Ипдан игнагача

Қандай қилиб нишаларни топиш мумкин? Қандай қилиб рақобатчидан яхшироқ қилиш мумкин?

1. Кўпчилик ўз брендларини бозор таҳлилисиз яратадилар. Асосан улар муваффақиятли брендларга йўналтириладилар ва уларни нусхалашга ҳаракат қиладилар. Кўпинча трендлар ва мода индустриясига киришади, у ерда ўзгаришлар жуда тез содир бўлади.
Текстиль дегани фақат мода дегани эмас.

2. Мода-бизнеси таҳлил учун энг қийин соҳалардан бири. Унга кўплаб омиллар таъсир қилади:
• Об-ҳаво;
• Импорт қилинган маҳсулотлар;
• Харидорнинг мақоми;
• Иқтисодий вазият.
Сизнинг маҳсулотингиз бозорга чиққунча кўп нарса ўзгариши мумкин.

3. Ҳаммани қониқтириш мумкин эмас. Нишангизни топишнинг жуда оддий қоидаси бор:
• Ўзингиз йўналишиздаги муваффақиятли брендларни топинг. Бу бенчмарк дейилади.
• Улар ишлаб чиқараётган позицияларни аниқланг.
• Улар кам миқдорда ишлаб чиқараётган бир позицияни топинг ва уни ўзингизнинг асосий маҳсулотингиз қилиб олинг.

4. Бу маҳсулотни тор йўналишда ривожлантиринг ва бозорда ўз сегментингизда энг яҳшиси бўлинг.

5. Масалан, сиз аёллар учун сузиш кийимлари брендини ўрганаётган бўлсангиз. Баъзи брендларда аёллар учун ёпиқ услубдаги сузиш кийимларининг кичик коллекцияси бор. Сиз ушбу позицияни олиб, уни асосий маҳсулотингиз қилиб қўйишингиз ва бу йўналишда, яъни ушбу нишада ривожланишингиз мумкин.

6. Кўплаб брендлар битта маҳсулотдан бошлаган. Nike — кроссовкадан, Spanx — тортувчи ички кийимдан. Ушбу компаниялар ўз сегментида энг яҳшиси бўлишган ва кейин масштаблашган.

7. Ҳозир кўплаб ишлаб чиқарувчилар ўз брендларини ярата бошлашмоқда ва бу ажойиб. Тор сегментда ноёбликка эътибор қаратиш ва кейинчалик масштаблаштириш осонроқ. Нишасиз тушунарсиз коллекцияларни оммавий ишлаб чиқариш омадсиз бўлиши мумкин.

8. Кейин стратегияга утасиз.

9. Кейин эса бизнес-модельни ишлаб чиқарасиз. Яни қандай қилиб сотамиз деган саволга жавоб бўлади.

10. Шу 3 та пунктни аралаштириб юборсангиз, қаердадур тўхтаб қолишингизни эҳтимоли катта.

Ижод қилишда чарчаманг✊

Хоким бувани олдиларига бориб совға ташлаб келайми дейман).

Миллий нақшлар билан кийим ишлаб чиқаришига утганимизга 4-5 йил энди бўлди. Манимча бу йил савдоларимиз ураган бўласа керак)

Хокимимизни жуда яҳши кўриб кетдим…

Коллаборациялар маркетинг воситаси сифатида

Брендни илгари суриш учун маркетинг воситаларидан бири бу машҳур шахслар, брендлар ёки блогерлар билан ҳамкорлик (коллаборация) қилишдир. Бироқ, муваффақиятга эришиш учун маълум қоидаларга риоя қилиш жуда муҳим. Бизнинг коллаборациялар бўйича тажрибамиз шуни кўрсатдики, уларнинг барчаси ҳам муваффақиятли бўлган эмас.

Асосий жиҳатлар:
1. Мақсадли аудиториянинг мос келиши
Коллаборация фақат бренд ва ҳамкорнинг аудиторияси ўзаро мос ёки бир-бирини тўлдиргандагина муваффақиятли бўлади.
2. Инвестиция ва фойдани тақсимлаш
• Агар фойда икки томон ўртасида тақсимланса, ҳар бир томон ўз ҳиссаси билан ишлаб чиқариш харажатларига сармоя киритиши керак.
• Агар барча ишлаб чиқариш харажатларини бренд қопласа, фойда фақат брендга тегишли бўлади. Бунда ҳамкорга фақат гонорар тўланади.
3. Бир томонлама хатарларни олдини олиш
Бренд тўлиқ ишлаб чиқаришни молиялаштириб, фойдани тенг равишда бўлишганда, бундай коллаборациялар кўпинча муваффақиятсиз якунланади. Бундай ёндашув бренд учун катта молиявий хатарларни келтириб чиқаради.

Хулоса:

Муваффақиятли коллаборация учун стратегияни, ролларни тақсимлаш ва молиявий моделни пухта режалаштириш жуда муҳим. Муваффақият нафақат ҳамкорнинг машҳурлигига, балки аудиториянинг мос келиши ва масъулиятларни адолатли тақсимлашга ҳам боғлиқ.

Ўзбекистон қачон текстиль бўйича 7 миллиард доллар ва ундан кўп экспорт қилишни бошлайди?

Ўзбек брендлари ўз маҳсулотларини экспорт қила оладими?

1. Утган йили текстиль экспорти йилига 3 миллиард долларни хам ташкил қилмади.

2. Тайёр кийим-кечак экспортининг асосий қисми чет эл брендлари буюртмалари (OEM) ҳисобланади.

