❓Вакцина нима?
✅Вакцина юқумли касалликларга қарши иммунитетни яратиш учун мўлжалланган тиббий препарат. У заифлашган ёки ўлдирилган микроорганизмлардан ёки уларнинг генетик муҳандислик ёки кимёвий воситалар ёрдамида олинган антигеналаридан тайёрланади.
✅Эмлаш организмда маълум хотира ҳужайралари пайдо бўлиши орқали мослашувчан иммунитет реакциясини рағбатлантиради. Кейинчалик шу агент билан инфекцияланиш тезкор иммун реакциясини келтириб чиқаради.
Вакциналарнинг бир неча тури мавжуд:
🔸Тирик вакциналар зарарсиз заифлашган микроорганизмларнинг штаммлари асосида тайёрланади. Вакцинанинг штаммлари эмланган инсон танасида кўпаяди ва эмлаш инфекцияси жараёнини келтириб чиқаради.
🔸Корпускуляр вакциналар заифлашган ёки ўлдирилган микробларни (вирионларни) ўз ичига олади.
🔸Кимёвий вакциналар микробиал ҳужайралардан олинган антиген таркибий қисмлардан яратилади. Бунда, микроорганизмнинг иммуноген хусусиятларини аниқлайдиган антигенлар ажратиб олинади.
🔸Рекомбинант вакциналарни ишлаб чиқариш учун генетик муҳандислик усуллар қўлланилиб, антиген ишлаб чиқарадиган хамиртуруш ҳужайраларига микроорганизмнинг генетик материали киритилади. Хамиртурушни ўстиргандан сўнг, керакли антиген ажратиб олинади, сўнг тозаланиб вакцина тайёрланади.
✅Вакцина юқумли касалликларга қарши иммунитетни яратиш учун мўлжалланган тиббий препарат. У заифлашган ёки ўлдирилган микроорганизмлардан ёки уларнинг генетик муҳандислик ёки кимёвий воситалар ёрдамида олинган антигеналаридан тайёрланади.
✅Эмлаш организмда маълум хотира ҳужайралари пайдо бўлиши орқали мослашувчан иммунитет реакциясини рағбатлантиради. Кейинчалик шу агент билан инфекцияланиш тезкор иммун реакциясини келтириб чиқаради.
Вакциналарнинг бир неча тури мавжуд:
🔸Тирик вакциналар зарарсиз заифлашган микроорганизмларнинг штаммлари асосида тайёрланади. Вакцинанинг штаммлари эмланган инсон танасида кўпаяди ва эмлаш инфекцияси жараёнини келтириб чиқаради.
🔸Корпускуляр вакциналар заифлашган ёки ўлдирилган микробларни (вирионларни) ўз ичига олади.
🔸Кимёвий вакциналар микробиал ҳужайралардан олинган антиген таркибий қисмлардан яратилади. Бунда, микроорганизмнинг иммуноген хусусиятларини аниқлайдиган антигенлар ажратиб олинади.
🔸Рекомбинант вакциналарни ишлаб чиқариш учун генетик муҳандислик усуллар қўлланилиб, антиген ишлаб чиқарадиган хамиртуруш ҳужайраларига микроорганизмнинг генетик материали киритилади. Хамиртурушни ўстиргандан сўнг, керакли антиген ажратиб олинади, сўнг тозаланиб вакцина тайёрланади.