Ўқитувчиларнинг 1 фоизи 10 млн сўмдан кўп маош олмоқда. Қандай қилиб?ММТВ раҳбарлари 10 млн сўм ёки 1000 доллар (икки хил маълумот айтилди) маош олаётган ўқитувчилар сони 6 минг нафар атрофида эканини айтди.
Kun.uz бунга қандай эришиш мумкинлигини ўрганди. Маълум бўлишича, ўқитувчи минг доллар маош учун олий тоифа ва сертификат олиши, максимал кўп дарс соатларини қўлга киритиши, ўқувчилари юқори балл билан ОТМга кириши каби кўплаб вазифаларни уддалаши керак.
Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ваъда қилинган минг долларлик ойлик ўқитувчиларнинг аксарияти учун ҳалигача орзу бўлиб қолаётганига изоҳ берди. Янги ўқув йили бошланишидан олдин матбуот анжумани ўтказган вазир Ҳилола Умарова журналистларнинг бу ҳақдаги саволига жавобан ойликлар оширилиши кутилган даражада бўлмаётганининг сабабларига тўхталмади, фақат қилинган ва қилинаётган ишлар ҳақида гапирди. Унинг сўзларига кўра, президент топшириғи асосида тоифаси юқори ўқитувчиларнинг маошини ошириш масаласи кўриб чиқиляпти. Ҳозирги пайтда ҳар хил устамалар йўлга қўйилгани ва Вазир жамғармаси ташкил этилгани ҳисобига мактабларда минг доллар ва ундан юқори миқдорда маош олаётган ўқитувчилар сони 6 мингдан ошган, деди Ҳилола Умарова.
Муаммо шундаки, 6 минг нафар ўқитувчи – тизимдаги жами ўқитувчиларнинг атиги 1,1 фоизини ташкил этади. Лекин ҳатто шу рақамни ҳам текшириш керакка ўхшайди. Чунки вазир ўз нутқида “минг доллар ва ундан юқори маош олаётганлар сони 6 мингдан зиёд” деган бўлса, унинг молия масалалари бўйича ўринбосари Темур Комилов “6 мингга яқин ўқитувчи 10 млн сўмдан кўпроқ маош олаётганини” айтди. 10 млн сўм ва минг доллар ўртасида яхшигина фарқ пайдо бўлганига эса анча бўлган.
Комиловнинг сўзларига кўра, ҳозир мактаблардаги ўқитувчиларнинг қарийб ярми – 250 мингга яқини 3 млн сўмдан 6 млн сўмгача маош оляпти. Ойликларни 1 млн сўмга ошириш учун йилига 7 трлн сўмдан кўп пул керак. “Ҳамма бирдек минг доллар ойлик олади деган нарса – утопия”, деди вазир ўринбосари.
1000 доллар маош олиш учун нима қилиш керак?Kun.uz вазир айтган ҳар хил устамаларни олиб, маоши 1000 долларга яқинлашган ўқитувчилар билан суҳбатлашди. Чилонзор туманидаги 200-сонли ихтисослаштирилган давлат умумтаълим мактабининг она тили ва адабиёт ўқитувчиси Севара Ялгашова жорий йилда “вазир устамаси”ни қўлган киритган.
“Олий тоифали ўқитувчилар максимал 1,5 ставка дарс ўтиши мумкин, бу 30 соат дегани. Агар ўқитувчи 30 соат дарс ўтса, ойлик 6 млн сўмга яқинлашиб қолади. Бундан ташқари, менга “вазир устамаси” тўланади бу – 5,5 млн сўм. Шунингдек, ўзимнинг фаним – она тили ва адабиётдан миллий тил сертификатим бор, тил сертификати учун ойликнинг 20 фоизи миқдорида устама тўланади.
Ўқитувчининг фаолияти баҳоланиб, 10 фоиз мактабдан ҳам устама берилади. Бу ҳам қўшиляпти. Май ойидан бошлаб “вазир устамаси”ни оляпман, маошим шу билан 11 млн сўмдан ошяпти”, – дейди у
Kun.uz билан суҳбатда.
Севара Ялгашованинг маоши ва олаётган устамаларини ҳисоблаб кўрамиз.
У олий тоифали ўқитувчи бўлгани учун 1,5 ставка дарс олган. Демак, базавий тариф ставкаси бўйича ойлик – ўртача
6 млн сўм.Мактабнинг ўрнак кўрсатган ходимларини моддий рағбатлантириш директор жамғармасидан устама: базавий тариф ставкасига нисбатан 10 фоиз (бу 40 фоизгача бўлиши мумкин) –
600 минг сўм.Она тили ва адабиётдан тил сертификати учун устама: базавий тариф ставкасига нисбатан 20 фоиз –
1,2 млн сўм.Вазир устамаси: 5,5 млн сўм.
Юқоридагиларни қўшганда, йиғинди
13 млн 300 минг сўмни ташкил этади.
Марказий банкнинг 6 сентябр кунги расмий курси бўйича 1 АҚШ доллари 12707,95 сўмга тенг. Шунга кўра, 13,3 млн сўм = 1047 доллар.Ўқитувчи 12 фоиз даромад солиғи ва 1 фоиз касаба уюшмаси учун бадал тўлайди. Шундан келиб чиқиб, юқоридаги ҳолатда педагогнинг қўлига тегадиган маблағ тахминан
11,7 млн сўм ёки 920 доллар атрофида бўлади.“Вазир устамаси бўлмаса, бошқа устамаларга ҳаракат қилиш керак”
Наргиза Адилова – Шайхонтоҳур туманидаги 299-мактаби инглиз тили ўқитувчиси. У “вазир устамаси”ни 2022 йилда олган. Ўша пайтларда маоши 15 млн сўмга ҳам етганини айтади. Лекин ҳозир у бу устамани олмайди.
