Postlar filtri


𝑃𝑎𝑛𝑑𝑜𝑟𝑎 | 𝑄𝑖𝑧𝑙𝑎𝑟 𝑗𝑎𝑚𝑜𝑎𝑠𝑖 dan repost
#Fakt

Kidalt (inglizcha "kidult" — qisqartma, "kid" - "bola" va "adult" - "katta")

Yoshi katta bo'lsa-da
o'zining bolalarga xos qiliqlarini yo'qotmagan odamlarni ifodalash uchun o'ylab topilgan termin. Kidaltlar katta bo'lishsa-da, multfilm ko'rish, komiks yig'ish va o'yinchoq o'ynashda davom etadilar.

Ushbu holat erkaklarda ham, ayollarda ham uchrashi mumkin. Ko'proq erkaklarda uchraydi. Ko'plab kidaltlarga infantilizm, ya'ni bolalarga xos xatti-harakatlar — yengiltaklik, soddalik, injiqlik, mas'uliyatni o'z zimmasiga olishni istamaslik kabilar ham xosdir.

Psixologlar tilida kidaltlik "Piter Pen sindromi" deb ham ataladi.

🫧Pandora 🫧


WikiZen dan repost
#fakt

"Treska urushlari"

Treska urushlari - Buyuk Britaniya va Islandiya oʻrtasidagi uzoq muddatli diplomatik va qisman harbiy mojaro. 1952-yilda diplomatik mojaro sifatida boshlangan mojaro 1958-1976-yillarda bir necha bor harbiy bosqichga aylandi. Mojaroning sababi Islandiyaning o'zining eksklyuziv iqtisodiy zonasi chegaralarini bosqichma-bosqich kengaytirishi.

- Islandiya suvlarida treska (baliq turi) ovlagan britaniyalik baliqchilar, asosan treska uchun baliq tutishgan bu esa mojaroga "Traska urushlari" deb nom berilgan. Urush natijasida ingliz baliqchilari boy baliq ovlash joylarida baliq ovlash imkoniyatidan mahrum bo'lishdi va Buyuk Britaniya minglab ish joylarini yo'qotdi.

Do'stlaringizga ham ulashing:🔥

@WikiZenn📱📱


Фактрум dan repost
Датский парк Дирехавсбаккен — старейший парк развлечений в мире, он был основан в 1583 году.


⏳xronologiya dan repost
Jonli shaxmat.

Ispaniyalik inkvizitor Pedro de Arbuez de Epila o'zi uchun qonli ko'ngilochar mashg'ulot — jonli shaxmatni o'ylab topadi.

O'yin uchun u yetarli miqdordagi yeretiklarni topishi kifoya edi. Bunday paytlar ularning aybdor yoki aybsizligi muhim emasdi. Qo'lga olingan odamlarga oq hamda qora kiyim kiydirilib, shaxmat doskasiga joylashtirilardi. O'yin paytida taraflardan biri ikkinchisining figurasini urib olsa, jallod ushbu figura turgan qafas oldiga kelib, uning boshini tanasidan judo qilardi.

O'yin oxiriga kelib butun shaxmat doskasi qizil rangga burkanar, u yerda bir qancha jasadlar hamda omon qolishga muvaffaq bo'lgan "g'olib" figuralargina qolgan bo'lardi.


@xronologiya_2020


⏳xronologiya dan repost
1939-yil Turkiyaning Erzinjan shahridagi zilzila

27-dekabr kuni 7,8 magnitudali kuchli zilzila sodir bo‘ldi. Bu zilzila hozirgacha kuzatilgan eng kuchlisi hisoblanadi. O‘shanda 33 mingga yaqin odam vafot etgan. Zilzila episentri Erzinjan shahri yaqinida joylashgan. Yer silkinishi 52 soniyadan sal kamroq davom etgan.


@xronologiya_2020


⏳xronologiya dan repost
"Oymyakon"

Oymyakon - Rossiya hududida, Sibirda joylashgan qishloq bo'lib, aholi yashaydigan eng sovuq hududligi bilan ajralib turadi. Qishloqda 500 dan ortiq inson istiqomat qiladi.

Bu qishloqda ro'yxatga olingan eng sovuq harorat -71,2°C ni tashkil qilgan. O'rtacha qishki harorat -50°C atrofida bo'ladi. Qishloq nomi shu nomdagi daryo nomidan olingan bo'lib, "baliq qishlaydigan joy", "muzlamaydigan suv bo'lagi" kabi ma'nolarda tarjima qilinadi.

Bu yerda mobil aloqa vositalari deyarli ishlamaydi. Dehqonchilik ham qilish imkonsiz. Aholi faqat chorvachilik bilan kun kechiradi.


