samiyev_uz | programmist blogi


Kanal geosi va tili: O‘zbekiston, O‘zbekcha


Dasturlash, karyera, startup, intervyular,
podkastlar.
© - Ma'lumotlardan insof bilan foydalaning
Linkidin — linkedin.com/in/imfozilbek
Feedback — @imfozilbek
Comments — @samiyevuz_izohlar
https://samiyev.uz

Связанные каналы

Kanal geosi va tili
O‘zbekiston, O‘zbekcha
Statistika
Postlar filtri


​​Work-Life Balance (ning buzilishi)

Ish va shaxsiy hayot muvozanati buzilishiga olib keluvchi sabablarni qisqacha yoritishga harakat qilib ko'rdim.

Boshqalarning sizga nisbatan ishonchini oqlayolmaslikdan qoʻrqish.
Agar siz boshqalarning sizga nisbatan bildirgan ishonchi sizning oʻzingizga bergan ishonchingizdan ustun tursa, xatolik boshqalarda emas sizning oʻzingizda. Bu haqida chuqurroq oʻylab koʻrganingiz maʼqul deb oʻylayman.

Koʻproq pul topish istagi.
Qancha pul ishlasangiz ham kamlik qilaveradi.

Oʻziga nisbatan yuqori talablar.
Shaxsiy hayotni ikkinchi oʻringa qoʻyib, koʻproq vaqtini martabaga bagʻishlab yuborish.

Ota-onalardan oʻrnak olish.
Agar ota-onalar mehnatkash boʻlishgan boʻlsa, yaʼni koʻp vaqtlarini ishda oʻtkazishgan boʻlsa, bola ham oʻz hayotida ulardan oʻrnak olishi.

Ishdagi vazifalarga notoʻgʻri ustuvorliklar belgilash.
Odam vazifalar juda koʻp boʻlgani uchun emas, balki vazifalarning ustuvorlik tartibi ustida ishlanmaganligi uchun, ayrim vazifalarga belgilanganidan koʻra koʻproq vaqt ajratishiga toʻgʻri kelishi mumkin.

Psixologik travma.
Hayotdagi muammolarga yechim izlashdan qochib, ishdan alamini olishi. Bu oxir oqibatda muammoning qaysidir maʼnoda unutilishiga olib keladi, lekin muammo yechilmagan holatda qolib ketadi.

Hobby yaʼni sevimli mashgʻulotning yoʻqligi.
Agar siz “ish-uy” tamoyili bilan yashayapsizmi demak sizda ishdan boʻsh vaqtingizni toʻldirish uchun hayotingizda boshqa hech narsa yoʻq.

PS: Har birimiz, ayniqsa dasturchilar bu boʻlimlarning har biri haqida chuqur oʻylab koʻrganlari maʼqul deb oʻylayman. Chunki bunday muammolar bilan yaʼni, buzilgan “ish va shaxsiy hayot muvozanati” aqliy faoliyat yuritadigan insonning foydali fikrlash darajasi ancha past boʻladi degan fikrdaman.

@samiyev.uz


Sardor Dushamov | PHP forever dan repost
Pomidor usuli.

Ishxonada ishlayotganingizda sizni ko'p chalg'itib bezovta qilishyaptimi? Unda bu usuldan foydalanishingiz mumkin.

Yuqoridagi jadvalda sizni bezovta qilish mumkin bo'lmagan vaqt intervallari ko'rsatilgan. Shu oraliqda siz hechkimning savoliga javob bermaysiz. Shu intervalga tushmaydigan vaqtda bezovta qilishlari mumkin.

Qo'llab ko'rishga arziydi.

Bunga qattiq rioaya qilish sal qiyin ish.

Endi o'zimni tafsiyam: Ertalab ishga keldingiz, kunlik meetupingizni o'tkazib oldingiz va obedgacha bosib ishlab qolish kerak. Barcha yig'ilish, savol - javoblarni iloji boricha obeddan keyin qilishni tafsiya qilaman. Chunki ertalab miyya hali axlatlardan to'lmagan payti, effektivniy ishlab olish mumkin. Obeddan keyin odamni qorni to'q bo'ladi, uyqusi kelishi mumkin, energiyasi kamayadi, chunki obedgacha ishladida. Endi yig'ilish, savol - javoblarni qilsa bo'ladi. Chunki obeddan keyingi vaqt juda tez o'tadi, kimdir bolasini bog'chadan olishi kerak, uyiga bozorlik qilishi kerak, uylangan bo'lsangiz telefon qilishadi, qachon kelasiz, nima ovqat qiliy deb. Ya'ni bezovta qilishlar ko'payadi, chalg'ishlar ko'payishi mumkin, miyya ham charchashni boshlagan bo'lishi mumkin. To'g'rimi?


