Islom.uz

#Уламолар_ҳаёти

Ислом донишманди: Абу Наср Форобий

Абу Наср Форобий аввало Қуръон ва шариатни ўрганиш лозим деган. Ислом файласуфлари тўғрисида «Тарих ҳукамо ал-ислом» номли китоб ёзган.

Заҳируддин Абулҳасан ал-Байҳақий (499-565 ҳ./1105-1170 м.) бундай деган:

«Ҳаким донишмандлар тўрт нафардир. Иккиси исломдан олдин ўтган. Улар Арасту (Аристотел) ва Буқрот (Гиппократ). Иккиси эса Исломда ўтган. Улар Абу Наср Форобий ва Абу Али ибн Синодир. Ислом донишмандлари орасида аввал Форобийдан афзали бўлмаган».

Буюк донишманд, улуғ ҳаким Абу Наср Форобий ҳазратлари бундай деганлар:

🔗 Тўлиқ ўқиш: https://islom.uz/maqola/23403

🕋 @islomuz

#Кун_дуоси

Гуноҳларни Сендан бошқа ҳеч ким кечира олмайди

Абдуллоҳ ибн Амр ибн Ос розияллоҳу анҳу Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳудан ривоят қиладилар:

У киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан намозда ўқиб юришлари учун бир дуо ўргатишларини сўрадилар. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Абу Бакрга:

اللهُمَّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي ظُلْمًا كَثِيرًا وَلاَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ أَنْتَ فَاغْفِرْ لِي مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِكَ وَارْحَمْنِي إِنَّكَ أَنْتَ الغَفُورُ الرَّحِيمُ

«Аллоҳумма инний золамту нафсий зулман касийрон ва ла йағфируз зунуба илла анта фағфирлий мағфиратан мин ъиндика варҳамний иннака антал ғофурур роҳийм», деб айтинг», дедилар.

(Маъноси: Аллоҳим, мен нафсимга кўп зулм қилдим. Гуноҳларни Сендан бошқа ҳеч ким кечира олмайди. Ўзингнинг ҳузурингдан бўлган мағфират ила гуноҳларимни кечир ва менга раҳм қил. Албатта, Сен кечиргувчи ҳамда раҳмли зотсан.)

Имом Бухорий ва Муслим ривоятлари.

🔗 https://islom.uz/maqola/23392

🕋 @islomuz

Улуғ айём кунларида эълон қилинган қувончли қарор

Илм инсоннинг энг катта, камаймас, унга шараф келтирадиган бойлигидир. Унга эга бўлган одам нафақат ўз ҳаётини, балки бутун инсоният келажагини ҳам равшанлаштиради. Ҳақиқий олимлар илм орқали жаҳон тараққиётига ҳисса қўшадилар, жамиятга фойда келтиради, одамлар ҳаётини яхшилашга хизмат қилади. Тарихдаги улкан олимлар – Имом Бухорий, Имом Термизий, Ибн Сино, Беруний, Ал-Хоразмий каби алломаларимиз дунё тамаддунига мислсиз ҳисса қўшган ана шундай аждодларимиздан. Улар бизга қолдириб кетган илмий меросни қадрлашга, келажак авлодларга етказишга бўлган эътибор эса, кишини тўлқинлантиради.

Дунё мусулмонлари қаторида Рамазон ойи шукуҳидан баҳраманд бўлиб турган юртдошларимиз кеча яна бир тарихий, қувончли ҳодисага гувоҳ бўлишди. Улуғ ватандошимиз, исломий илмлар ривожига улкан ҳисса қўшган беназир аллома, калом илмининг султони Имом Абу Мансур Мотуридийнинг 1155 йиллигини кенг миқёсда нишонлаш тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарори эълон қилиниши жуда кўпчиликни мамнун этди.

🔗 Тўлиқ ўқиш: https://islom.uz/maqola/23401

🕋 @islomuz

Имом Мотуридий таваллудининг 1155 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисида

Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарори

Буюк ватандошимиз, исломий илмлар ривожига улкан ҳисса қўшган беназир аллома, калом илмининг султони Имом Абу Мансур Мотуридийнинг (кейинги ўринларда – Имом Мотуридий) ибратли ҳаёт йўли ва бой илмий-маънавий меросини ҳар томонлама чуқур ўрганишни рағбатлантириш, мотуридийлик таълимотига хос бағрикенглик ва мўътадиллик тамойилларини халқимиз ва жаҳон жамоатчилиги ўртасида кенг тарғиб этиш, ёшларни Ватанга муҳаббат, миллий ва умуминсоний қадриятларга ҳурмат руҳида тарбиялаш мақсадида қарор қиламан:

1. Дин ишлари бўйича қўмита, Ўзбекистон мусулмонлари идораси, Самарқанд вилояти ҳокимлиги, Ўзбекистон халқаро ислом академияси, Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот марказининг 2025 йилда Имом Мотуридий таваллудининг 1155 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисидаги таклифи маъқуллансин.

