OnlineEdu.uz

Maktabgacha va maktab taʼlimi vaziri Hilola Umarova oʻzining yangi yil tabrigida yana islohotlar vaʼda qilmoqda. Taʼlim sohasiga begona boʻlmaganlar esa "islohot" desa yuragi bezillaydigan boʻlib qolgan.

Kelayotgan yangi yilda vazirlikning mantiqsiz va maqsadsiz islohotlari va nihoyat barham topib, taʼlim normal izga qaytishini, taʼlim sohasi vakillari "koʻksiga shamol tegishini" tilab qolaman.

Kirib kelayotgan yangi, 2025-yil muborak boʻlsin!

Komiljon Jalilov sahifasidan olindi.

@onlineedu_uz

“Darslarni paltoda o‘tkazmaslikni orzu qilamiz”

❗️O‘zbekistonda maktab o‘quvchilarining 60 foizdan ortig‘i qishda dars mashg‘ulotlarini kurtka va bosh kiyimlarda o‘tkazadi, chunki sinfxonalar sifatsiz ko‘mir yordamida isitiladi.Sinfxonalari ko‘mirda isitiladigan har bir maktabda amaldagidan 10−15 barobar ko‘proq ko‘mir yoqila boshlasagina, bolalar yengil kiyimda o‘tirishlari mumkin, biroq u holda tutundan nafas olishlariga to‘g‘ri keladi.

Manba: bu yerda

✔️ Ta’lim tizimidagi islohotlar barcha hududlarda teng va adolatli amalga oshirilishi lozim. Prezident maktablariga qaratilgan e’tibor bilan bir qatorda, qishloq maktablarining sharoitlarini yaxshilash, ularning moddiy-texnik bazasini mustahkamlash va o‘qituvchilarning malakasini oshirish orqali ta’lim sifatini oshirish zarur. Faqat shundagina ta’lim tizimida haqiqiy adolat va tenglikka erishish mumkin.

@onlineedu_uz

🎒 Ta’til davrida bajariladigan tavsiyalar
_
Hurmatli o‘quvchilar! Ta’til vaqtida vaqtni mazmunli o‘tkazish va sog‘lom hayot tarzini saqlash uchun quyidagi tavsiyalarga amal qiling:

📚 Kitob o‘qing:
Har kuni kamida 30 daqiqa o‘zingiz yoqtirgan kitoblarni o‘qing. Bu nafaqat bilim orttirishga yordam beradi, balki fikrlash doirangizni kengaytiradi.

📝 Reja tuzing:
Ta’til davomida bajaradigan ishlaringizni yozib chiqing. Rejaga rioya qilish vaqtni samarali o‘tkazishga yordam beradi.

🤸‍♂️ Faol bo‘ling:
Har kuni ertalab badantarbiya qiling yoki ochiq havoda sayr qiling. Bu sog‘ligingizni mustahkamlaydi va energiyangizni oshiradi.

👨‍🍳 Yangi narsalarni o‘rganing:
Yangi qobiliyatlarni rivojlantirishga harakat qiling. Masalan, taom tayyorlashni, rasm chizishni yoki qo‘shiq aytishni o‘rganing.

🌐 Foydali kontentni ko‘ring:
Internetda vaqtni bekor o‘tkazmang. Ta’limiy videolar va foydali dasturlarni tomosha qiling.

💡 Tajriba o‘tkazing:
Fan va texnologiyaga qiziqsangiz, uy sharoitida oddiy ilmiy tajribalar o‘tkazing.

🤝 Oila va do‘stlar bilan vaqt o‘tkazing:
Oilangiz va yaqinlaringiz bilan ko‘proq muloqotda bo‘ling. Ularga yordam berish orqali chin dildan minnatdorlik his qilasiz.

📱 Texnik vositalardan cheklangan holda foydalaning:
Telefon va kompyuterda vaqtni chegaralang, ko‘zingizni va ruhiyatingizni himoya qiling.

🛠 Xonani tartibga keltiring:
O‘z xonangizni tozalab, tartibni saqlang. Bu odat sizni mas’uliyatli qiladi.