Bir oyda ($da) qancha maosh/daromad olasiz? So'rovnoma anonim va soliq idoralari homiyligida emas :)
So‘rovnoma
  •   1-1000
  •   1001-1500
  •   1501-2000
  •   2000-2500
  •   2501-3000
  •   3001-3500
  •   3501-4000
  •   4001-5000
  •   5001-7000
  •   7001-10000 yoki yuqori
289 ta ovoz




Jakhongir Rakhmonov - IT dan repost
Juniordan middlega, middledan seniorga o’sishning siri

Siz anchadan beri yaxshi ishlaysiz va harakat qilasiz lekin negadir o’z darajangizda qotib qolgandeksiz. Juniordan Middlega yoki Middledan Seniorga negadir chiqa olmayapsiz. Nima yetishmayotganini bilmayapsiz. Unda bu maqola siz uchun. Shu maqolada aytilgan narsani qilsangiz va rostdan ham yaxshi ishlab kelayotgan bo’lsangiz yil ohirigacha bir marta promotion olishingiz ehtimolligi ancha oshadi.

Bu sirni aytishimdan oldin bir narsani yaxshilab tushunib olaylik. Karyerangizda o’sish bu sizning masuliyatingiz. Menejeringizniki emas, jamoa leadining vazifasi emas. Sizniki. Agar siz o’zingiz mu masuliyatni his qilmasdan yuraversangiz, 2 yilda olishingiz kerak bo’lgan promotionni 5 yilda olasiz. “Menejerim ko’rib turibdiku yaxshi ishlayotganimni. Bir kun kelib menga promotion bersa kerak” deb yuraverish noto’g’ri. Kerak bo’lsa bazi bir kompaniyalar uchun siz middle sifatida kamroq oylik olib seniorning ishini ko’proq qilib yurishingiz afzalroq.

Demak promotion olishingiz uchun sizga 2ta narsa kerak:
- Yaxshi ishlashingiz kerak
- Qolganlar, ayniqsa menejeringiz siz yaxshi ishlayotganingizni bilishi kerak

Menejer o’zidan o’zi siz va qolganlar qanday ishlayotganini bilib qolmaydi. Siz unga o’zingiz aytishingiz kerak. Shunchaki aytibgina qolmay, yaxshilab aytishingiz kerak. Yaxshilab aytish uchun esa siz ohirgi 1 yil, 2 yil davomida qilgan ishlaringizdan o’zingiz ham bilishingiz kerak. “O’zim qilgan ishni albatta bilaman, qanday qilib bilmasligim mumkin?” deysizmi? Chunki 1, 2 yil bu uzoq vaqt va ko’p ma’lumotlar, detallar esingizdan chiqishi aniq. Esingizdan chiqdi degani qilgan ishingiz yo’q degani. U sizga promotion olishga yordam bera olmaydi. Chunki u haqida hech kim, hattoki o’zingiz ham bilmaysiz.

Ho’sh nima qilish kerak? Har hafta yoki kamida har oy ohirida shu vaqt oralig’ida nima qilganingizni yozib olish kerak. Muhim bir ishni mustaqil ravishda tez muddatda tugatdingizmi? Yozib qo’ying. Zo’r code review qildingiz va natijada katta bugni oldini oldingizmi? Yozib qo’ying. Kimdirga mentorlik qildingizmi? Yozib qo’ying. Hullas meni tushundingiz.

Yozganda ham barcha detallarini yozib qo’ying. Menga va boshqa ko’pchilikka yoqadigan format bu STAR metodi. Yani Situation, Task, Action, Result degani. Masalan:

Situation: Bizning dastur foydalanuvchilar ko’paygan paytda sekin ishlashni boshladi.
Task: Men nega bunday bo’layotganini tushunib, to’g’irlamoqchi bo’ldim.
Action: Loglarni va monitoringni tekshirdim. Bazibir malumotlar bazasiga borayotgan querylar soatlab qotib qolayotganini va natijada serverlar resursini yeb qo’yayotganini ko’rdim. Bu querylarni tezlashtirish ustida ancha ishladim va ularni optimallashtirdim.
Result: Natijada foydalnuvchilarimiz sonidan qatiy nazar dasturimiz oldingiday tez ishlashni boshladi. Bu esa foydalanuvchilariz tomonidan kelayotgan shikoyatlarni kamaytirdi va brandimiz obro’sini ko’tardi.

Har bir detalni yozing va isbotlarini ham qoldiring. Shu STAR formatida yozsangiz hikoyalaringiz ham chiroyli chiqadi. Keyin bunday ishlarni yetarllicha qilganingizdan so’ng menejeringizga bemalol borib mana men shu ishlarni qilganman deb aytishingiz mumkin. Sudda yutish uchun dalillar kerakku? Huddi shunaqa narsada bu ham.

Yaxshi ishlang, dalillarni yozib boring, promotion oling, ko’proq pul toping, oilangiz bilan ko’proq vaqt o’tkazing.

@jakhonrakhmonov


​​HASAD NIMANIDIR O'RGATISHI MUMKINMI?

Odamlar yorqin shaxslarga qiziqishadi.

✅ bir tomondan, ular hayratda qoladilar, kuzatadilar va shunday insonga aylangilari keladi,

✅ boshqa tomondan, ular yoqtirmaydilar va ochig'ini aytganda, hasad qiladilar.

Bu to'g'rimi?

Agar bir insonning muvaffaqiyati ekanligi ochiq-oydin ma'lum bo'lsa va siz hali ham unga shubha qilayotgan bo'lsangiz, sizda nega bu insonga nisbatan va uning erishgan marralariga nisbatan shubha borligi haqida chuqurroq o'ylab ko'rganingiz ma'qul.

