Murodjon Aliyev | Rasmiy sahifa

Hamma ChatGPT bilan mashg'ul bo'lgan bir paytda. Ayni paytda boshqa, javoblari sodda, tushunarli, aniq, izchil javob bera oladigan sun'iy intellekt modelini sinovdan o'tkazayapman. Hozircha javoblari juda zo'r. Ikkalasining savollarga javoblarini taqqoslaganda bunisi yaxshiroq ko'rinadi.
Keyinroq javoblarning solishtirmasini joylayman.

U ne'matni tekin va to'kis qilib tuhfa etdi. U esa ne'matni qadriga yetmadi. Yana bir boshqasi esa bundan daromadni ko'zladi.
Ne'matni yo'qotganda, qiymati ortganda emas, borligida qadriga yetish lozim.

📚 Ma’lumot To‘plash: AI va tarixdagi eng og‘ir jarayonlardan biri 🤖

Bugungi texnologiyalar tez sur’atlarda rivojlanmoqda va bu bizga har qachongidan ham ko‘proq ma’lumot keltirmoqda. Ammo bir savol: o‘tmishdagi ma’lumotlar qanday yig‘ilganini hech o‘ylab ko‘rganmisiz?

Misol uchun, Imom Buxoriyni olaylik. U nafaqat minglab hadislarni yig‘ib, o‘rgangan, balki ularni tekshirib (data processing), kitob shaklida yozib qoldirgan. Bu esa ma’lumot to‘plash, tekshirish va yozishning naqadar mashaqqatli ish ekanini ko‘rsatadi. (Zamonaviy til bilan aytganda Data Engineer bo‘lganlar desak, menimcha yanglishmagan bo‘lamiz.)

Hozir esa bizning vaqtimiz ko‘p kitoblarni o‘qishga yetmasligi mumkin. Lekin o‘sha davrlarda minglab manbalardan foydalangan holda, *birgina kitob yozish naqadar ulkan mehnat talab qilganini tasavvur qila olasizmi? (*hozirgi texnologiyalarsiz)

Xuddi sun’iy intellektda bo‘lgani kabi, ma’lumot to‘plash (data collecting) har doim eng og‘ir, lekin eng asosiy jarayon bo‘lib qolgan.

👉 Vaqtingizni behuda ketkazmang, o'rgangan bilimlaringizni ulashing!

@adkham_zokhirov

Don't feed the data into the hypothesis. Feed the hypothesis into the data.
By I.Sobirov

Bitcoin tarixda birinchi marta 97000 AQSh dollariga yetdi. Yaqin orada tarixiy 100 ming USDga yetish ehtimoli haqida gapirilmoqda. Tramp saylovlarda gʻalaba qozongandan beri kriptoinvestorlar bozorida optimistik kayfiyat hukmron.
Ayni paytda bu dollar kursiga o'z ta'sirini o'tkazmoqda.

“БУЮК ИНСОНЛАР ҲАМ “МАЙДАЛИК” ҚОПҚОНИГА ТУШАДИ”
Файласуф Шопенгауэр ўзининг хизматкори билан ёқалашиб қолади. Буюк Иммануил Кант ҳам хизматкори билан жанжаллашиб, ҳатто уни озиқ-овқатларни ўғирлашда айблайди. Лондон Қироллик жамияти аъзоси, муросага келтирувчи судья ва ёзувчи Сэмюэль Пипс ўз уйининг айвонида ошпаз аёл билан муштлашади.
Буюк инсонлар ҳам ана шундай майда жанжалларга аралашиб қолишган. Улар ўзларининг улуғ ақл-идроклари ва қимматли вақтларини қандай қилиб бўлмасин сурбет хизматкорларга муносиб жавоб беришга исроф қилишган. Уйқусиз тунларда хизматкордан ўч олишни ўйлаб чиқишган: -“Шошмай тур ярамас эртага сенга шундай жавоб берайки – уйингни тополмай қол! Ҳа-ҳа, сенга Дантедан ёки Фома Аквинскийдан шундай иқтибослар келтираманки – дунёга келганингга пушаймон ейсан. Сен устимдан кулишга қандай журъат этдинг кўрнамак!?”
Инсониятнинг буюк ақл эгалари ўз куч ва вақтларини нимага сарф этишганини бир тасаввур қилинг-а!?
Охир-оқибат Шопенгауэрнинг хизматкори гўё унга етказилган жароҳат учун файласуфни бир умр жарима тўлашга мажбур этган. Кантнинг хизматкори ҳам ундан охирги тийинини қоқиб олмагунча тинчимаган. Пипснинг хизматкори эса унинг бутун оила аъзолари битлаб кетиш билан сийлаган.
Балким, ҳар биримиз кучимиз ва вақтимизни майда одамлар билан майда жанжалларга сарф қилишни бас қилармиз? Ахир ўйлаб кўрайлик – бу тахлит йўл тутиб ўзимиз ҳам майда одамга айланиб қолаётганимизни наҳотки билмасак? Вақтимизни шунчалик уқувсизлик билан сарф этамизми, ахир? Ва буюк инсон эмас, масхарага лойиқ ва жоҳил одамга айланиб қолаяпмиз – шуни сезаяпмизми? Янги китоб ёзиш, янги кашфиётлар қилиш ўрнига майда одамларнинг майда ва қалтис ишларига аралашиб юрсак..? Аввало обдон ўйлаб кўрайлик: арзийдими шу? Шу ҳақир одам бизнинг ҳиссиётларимизга, бизнинг вақтимизга, руҳий азобланишларимизга лойиқми? Баъзида бундай одамлар ва воқеаларга тупуриб, ўз ҳаётингизни яшашда давом этиш керак. Фойдали ва улуғ ишлардан чалғиманг...

А.В.Кирьянова, ёзувчи ва психолог
Жалолиддин Сафоев таржимаси