🔑 Xavfsizlik qoidalariga rioya qiling:
Yo‘l harakati, elektr asboblari va boshqa xavfli holatlar haqida o‘zingizni ehtiyot qiling.

🎉 Ta’tilni samarali va quvnoq o‘tkazing! Sizning muvaffaqiyatingiz biz uchun muhim.
— O‘qituvchingiz ❤️

@onlineedu_uz

👨‍👩‍👧‍👦 Hurmatli ota-onalar!
Farzandlaringizning ta’til vaqtini mazmunli va foydali o‘tkazishida sizning ishtirokingiz juda muhim. Birgalikda o‘tkazilgan vaqt ularning intellektual va shaxsiy rivojlanishiga katta hissa qo‘shadi.

Farzandingiz bilan ta’tilni samarali o‘tkazish uchun tavsiyalar:

📚 Birgalikda kitob o‘qing:
Farzandingizning sevimli kitobini tanlab, uni birga o‘qib chiqing va muhokama qiling. Bu, nafaqat bilimni oshiradi, balki o‘qishga bo‘lgan qiziqishni kuchaytiradi.

🕹 Rivojlantiruvchi o‘yinlar o‘ynang:
Mantiqiy o‘yinlar, konstruktiv loyihalar va boshqotirmalar bola fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi.

🏞 Tabiatga sayohat qiling:
Farzandingiz bilan park yoki manzarali joylarga sayr qilish sog‘lig‘i va ruhiyatiga ijobiy ta’sir qiladi.

👨‍🍳 Birgalikda yangi narsalarni o‘rganing:
Oshxonada taom tayyorlash yoki oddiy hunarmandchilik ishlarini birgalikda bajaring. Bu qiziqarli va o‘rgatuvchi jarayon bo‘ladi.

📝 Farzandingizni rejalar tuzishga o‘rgating:
Ta’til davomida bajariladigan ishlarni rejalashtirishni o‘rgating va unga rioya qilishda yordam bering.

🖌 Qobiliyatlarni rivojlantiring:
Farzandingizning qiziqishlariga mos bo‘lgan sport, san’at yoki boshqa to‘garaklarga qatnashishini ta’minlang.

🎨 Bajargan ishlarini baholang:
Farzandingiz chizgan rasm, yozgan hikoya yoki boshqa ijodiy ishlarini qo‘llab-quvvatlang. Bu ularda ishonchni oshiradi.

📢 Unutmang, farzandingiz uchun eng yaxshi sovg‘a – bu sizning vaqtingiz va e’tiboringiz!
Birgalikdagi vaqt nafaqat bolangizning muvaffaqiyatiga yordam beradi, balki oila muhitini ham mustahkamlaydi.

@onlineedu_uz

📣 Maktabgacha va maktab taʼlimi tashkilotlari xodimlarini uzluksiz kasbiy rivojlantirish tartibi tasdiqlandi

✅Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2024-yil 20-dekabrdagi 867-son qarori bilan “Maktabgacha va maktab taʼlimi tashkilotlari xodimlarini uzluksiz kasbiy rivojlantirishni tashkil etish tartibi toʻgʻrisida”gi Nizom tasdiqlandi.

➡️Nizomga asosan, uzluksiz kasbiy rivojlantirishning vertikal tizimiga quyidagilar kiradi:

➖Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi;
➖Ixtisoslashtirilgan taʼlim muassasalari agentligi;
➖Qoraqalpogʻiston Respublikasi Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi, Toshkent shahar va viloyatlar maktabgacha va maktab taʼlimi boshqarmalari;
➖tuman (shahar) maktabgacha va maktab taʼlimi boʻlimlari;
➖A.Avloniy nomidagi Pedagogik mahorat milliy instituti;
➖Maktabgacha taʼlim tashkilotlari direktor va mutaxassislarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti;
➖Qoraqalpogʻiston Respublikasi va viloyatlar Pedagogik mahorat markazlari;
➖pedagogika yoʻnalishidagi oliy taʼlim muassasalari;
➖malaka oshirish faoliyati bilan shugʻullanadigan nodavlat taʼlim tashkilotlari;
➖maktabgacha taʼlim tashkiloti, Prezident, ijod, ixtisoslashtirilgan, umumiy oʻrta taʼlim va maktabdan tashqari taʼlim muassasalari.