Agar u mashhur bo'lsa va mashhurligi oshib borayotgan bo'lsa, u qanday mashhurlikka erishganini, qanday usullarni qo'llaganini tushunishga harakat qiling. Ehtimol, bu shaxs va uning tajribasi siz uchun foydasiz deb o'ylashingiz mumkin, ammo bu 100% bunday emas.

AGAR BIROR KISHI BIROR NARSAGA ERISHGAN BO'LSA, UNDA HAR DOIM O'RGANISH UCHUN KO'P NARSA BOR️ ️

Nima uchun boshqa odamlarning yutuqlariga bunday munosabatda ekanligingiz to'g'risida bir xulosaga kelish muhimdir. Bu sizning muvaffaqiyatsizliklaringiz uchun bahona topish istagi bo'lishi ham mumkin!

Har qanday bilim va tajribani o'zlashtirishga xalaqit beradigan salbiy narsalarni olib tashlash juda muhimdir.

@samiyev_uz


​​Yonlanma ishchi yoki Shaxsiy biznes (project)

Yaqinda bir project ustida bosh qotirib, to'liq shakllangan g'oyani amalga oshirish uchun harakatni boshladik.

Har qanday biznesda bo'lgani kabi bizda ham projecting ma'lum tomonlarini zimmasiga olishi mumkin bo'lgan insonlardan guruh tashkil qilib ishni boshlab yubordik. 

G'oya paydo bo'lgan sanasi 28-fevral 2023 yil.

Birinchi marta ishga tushirishga rejalashtirilgan sana 1-aprel 2023 yil.

Albatta o'xshamadi ((

Ikkinchi marta ishga tushirish rejalashtirilgan sana 28-aprel 2023 yil.

Bu muddatni qo'yganimizda ham adashganimiz ma'lum bo'ldi (((

G'oya paydo bo'lgandagi ishonch va amaliy ishlar boshlangandagi ishonch o'rtasidagi farq juda katta emasdi.

Birinchi qo'yilgan muddatga yaqinlashganimizda go'ya paydo bo'lgandagi ishonchdan asar ham qolmadi. 

Lekin guruh a'zolarining aksaryat qismi yig'ilib qaytadan xatolarimizni ko'rib chiqib, davom ettirishimiz uchun ishonch topaoldik.

Ikkinchi qo'yilgan muddatga yaqinlashganimizda esa ma'lum bo'ldiki bu muddatda ham rejalashtirilgan ishimiz yakuniga yetmaydi.

Endilikda menda to'lig'icha teskari ishonch paydo bo'ldi, yani biz bu projectni tugatgan taqdirimizda ham uni davom ettirishga yani support qilishga hech qachon yetarlicha ishonch topaolmasak kerak.

@samiyev_uz


Assalomu alaykum.

Nodejs guruhda audiochat rejalashtirgandik.

Qiziquvchilar uchun linkni qoldiraman.

https://t.me/nodejs_uz?videochat

@samiyevuz


Jakhongir Rakhmonov - IT dan repost
Siz dasturlashni noto’g’ri o’rganyapsiz

Yaqinda bir nechta bo’lajak dasturchilar bilan gaplashganimda o’rganish rejalari haqida so’radim. Ular tahminan quyidagicha javob berishdi:

1. Beginner kitob/kurs tugataman.
2. Intermediate kitob/kurs tugataman.
3. Advanced kitob/kurs tugataman.
4. Biror loyiha qilaman yoki ishga kiraman.

Muammo shundaki, siz ming advanced kitob o’qiganingiz bilan darajangiz advanced bo’lib qolmaydi. Huddi kachok bratlarni zalda trenirovka qilayotganini tamosha qilish orqali o’zingiz kachok bo’la olmaganingiz kabi.

O’zingiz amaliyot qilmagingizgacha o’zgarish juda juda sekin bo’ladi.

Reja tahminan quyidagicha bo’lishi kerak:

1. Beginner kitob/kurs tugataman.
2. Kichik loyiha qilaman.
3. Intermediate kitob/kurs tugataman.
4. Kattaroq loyiha qilaman.
5. Qiyinroq loyiha qilaman.
6. Yanada qiyinroq loyiha qilaman.
7. Undanda qiyinroq loyiha qilaman.
8. Va hokazo.

Advanced levelga faqat shunday qilib chiqasiz.

@jakhonrakhmonov


​​Oxirgi 60 yil va dasturlash
Yoxud: aslida aytarli hech nima oʻzgarmadi

Soʻnggi 40 yil ichida kompyuter qurilmalarining hisoblash quvvatini o'tmishda tasavvur qilib bo'lmas darajada o'zgardi.

Misol uchun, endilikda biz telefonlarimizda kompyuter oʻyinlarini bemalol oʻynay-olamiz, ular freon bilan sovitilgan 1970-yillarda tasavvurga ham sig'maydigan super kompyuterning hisoblash quvvatiga ega.