🔗 Тўлиқ ўқиш: https://islom.uz/maqola/23400

🕋 @islomuz

#Рўза

Фитр – рўзанинг тўлдирувчиси

Муборак Рамазон ойида мусулмонларнинг зиммасида вожиб бўлган ибодатлардан бири фитр садақасидир. Баракотли кунлар бошланиб, давом этаётган экан, уни адо қилиш борасида юртдошларимизда турли саволлар туғилиши табиий. Журналимизнинг Рамазонга бағишланган ушбу сонида мазкур масалалар ёритилган суҳбатни эътиборингизга ҳавола қилишни маъқул кўрдик. Фитр садақаси ва унга оид саволларимизга Муродхон домла Садриддинов жавоб берадилар.

– Устоз, энг аввало сизни фазилати улуғ Рамазони шариф билан муборакбод этамиз. Таклифимизга ижобат қилиб, билмаганларимизни билдириш мақсадида вақтингизни аямай келганингиз учун ташаккур. Энди саволларга ўтсак. Аввало, фитр садақаси нима, унинг шариатдаги ҳукми ва қачон жорий бўлгани ҳақида гапириб берсангиз.

– Ўзининг фазли ва эҳсонларининг тамомига сизу бизни муяссар этган улуғ Роббимизга ҳамд ва шукрлар бўлсин. Роббининг ва У зотнинг розилигининг йўлига сизу биз умматларини чиройли чорлаган, доимий даъватчи муҳтарам Пайғамбаримизга салот ва саломларимиз бўлсин. У зотнинг аҳли оилаларига ва У зот таълим берган ҳидоятни ер юзи бўйлаб инсониятга чиройли ҳолда тақдим қилиб кетган саҳобаларга Аллоҳ таолонинг раҳмат ва барокотлари бўлсин. Табрик учун ташаккур.

🔗 Тўлиқ ўқиш: https://islom.uz/maqola/23396

🕋 @islomuz

#Кун_дуоси

Набий алайҳиссалом намозга турсалар...

Али розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам агар намозга турсалар, ташаҳҳуд билан саломнинг орасида (яъни, салавотдан кейин):

اللهُمَّ اغْفِرْ لِي مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّي أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ

«Аллоҳуммағфирлий ма қоддамту ва ма аххорту ва ма асрорту ва ма аъланту ва ма асрофту ва ма анта аъламу биҳи минний, антал муқоддим ва антал муаххир, Лаа илаҳа илла анта»ни ўқир эдилар.

(Маъноси: Эй Раббим, олдингию кейинги, ошкораю махфий ва исрофгарчилик билан қилган гуноҳларимни ва мендаги ўзинг билган гуноҳларимни кечир. Албатта, Сен аввалги ва охиргидирсан, Сендан бошқа илоҳ йўқ.)

Имом Муслим ривояти.

🔗 https://islom.uz/maqola/23391

🕋 @islomuz

#Рўза

Рўзага оид савол-жавоблар

Савол: аёл киши ҳайз кунларида рўза тутса бўладими?

Жавоб: ҳайз ва нифос чоғида рўза тутиш жоиз эмас. Поклангандан кейин қазоси тутиб берилади.

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:

«Бизга ўша ҳолат етганда рўзанинг қазосини тутишга буюрилар эдик, намознинг қазосини ўқишга эса буюрилмас эдик».

Ушбу ҳадисга кўра ҳайз ва нифос кўрган аёллар рўзанинг қазосини тутадилар, лекин намознинг қазосини ўқимайдилар.

Савол: аёл киши рўза тутаётганда ҳайз қони келиб қолса нима қилади?

Жавоб: ўз-ўзидан рўзаси очилиб кетади ва зиммасига қазосини тутиб бериш лозим бўлади.

Савол: рўзани тўлиқ тутиш мақсадида дори истеъмол қилиб, ҳайз қонини кечиктирса бўладими?

Жавоб: одатий қон келмагунча аёл киши пок саналади ва рўза тутиши жоиз бўлади. Қонни тўхтатиб туриш-турмаслик борасида шаръий қайтариқ йўқ. Бу иш аёл кишининг соғлигига зарар қилмаса жоиз, зарар қилса жоиз эмас.

🔗 Тўлиқ ўқиш: https://islom.uz/maqola/13878

🕋 @islomuz

«Саҳиҳул Бухорий» нинг қўлёзмалари каталоги тузилади

Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази ташаббуси билан жаҳон фондларида мавжуд бўлган Қуръондан кейинги иккинчи манба ҳисобланган Имом Бухорийнинг «Саҳиҳул Бухорий» асари қўлёзмаларининг ягона каталогини тузиш ишлари бошлангани ҳақида марказ ахборот хизмати маълум қилди.