⚡️ Shuningdek, mazkur Nizom bilan:

➖ uzluksiz kasbiy rivojlantirishning vertikal tizimiga kiruvchi barcha boʻgʻin tashkilot va oʻquv muassasalarining asosiy vazifalari

➖uzluksiz kasbiy rivojlantirish taʼlim olishning ishlab chiqarishdan ajralgan/ajralmagan holda, masofaviy, dual, mustaqil, muqobil shakllari orqali amalga oshirilishi;:

➖ uzluksiz kasbiy rivojlantirish jarayonlari menejerlik oʻquv kurslari, malaka oshirish kurslari, malaka oshirish kurslari oraligʻida tashkil qilinadigan uzluksiz kasbiy rivojlantirish tadbirlari, qayta tayyorlash kurslari orqali amalga oshirilishi belgilab berildi.

📤 NIzomning to‘liq matni

@onlineedu_uz

📣Qanday qilib o‘quvchilarni tanqidiy fikrlashga o‘rgatish mumkin?

Bugungi kunda tanqidiy fikrlash ta’limning ajralmas qismi bo‘lib, o‘quvchilarning hayotiy muammolarni hal qilishda va qarorlar qabul qilishda mustaqil bo‘lishini ta’minlaydi. Bu ko‘nikma nafaqat darsda, balki kundalik hayotda ham muhim ahamiyatga ega. Quyida o‘quvchilarda tanqidiy fikrlashni shakllantirish uchun samarali usullar keltirilgan:

❓Savollar berishni rag‘batlantiring
O‘quvchilarni qiziqtiradigan va fikrlashga undaydigan savollar bering. Masalan:
- “Bu ma’lumot haqiqat ekanligini qanday bilamiz?”
- “Agar bu vaziyat o‘zgarsa, nima bo‘ladi?”
Savollarga aniq javob izlash o‘quvchilarni fikrlash jarayonini chuqurlashtirishga o‘rgatadi.

🧠 Bahs va munozaralar tashkil qiling
Munozaralar tanqidiy fikrlashni rivojlantirishning ajoyib usulidir. Mavzuni ikkita qarama-qarshi nuqtai nazardan ko‘rib chiqing va o‘quvchilardan o‘z fikrlarini himoya qilishlarini so‘rang.
- Masalan, “Texnologiya ta’limga yordam beradimi yoki zarar yetkazadimi?”

⚙️ Masalalarni yechishga undang
O‘quvchilarga real hayotiy muammolarni taqdim eting va ularni hal qilish yo‘llarini o‘zlari taklif qilishlarini so‘rang.
- Masalan: “Maktabdagi chiqindilarni kamaytirish uchun qanday chora ko‘rish mumkin?”
Bu usul ularda ijodiy va tanqidiy fikrlashni rivojlantiradi.

🌀Fikrlarni tahlil qilishni o‘rgating
O‘quvchilardan ma’lumotlarni baholash va ulardagi muhim jihatlarni ajratib olishni so‘rang:
- Manba qanchalik ishonchli?
- Bu fikrni tasdiqlovchi dalillar bormi?
Tahlil qilish ularga har qanday ma’lumotni sog‘lom fikr bilan qabul qilishni o‘rgatadi.

🤔 Alternativ fikrlarni ko‘rib chiqing
Bir muammo uchun bir nechta echimlarni o‘ylab topishlariga yordam bering. Masalan:
- “Agar bu muammo boshqacha sharoitda yuz berganda, nima qilgan bo‘lardingiz?”
Bu usul o‘quvchilarning dunyoqarashini kengaytiradi.

🌐 O‘yinlar va ijodiy faoliyatdan foydalaning
O‘yinlar va qiziqarli topshiriqlar tanqidiy fikrlashni rag‘batlantiradi. Masalan:
- “Qanday qilib oddiy narsadan yangi bir narsa ixtiro qilish mumkin?”
Loyiha asosida o‘qitish ham o‘quvchilarning fikrlash ko‘nikmalarini kuchaytiradi.