Ammo xuddi shu 40 yil ichida dasturiy taʼminot texnologiyasi deyarli oʻzgarmadi. Axir, biz hali ham 60-yillarda ishlatgan if, while tsikllari va topshiriq iboralaridan foydalanyapmiz-ku.

Agar 1960 yillardagi dasturchining qoʻliga hozirgi hisoblash quvvatiga ega boʻlgan kompyuterni beradigan boʻlsak, u oʻz hayratini yengib bemalol kod yozib bera-oladi.

Dasturlarni yozish jarayonidagina oʻzgarish boʻldi. Men kompyuter qurilmalarini yoki hozirgi kompyuterlarning tezligini nazarda tutmayapman.

Men dasturiy taʼminotning kod qismini nazarda tutyapman.

Bu dasturiy taʼminotning kodini yozish jarayonidagi fikrlash uslubi. Yaʼni bu Dasturlash Paradigmalari holos.

@samiyev.uz


​​🚀 Gigomonika
Yoxud: Dunyoda ish tartiblari oʻzgarib bormoqda

Gigomonika haqida eshitganmisiz? Agar yoʻq boʻlsa, bu postni oʻqish siz uchun juda qiziq deb oʻylayman.

Gigomonika (gig economy) bizning odatdagi ish tartibimiz yaʼni, ishchining kelishuv asosida belgilangan hafta kunlarida, belgilangan vaqt oraligʻida (9:00 dan 18:00 gacha) ishlab berishi haqidagi qarashlarimizni toʻliq oʻzgartirib yuboradi.

Boshqacha qilib aytganda, odatdagi ish tartibi uchun haq toʻlash hisob-kitobi ish beruvchi tomonidan, ishchi oʻz ish oʻrnida boʻlgan vaqt asosida olib boriladi. Gigonomika esa, siz ishlab bergan vaqt yoki ish oʻrnida boʻlganingiz uchun emas, siz koʻrsatgan natijalarga qarab ish haqi hisob-kitobini olib borish tizimini anglatadi.

Eslasangiz, bundan 2-3 yil oldin, Covid tufayli juda koʻpchilik uydan chiqmasdan ishlashga majbur boʻldi. Bu ish rejimi esa Gigonomikaning rivoji uchun xizmat qildi.

Covid karantin tartibi yakunlangandan keyin ham insonlar, masofadan ishlash, ish vaqtlarini oʻzlari belgilashlari va ish haqi ish vaqti asosida emas balki, ishchining koʻrsatgan natijalari asosida belgilanishi maqsadga muvofiq ekanligini anglab yetishdi.

✅ Gigonomika koʻpchilikka maʼqul kelganining sabablari:
🔶 Ish joyiga yetib borish uchun vaqt sarflamaysiz

🔷 Tashqi koʻrinishingiz, ust-boshingiz haqida kamroq qaygʻurasiz

🔶 Ish joyida ish jarayonlariga aloqasi yoʻq narsalarga vaqt sarflanmaydi

🔷 Diqqatni boʻluvchi savollar, murojaatlar yozma ravishda amalga oshirilishiga toʻgʻri keladi va siz qaysi payt sizga maʼqul boʻlsa oʻsha paytdagina javob berasiz

🔶 Ishdan uyga yetib kelish uchun vaqtingiz ketmaydi
Umumiy qilib aytganda, vaqtingizni oʻzingiz xohlagandek erkin boshqarasiz

Oʻzimga keladigan boʻlsak ikkala ish tartibida ham ishlab koʻrdim. Albatta menga koʻproq vaqtni oʻzim erkin taqsimlaganimda, vaqtimdan unumli foydalana-olishimni anglab yetdim. 

Siz ham oʻylab koʻring, vaqtingizni toʻgʻri taqsimlay-olyapsizmi? Undan unumli foydalanyapsizmi?

Agar unumli foydalanmayapman deb oʻylayotgan boʻlsangiz, oʻylaymanki sizga ham Gigomonika yordam bera-oladi.

@samiyev.uz


​​Work-Life Balance haqidagi postni publish qilganimdan keyin qarasam, oxirgi marta kanalda 13-mart kuni post yozgan ekanman.

Orada oʻn kun uzilish boʻlibdi. Bunga sabab, menda ham Work-Life Balance muvozanati orzu qilarli darajada emas. Bunday uzoq kechikishlar uchun sizlardan uzur soʻrayman.

Buning oqibatida hech qanday moʻljallagan ishlarga ulgura-olmaslik, belgilangan ishlarga ulgurolganda ham, tugallangan ishlarning sifati havas qiladigan darajada boʻlmasligi kelib chiqadi.

Oʻylaymanki, bu muammo ustida har birimiz ishlashimiz lozim. Fikrlaringizni izohlarda kutib qolaman.

@samiyev.uz


​​Work-Life Balance (ning buzilishi)

Ish va shaxsiy hayot muvozanati buzilishiga olib keluvchi sabablarni qisqacha yoritishga harakat qilib ko'rdim.

Boshqalarning sizga nisbatan ishonchini oqlayolmaslikdan qoʻrqish.
Agar siz boshqalarning sizga nisbatan bildirgan ishonchi sizning oʻzingizga bergan ishonchingizdan ustun tursa, xatolik boshqalarda emas sizning oʻzingizda. Bu haqida chuqurroq oʻylab koʻrganingiz maʼqul deb oʻylayman.

