HAZRATIIMOM.UZ | Rasmiy Kanal

​​Овқатланишдаги одоблар ҳақида

Овқатланишда ўн икки хусусиятга риоя қилиш лозим. Улардан тўрттаси фарз, тўрттаси суннат ва тўрттаси одоб.

Фарзлар:
1. Аллоҳнинг номини зикр қилиш (бисмиллаҳ айтиш),
2. Ҳалол ва пок овқат истеъмол қилиш,
3. Бор нарсага рози бўлиш,
4. Неъмат учун шукр қилиш.

Суннатлар:
1. Ўнг оёқ устида ўтириш,
2. Овқатни ўз олдидан олиб ейиш,
3. Ўнг қўлнинг учта бармоғи билан овқатланиш,
4. Бармоқларни ялаб тозалаш.

Одоблар:
1. Овқатдан олдин ва кейин қўл ювиш,
2. Луқмани кичик қилиш,
3. Овқатни яхши чайнаш,
4. Бошқа овқатланаётган кишиларнинг юзларига тикилмаслик.

(Ҳасан Басрийнинг одоблари, зуҳди ва мавъизалари, Ибн Жавзий, 50-бет).

Илмнинг фазилати ва аҳамияти

Исломда илмга катта аҳамият берилган бўлиб, у инсонни нурга, ҳидоятга ва ҳақиқатга элтувчи энг олий бойликлардан бири ҳисобланади. Қуръони Каримда ва Пайғамбаримиз Муҳаммад (саллаллоҳу алайҳи васаллам)нинг ҳадисларида илмнинг улуғлиги кўп бор таъкидланган.

Қуръони Каримда шундай марҳамат қилинади:

يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ ۚ

"Аллоҳ сизлардан иймон келтирганларни ва илм берилганларни даражалар билан кўтаради."

(Мужодала сураси, 11-оят)
Бу оятдан маълумки, илм соҳиблари Аллоҳ таоло ҳузурида олий мақомга эга бўладилар.

Пайғамбаримиз (саллаллоҳу алайҳи васаллам) илм ҳақида шундай деганлар:

طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ

"Илм талаб қилиш ҳар бир мусулмон учун фарздир." (Ибн Можа ривояти)

مَنْ سَلَكَ طَرِيقًا يَلْتَمِسُ فِيهِ عِلْمًا، سَهَّلَ اللَّهُ لَهُ بِهِ طَرِيقًا إِلَى الْجَنَّةِ

"Ким илм талаб қилиш йўлида юрса, Аллоҳ унга жаннатга олиб борувчи йўлни осон қилиб қўяди." (Муслим ривояти)

"Аллоҳ таоло илм талаб қилувчини яхши кўради ва унга фаришталар қанотларини ёйиб дуо қиладилар."

Илмнинг инсон ва жамият учун аҳамияти

Илм ҳар бир инсоннинг ҳаётида муҳим ўрин тутади. Чунки илм:
Иймонни ва ибодатларни мустаҳкамлайди.
Дунё ва охират саодатига элтади.
Инсонни жоҳилликдан қутқаради.
Жамият тараққиётига ҳисса қўшади.
Шунингдек, Ислом динида нафақат диний илм, балки дунёвий илмлар ҳам ўрганишга тарғиб этилган. Тиббиёт, астрономия, муҳандислик, иқтисод, психология каби фанлар инсон ҳаётини енгиллаштиради ва тараққиётга олиб боради.

Илм ўрганишга қаратилган тавсиялар

Ихлос билан ўрганиш: Илмни Аллоҳнинг розилиги учун ўрганиш керак.

Илмни амалга татбиқ қилиш: Фақат билишнинг ўзи етарли эмас, уни ҳаётда қўллаш зарур.

Илмни ўргатиш: Билимни бошқаларга етказиш катта савобли амалдир.
Сабрли бўлиш: Илм талаб қилиш осон эмас, унинг учун сабр ва матонат керак.

Хулоса

Илм инсонни юксалтирувчи энг муҳим омиллардан бири ҳисобланади. Шундай экан, ҳар бир мусулмон илмга интилиши, уни амалга татбиқ қилиши ва бошқаларга ўргатиши лозим. Аллоҳ барчамизга фойдали илм берсин ва уни амалга оширишни насиб этсин! Омин.

Ҳазрати Имом жоме масжиди имом-хатиби

устоз Ҳабибуллоҳ қори Абдуразоқов