🌀 Tanqidiy fikrlash qoidalarini tushuntiring
Tanqidiy fikrlash qanday ishlashini o‘quvchilarga o‘rgating. Masalan:
- Faktlarni fikrlardan farqlash.
- Stereotiplar va noto‘g‘ri qarashlardan saqlanish.
- Dastlabki qarashlarni qayta ko‘rib chiqish.

⭐️Tanqidiy fikrlashni o‘rgatish vaqt talab qiladigan jarayon bo‘lsa-da, u o‘quvchilarni mantiqiy va ijodiy fikrlovchi shaxslar sifatida shakllantiradi. O‘quvchilarni fikr yuritishga, dalillarni baholashga va mustaqil xulosa chiqarishga undash – ularning kelajakda muvaffaqiyatli bo‘lishiga xizmat qiladi.

@onlineedu_uz

📣Yangi yil bayramida dam olish kunlari belgilandi

⚡️“Yangi yil bayramini nishonlash davrida qoʻshimcha ishlanmaydigan kunni belgilash va dam olish kunini koʻchirish toʻgʻrisida”gi Prezident qarori (452-son, 24.12.2024-y.) qabul qilindi

✍️Qarorga koʻra, 2025-yilda 5 kunlik ish haftasida ishlaydigan xodimlar uchun dam olish kuni 4-yanvar – shanba kunidan 2-yanvar – payshanba kuniga koʻchirildi hamda 6 kunlik ish haftasida ishlaydigan xodimlar uchun 2-yanvar – payshanba qoʻshimcha dam olish kuni etib belgilandi.

📌Yangi yil bayrami arafasida quyidagi kunlar dam olinadi:

🟢28-dekabr (shanba) — 5 kunlik ish haftasida ishlaydigan xodimlar uchun dam olish kuni (6 kunlik ish haftasida ishlaydigan xodimlar uchun ish kuni);

🟢29-dekabr (yakshanba) — umumiy dam olish kuni;

🟢30-dekabr (dushanba) — qoʻshimcha dam olish kuni;

🟢31-dekabr (seshanba) — qoʻshimcha dam olish kuni;

🟢1-yanvar (chorshanba) — Yangi yil bayrami;

🟢2-yanvar (payshanba) — 5 kunlik ish haftasida ishlaydigan xodimlar uchun dam olish kuni, 6 kunlik ish haftasida ishlaydigan xodimlar uchun qoʻshimcha dam olish

✅@onlineedu_uz

📕 Ta’lim jarayonida ayrim xatoliklar qimmatga tushishi mumkin. Yaqinda bir o‘qituvchining o‘quvchilari ona tili va adabiyot fanidan uy vazifasini muntazam ravishda bajarmay kelayotganligi uchun ularni rasmga olib, ota-onalar guruhiga joylashtirgani haqida o‘qib qoldim. Ushbu harakatning oqibatlari nafaqat o‘quvchilarning ruhiy holatiga, balki ota-onalar bilan munosabatlarga ham salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Bu kabi harakatlarning salbiy oqibatlari haqida o‘ylab ko‘raylik.

❓ Nega bu noto‘g‘ri?
🔜 Shaxsiy daxlsizlik buziladi. O‘quvchilar muvaffaqiyatsizliklari oshkor qilinmasligini kutishadi. Bu huquq buzilishi hisoblanadi.
🔜Ruhiy ta’sir. Bunday amallar o‘quvchilarda uyat va qo‘rquvni kuchaytiradi.
🔜 Ishonchni yo‘qotadi. O‘qituvchi va o‘quvchi o‘rtasidagi ishonchni buzadi.
🔜 Ota-onalar bilan muammo yuzaga kelishi. Bunday holatlar ota-onalarda norozilik uyg‘otishi va o‘qituvchiga nisbatan salbiy munosabat shakllanishiga olib kelishi mumkin.

