Институт мураббийлари

Оқ Уйда кеча Зеленский ва Трамп/Вэнс жуфтлиги ўртасидаги баҳсдан сўнг ўрисқуллар кўчаларда шаталоқ отиб байрам қилиб юборди. Россияга симпатиясини яширмайдиган одамлар Россия манфаатларидан келиб чиқиб хурсанд бўлганини тушунаман, майли ҳеч бўлмаса иккиюзламачи эмас. Ўзини холис, бетараф, "тинчлик тарафдори" қилиб кўрсатадиганлар хавфлироқ — улар чиройли сўзлар билан барибир Кремль тарғиботини юритиб бераётганини ҳамма ҳам тушунмайди.

Кеча нима бўлди? Оқ Уйни эгаллаб олган гуруҳ на сиёсатга, на гўёки тажрибаси бор бизнесга тўғри келадиган кўчабезори оҳангида муаммони "решать" қилмоқчи бўлди, Зеленскийга босим ўтказиб, беҳурматлик қилиб, уни боши берк кўчага тиқиб, келишувни мажбурлаб имзолатмоқчи бўлди. Музокара илмидан бехабар бу одамлар ўзини кўча одамларидай тутди, Зеленский эса сиёсий онгга эга эканини кўрсатди, фақат охиригача бу спектаклга чидай олмади. Миллий ғурурини ҳимоя қилгани тўғри бўлди-ю, музокара ўйинини охиригача олиб бора олмагани нотўғри бўлди, деб ҳисоблайман-у, лекин тўғри-нотўғрилик йўлига. Муҳими бошқа нарса.

Украинага тўрт-беш йил тинч яшаш, бунинг эвазига ҳудудларидан, мустақиллигидан ва табиий бойликларидан воз кечиш таклиф қилиняпти. Тўрт-беш йилдан сўнг уруш яна такрорланиши мумкин — ҳеч ким тинчлик кафолатини бермаяпти. Бунақа вазиятда Украинанинг ягона йўли қаршиликни давом эттиришдир. Энг камида уруш ҳеч қачон такрорланмаслигининг кафолатини олмай туриб тузилган сулҳ сулҳ эмас, душманга нафас ростлаш фурсатидир.

Бу воқеани, реал сиёсий вазиятни бузиб талқин қилаётган "тинчликпарвар"ларнинг аргументларига келсак. Нима бўлгандаям урушни тўхтатиш керак эмиш ва бу Зеленскийнинг қўлида эмиш, Зеленский инжиқлик қилиб одамларини ҳалокатга бошлаётган эмиш.

Урушни тўхтатиш Зеленскийнинг қўлида бўлса, нега у ҳатто Саудиядаги музокараларга таклиф қилинмади? Уни умуман томон деб кўрмаётган Трамп уни Учинчи жаҳон урушини бошлашда айблаши иккиюзламачилик ва сиёсий кўрликдан бошқа нарсамас.

АҚШ—Украина—Россия учлигидаги энг кучсиз ўйинчи бўлган Украинага икки томондан оғир, кўтариб бўлмайдиган шартлар қўйилиб, рози бўлмагани учун тинчликни қадрламасликда айбланмоқда. Биров Россияга худди шу саволни бериш кераклигини айтмаяпти. Россия тинчликни хоҳламайдими? Путин қайтариб берсин Донбассни, одамларининг қирилиб кетишини тўхтатиш, тинчлик ўрнатиш учун. Ëки унга мумкинми? Нега Россия шартлари остида тинчлик ўрнатилиши керак? Нега унга кўнмаган Украина айбдор? Қани бир мард "холис" "тинчликпарвар" шу саволларни Россияга ҳам берсин. Талафот пулини тўлаб, ерларни қайтар, тинчлик хоҳласанг, бўлмаса сен айбдорсан, десин.

Вазият жудаям равшан. Уйингга кириб, пулингни талон қилиб, ўзингни калтаклаб, "қўй энди тинч яшайлик" деган гопник бор. Пулниям қайтармоқчимас, шифокорга кеткизадиган харажатингни ҳам кўтармоқчимас. Маҳаллада сенга туриб бераман деган бошқа бир "кўча" "майли рози бўл нима деса, тинч яшайлик" деб уни қўллаяпти. Сўнг икки томон ҳам сени урушқоқликда айблаяпти.

Кечаги баҳсда баъзилар Россиянинг ғалабасини кўрди, "Трамп Зеленскийни ерга урди, хор қилди" деди. Аслида Трамп ва унинг жамоаси нокомпетент кўчабезорилар эканини кўрсатди, Зеленский уларни мағлуб қилди, АҚШнинг қўғирчоғи эмаслигини, суверенитет йўлида АҚШга ҳам керак бўлса тупуришини кўрсатди ва прогрессив инсониятнинг симпатиясини янада кўпроқ қозонди. АҚШ билан бунақа гаплашиш ҳаммага ҳам эмас. Вазиятга реал баҳо бераётганларнинг ҳаммаси Зеленскийнинг ғалабасини таъкидлаяпти. Украинанинг обрўи янада ошди.

@AsanovEldar