@xronologiya_2020


𝓛𝓾𝓶𝓲𝓷𝓪𝓻𝔂 dan repost
Langar effekti

Langar effekti (The Anchoring Effect) — bu psixologik hodisa bo‘lib, odamlarning qaror qabul qilish yoki fikrlash jarayonida dastlabki ma’lumotga haddan tashqari bog‘lanib qolishini anglatadi.

Bu hodisani 1974-yilda psixologlar Amos Tversky va Deniel Keneman o‘rgangan va uni kognitiv xato sifatida tasniflashgan.

Do‘konda mahsulot uchun dastlab yuqori narx ko‘rsatiladi (masalan, $100). Keyin "chegirma" qilib, mahsulot $70 ga sotiladi. Xaridor uchun $70 arzon ko‘rinadi, chunki u dastlabki $100 ni asos qilib oladi.

*Ikki kishi toping. Avval birinchi odamdan: "Qizil qarag‘ayning balandligi 50 metrdan oshadimi?" deb so‘rang. Keyin ikkinchi odamdan: "Qizil qarag‘ayning balandligi 500 metrdan oshadimi?" deb so‘rang. Faqat alohida-alohida so'rang. So‘ngra: "Qizil qarag‘ayning balandligini necha metr deb o‘ylaysiz?" deb so‘rang. Garchi o‘zim qizil qarag‘ayning aniq balandligini bilmasam ham, ushbu ikki shaxsning javoblari o‘rtasida katta farq bo‘lishiga ishonchim komil.


𝓛𝓾𝓶𝓲𝓷𝓪𝓻𝔂 dan repost
Spotlayt effekti

Spotlayt effekti (Spotlight Effect) — bu psixologik hodisa bo‘lib, insonlar boshqalar ularning harakatlari, ko‘rinishi yoki xatolariga o‘ylaganchalik ko‘p e’tibor qaratadi deb noto‘g‘ri taxmin qilishadi. Aslida, odatda boshqalar bunga deyarli e’tibor bermaydilar, chunki har bir inson o‘ziga xos "spotlight" ostida qolganini his qiladi va asosan o‘z hayoti haqida o‘ylaydi.

1-kuni zalga chiqqan shaxs, oldin bo'lib o'tgan to'ylardan birida kiygan kiyimini yana bir martta kiygan ayol, imtihon orasida xojatxonaga chiqqan va sinfga kirishi kerak bo'lgan inson, sochini g'arbliklarnikidek oldirib avtobusga ketayotgan yigitning vaziyati spotlayt effektiga misol bo'lishi mumkin.


𝓛𝓾𝓶𝓲𝓷𝓪𝓻𝔂 dan repost
Kognitiv dissonans

Kognitiv dissonans (Cognitive Dissonance - Aqliy Ziddiyat) bu psixologik nazariya bo‘lib, insonning qarashlari, bir-biriga zid kelganda yuzaga keladigan ichki noqulaylik holatini anglatadi. Ushbu terminni 1957-yilda amerikalik ijtimoiy psixolog Leon Festinger kiritgan.

Ishga ariza topshirib, ishga qabul qilinmaganidan so‘ng suhbat jarayonini nohaq deb baholagan kishi; sevgi izhor qilib, rad javobini olganidan so‘ng "u"ni aslida umuman yoqtirmaganligiga o‘zini ishontirishga urinayotgan shaxs; qimmatbaho telefonni aslida shu brendga qiziqib sotib olgan bo‘lsa-da, uni o‘z ish unumdorligini oshiradi deb oqlagan kishi; va imtihonga yaxshi tayyorlansa ham, yomon tayyorlansa ham natija taqdirda belgilangan deb o‘ylagan "xudojo‘y" talabaning vaziyatlari kognitiv dissonansga misol bo‘la oladi.

*Qanchalik aqlli bo‘lmang, siz ishsiz, xushtorsiz, faqat maqtanish uchun telefon (iPhone) sotib olgan, yoki imtihondan yiqilgan insonligingizcha qolaverasiz.


𝓛𝓾𝓶𝓲𝓷𝓪𝓻𝔂 dan repost
Choy Klassikasi, Lu Yu (miloddan avvalgi 8-asr)

Lu Yuningning Choy Klassikasi ("Cha Jing") asari, miloddan avvalgi 8-asrda yozilgan va Xitoyda choy madaniyati haqida yozilgan eng muhim asarlardan biridir. Bu asarda choyning o'sishi, yig'ish va tayyorlash jarayonlari haqida tafsilotlar, shuningdek, choyni ichishning ijtimoiy va falsafiy ahamiyati haqida ma'lumotlar berilgan. Lu Yuning choyni nafaqat maza sifatida, balki meditatsiya va ruhiy tinchlikni oshirish vositasi sifatida ko'rgan.