3. Давлатнинг мақсади – маҳаллий брендларнинг тайёр кийим-кечак экспорт ҳажмини ошириш. Шу билан хомашё экспортини қисқартириш. Хомашёни ўзимизда қайта ишлаб, ўз эҳтиёжларимиз учун ишлатиш.

4. Асосий мақсад – маҳаллий маҳсулотнинг юқори қўшимча қийматини ошириш. Яъни, футболкани 1,5$ эмас… 5$ ва ундан юқори нархларда экспорт қилиш лозим.

5. Шундай мақсадлар учун давлат катта фабрикаларни келажакда улар айнан ўз бренди остида маҳсулотлар экспорт қилишини режа киляпти. Бу Туркия феномени. Бизда бошқа шароит. Бангдладешда эса бошқа.

6. Қандай қилиб ишлаб чиқарувчи ўз брендини яратиб экспори қилиши мумкин? Ишлаб чиқарувчилар ўз иши билан шуғуллансин, юқори қўшимча қийматни бренд яратувчилар яратсин.

7. Фабрикалар бренд яратиши шарт эмас, балки катта маблағларга эга тадбиркорлар буни амалга ошириши лозим. Чунки бу катта маблағли иш. Демак, давлат кийим ишлаб чиқарувчиларни эмас, балки пулга эга бўлган креатив тадбиркорларни рағбатлантириши керак. Мотивация бериш керак.

8. Шунингдек, дизайнерлар сони кўпайгани билан экспорт ҳажми ошмайди. Демак, муаммо дизайнерларда эмас.

9. Шунингдек, агар Европага ва Америкага йирик экспорт қилишни истасак, баерларни (sourcing company) Ўзбекистонга жалб қилишимиз керак. Улар катта брендлардан буюртмаларни олиб келиб, фабрикаларимиз учун тақдим этади.

10. Ўзбекистон текстили янги трансформация даврида тургандек. Айтичилар буни PIVOT дейди. Кўп фабриклар яқин орада катта бурилиш қилишлари мумкин. Бу Ўзбекистоннинг ўз текстиль бизнес-моделини яратилишига сабаб бўлса керак)

Менинг муваффақиятсиз лойиҳаларимдан бири

2018 йилда ўзбек ишлаб чиқарувчиларини бир жойга жамлаш ғояси пайдо бўлди. Менинг дўстим Акмалда ҳам шундай фикр бор эди. Биргаликда бу ғояни амалга оширишга қарор қилдик ва лойиҳани “Туркистон” деб атадик. Бу худди «офлайн-маркетплейс»га ўхшаш нарса эди.

10 сентябрь куни биз 1000 м² майдондаги “Туркистон” савдо марказининг эшикларини очдик. Бу улкан воқеа бўлди: Ўзтўқимачиликпром раиси Илҳом Ўткурович тасма кесишда шахсан иштирок этди. Лойиҳа мақсади кийим-кечак ва аксессуар ишлаб чиқарувчиларини ягона кассаси бўлган бир жойга тўплашдан иборат эди. Ишлаб чиқарувчилар ўз маҳсулотларини чакана нархларда сотишар, биз эса сотувдан 10% комиссия асосида ишлаганмиз.

Ўша вақтда ишлаб чиқарувчиларнинг кўпчилиги В2С бозорига бренд сифатида чиқмаганди. Умуман олганда, улгуржи савдо яҳши кетарди. Бренд ва чакана савдо унча муҳим эмас эди. Масалан, Fratelli Casa’нинг 115 дан ортиқ доимий улгуржи харидорлари бор эди.

Ишлаб чиқарувчилар нимага эришган бўларди? В2С бозорига ўзларининг алоҳида фирмаси ёки дўконини очмасдан чиқиш имкониятига эга бўларди. Ҳар бир иштирокчининг ягона харажати – стеллажлар эди. Республика бўйлаб чакана савдоларни кенгайтириш эса улгуржи савдоларга қараганда кўпроқ даромад олиш имконини берарди.

Биз бундай марказларни Республика бўйлаб очишни режалаштиргандик. Мақсадимиз — истеъмолчиларга юқори сифатли ўзбек брендларини танитиш эди. Туристлар ва делегациялар учун ажойиб жой бўларди! Ҳозиргача бундай марказлар йўқ.

Бироқ, лойиҳа бир йилга ҳам етмади. Биз катта суммада зарар кўрдик.

Хатоларимиз:
1. Биз ижарадан барча шартларни ололмадик ва уларни шартномага киритмадик.
2. Маркетинг ва реклама учун бюджет қолдирмадик.
3. Ҳамкорлардан органик харидор оқимига умид қилдик.

Менимча, лойиҳанинг муваффақиятсизликка учраши сабабларидан энг каттаси шуки, биз уни нотўғри вақтда очдик. Ҳозир бу ғоя муваффақиятли амалга ошиши мумкин эди. Бугунги кунда кўплаб ишлаб чиқарувчилар бундай форматда ишлашга тайёр, ўшанда эса бизга уларни стенд очишга ҳашамат билан кўндиришга тўғри келганди.

Мен ҳозир бу лойиҳа билан шуғулланишга тайёрман, деб айтмаяпман — ўзимда етарлича вазифалар бор. Лекин ғоя жуда истиқболли. Эътиборга олиб қўйинг!

@ipdan_ignagacha

Японияда ходим бир кунда ўртача 8 соатдан 7 соат ишлар экан.

Бу кўрсаткич МДҲ давлатларида 2 соат экан. Яни ходим бир кун ишлагандек бўлиб, атиги 2 соатини тулиқ ишга сарфлар экан.

Шунинг учун бизга хафтада 6 кун ҳам етмаса керак)