Ilyos Safarov

Bloger Asliddin Kamol g’oyib bo’ldi

O’zbekistonlik bloger Asliddin Kamol 13-oktabrda Dubay aeroportida shubhali tarzda g’oyib bo’ldi.
Bu haqda Kanadada yashovchi jurnalist Ulug’bek Ashur facebook sahifasida ma’lum qildi.

Jurnalistga ko’ra, u Asliddin Kamol bilan oxirgi ko’rishgan kishilardan.

“Asliddin 13-oktabr kuni Toshkent vaqti bilan soat 00:32 da menga videochaqiruv qildi va "Meni Dubayga kiritishmadi. Pasportimni xodimlar olib, meni boshqa xonaga olib ketishyapti" deb gapirishga ulgurdi. Videoda u aeroportda edi”, deya post qoldirdi Ulug‘bek Ashur.

Ulug‘bek Ashur o‘z postida Dubaydagi do‘stlari aeroportga borib, xavfsizlik xizmati xodimlari bilan uchrashgani, ular Asliddin Kamolni ikki soat ushlab turganlaridan so‘ng, tekshirishib, chiqarib yuborishganini aytishgani haqida ham yozdi:
“Lekin buni tasdiqlovchi videotasvirlarni ularga ko‘rsatishmagan... Asliddin Kamol shaharga chiqib ketmagan... Agar shunday bo‘lganida u hammamizga "Men chiqdim, xavotir olmanglar, taksiga o‘tirdim" deb xabar berardi”.

Yuridik ma'lumotga ega Asliddin Kamol bloger sifatida tanqidiy postlari bilan tanilgan. U ikki yildan buyon Birlashgan Arab Amirliklarining Dubay shahrida yashab kelayotgan bo’lgan.

P.S: Texnika va texnologiyalar rivojlangan davrda, bo’lib ham yuzlab kameralar o’rnatilgan Dubay aeroportida bir insonning shunchaki yo’qolib qolishi tasavvur qilib bo’lmas holat.

Bugunga kelib qator xorijiy OAV bloger Asliddin Kamolning g’oyib bo’lishi yuzasidan o’z manbalariga tayangan holda xabarlar ulashmoqda. Ammo ular ham hozircha versiya va rasmiy, ishonchli xabarni O’zbekiston tomoni bildirishi kerak.

Umid qilamiz, Dubaydagi O’zbekiston elchixonasi va konsullik Asliddin Kamol taqdiriga befarq bo’lmaydi. Eshitishimcha, elchixona blogerning yaqinlaridan bu haqda 13-oktabr kuniyoq murojaat qabul qilib olgan.

@haqiqatdaIlyos

Kecha Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkiloti (YXHT)/ Demokratik Institutlar va Inson Huquqlari Byurosi (DIIHB)ning saylov kuzatuv missiyasi vakili Pietro Tesfamariam bilan uchrashdik.

Uchrashuv davomida kuzatuvchi bilan bu yilgi saylovlarning mamlakat uchun ahamiyati, siyosiy partiyalar, saylovlar davrida jurnalistlarga uni yoritish uchun yaratilgan sharoitlar va O'zbekistonda so‘z erkinligining joriy holati haqida fikr almashdik.

Tashkilot vakili shuningdek, jurnalist sifatida o'tgan va hozirgi davrdagi faoliyatim bilan yaxshi tanishligini aytib, kelgusi rejalarim haqida so'radi. Janob Tesfamariam bilan muloqotimiz o‘zaro ishonch va izchillik ruxida o‘tdi.

