Ispancha uyat yoxud o'zbek mediasidagi krinj epidemiyasiIspancha uyat bu ikkinchi qo'l uyat yoxud bir odamning xatti-harakatlaridan boshqalarning uyat hissini tuyishidir.
Bugun aynan kimlarga nisbatan ispancha uyat his qilishimni yozgim keldi:
Iloji boricha, ijtimoiy tarmoqlarda ko'plar kuzatadigan mashhur blogerlarni ko'rmaslikka harakat qilaman, ko'rgan kunim esa o'zimni kechirolmay yuraman. Shunchalar bachkana kontentni odamlarga ulashadiki, ularning hayot tanlovlari haqida men savol berishni boshlayman. Sifatsiz kontent chiqargani yetmagandek, faxshni video hamda rasmlari orqali xalqqa sizdirib, normallashtirishadi ham. Yaqinda shu masalada bir tanishim bilan tortishib qoldim, hammani o'zi tanlashiga qo'yib ber deydi. Bir qarashda gapida jon bordek, keyin hozirgi zamon texnika zamoniligi esimga tushib ketdi, bugungi kunda 13 yoshlikda ham telefon bor, u ham Instagram, Telegram, TikTokka kiradi. Psixologik yondashadigan bo'lsak, u bu yoshda concrete thinking'dan reasonal, absurd thinking bosqichiga o'tayotgan bo'ladi. Sodda aytadigan bo'lsak, shu yoshigacha yaxshi-yomon deb o'rgangan narsalariga savol berish davrini boshidan o'tkazadi. Endi tasavvur qiling, o'shandek muhim, tanqidiy nuqtada u qo'liga TikTokni oldi-da, O'zbekistonda Top10 eng mashhur TikTokerlarni ko'rishni boshladi? Xo'sh, u nima bo'ladi? U ''kotta bolla''larni izidan ketgisi keladi, hayotni ''o'ldim-kuydim''dan iborat deb o'ylaydi. Bunaqa o'smirlarni bittasinimas, ikkitasinimas, ko'pini ko'rdim. Xuddi qolipdan chiqqandek bir xil ''brainrot''. O'zbekchasiga aytganda manqurt. Bu ma'naviy didsiz medianing o'smirga ta'siri edi, endi concrete thinking bosqichida yaxshi-yomonni o'rganayotgan bolachaning holini tasavvur qiling. Sho'ring qurgur So'taqo'zi 20ga kirib ham, shaxsiyatini qurolmagan, media to'la o'ziga o'xshashlar, chidama, surish kerak, Neksiya 2 legenda, qora jentra kotta bollarniki deb xor bo'lib aytib yurishibdi. O'sha payti So'taqo'ziga nisbatan ispan uyatini his qilib yuboraman.
Eng alamlisi, o'qimishliman deganlarning krinj ishlari. Ko'plab chetda yuqori o'rinda turadigan oliygohlarda o'qiydigan yoshlar erga tegish, uylanish haqida krinj postlar yozishadi, maktab o'quvchilaridan auditoriya yasab, chet elda kayf-safo qilib yurishganining rasmini tashlashadimi-ye, bugun McDonald'sda qanaqa hissiyotlarni his qilishganini yozishadimi-ye. Bu narsalar kimga kerak? Nimaga odamlarga karamsho'rvalaringni tiqishtiryapsizlar. Bama'ni, foydali narsalar tashlanglar, sohalaringda chet elda qanday yangiliklar bo'lyapti, o'rganayotgan fanlaringda nima qiziqarli va foydali, baraka topgurlar, shunaqa narsa tashlanglar. (Shu joygacha o'qigan bo'lsangiz, tushuntirmada + qoldiring). Bir 10tacha chetda o'qiydiganning kanalidan chiqib ketdim, bir manfaatli narsa tashlamaydi. Tag'in ko'pi EYUFchimish, ertaga O'zbekistonga qaytib, ishlayotganda bizga New Yorkda tushgan rasmini ko'rsatadimi hisobot so'ralganida?!
Qadrdonlar, sizlardan bir iltimosim bor: kim sifatsiz kontent qilsa, o'shaning kanalini, Instagram akkountini, TikTok akkountini o'zingizdan o'chirib tashlang. Bu bizning sifatsiz kontentga qilgan eng zo'r qarshiligimiz bo'ladi.
https://oyina.uz/uz/article/3484 - bu esa Oyinada chiqqan maqola.