Koʻproq pul topish istagi.
Qancha pul ishlasangiz ham kamlik qilaveradi.

Oʻziga nisbatan yuqori talablar.
Shaxsiy hayotni ikkinchi oʻringa qoʻyib, koʻproq vaqtini martabaga bagʻishlab yuborish.

Ota-onalardan oʻrnak olish.
Agar ota-onalar mehnatkash boʻlishgan boʻlsa, yaʼni koʻp vaqtlarini ishda oʻtkazishgan boʻlsa, bola ham oʻz hayotida ulardan oʻrnak olishi.

Ishdagi vazifalarga notoʻgʻri ustuvorliklar belgilash.
Odam vazifalar juda koʻp boʻlgani uchun emas, balki vazifalarning ustuvorlik tartibi ustida ishlanmaganligi uchun, ayrim vazifalarga belgilanganidan koʻra koʻproq vaqt ajratishiga toʻgʻri kelishi mumkin.

Psixologik travma.
Hayotdagi muammolarga yechim izlashdan qochib, ishdan alamini olishi. Bu oxir oqibatda muammoning qaysidir maʼnoda unutilishiga olib keladi, lekin muammo yechilmagan holatda qolib ketadi.

Hobby yaʼni sevimli mashgʻulotning yoʻqligi.
Agar siz “ish-uy” tamoyili bilan yashayapsizmi demak sizda ishdan boʻsh vaqtingizni toʻldirish uchun hayotingizda boshqa hech narsa yoʻq.

PS: Har birimiz, ayniqsa dasturchilar bu boʻlimlarning har biri haqida chuqur oʻylab koʻrganlari maʼqul deb oʻylayman. Chunki bunday muammolar bilan yaʼni, buzilgan “ish va shaxsiy hayot muvozanati” aqliy faoliyat yuritadigan insonning foydali fikrlash darajasi ancha past boʻladi degan fikrdaman.

@samiyev.uz


​​Ish beruvchiga (suhbat vaqtida) albatta shu savollarni bering.

1. Ish kuni qanday tartibda oʻtadi?

Siz, ish sharoitlari, ish kuni qachon boshlanishi va tugashi, qanday texnologiyalar qoʻllanilishi va hokazolarni oldindan bilib olishingiz lozim.

2. Men kimlar bilan va necha kishi bilan ishlashimga toʻgʻri keladi?

Ish beruvchi sizga alohida loyiha beradi yoki siz guruh bilan ishlaysiz, bu ham juda muhim faktor. Agar guruh bilan ishlashingizga toʻgʻri kelsa, kelajakdagi hamkasblar haqida asosiy maʼlumotlarni oldindan bilib olish va ular bilan oʻzaro munosabatlarga oldindan tayyorgarlik koʻrish yaxshiroqdir.

3. Menga sinov muddati beriladimi, agar ha boʻlsa qancha davom etadi?

Bu fakt siz ishga tezroq moslashishingizga katta yordam beradi.

4. Kompaniya qanday loyihalar ustida ishlaydi va ishchilarga qanday koʻrsatkichlar qoʻyiladi?

Bu ishga qoʻshilishga va ish beruvchi sizdan nimani kutishini tushunishingizga yordam beradi.

5. Masofadan ishlash imkoniyati bormi? Ish taʼtili vaqtlari qanday rejalashtiriladi?

Agar siz oʻqisangiz yoki boshqa ishingiz ham boʻlsa, ushbu savolga javob, vaqtingizni to'gri rejalashtirishingizga yordam beradi.

6. Xodimlarni qoʻshimcha oʻqitish va rivojlantirish uchun qanday imkoniyatlarga egasiz?

Buni oʻzingiz ham tushunib oldingiz deb oʻylayman.

Bu postni yozish jarayonida oʻylab koʻrsam, tajribamda, bu turdagi savollarni bergan nomzodlar kamdan-kam bo’lgan ekan. 

Yuqoridagi savollarga ish beruvchidan imkoni boricha to'liqroq javob olishga harakat qiling!
Chunki ish beruvchi sizni, ishchi sifatida qabul qilgan taqdirda ham, ish beruvchi tashkilot yoki tashkilot ishchilari, tashkilotning ichki tuzumi sizga maʼqul keldi degani emas!

@samiyev.uz


​​Dasturchi qancha haq olishi kerak?
Yoxud: Dasturchi o’z mehnatining qiymatini qanday bila-oladi?

Kechagina Yandex bosh direktori Elena Bunina, Alfa-Bankning HR bo'limi boshlig'i Marat Ismagulov va bir-necha shu sohaga aloqador kishilar ishtirokida olib borilgan Деньги пришли podcastini ko’rib chiqdim.

Podcastda hamma uchun og’riqli bo’lgan mavzular ko’tarilgan. Podcast olinganiga ancha bo’lgan bo’lsada, og’riqli mavzular haligacha shundayligicha qolmoqda.

Demak, podcastda menga eng yoqqan va hamma uchun foydali bo’ladi deb o’ylagan savollarim va ularga mutahassislarning javoblarini qisqacha yoritmoqchiman.