Лойиҳа доирасида қўлёзмаларнинг электрон ва факсимиле нусхалари тайёрланиши режалаштирилиб, ушбу каталог ва электрон база Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази, Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази, Ҳадис илми мактаби, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ва Ташқи ишлар вазирлиги ҳамкорлигида шакллантирилиши режалаштирилган. Шунингдек, Туркия Ислом тадқиқотлар маркази ҳам лойиҳада халқаро ҳамкор сифатида иштирок этади.

Лойиҳа натижасида «Саҳиҳул Бухорий» асарининг қўлёзма мероси илмий асосда тадқиқ этилиб, унинг аҳамияти янада кенгроқ ёритилади.

🔗 https://islom.uz/maqola/23399

🕋 @islomuz

#Бахтиёр_оила

Бахт сири

Эри билан эллик йил бирга яшаб, ўзини бахтиёр ҳис қилаётган кекса онахон билан учрашган журналист аёл у кишидан интервью олди. Журналист онахондан эллик йил давомидаги доимий бахтнинг сири ҳақида сўради.

Бунинг сири таом тайёрлашдаги маҳоратми? Ёки чиройми? Фарзандларни дунёга келтиришми? Ёки бошқа нарсами?

Онахон деди: «Оилавий бахтга эришиш Аллоҳ таолонинг тавфиқидан сўнг аёлнинг қўлидадир. Аёл киши хонадонини жаннатга айлантириши ёки аксинча бўлишига сабаб бўлиши мумкин. Бахтнинг сири пулми деманг. Қанчадан-қанча бой аёллар бор, бахтсиз, эрлари улардан қочиб юради. Бахтнинг сири фарзандлар ҳам эмас. Ўнта ўғил туққан аёллар бор, эрлари уларни яхши кўрмайди, баъзан уларнинг оиласи бузилиб кетади. Таом пиширишда моҳир аёллар ҳам анчагина. Улардан бири кун бўйи таом пиширади, шундай бўлса-да, эрининг ёмон муомаласидан шикоят қилади».

🔗 Тўлиқ ўқиш: https://islom.uz/maqola/23395

🕋 @islomuz

#Рўза

Рамазонда дуо

Расуллулоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазоннинг ҳар бир куни ва тунида жаҳаннамга ҳукм қилинганлар озод қилинишларини айтганлар. Мусулмонларнинг ушбу кун ва кечада қилган дуолари мустажоб бўлади. Кўп ҳадисларда рўзадорнинг дуоси ижобат бўлишида шубҳа йўқлиги айтилган. Баъзи ҳадисларда ифторлик пайтида қилинган дуо қабул бўлиши айтилган. Лекин ифторлик пайтида хаёлларимиз овқат билан шунчалик банд бўладики, ҳатто ифторлик дуосини қилишни ҳам унутиб қўямиз. Ифторликнинг машҳур дуоларидан: «Эй, Аллоҳ! Сен учун рўза тутдим, ва Сенга иймон келтирдим, Сенга таваккул қилдим ва Сенинг неъматинг ила ифторлик қилдим».

Ҳадис китобларида қисқароқ дуоларни учратиш мумкин. Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳу ифторлик пайтида: «Эй, Аллоҳ! Сенинг борлиқни қамраган раҳматинг ила Сендан мағфират қилишингни сўрайман» деб дуо қилар эканлар.

Баъзи китоблардан Расуллулоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан қуйидаги дуо келади: «Эй кенг ризқ ато этувчи Зот, мени мағфират қил».

🔗 Тўлиқ ўқиш: https://islom.uz/maqola/7580

🕋 @islomuz

#Жума

Жумадан олдинги ва кейинги суннат намозлари

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: «إِذَا صَلَّيْتُمْ بَعْدَ الْجُمُعَةِ فَصَلُّوا أَرْبَعًا». رَوَاهُ الْخَمْسَةُ إِلَّا الْبُخَارِيَّ.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Қачон жумадан кейин намоз ўқийдиган бўлсангиз, тўрт ракъат ўқинг», – дедилар».

Бешовларидан фақат Бухорий ривоят қилмаган.

وَرُوِيَ عَنْ عَبْدِ اللهِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ، أَنَّهُ كَانَ يُصَلِّي قَبْلَ الْجُمُعَةِ أَرْبَعًا، وَبَعْدَهَا أَرْبَعًا. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ.

«Абдуллоҳ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинишича, у киши жумадан олдин тўрт ракъат, жумадан кейин тўрт ракъат намоз ўқир эдилар».

Термизий ривоят қилган.

🔗 https://islom.uz/maqola/12333

🕋 @islomuz