@haqiqatdaIlyos

1989-yilda O‘zbekistonda davlat tilining huquqiy asoslarini belgilash bo‘yicha “Davlat tili to‘g‘risida”gi qonun qabul qilinib, unga ko‘ra o‘zbek tiliga - Davlat tili maqomi berilgan. Bu esa davlat idoralaridagi barcha faoliyat to‘liq o‘zbek tilida bo‘lishi kerakligi qoidasini mustahkamlagan. Masalan, shu tartib bilan mamlakatda qabul qilinadigan har qanday qonun, qaror va farmonlar, to‘ldiriladigan ariza va blanklar, beriladigan e’lon va ma’lumotlarning barchasi o‘zbek tilida bo‘lishi shart. Odamlar ijtimoiy hayot, masalan, oilada istalgan tilda gapiraverishi mumkin, bu uning huquqi, lekin davlat idorasida tartib qonunda belgilangani kabi bo‘lishi, ishlashi kerak. Ammo afsus, til borasidagi asosiy qonunimiz qabul qilinganiga ikki haftadan keyin 35 yil to‘lyapti hamki, hokimiyat, hukumat uning ijrosini amalda ta’minlolgani, bajarolgani yo‘q.

Bugun “Hududiy elektr tarmoqlari aksiyadorlik jamiyati” “Energosavdo” filiali Yashnobod tuman bo‘limiga borgandim. Bo‘limda esa vatandoshlar idoraga taqdim qilinadigan hujjatlar haqida faqat suratda ko‘ringan qog‘ozdangina ma’lumot olishlari mumkin ekan.

Jamiyatning menga xizmat ko‘rsatayotgan xodimidan davlat tilida ma’lumot berishni so‘raganimda, “boshqa ma’lumotnoma yo‘q, xohlasangiz, shu, bo‘lmasa, ana, yuqoriga murojaat qiling. Buniyam o‘z hisobimdan chiqartirdim”, – degan javobni oldim.

Albatta, men-ku mijozga bu tarzda muomala qiladigan, vatandoshlarga davlat tilida xizmat ko‘rsatishni istamaydigan xodim ustidan idora rahbariga shikoyat yozdim, uning chorasi ko‘riladigan, ma'lumotlar o'zbek tilidagisiga almashtiriladigan bo‘ldi, lekin hukumatning o‘zi siyosiy iroda ko‘rsatmasa, amaldagi qonunlar ijrosini ta’minlolmasa, qo‘rqsa, ko‘rib ko‘rmaganga olsa, umumiy vaziyat o‘z-o‘zidan o‘zgararmikin? Minglab idora va filiallardagi bu kabi holatlar tartibga kelarmikin?

Nahotki, hukumat tepasidagilar o‘z qo‘l ostidagilarga xoy, ish yuritishingni o‘zbek tilida qil, yig‘ishtir karam sho‘rvangni, qonunni o‘qi-chi, nima deb yozilgan, deyolmaydi. Hechqursa shu qattiq turishning o‘zi bilan bitib ketadigan ishlarga-da, qurbi yetmaydi?

Ha demay boshda do‘ppi, egnimizga chopon kiygan holda o‘zbek tili bayramini nishonlaymiz. Yuqori minbarlardan turib til haqida balandparvoz nutq, tabriklar qilinadi, she’r, qo‘shiqlar aytiladi. Ammo asl holatimizga qaralsa, bir o‘zbek davlat idorasiga borib davlat tilida ma’lumot ololmay qaytaveradi yoki begona tilda xizmat ko‘radi, “Yaponamama” kabi kafelarga kirib rus tilida gapirmagani uchun ovqatlanolmay chiqaveradi va achinarlisi, uning murojaatiga hech bir idorada e’tibor berilmaydi. Bu oddiy, o‘rganilgan, tabiiy jarayon sifatida qaralaveradi.

Qadring baland bo‘lsin, ona tilim!

@haqiqatdailyos

Sergeli tumani, Qumariq 2-tor ko'cha, 1-uyda yashovchi Madina Mengniyozovadan murojaat keldi. Odatda kanalimda murojaat, xayriyalarni kam e'lon qilaman (holatlarni tekshirish kerak, bu esa ko'p vaqt oladi), lekin sovuq kunlar kirib keldi, opaning o'zi va farzandlariga issiq boshpana zarur. Shuning uchun uni savobtalab insonlar va ijtimoiy himoya idoralariga yetkazmoqdaman.

Madina Mengniyozovaga ko'ra, u 3 nafar voyaga yetmagan farzandi bilan videoda ko'ringan uyning bir xonasida yashab kelmoqda.