Savol: Ishga nomzodlik suhbatida, nomzod birinchi bo’lib pul haqida gap ochgani qanchalik to’g’ri?

Mutahassislar javobi: Aksariyat xollarda kompaniya nomzoddan birinchi bo’lib narx belgilashini kutadi, agar ishchi aytgan narx aslida unga loyiq ko’rishganidan ko’p bo’lsa ham, rozi bo’lishadi. Maqsad boshlang’ich motivition berish uchun.
 
Savol: Olayotgan ish haqi ishchini qoniqtirmasa qanaqa yo’l tutish kerak?

Mutahassislar javobi: Bu haqida kechiktirmasdan bo’lim boshlig’ingizga yoki HRga murojaat qiling. Sizning ichingizda uzoq vaqt norozilik yashasa, keyinchalik kelishuvlar muvoffaqiyatli bo’lishi ehtimolligi kamayadi. Men olayotgan ish haqimdan noroziman deb emas  balkim, men o’sishni xoxlayman, buning uchun mendan nima talab etiladi deb.

Savol: Ishchi boshqa kompaniyadan yaxshiroq taklif olsa qanaqa yo’l tutgani maq’ul bo’ladi?

Mutahassislar javobi: Deylik sizga boshqa kompaniya 1.5, 2 yoki 3 baravar ko’p pul taklif qilayotgan bo’lsa, siz bu haqida bo’lim boshlig’ingizga yoki HRga aytsangiz, bu ochiqchasiga shantaj deb tushiniladi. Shuning uchun bu haqida aytmasdan shunchaki, meni boshqa kompaniyaga ishga taklif qilishdi lekin, men ketmoqchi emasman. Agar qoladigan bo’lsam qanday yo’l tutamiz ma’nosida so’zlashuvni olib borganingiz maq’ul.

Savol: Ishchi o’z mehnatining haqiqiy narxini qayerdan bila-oladi?

Mutahassislar javobi: Haqiqiy naxr degan tushuncha juda mavhumdir. Hozirgi bozor holatida haqiqiy narx deydigan bo’lsak, bu ham har-xil kompaniyalar kesimlarida turlicha bo’lishi mumkin. Hamma o’z imkoniyatidan kelib chiqib va bozorni o'rganib, ish haqi belgilaydi. Bugungi kunda bozorda siz qila-oladigan ishning haqiyqiy qiymatini faqatgina boshqa kompaniyalarda suhbatdan o’tib aniqlab olishingiz mumkin. Lekin bunga qo’l urayotganingizda ehtiyot bo’ling, sizning boshqa joydan ish qidirib yurganingiz, siz va ish beruvchi o'rtasidagi munosabatlarga ta'sir o'tkazishi mumkin.

Yana bir savolni berishlarini kutgandim lekin, afsuski bu savol uchrashuvda tilga olinmadi:

Savol: Dasturchi qancha vaqtda ish joyini almashtirib turishi kerak?

Bu savolga javobni, keyingi postda yoritishga harakat qilib ko'raman

@samiyev.uz

584 0 10 6 13

​​Metaolam yonginamizda (bo'lishi mumkin-mi?)

Mashhur Rus blogerlaridan biri Yury Dud, Oleg Tinkovdan olgan intervyusida, Dud, AQSHda Tinkovni qonunbuzarlikda aniqlab sud qilishgani haqida aytib berishini so’raydi. Tinkov javob berayotganda sud jarayoni ZOOM platformasida olib borilgani haqida aytib o’tdi. Sud qarori to’laqonli qonuniy deb tasdiqlangan.

Ikki hafta oldin Kolumbiyada ham, sud jarayonlaridan biri Metaolamda bo’lib o’tdi.
Mening tushinishim bo’yicha Yo’l harakati bilan bog’liq sud ishi ko’rib chiqilgan. Uchrashuv taxminan bir soat davom etgan. Bu sudda ham sudyaning qabul qilgan qarori to’liq qonuniy kuchga ega deb topilgan.

ZOOM, GoogleMeet yoki shunga o’xshash video formatidagi majlislar olib boriladigan platformalar kabi, Metaolam ham ushbu bozorda o’z-o’rnini topadi.

Ushbu hodisalarni kuzatib, menda bir savol paydo bo’ldi. O’ylayman-ki, ushbu tizimlarni yaratuvchilar uchun ham muhim masalalardan biri shu bo’lsa kerak.
Savol shundan iborat-ki:
Metaolamda o’tkazilayotgan majlislarda aynan o’sha kishilar ishtirok etishayotganiga qanday qilib ishonch hosil qilish mumkin?

Siz bu haqida nima deb o’ylaysiz, fikringizni izohlarda qoldiring.

@samiyev.uz


​​Chiqayotgan eshigingizni qattiq yopmang
Yoxud: Faqat siz yaxshi-yu, qolganlar yomon-mi? 

Dasturchilar yoki boshqa soha vakillari ham vaqti kelganida ish joyini o’zgartirishlariga to’gri keladi. Chunki bizni hech qachon hozirgi holat qoniqtirmaydi. Har doim ketishga sabab topa olamiz. 

