Мирзо Кенжабек ижодхонаси

ҲАЗРАТИ ШАЙХ ЖЎНАЙД БАҒДОДИЙ

Ҳазрати шайхул-машойих Жунайд Бағдодий, қоддасаллоҳу сирраҳу ва руҳаҳул азиз, шайхлар оламининг шайхи эди. Сўзлари тариқат ичра суҳбатдир. Бағдодда уни “Султонул-муҳаққиқийн” (Ҳақиқат аҳлининг султони) дер эдилар.

Ҳазрати Саҳл Тустарий эса Жунайд ҳазратларини “Асрнинг қутби” дер эди.

Кўп муборак таснифлари бор. Умрининг охирги пайтларида душманлари уни зиндиқ (худосиз) дедилар ва саодатли бошига қасд қилдилар. Аммо, қўлларидан ҳеч нарса келмади. Барча қасд қилган ғанимлари кўр бўлди.

Ул зот кўп табаррук шайхларнинг юзини кўрган, ҳазрати шайх Сирри Сақотийнинг муриди ва жияни эди.

Бир куни шайх Сирри Сақотийдан сўрадилар:
- Ҳеч мурид шайхидан устун бўлурми?
- Ҳа, бўлур. Жўнайд менинг муридим, аммо мендан ортиқдир.

Жўнайд етти ёш эканлигида тоғаси Сирри Сақотий уни ҳажга олиб борди. Ҳарами шариф ичра тўрт юз пир шукр борасида сўзлашдилар. Сирри Сақотий ҳазратлари жиянига юзланиб:
- Сен ҳам бир нарса де – дедилар.
Жўнайд бошини қуйи эгиб, тафаккурга толганидан кейин, дедики:
- Шукр - жаноби Ҳақ берган неъмати билан Унга осий бўлмасликдир ва Унинг неъматини маъсиятга (гуноҳ ишларга) сармоя қилмасликдир.

Бу жавобни эшитган тўрт юз улуғ пир бир овоздан унинг ҳақига дуои хайр қилдилар. Сирри Сақотий ҳазратлари ҳам жиянини дуо қилдилар ва сўрадилар:
- Эй ўғил! Бу сўзни қаердан топдинг?
Жўнайд:
- Эй саййид! Бу сўзни сизнинг суҳбатингиздан топганмен, – деди.



Шайх Фаридуддин Аттор ҳазратларининг
"Тазкират ул-авлиё" асаридан.
Форс тилидан Устоз Мирзо Кенжабек таржимаси.



@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•

УЛ НИМАДУР, ЕМАДИЛАР, ТЎЙДИЛАР?..

Махтумқули шеърияти – нурли шеърият. Унинг ижодида дунёвий ва ухровий илм-маърифатдан хабар берувчи савол-жавоб тарзидаги шеърлар алоҳида мавқеъни ишғол этади, юракларни ларзага солади. Адибнинг Турди шоир билан айтишувига диққат қилайлик:

Махтумқули:
– Ул нимадир, ёқаси бор, ёни йўқ?
Ул нимадир, қаноти бор, қони йўқ?
Ул нимадир, одам ютар, жони йўқ?
Шоир бўлсанг, шундан бизга хабар бер!

Турди шоир:
– Ул кафандур, ёқаси бор, ёни йўқ,
Капалакдур, қаноти бор, қони йўқ,
Қаро ердур, одам ютар, жони йўқ,
Биздан салом бўлсин, жавоб шундайдир...

Махтумқули:
– Ул нимадур, емадилар, тўйдилар?
Ул нимадур, қиёматга қўйдилар?
Ул ким эди, товонидан сўйдилар?
Шоир бўлсанг, шундан бизга хабар бер!

Турди шоир:
– Ул дийдордур, емадилар, тўйдилар,
Ул намоздур, қиёматга қўйдилар,
Насимийнинг товонидан сўйдилар,
Биздан салом бўлсин, жавоб шундайдир...

Савол-жавоб шеърларида «тажоҳули орифона» тарзида, яъни билиб туриб билмасликка олиб, замондошининг истеъдоди ва илми-маърифатини синаш учун саволлар ўртага қўйилади. Бу сўроқларга жавоб бериш учун эса истеъдоддан ташқари, кенг қамров, нозик фаросат, улкан илм-ирфон ҳам бўлиши зарур.

