Har bitta iroda kuchi energiya sarf qiladi: miyangizni zo’rlayvermang❗️
E’tibor berganmisiz?
📱Mark Zukerberg, Facebook asoschisi, 215 mlrd boylikka ega va u doimo kulrang futbolkada yuradi. Uni bu tanlovi ortida neyropsixologiyani chuqur bir mavzusi yotadi.
Iroda energiya talab qiladi 📈
Bizni har bir ijobiy-salbiy o’ylarimiz, harakatlarimiz, maqsadlarimiz, rejalarimiz va harakatlarimiz energiya sarflanishi hisobiga amalga oshadi. Iroda nafaqat maqsad sari jismoniy harakatlar emas, balki uni jarayonidagi eng mayda detallarda ham o’zini namoyon qiladi.
Bizni shunchaki o’y-hayol deb hisoblagan barcha ichki ovozlarimiz ishlashida iroda kuchini, iroda kuchi esa energiya sarfini talab etadi.
•ertangi kun uchun obraz tanlash?
•qaysi kofedan ta’tib ko’rish?
•bugun uxlash yoki telefon o’ylash?
•yashil chiroq yondi, yo’ldan o’taymi yo o’tmaymi?
•falonchi tug’dimi?
•qo’shnimni hayotida nima yangilik ekan-a?
Bilasizmi, har bir kunlik shunday ichki so’rov va mayda o’ylar ham iroda kuchini sarflaydi. Mana shuni, Mark Zukerberg, boshqa muvaffaqiyat egalari yaxshi tushunadi va hayotida:
•odatlar zanjiri
•miya nazorati
•aniq tuzilgan rejali hayot
•detallarigacha avvaldan o’ylangan qilinishi kerak bo’lgan harakatlar
Kun so’nggida energiyam qolmadi…📉
Biz shunday deymiz. Hatto energiya sarflashga arziydigan hech qanday katta ish qilmagandek ko’rinsa ham.
Yo’q, mana ilmiy fakt:
“Haddan ziyod o’ylanuvchi shaxslar (overthinker) ko’pincha uyquga to’ymaydi va energiyasiz uyg’onadi. Sababi, uyqudan avvalgi jarayon: miyaga katta bosim berib, o’ylash- miyani tun bo’yi to’liq o’chishiga qo’ymaydi. Shu sababli ham aynan overthinkerlarni tushiga mayda detalli muammolari yoki o’ylari kirib chiqaveradi. Tushida ham energiya sarflaydi. Miya uyquda ham ishlab turadi va uyg’onganida quvvat- 0%”
Endi tasavvur qiling, o’zimizni ishontirib yurgan, bosimga ishlaydigan hayollarimiz bizdan qancha energiya so’rib oladi?
Energiyani doimiy noto’g’ri yo’ldagi sarfi: bizni asosiy maqsadlardan uzoqlashtiraveradi. Ulargacha biz o’zimizni charchatib, stressga moyil bo’lib “qizil chiroq”ni yoqib qolaveramiz.
🧠Demak, biz tushunishimiz kerakki: iroda kuchi bu keng mavzu va bizni qamrab olgan. Irodani amalga oshirish uchun asosiy javobgarlik miya qismlariga-
prefrontal korteks va limbik sistemaga tegishli. Bular esa albatta samaradorlikni belgilovchi barcha jarayonlarga ham bog’liqligi bor.
Irodani oshirish uchun esa davomiy yengil mashqlar va eng zaruri
miya plastisiteti zarur.
🔗Bu neyronlarning o’zgarish qobiliyati bo’lib, irodani charxlovchi omil bu- o’rganish va tadbiq etish. Har bir yangi o’rgangan bilim sizga, neyronlar o’zgarishini miyaning faoliyati oshishi iroda kuchaytirilishiga olib keladi. Undan tashqari energiya managementi: emotsiyalarni nazorat qilish, fikrlarni tartiblash, ijobiy aura yaratish, o’zingizga bo’lgan toksik munosabatni sog’lomlashtirish zarur.
📱
:Maryam Javlan