Ishga kirish maqsadida kelgan ko’pchilik bilan suhbat jarayonida beriladigan asosiy savollardan biri “Oldin qayerda ishlagansiz yoki hozir qayerda ishlayapsiz?” shu bo’ladi. Bu savolga nomzoddan sobiq yoki hozirdagi ish joyi yani qaysi ekanligiga aniqlik keltirib berishi kutiladi. Nomzod bu savolga shartli ravishda “ABC” deb javob beradi, “bla bla bla” deb “ABC” kompaniyasini ta’riflab beradi.

Keyin esa nomzodga “ABC kompaniyasida sizga qo’yilgan majburiyatlar qanaqa edi?” degan savol beriladi. Nomzodga bu savolni berishdan ko’zlangan maqsad, oldin qanday yo’nalishda (projectda, serviceda) tajribaga ega ekanligini aniqlash va ish beruvchi kompaniyada uning tajribasiga mos keluvchi ish o’rni (komanda) bor yoki yo’qligiga aniqlik kiritish bo’ladi.

Keyingi savol: “ABC kompaniyasidan nega ketmoqchisiz?” 
Nomzod bilan suhbatning aynan shu qismi bu postni yozishga turtki bo’ldi.

Aksariyat nomzodlarning beradigan javobining o’zagida “Men bir to’da axmoqlar orasida D'Artanyan edim” degan mano yashringan bo’ladi. Va bir to’da axmoqlarning unga nisbatan qilingan noto’g’ri munosabatlari yoki ish beruvchining unga nisbatan komanda xoxlagandek munosabatda bo’lmaganligi, bla-bla-bla, fizz-bizz, blablabla…

Nomzod bu savoldan ham sobiq ish joyini yoki komandasini yomonlab o’zi qup-quruq chiqdi deylik, navbatdagi savol uni javobsiz qoldirishga majbur qiladi:
"Sobiq ish joyingizda sizga noqulaylik tug’diradigan holatlarni tuzatish uchun qanday yo’l tutdingiz?" 

Agar postni shu qismigacha o’qigan bo’lsangiz muammo nimada ekanligini tushunib bo’ldingiz deb o’ylayman.

Nomzod sifatida suhbatga borar ekansiz, yuqoridagi savollar sizning Soft yani (Soft va Hard bilimlar to'g'risida alohida postda yozaman), dasturlash tili yoki texnologiyasiga umuman aloqasi bo’lmagan bilimlaringiz (insonlar bilan qiladigan muomala madaniyatingiz, psixologik og’ir vaziyatlarda o'zingizni qanday tutishingiz) tekshiruvi uchun xizmat qiladi.

Sobiq ish joyini yoki ish beruvchini yomonlab, o’sha joyga qaytib borib ishlashda davom etganlarni ko’rdik.

Nomi ulug’ kompaniyalarda ishlab, tajriba orttirib, O’zbekistondagi kompaniyalarga qaytib kelib ishlaydiganlar ham oramizda ko’pgina.

PS: Bu turdagi savollarga o'zingizni va boshqalarni ham yomon ko'rsatmasdan javob berishga harakat qilganingiz ma'qul deb o'ylayman.

@samiyev.uz


Networking juda muhim.

Ekstravert emasman (men shunday deb hisoblayman). Tusovkalarda (doʻstlar yoki tanishlar bilan birga oʻtirganimizda) koʻp holatlarda telefonda maqolalar oʻqib oʻtiraman. Chunki u yerda koʻtariladigan mavzular zerikarlidek tuyuladi. 

Oxirgi paytlarda shuni tushunib yetdimki, inson har qanday mavzuda boshqalar bilan suhbatlar olib borsa, miyasida javobsiz qolgan savollarga javoblar toparkan. Miya bu savollar haqida oʻylashdan toʻxtab, fikrlashga moʻljallangan resurslar boshqa tomonga sarflanish imkoniyatiga ega bo'larkan.

Hamma asosiy ishdan boshqa doʻstlar bilan yigʻilishlarga, tadbirlarga (sohangizga aloqador boʻlsa ham) vaqt topolmasligini aytib borishdan bosh tortishadi. Men ham shunaqa insonlar tarkibiga kiraman. Chunki hozirda qilayotgan ishim hammasidan muhim boʻlib koʻrinaveradi.

Bir hafta oldin Nuruddin Iminokhunov (bloger, startuper, product manager) bilan shunchaki suhbatlashish uchun birga nonushta qilishni kelishib oldik. Ishonsangiz aslida nima haqida gaplashishni oʻzimiz ham yaxshi bilmasdik, lekin gap-gapga ulanib ancha mavzular koʻtarildi. Eng ajoyib joyi yillab meni qiynab kelgan savollar oddiy soʻzlashuv orasida oʻz javobini topdi.

Networking hamma narsadan muhim deyolmayman, lekin har bir soha vakili networking uchun vaqt ajratishi kerak.

