Yaxshi savol berish haqida... 1-qismSavol berish bu bilim olish kafolati. Shakllantirish muhim bo’lgan ko’nikmalardan biri.
O’zim ustozlar, muvaffaqiyatli insonlar davrasida yaxshi savollar berishni o’rganish jarayonidaman.
Qanday savollar bermaslik yaxshiroq? Qanday savollar berish kerak? Yaxshi savol qanday bo’ladi? Nimalarga e’tibor berish kerak? Post mana shular haqida
Qachon savol so'ramaslik va qanday savollarni so’ramaslik kerak? 1. Javobini googledan topish mumkin bo'lgan umumiy savollar. Misol uchun
“Norvegiyada yashash qimmatmi?”, “Norvegiyada o’qish tekinmi?” Tilni bilmaysizmi, tarjimondan foydalaning.
2. Savolni avval o’zidan so’rash. Biz odatda savollarimizga javobni allaqachon bilamiz. Biz javob qidiryapmizmi yoki javob beruvchi tomondan tasdiq yoki bahona qidiryapmizmi, buni aniqlab olishimiz zarur. Misol
“25 yoshda ingliz tili o’rgansa bo’ladimi?”. Javob bu yerda aniq.
3. O’ta keng savollarni bermaslik shart. Misol
“qaysi sohani tavsiya etasiz?”, “kelajakda qaysi sohalar rivojlanadi?”, “men qaysi sohani tanlay?”. Bu uchun sizni yetarlicha tanimaydi javob beruvchi.
4. Mavhum bo’lgan savollarni bermaslik. Misol
“Sizningcha baxtli bo’lish siri nimada?”5. Ko’p so’raladigan savollar. Misol mendan ko'p so'raladigan savol
“Norvegiyada shifokor bo’lish uchun nima qilish kerak?”. Katta ehtimol bilan bunga allaqachon javob berilgan. Izlash kerak!
6. Javobi na sizga, na boshqalarga foydasi bo’lgan savollar. Misol
“Oyligiz qancha?”7. Javobi aniq “ha” yoki aniq “yo’q” bo’lgan savollar. Misol “
Yugurishni tavsiya etasizmi?”, “Treydingni tavsiya etasizmi?”
8. Savol berishda o’zini reklama qilish yoki aqlli ekanligini ko’rsatish. Nobody cares. Savol reklama bo’lishi kerak emas.
9. Savolni javob olish uchun emas, o’ziga e’tibor qaratish yoki boshqalarda sizga nisbatan g'amxo'rlik uyg'otish uchun so’rash. Nobody cares.
10. Kimnidir oilasi haqida savol so’rashda juda ehtiyot bo’lish. Ayniqsa turmush o’rto’gi haqida.
11. O’zingiz haqingizda savollar? Misol
“Nega meni hamma yomon ko’radi?”. How on earth can someone answer this question?
12. Siyosatshunos yoki teolog bo’lmagan odamdan siyosat va din haqida so’ramaslikni tavsiya etaman. O'zi aslida siyosat borasida savol-jaovbga vaqt sarflash ma'qul emas.
13. Bir vaqtda bir nechta savol so’rash. Javob beruvchi odam sekretar emaski yozib olgani.
14. Uzun matn yoki nutqli savol bermaslik kerak. Detallarni imkon qadar qisqa tasvirlab, bir qator gapdan iborat savol bo’lishi
15. Kimnidir taqvosi, e’tiqodi yoki gunohlari haqida shaxsiy savol berish. Bu 6-punktga ham to’g’ri keladi. Misol
“Siz nasha chekkanmisiz, aroq ichganmisiz,
namoz o'qiysizmi va hok”. Bunga javoblar hattoki onalardan berkitiladi.
Mana shularni o'zi ham yaxshigina filtr vazifasini bajaradi. Shularni qo'llasak savollarimiz sifati ancha yaxshilanadi. Yaxshi savol bera olish bu ham o'rganish kerak bo'lgan muhim ko'nikma. Vaqt va mehnat talab etadi. Sekinlik bilan natijaga erishiladi.
Bek Olimjon07.04.2023
Norvegiya
