

‼️ O‘zingiz va atrofdagilar sog‘lom bo‘lishini xohlasangiz, gripp va o‘tkir respirator kasalliklarga gumon qilinsangiz, darhol shifokorga murojaat eting.

‼️ Quyidagi tavsiyalarga amal qiling:

🔹Gripp va o‘tkir respirator virusli infeksiya (O‘RVI) bilan og‘rigan barcha bemorlar isitma davrida albatta yoting va shifokorni uyga chaqiring;
🔹 kasallikni oyoqda o‘tkazmang;
🔹 shifokor maslahati va tavsiyalari asosida ish tuting;
🔹 agar bemor uy sharoitida davolansa, unga alohida xona, idish, sochiq, o‘rin-ko‘rpa ajratilib, kam harakat qilishi lozim;
🔹 bemorga qarayotganlar burun va og‘izini respirator yoki dokali niqob bilan to‘sishi va qo‘llarini tez-tez sovunlab yuvib turishga e’tibor qarating;
🔹 bemor yotgan xonani tez-tez shamollatib, namli tozalov ishlarini amalga oshiring;
🔹 ko‘proq suyuqlik – quruq mevalar qaynatmasi, meva sharbatlarini iching hamda oson hazm bo‘ladigan oqsil va vitaminlarga boy taomlarni iste’mol qiling;
🔹 kasallangan davrda jamoat joylariga (ishxona, o‘qish, kinoteatlar, konsert zallari, yig‘ilishlar, mehmonga) bormang;
🔹 yo‘talganda va aksirganda og‘iz-burunni ro‘molcha bilan yoping.

‼️O‘zboshimchalik bilan davolanish kasallikning og‘ir asoratlarga olib kelishini unutmang!

Sanepidqo‘mita Axborot xizmati

Тelegram| Instagram| Facebook| YouTube

Sankt-Peterburgda V xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya yakunlandi

‼️Rossiya Federatsiyasining Sankt-Peterburg shahrida Shanxay hamkorlik tashkilotiga (ShHT) a’zo davlatlarning sanitariya-epidemiologik osoyishtaligini ta’minlashga mas’ul bo‘lgan xizmatlar rahbarlarining sakkizinchi yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi.

📝 V Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyada 26 davlat va uchta xalqaro tashkilotdan 300 dan ortiq delegatlar ishtirok etdi.
Ushbu formatdagi uchrashuvlar 16 yildan buyon tashkilotning ustuvor yo‘nalishi bo‘lgan yuqumli va epidemik tahdidlarga qarshi kurashish masalalari bo‘yicha muntazam hamkorlik mexanizmidir.

2️⃣ kun davomi etgan konferensiyada Sanepidqo‘mita raisi B.Yusupaliyev ham qatnashdi.

Konferensiya ishtirokchilari dolzarb masalalarni muhokama qilishdi:
- sog'liqni saqlash;
- epidemiologiya;
- biotexnologiya;
- tibbiyotning boshqa sohalari.

Zamonaviy tadqiqotlar natijalari va amaliy ishlanmalar taqdim etildi.

Tadbir olim va mutaxassislarga:
🔹 tajriba almashish;
🔹 ilmiy aloqalarni mustahkamlash;
🔹 hamkorlik istiqbollarini muhokama qilish imkonini taqdim etdi.

📌 Yakuniy yig‘ilishda konferensiya ishtirokchilari sanitariya-epidemiologiya nazorati va tibbiy amaliyotni takomillashtirish bo‘yicha bir qator tavsiyalar berishdi.

Sanepidqo‘mita Axborot xizmati

Тelegram| Instagram| Facebook| YouTube