Bunday deyishimga arzigulik sabablar:

1. Networking — boshqalarning yoki boshqa bozorlarning iqtisodiyotini yaxshiroq tushunishga yordam beradi. Omma oldida aksariyat insonlar pul haqida gaplashishni afzal koʻrmaydilar, aslida esa bu hamma uchun juda qiziq mavzulardan biri. Har qanday biznesning yoki faoliyat turining iqtisodiyoti har doim sirligicha qoladi, birga-bir oʻtirib gaplashganda esa, bu va bunga oʻxshash mavzularga alohida urgʻu beriladi.

2. Networking bu sizga kelajakdagi yoʻlingiz uchun chipta vazifasini oʻtash ehtimolligi juda katta. Siz network qurayotgan inson yoki insonlar jamoasining ham oʻzlarining networklari bor. Agar ular siz (hayotdagi qarashlaringiz, qoʻlingizdan keladigan ishlar) haqingizda bilishsa, kimgadir siz haqingizda aytishlari imkoniyatini oshiradi.

Shu bilan birga, uchrashuvlar yoki shunga oʻxshash tadbirlarda muvaffaqiyatli network qurishda quyidagilar sizga yordam beradi deb o'ylayman:

1. Suhbatga taklif qilishni o'rganing. Suhbatdoshning fikrlari qiziq bo'lsada, "nega men birinchi bo'lib taklif qilishim kerak" deb hamma qiynaladi. Sizda kim bilan bo'lsada suhbat qurish niyati paydo bo'ldimi, demak tanlangan suhbatdoshning fikrlari siz uchun qiziq. Buni ochiq aytsangiz suhbatdosh bundan bosh tortmaydi.

2. Savollar bering. Qaysidir soha kesimida istalgan kishi sizdan koʻproq narsani bilishi aniq. Suhbatni shundan boshlang. Bu, birinchidan, qiziqarli, ikkinchidan, bunday turdagi suhbat sizga yangi gʻoyalar berishi mumkin.

3. Tinglashni ham biling. Savolingizni suhbatdoshga berib oʻzingiz undan-da aqlli boʻlib koʻrinmoqchi boʻlsangiz, siz bilan hech kimning suhbatlashgisi kelmaydi.

Menimcha har qanday ma'lumotni (to'g'ri yoʻl bilan izlansa) internetdan topish mumkin. Lekin afsuski, oʻqilgan, eshitilgan, koʻrilgan maʼlumotlar biz uchun shunchaki foydali maʼlumotga aylanmaydi. Olingan maʼlumot haqida kim bilandir suhbat olib borsangiz yoki, oʻsha maʼlumotni muhokama mavzusiga aylantirsangiz, oʻshanda miya maʼlumotni toʻg'ri shaklga soladi va maʼlumotning foydalilik darajasi oshadi.

@samiyev.uz


​​Qachon insonni dasturchi deb atash mumkin? (1-qism)

Yoxud bir oyoq kiyim taʼmirlagan kishi etikdoʻzmi? 

Siz qanday sohaga kirishingizdan qatʼiy nazar butun umr men shu soha egasiman deyishingiz faqat subyektiv fikrlash natijasi boʻladi. Boshqacha qilib aytganda siz faoliyat yuritayotgan soha mukammallashib boraveradi. Natijada sizga bugun men maʼlum soha egasiman deyishingizda sizga ishonch bergan bilimlar ertaga kamlik qilib qoladi. 

Nega etikdoʻz?

Etikdoʻzlik juda ajoyib kasb. Moddiylik tomondan olib qaraydigan boʻlsak, agar etikdoʻzlikni soha sifatida toʻgʻri yoʻlga qoʻyilsa (biznes sifatida qaralsa) u insonlarga dasturlashdan koʻproq manfaat olib kelishi mumkin. Chunki etikdoʻzga boʻlgan talab dasturchilarga boʻlgan talabdan anchagina koʻproq meni nazarimda. Chunki oyoq kiyim kiymasdan yuradigan odam boʻlmasa kerak. 

Etikdoʻzmi, dasturchimi, bekatdagi perashkachimi, ishining ustasi boʻlsa, insonlar muammolarini tushunsa, unga yechim topolsa va albatta topgan yechimlarini toʻgʻri sotolsa, xalq ichida oʻz oʻrnini topadi. Qisqa qilib aytganda qilingan mehnat, olingan bilimlar insonni ulugʻlaydi.

Tajribamizda “Hello world” ni ekranga chiqarib men dasturchiman deydiganlarning koʻpini uchratdik. Va oʻz navbatida katta kompaniyalarda ishlab, kompaniya biznesining rivojida katta hissa qoʻshib ham men dasturchi boʻldim deyishga ishonch topolmaganlarni ham uchratdik.

Ishoning hech bir inson bir kunda (bir oyda yoki bir yilda) maʼlum bir sohani mukammal egallay olmaydi. Lekin tinimsiz mehnat  ko'zlangan maqsadga olib boruvchi yagona yo'ldir.

Davomi bor..

@samiyev.uz


Qachon insonni dasturchi deb atash mumkin? Bugun shu mavzuda yozmoqchiman. Tanlangan mavzu o'qishga arzigulikmi?
So‘rovnoma
  •   Ha, albatta o'qigan bo'lardim
  •   Yo'q, boshqa mavzuda yozganingiz ma'qul
51 ta ovoz

20 ta oxirgi post ko‘rsatilgan.