📌 Ota-onalar bilan ishlashda nima qilish kerak?
⏩Individual suhbatlar – O‘quvchining o‘zlashtirishdagi qiyinchiliklari va xulq-atvorini ota-onalar bilan alohida muhokama qilish lozim.
⏩Qo‘llab-quvvatlash – O‘quvchining yutuqlari va ijobiy jihatlarini ta’kidlash lozim.
⏩Ijobiy yondashuv – Muammolarni hal qilishda mehribonlik bilan ishlash kerak.

📌 O‘qituvchi nimalarga e‘tibor berishi kerak?
🙂Hissiyotlarni nazorat qilish
🔄Muvozanatni saqlash
⚡️ Hamkorlikni rivojlantirish
*️⃣Jon kuydirishni me‘yorida saqlash– O‘quvchilarni har qanday holatda ham tushunish va ularga yordam berish kerak, lekin o‘qituvchi o‘z hissiyotlari va sog‘lig‘ini unutmasligi lozim. Bu ta’lim jarayonining samaradorligini oshiradi.

❗️O‘qituvchi o‘z darsini belgilangan talablar asosida o‘tishi va boshqa masalalarga haddan tashqari aralashmasligi kerak. O‘z sog‘lig‘ini, hissiy holatini asrab-avaylash muhim. Haddan tashqari jon kuydirish o‘qituvchining o‘zida charchoq, stress va boshqa salbiy oqibatlarni keltirib chiqarishi mumkin.

📎 Fikringizni izohda qoldiring.

@onlineedu_uz

❗️ Is gazidan zaharlanishning oldini olish: O‘qituvchilar uchun muhim tavsiyalar

Is gazidan zaharlanish har yili minglab insonlarning hayotiga xavf soladi. Ushbu masalani o‘quvchilarga yetkazish va ularda xavfsizlik bo‘yicha ongni shakllantirish biz – o‘qituvchilarning muhim vazifalaridan biridir. Quyidagi tavsiyalarni o‘quvchilarga tushuntiring va ularni uylarida qo‘llashlarini ta’minlang:

1️⃣ Isitish moslamalaridan xavfsiz foydalanish bo‘yicha ma’lumot bering:
- Isitish moslamalarini o‘zboshimchalik bilan o‘rnatmaslik kerak.
- Pechka va gaz plitalarining texnik holatini muntazam tekshirish lozimligini eslatib o‘ting.

2️⃣ Havo aylanishini ta’minlashning ahamiyatini tushuntiring:
- Uyda deraza va eshiklarni butunlay yopib qo‘ymaslikni o‘rgating.
- Tungi uyqudan oldin xonani shamollatish zarurligini eslatib qo‘ying.

3️⃣ Gaz hidi sezilganida to‘g‘ri harakat qilishni o‘rgating:
- Gaz hidi chiqsa, darhol derazalarni ochib, havoni aylantirish kerakligini ayting.
- Elektr moslamalarni yoqmaslik va chaqmoq chiqarmaslikni ogohlantiring.

4️⃣ Zamonaviy texnologiyalarni ishlatishga rag‘batlantiring:
- Is gazini sezuvchi maxsus detektorlarning ahamiyatini tushuntirib, o‘quvchilardan ota-onalarini bunday qurilmalarni o‘rnatishga undashni so‘rang.

5️⃣ Favqulodda vaziyatda qanday choralar ko‘rish lozimligini tushuntiring:
- Bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi yoki holsizlik sezilsa, darhol tashqariga chiqib, tez yordamga murojaat qilishni uqtiring.

Gaz bilan bog‘liq yong‘in va zaharlanishlar sodir bo‘lganda qo‘ng‘iroq qilish mumkin bo‘lgan raqamlar:
📞 101 — Yong‘in xavfsizligi xizmati
📞 104 — Gaz avariya dispetcherlik xizmati
📞 103 — Tez tibbiy yordam xizmati
📞 1050 — Qutqaruv xizmati

Ushbu bilimlarni o‘quvchilarga muntazam ravishda, dars vaqti yoki maxsus suhbatlarda tushuntiring. Ota-onalar bilan yig‘ilishlarda ham xavfsizlik choralarini yoritishni unutmang. Sizning har bir o‘rgatganingiz ularning hayotini saqlab qolishi mumkin.