"Choy Klassikasi" asari choyning barcha jihatlariga doir muhim nazariyalar, shu jumladan, uning sog'liq uchun foydalari, choy tayyorlashning san'ati va choy ichishning estetikasi haqida gapiradi. Lu Yuningning ushbu asari choyni Xitoyda yuqori ijtimoiy qatlamlarning madaniyatining bir qismi sifatida o'rnatgan va choyshunoslikning rivojlanishiga katta ta'sir ko'rsatgan.


𝓛𝓾𝓶𝓲𝓷𝓪𝓻𝔂 dan repost
Mishlen

Mishlen (Michelin) kompaniyasi dunyodagi eng mashhur shinalar ishlab chiqaruvchi kompaniyalardan biri bo‘lib, u 1889-yilda Fransiyaning Klermon-Feron (Clermont-Ferrand) shahrida tashkil topgan.

Kompaniya 1900-yilda Mishlen yulduzlari restoranlar baholash tizimini yaratgan, bu tizim restoranlarni eng yuqori gastronomik daraja sifatida tanilgan.

Kompaniya maskoti bo‘lgan Mishlen odam (Michelin man) 1898-yilda yaratildi, bu kompaniyaning eng mashhur vizual belgisi bo‘lib qolgan.


𝓛𝓾𝓶𝓲𝓷𝓪𝓻𝔂 dan repost
Uoltergeyt ishi

Uotergeyt ishi — 1972-yilda AQShda yuzaga kelgan katta siyosiy skandal bo‘lib, Prezident Richard Niksonning qayta saylanish kampaniyasida noqonuniy ishlar amalga oshirilgan. 1972-yilning 17-iyunida Vashingtondagi Uotergeyt mehmonxonasida Demokratik partiyaning ofisiga hujum qilindi va u yerda telefon orqali qo'ng'izchalar (жучок) o‘rnatishdi. Bu jinoyatni Niksonning kompaniyasida ishlovchi odamlar amalga oshirgan. Tergov davomida, Niksonning hukumat a’zolari bu voqeani yashirishga harakat qilgan.

O‘z navbatida, Bob Vudvord va Karl Bernshteyn degan ikki gazeta jurnalisti bu voqeani o‘rganib, ko‘plab dalillarni ochib berishdi. Ular maxfiy manba yordamida voqea haqida ko‘proq ma’lumot olishdi. 1974-yilda, Niksonning jinoyatlari aniq bo‘lib, u AQSh tarixidagi birinchi prezident sifatida iste’foga chiqdi.


𝓛𝓾𝓶𝓲𝓷𝓪𝓻𝔂 dan repost
Varganza

Varganza – O‘zbekistonning Qashqadaryo viloyatidagi G‘uzor tumani hududida joylashgan va aynan mazali anorlari bilan mashhur bo‘lgan qishloq. Bu joy aholisi va mamlakatda keng tanilgan bo‘lib, bu yerning anorlari sifati, shirinligi va serhosilligi bilan mashhur.

Ispaniyaning Granada shahri, Afg'onistonning Balh va Qandahor viloyatlari ham o'zining anorlari bilan mashhur toponimlarga misol bo'la oladi.


𝓛𝓾𝓶𝓲𝓷𝓪𝓻𝔂 dan repost
Nigeriyacha maktub

"Nigeriyacha maktub" (inglizcha: "Nigerian letter" yoki "419 scam") — bu keng tarqalgan firibgarlik sxemasi bo‘lib, odamlarni aldab pul olish uchun turli taktikalar ishlatiladi. Ushbu firibgarlik shakli asosan Nigeriya bilan bog‘liq bo‘lgani uchun shunday nomlangan, lekin aslida bu turdagi sxemalar dunyoning turli burchaklaridan amalga oshirilishi mumkin.

Firibgarlar odatda elektron pochta, xat, telefon yoki boshqa aloqa vositalari orqali qurbonlar bilan bog‘lanib, ularga katta miqdordagi pulni yoki merosni olishda yordam so‘rashadi. Ular qurbonlarga, masalan, biror davlat amaldorining merosi yoki yirik kompaniyaning bank hisobidan pulni chiqarib olishda yordam kerakligini aytishadi. Shart shuki, qurbon ularga bank to‘lovlarini amalga oshirish uchun avvaliga kichik miqdordagi pul yuborishi kerak bo‘ladi.

