#Bir_kitob_haqida
📖
Uilyam Goldingning “Pashshalar hukmdori” romani haqidaJamiyat inson ehtiyojlarini qondirmasa, yovvoyi qonunlar ishga tushadi.
🗣️
Asar haqidaIngliz yozuvchisi, adabiyot sohasidagi Nobel mukofoti sovrindori (1983), Uilyam Goldingning 1954-yilda nashr etilgan “Pashshalar hukmdori” kitobi. R.M. Ballantaynining “Marjon oroli” asariga istehzoli sharh sifatida yozilgan asardir. Bu roman chop etilishi juda qiyin bo‘lgan. Faber & Faber nashriyoti romanning yadroviy urush dahshatlarini tasvirlaydigan dastlabki bir nechta sahifalarini olib tashlash sharti bilan uni nashr etishga rozi bo‘lishidan oldin qo‘lyozma yigirma bitta nashriyot tomonidan rad etilgan. Natijada romandagi voqealar qaysi urush paytida sodir bo‘lgani haqida aytilmagan. Nashr qilinganidan so‘ng roman diqqatni jalb qilmadi (1955-yil ichida AQShda uch mingtadan kam nusxasi sotildi), ammo bir necha yil o‘tgach u eng ko‘p sotiladigan kitoblardan biri bo‘ldi va 60-yillarning boshlarida ko‘plab kollej va maktablar dasturiga kiritildi. 2005-yilda Time jurnali asarni 1923-yildan beri chop etilgan ingliz tilidagi 100 ta eng yaxshi roman qatoriga kiritdi.
🗣️
SyujetUrush paytida samolyot halokati natijasida Angliyadan evakuatsiya qilingan bir guruh bolalar kimsasiz oroliga tushib qoladi. Ular orasida ikkitasi yetakchi o‘rnini egallaydi: Ralf va Jek Meridyu (ularning ismlari Robert Ballantaynning mashhur “Marjon oroli” kitobiga ishora qiladi, unda uchta asosiy qahramonning to‘ng‘ichi Ralf va Jek deb atalgan). Orolda Ralf bolalar “Cho‘chqacha” deb mazah qiladigan semiz, astmatik, ammo muloyim va aqlli ko‘zoynak taqqan bola bilan tanishishga muvaffaq bo‘ladi; ikkinchisi – cherkov xorining sardori va xoristlar orasida shubhasiz obro‘ga ega. Ralf g‘alaba qozongan saylovdan keyin Jek va uning xoristlari o‘zlarini ovchilar deb e’lon qiladi.
Ralf ularni qidirayotganlar sezishi va qutqarishi uchun kulbalar qurishni va tog‘da olov yoqishni taklif qiladi. Hamma uni qo‘llab-quvvatlaydi. Tez orada orolda biron bir “Mahluq yashaydi” degan mish-mish tarqaladi. Daraxtda tebranib turgan parashyutchining jasadi, bolalarning fantaziyalariga juda qattiq ta’sir qiladi.
Jek va ovchilar yovvoyi cho‘chqalarni ovlaydi. U tobora Ralfning tizginidan chiqib ketmoqda. Nihoyat, Jek qabiladan ajralib, boshqa bolalarni o‘z qabilasiga qo‘shilishga taklif qiladi, ov, go‘sht va orolda boshqacha “yovvoyi” hayot tarzini va’da qiladi. U orolning boshqa qismida yashash uchun jo‘naydi. Ba’zi bolalar uning orqasidan borishadi. Shunday qilib, ikki qabila shakllanadi.
Mahluqning o‘ziga xos ibtidosi va unga sig‘inish paydo bo‘ladi. Ovchilar uni qurbonliklar va yovvoyi raqslar bilan olqishlaydi. Bunday raqslarning birida “ovchilar” Saymon ismli bir bolani o‘ldiradi. Asta-sekin barcha bolalar “ovchilar qabilasiga” o‘tadi. Ralf esa Piggi (Cho‘chqacha) va egizaklar Erik va Sem bilan qoladi. Faqatgina ular hali ham qutqarilish uchun yagona imkoniyat – qutqaruvchilarni jalb qilish umidida gulxan yoqish ekanini unutmagan edi. Kechasi Jekning guruhi Ralf va uning do‘stlariga Piggining ko‘zoynagini olib qo‘yish uchun hujum qilishadi. Go‘shtni qovurish uchun ularga olov kerak. Olovni esa faqatgina ko‘zoynak yordamida yoqish mumkin.
Ralf va yigitlar ko‘zoynakni qaytarib olishga umid qilib Jek tomon yo‘l oladi. Yovvoyilar Piggining ustiga qoyatoshdan tosh uloqtirib o‘ldiradi, egizaklarni asirga oladi. Ralf yolg‘iz qoladi. Ko‘p o‘tmay Ralfga ov boshlanadi. Ralfni o‘rmonning etaklaridan chiqarmoqchi bo‘lgan ovchilar daraxtlarga o‘t qo‘yadi. O‘rmonda yong‘in boshlanadi.
Bolalar unga uloqtirgan nayzalaridan qochib, Ralf qirg‘oqqa yetib keladi. Bu paytda tutunni ko‘rib, harbiy qutqaruvchilar orolga suzib kelishgan edi. Ularning boshlig‘i bilan gaplashar ekan, Ralf “avvalgi beg‘uborlik, odamning qalbi qanchalik qorong‘i ekanligi, Cho‘chqacha laqabli sodiq donishmand do‘sti qanday qilib o‘lgani” haqida gapirib yig‘lashni boshlaydi. Boshqa bolalar ham yig‘laydi. Bolalarni qutqaradigan kattalar – ramziy ma’noga ega edi.
😎
Kitobni o‘qish📚
@jahonadabiyoti