@onlineedu_uz

🔍 GOLEM EFFEKTI: KUTISHNING SALBIY TA'SIRI

Golem effekti – bu psixologik hodisa bo‘lib, odamga past kutilmalar qo‘yilganda, u chindan ham bu kutilmalarga mos harakat qilib, pastroq natijalarga erishadi. Boshqacha aytganda, past baho yoki ishonchsizlik uning rivojlanishiga salbiy ta’sir qiladi.

🌟 Qayerdan kelib chiqqan?
Ushbu atama qadimgi yahudiy afsonalaridagi Golem obrazidan kelib chiqqan. Bu obraz samarasiz va befoyda bo‘lgan narsani anglatadi. Psixologiyada bu fenomen o‘quvchilar, xodimlar yoki boshqa shaxslarga nisbatan noto‘g‘ri kutilmalar va munosabatlar orqali rivojlanish imkoniyatlarini cheklashni bildiradi.

📚 Golem effekti ta’limda qanday namoyon bo‘ladi?
1️⃣ O‘qituvchining past kutilmalari: O‘qituvchi o‘quvchidan kamroq natija kutganida, bu o‘quvchining o‘z salohiyatini to‘liq namoyish eta olmasligiga olib keladi.
2️⃣ O‘quvchining o‘z-o‘ziga ishonchi: Past kutilmalar o‘quvchini o‘zidan shubhalanishga olib keladi, natijada motivatsiyasi yo‘qoladi.
3️⃣ Salbiy muhit yaratish: Sinfdagi o‘quvchilarga teng bo‘lmagan munosabat ta’lim sifatini pasaytiradi.

✅ Golem effektining oldini olish uchun nima qilish kerak?
🔹 Har bir o‘quvchini rivojlantirish uchun imkoniyat yarating.
🔹 O‘quvchilarni rag‘batlantirish orqali ularning qobiliyatlariga ishonch bildiring.
🔹 Salbiy fikrlarni bartaraf qiling va har bir o‘quvchining kuchli tomonlarini izlang.
🔹 Kutilmalaringizni o‘quvchilarga aniq va rag‘batlantiruvchi tarzda bildiring:
➡️ "Men sizning qobiliyatingizga ishonaman!"
➡️ "Siz o‘zingizni ko‘rsatishingiz mumkin."

⚠️ Golem effekti qanday salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin?
🔸 Motivatsiyaning yo‘qolishi.
🔸 O‘ziga nisbatan ishonchsizlik.
🔸 Sinfdagi muhitning buzilishi va o‘quvchilarning qobiliyatlari to‘liq namoyon bo‘lmasligi.

🎓 Golem effekti past kutilmalarning qanchalik xavfli ekanini ko‘rsatadi. Ta’limda o‘qituvchi har bir o‘quvchini rivojlantirishga intilishi va ularga yuqori motivatsiya berishi juda muhim!

📌 Siz bu haqida nima deb o‘ylaysiz? Hayotingizda shunday holat bo‘lganmi? Fikrlaringizni yozing! 💬👇
@onlineedu_uz

📣 Bir maktabdan boshqa maktabga o‘tkazish davlat xizmati kengaytirilmoqda

✅ 2025-yil 1-yanvardan boshlab bir maktabdan boshqasiga ko‘chirish bo‘yicha davlat xizmati 45 ta tuman va shaharlarda joriy etiladi.

👩🏻‍💻 Fuqarolar maktabga bormagan holda Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali (my.gov.uz) yoki vazirlikning elektron platformasi (my.maktab.uz) orqali onlayn ariza yuborishlari mumkin. Davlat xizmati bepul amalga oshiriladi.

❗️ Elektron qabul tizimi ota-onalarga qulaylik yaratish bilan birga byurokratik to‘siqlar, ovvoragarchilik, inson omilini kamaytirishga qaratilgan.

👉 Boshqa maktabga o‘tkazish bo‘yicha davlat xizmati joriy etilgan hududlar ro‘yxati bilan quyidagi havola orqali tanishish mumkin.

@onlineedu_uz