"Turmushim o'xshamagan. To'ydan avval erim bilan faqat nikohdan o'tgandik. "Zaks"ni keyinroq qilamiz, to'yni o'tkazib olaveraylik, degani uchun rozi bo'lganman. Lekin keyin erim rasmiy nikohdan o'tishni istamadi, erta bo'ladi, indin bo'ladi, deb yuraverdi. Erimning hayoti tushunarsiz edi, istagan paytda uyga kelar, bo'lmasa, ko'chada ham yashab yuraverardi. Xarakter ekan-da. Erimga tartibli hayot qilishni, shu yerda yoki Rossiyada birga ishlab uy olishni ko'p iltimos qildim, lekin foydasi bo'lmadi, ishlashni istamasdilar. Oxiri uyga umuman kelmay qo'ydi. Bizdan xabar olmay qo'yganiga ancha bo'lgan.

Hozir bolalar uchun aliment ololmayman, qo'shnilarning farzandlariga enagalik qilaman. To'rt jonning yashashimiz shundan. Onam bor, shukr, lekin u kishi ham qari, bizga yordam qilolmaydilar.

Aka, yashab turgan uyimizning ta'miriga pul yetkazolmayapman, mening topganim 3 bolamning yeb ichishi va kiyimlariga bazo'r yetib turibdi. Lekin katta bo'lishsa yaxshi yashashsin, farzandlariga yaxshi kelajak qilishsin deya bolalarimga yaxshi tarbiya berishga harakat qilyapman. Imkoni borlar bizga yordam bersin, iltimos, sovuq kunlar keldi, bolalarim bilan qiynalyapmiz", – deydi murojaat egasi aniqlashtiruvchi savollarimga javoban.

Opa o'zi aytganiday, enagalik orqali pul topadi, murojaatdan maqsadi oila tebratish, yeb ichish uchun pul so'rash emas, shunchaki uyini ta'mirlab, issiqroq qilib olsam, deyapti. Videodan ko'rinishicha, Madina Mengniyozova yashayotgan uy katta emas va uning ta'miriga ko'p mablag' ham talab qilinmaydi. Imkoni borlar shu uy ta'miri uchun yordam bersa yaxshi bo'lardi.

Bu uning plastik karta raqami, onasi Darixa Hasanova nomiga ochilgan: 5614681909035986

@haqiqatdailyos

Kecha "Vatandosh" intellektual klubining navbatdagi yig'inini o'tkazdik. Yig'inning bu safargi muhokamasi o'zbek tili va uning bugungi muammolariga bag'ishlandi. 3 soat davom etgan tadbir shu qadar yuqori haroratda o'tdiki, menimcha, hech kim zerikmadi, hatto u yakunlanayotgan paytda ko'pchilikda gapirilmagan gap, berilmagan savollar qolib ketganini his qildik. Buning uchun tadbir spikerlari va unga kelgan o'zbek tili jonkuyarlariga rahmat. Alohida eslashim kerak, tadbirda spikerlar – Baxtiyor Mengliyev, Bekzod Shukurov, Eldor Asanov, Inomjon Azimov va Farhod Tolipov o'z mutaxassisliklaridan kelib chiqqan holda mavzuni juda qiziqarli tahlil qilib, muommolarimizga yechim bo'ladigan takliflar berishdi. Quyida shu tadbirning ba'zi jarayonlaridan suratlar va havolada esa undan tayyorlangan reportajni tomosha qilishingiz mumkin.

Aytgancha, uchrashuv videosi yutub  kanalimizda e'lon qilinganda uni ham albatta ko'ringlar, do'stlar. O'zbek tili bo'yicha o'nlab darslarda beriladigan bilimlarni bir videoda olishingiz kafolatlanadi.

Reportajni tomosha qilish: 📹👉
https://www.youtube.com/watch?v=-6VU-UTvTZg

@haqiqatdailyos

Siz suratda ko'rib turgan Zilyayeva Nodira opa 1982-yilda tug'ilgan. Namangan viloyatida yashaydi. U 2017-yildan buyon surunkali jigar yetishmovchiligi (jigar serroz) kasalligidan aziyat chekadi. Nodira opaning 3 nafar farzandi bor. 2 nafari voyaga yetmagan. Afsuski, turmush o'rtog'i ham xuddi shu kasallik bilan 2016-yilda vafot etgan.