Махтумқули истеъдодли шоир бўлиши билан бирга, улкан аллома, аҳли ҳол, аҳли сирр, аҳли ҳикмат бўлган ориф зотдир.


Устоз Мирзо КЕНЖАБЕК.
“Махтумқули – валий шоир”
мақоласидан.


@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•

ЭЪТИКОФ САТРЛАРИ

* * *
Раббим! Ҳар ижодинг ҳикматга мосдир,
Коинот низоми бекаму костдир.
Йўқдан бор қилиш-ку мангу санъатинг,
Бордан йўқ қилиш ҳам Ўзингга хосдир.

* * *
Раббим! Қудрат ила ҳукм юргиздинг,
Ўлганидан кейин ерни тиргиздинг.
Кечанинг қисмини кундузга жойлаб,
Кундузнинг қисмини тунга киргиздинг!

* * *
Раббим! Қайтгувчидир ғоялар Сенга.
Ҳамд этар тоғу тош, қоялар Сенга.
Ҳукмингга юкинар бутун коинот,
Ҳатто, сажда қилар соялар Сенга!

* * *
Раббим! Не шоҳларни залил қилгансан,
Ҳазрат Иброҳимни халил қилгансан.
Қуёшнинг борлиги нуридан маълум,
Сен нурга сояни далил қилгансан!

* * *
Раббим! Сен инсонни мумтоз айладинг,
Қотилга жазони кўп соз айладинг.
Гўр қазиб, жасадни дафн этишда
Қарғани инсонга устоз айладинг!..

* * *
Раббим! Бу дунёда эллар хилма-хил,
Ранглар хилма-хилдир, тиллар хилма-хил.
Ҳар хилқат қудратинг аломатидир,
Бундан ажаброғи – диллар хилма-хил!

* * *
Раббим! Ҳар нарсага тўлов бор, филҳол,
Сенинг неъматларинг текин ва ҳалол.
Қуёш ва ҳавога тўлов бўлсайди,
Инсонда яшашга қолмасди мажол.

* * *
Раббим! Руҳ санъатинг нечоғ мангудир,
Тандан руҳ олмоғинг бизга қайғудир.
Қудратинг ҳақ: кичик ўлимдир уйқу,
Лекин ўлим эса узун уйқудир.


Мирзо КЕНЖАБЕК


1444 йил, 28-рамазон, Чоршанба.
2023 йил, 19-апрель.


@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•

ҲАЗРАТИ ИБН МУҲАММАД ЖАЪФАРИ СОДИҚ
(розияллоҳу анҳу)
ҲИКМАТЛАРИ

* * *
Нақлдирки, Жаъфари Содиқ ҳазратларини қимматбаҳо бир либос кийган холда кўрдилар.
“Эй Расулуллоҳнинг зурриёди! Бу сиз мансуб бўлган аҳли байтнинг қиёфаси эмас-ку!» - дедилар.
Шунда у савол берувчининг қўлини олиб, ўзининг қўйнига солди. Бу қимматбаҳо кийимнинг тагида баданни тирнайдиган бир кийгиз бор эди. Айтдики: «Бу халқ учун, буниси эса Хақ учундир!»

* * *
Мўъмин улдурки, ўз нафси билан бирга тургай, ориф улдурки, ўз Парвардигори билан бирга бўлгай.

* * *
Беш кишининг суҳбатидан ҳазар қилгил:
1. Ёлғончидирки, у билан ҳамиша алданиш ҳудудида бўлгайсан.
2. Аҳмоқдирки, сенинг фойдангни кўзлаб турган ҳолида сенга чунон зиёну зарар етказар, ўзи билмас.
3. Бахилдирки, сенинг энг қимматли вақтингни увол қилиб олиб кетади.
4. Ёвуз кўнгилли кишидирки, ишинг тушганида сендан қочар.
5. Фосиқдирки, арзимас луқмани тамаъ қилиб, бир луқма учун сени сотгай.


“ҲИКМАТ ХАЗИНАСИ” китобидан.
Мусанниф Устоз Мирзо КЕНЖАБЕК.


@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•