#taqriz 📇
📚
Chingiz Aytmatov - Jamila Bu qissani o‘qishimga nashriyotimizdagi muhokama sabab bo‘ldi. Kimdir Jamilani to‘g‘ri ish qilgan desa, kimdir uni qoralardi. Qissani oʻqimagan edim, hammaga alanglab o‘tiribman. Yakshanba kuni kichkina qissa ekan deb o‘qishni boshladim. Bir nafasda o‘qib qo‘yiladi.
Qissani o‘qiyapman, bir tomondan ofisdagi bahslar qulog‘im ostida eshitilaveryapti. Lekin ularni ko‘piga qo‘shilmadim. Sababi birinchidan asar XX asrda e’tirof etilganidek "sevgi haqidagi eng go‘zal asar" emas. Ikkinchidan, Jamilani asar bosh qahramoni deya olmayman.
Birinchi sababni tushuntirib, ham inkor etaman. Ko‘pchilik talqin qilganidek sevgi tushunchasi yorga nisbatan emas, aksincha yanada yuqoriroqdek tuyuldi. 3 ta asosiy qahramonlar Seit, Doniyor va Jamila, ularni har birida alohida sevgi bor. Seit keng fikrga ega, mulohazali, qalbi samimiy tuyg‘ular bilan to‘la, yosh bo‘lsa ham hayotni tushungan bola edi. Va o‘z sevgisi musavvirlik uchun yashardi. Doniyor yurtga muhabbatli, tabiatni ona deb biladigan, vatan sevgisi bilan yashaydigan yigit. Jamila, uning fe’lini topishga ozgina qiynaldim, uni shunchaki sof tuyg‘ular shaydosi desa ham bo‘ladi. Sho‘x-shodon boz ustiga ichida nimalarnidir yashiraveradi, balki uni anglashga qiynalganim shundandir.
Asar nomi "Jamila", shundan ma’lumki o‘quvchi Jamilaga nisbat bilan o‘qiydi. Garchi buni istamasa ham Jamila ko‘z oldiga kelaveradi. Xulosa esa faqat unga yetaklaydi. Ammo shaxsan o‘zim Seitni bosh qahramonlikka loyiq ko‘rdim. Ikkita obrazdan ko‘ra unda yuksakroq hislar bor edi. Jamilani yanga sifatida koʻp yigitlardan rashk qilar, biroq Doniyorga kelganda o‘zi ham xayrixohlik bildirdi. Seitda anglash kuchli, u farqlay oladi, shuning uchun ham musavvirlik in’om qilib berilgandir. Aynan yuqoridagi sabablar tufayli Seitni tepaga olib chiqayotgandirman.
Jamilani Doniyor bilan ketib qolishini to‘g‘ri qabul qildim. Bu yerda urush bahona bo‘la olmaydi, eri yonida bo‘lsa unaqa bo‘lmasdi degan vajlar ham o‘rinli emas. Birgina sabab, eridan o‘zi istagan tuyg‘ularni ola olmadi. Agar Jamila yomon ayol bo‘lganida ovulda u bilan o‘ynashmoqchi bo‘lgan yigitlar talaygina edi. Imi-jimida o‘z bilganicha yuraversa ham bo‘lardi. Lekin u yuqorida aytganimdek hirssiz e’tibor xohlardi.
Qissa boshidan Seit Jamilani yaxshi ko‘rganini tan olishini kutgandim. O‘g‘il bolalarda o‘zidan katta yoshlilarni sevib qolish tabiiy, ayniqsa maktab davrida ko‘proq kuzatiladi. Va bu qo‘rqinchli emas, beg‘ubor yaxshi ko‘rish deyish mumkin. Lekin oʻgʻil bola yoshi katta boʻlgani sari oʻzidan kattalarni sevib qolishiga boshqa omillar qoʻshilishi tabiiy. Boylik ham mustasno emas.
Agar hislarga berilmay o‘qiy olaman desangiz qissani oʻqishni tavsiya beraman. Aks holda siz ham ko‘pchilik kabi Jamilaga tosh otishdan naryog‘iga o‘ta olmaysiz. Yuqoridagi fikrlarni bir o‘quvchining asardan olgan xulosalari sifatida qabul qiling, shaxsiyat bilan bog‘lash shart emas.
🔸Hurmat bilan
Choponli aka
1-taqriz
👉
KitobHouse👈