Opadagi kasallik hozir so'nggi bosqichda. Uning hayotini saqlab qolish uchun esa Hindistonda jigar ko'chirib o'tkazish amaliyotini shoshilinch o'tkazish zarur. Bu amaliyotni o'tkazish uchun siz kabi sahovatpesha yurtdoshlarimiz yordami juda zarur. Opaning hayotini saqlab qolish va bir oilaga quvonch ulashish uchun qo'limizdan kelgancha yordam beraylik.

Karta raqam qizlarining nomida.

9860 0801 9098 6192
Gulhayo Xoshimova

Bog'lanish uchun Gulhayo Xoshimova (bemorning qizi)

☎️ +998911809007
☎️ +998913521137

P.S. Oilani shaxsan taniyman. Opa Toshkentga kelib davolanib yurgan paytlarda ham bir necha bor ahvolidan xabar olgandim. Shifokorlar bilan gaplashganman. Ularning aytishicha, fursat juda oz qolmoqda, Hindistonga tezroq ulgurish kerak... Do'stlar, imkoningiz yetgunicha yordam qiling. Oiladagi farzandlar ota mehriga to'ymay o'smoqda, onasiz ham qolishmasin.

@haqiqatdailyos

5-oktabr kuni o'zbek tili mavzusiga bag'ishlab "Vatandosh" intellektual klubi yig'inini o'tkazyapmiz. Mavzudan kelib chiqqan holda yig'ilishining bu galgi sonida kafe, restoran, xizmat ko'rsatish shoxobchalari va boshqa ko'ngilochar muassasalarda mijozlarga mahsulot haqida o'zbek tilida ma'lumot berilmasligi yoki ma'lumot berish xohlanmasligi masalasini ham muhokama qilmoqchimiz.

Afsus, bugun to'rtinchi kun, qo'ng'iroq qilmagan joyimiz qolmadi hisob, ammo shu masalada javobgarlikni zimmasiga olgan, savollarga javob beradigan biror organni topolganimiz yo'q. Davlat tilini rivojlantirish departamenti Raqobat qo'mitasini, Raqobat qo'mitasi Toshkent shahar reklama ofisi hududiy boshqarmasini, boshqarma hokimlikni, hokimlik uni, u buni, bu esa yana departamentni tavsiya qilmoqda. Bizning vazifa emas-da bu, to'g'ri tushunasiz, deydi gaplashayotganlar va o'z vazifa chegaralarini uzoooq tushuntirishga o'tishadi. Xullas, mamlakat miqyosida til masalasida javob beradigan biror tuzilma yo'q, tushunyapsizmi?

Ha, davlat tili haqidagi qonunimiz 1989-yil, hali qullik, mustamlakalik tafakkuri bizni tark etmagan paytda qabul qilingandi. 1995-yildagi o'zgarishlar ham qonundan SSSR, sovet degan so'zlarni tozalashdangina iborat bo'lgan. Konseptual o'zgarish qilinmadi. Buni ham tushunish mumkindir, hali yosh davlat edik. Lekin nega bugun, mustaqilligimizning 33yilligida ham uni yangilashdan, til borasidagi har bir masalada ma'sul, javobgarni aniq qilib qo'yishdan qo'rqamiz?!

Abdulla Qahhor aytmoqchi, ko‘cha harakati qoidasini buzgan kishiga militsiya hushtak chaladi-yu, nega butun bir tilni buzayotgan odamlarga hech kim hushtak chalmaydi? Nega til qoidalarini buzganlarni jazolaydigan organimiz, umuman, shu ishlarni tartibga keltiradigan qat'iy qonunchiligimiz yo'q?

Afsus, bugun 37 million aholiga ega davlatning potensiali "tishi yo'q" qonunni yilda bir bayram qilishdan nariga o'tolmaydi.

@haqiqatdailyos.