"419" raqami Nigeriya Jinoyat kodeksidagi firibgarlikka oid moddaning raqami hisoblanadi. Shu sababli bu turdagi firibgarlik ba'zida "419 scam" yoki "419 fraud" deb ham ataladi.


𝓛𝓾𝓶𝓲𝓷𝓪𝓻𝔂 dan repost
Katalizator

Katalizator — kimyoviy reaksiyalarni tezlashtiradigan modda, lekin o‘zi reaktsiyada ishtirok etmaydi. U reaktsiya tezligini oshiradi, ammo oxirgi natijaga ta’sir qilmaydi va o‘z holatida qoladi.

Katalizatorlar turli sohalarda, jumladan sanoatda keng qo‘llaniladi. Misol uchun, neftni qayta ishlashda, avtomobillarda chiqindilarni kamaytirishda va ammiak ishlab chiqarishda katalizatorlar ishlatiladi. Bu jarayonlar energiyani tejash va tezlikni oshirish uchun katalizatorlardan foydalangan holda amalga oshiriladi.


𝓛𝓾𝓶𝓲𝓷𝓪𝓻𝔂 dan repost
Kilimanjaro

Kilimanjaro — Afrika qit'asining eng baland tog‘i va dunyodagi eng mashhur vulqonli tog‘lardan biri. U Tanzaniyaning shimolida joylashgan va 6,190 metr (20,310 fut) balandlikka ega va u Afrikaning eng baland nuqtasi hisoblanadi.

Kilimanjaro so'zi Suahili tilidan kelib chiqqan bo‘lishi ("Kilim" - "tog‘" yoki "balandlik". "Njaro" - "qor" yoki "muz") va «qorli tog'» tegan ma'noni anglatishi mumkin.

Ernest Hemingueyning "Kilimanjaro Qorlari" ("The Snows of Kilimanjaro") asari 1936-yilda chop etilgan va u Hemingueyning eng mashhur qisqa hikoyalaridan biridir. Bu asarda inson hayoti va o‘limi, umrni to‘liq yashash, o‘tmishga qarshi kurashish, shuningdek, tabiiy muhit va shaxsiy kurashlar mavzularini ko‘tariladi.


𝓛𝓾𝓶𝓲𝓷𝓪𝓻𝔂 dan repost
Shveysar

Shveysar — bu hashamatli mehmonxonalar, savdo markazlari, davlat muassasalari yoki yuqori darajadagi xizmat ko‘rsatish joylarida ishlovchi xodim bo‘lib, ularning asosiy vazifasi mehmonlarni kutib olish, yo‘l-yo‘riq ko‘rsatish va binoning xavfsizligini ta’minlashdir. Shveysar kasbi asosan mehmondo‘stlik va xizmat ko‘rsatish madaniyati bilan bog‘liq.


𝓛𝓾𝓶𝓲𝓷𝓪𝓻𝔂 dan repost
Tosa Inu

Tosa Inu (yoki Tosa Ken) — yaponlarning kuchli va jasur it zoti bo‘lib, u asosan himoya, qo‘riqlash va sport maqsadlarida ishlatiladi. Ushbu zot Yaponiyaning Tosa mintaqasida 19-asrda yaratilgan. Tosa Inu baquvvatligi, chidamliligi va jasurligi bilan mashhur bo‘lib, uni "Yapon gladiatori" deb ham atashadi.

Tosa Inu itlari jangda ortiqcha agressiya ko‘rsatmasliklari bilan ajralib turadi. Bu sumoning shinto falsafasiga asoslangan xotirjamlik va nazokat tamoyillariga mos keladi.


𝓛𝓾𝓶𝓲𝓷𝓪𝓻𝔂 dan repost
Pigmalion

Pigmalion qadimgi yunon mifologiyasida Kipr orolidan bo‘lgan haykaltarosh va qiroldir. U o‘ziga yoqadigan ayolni topa olmagani uchun sevgi va nikoh ma'budasi Afrodita sha’niga iltijo qilib, marmardan mukammal go‘zallikdagi ayol haykalini yaratadi. U haykalni shu qadar sevib qoladiki, unga Galateya deb ism qo‘yadi. Afrodita uning iltijolarini eshitib, haykalni jonlantiradi. Shundan so‘ng, Pigmalion va Galateya birga baxtli hayot kechiradilar.


Orif Tolib dan repost
“Turing, janob, sizni buyuk ishlar kutmoqda!”: jahonga mashhur iboralar aslida kimga tegishli?

Dunyoga mashhur, dovrug‘i yetti iqlimga ketgan, juda ko‘p xalq va elatlar qo‘llaydigan iboralar bor. Xo‘sh, ular qanday paydo bo‘lgan, uni dastlab kim, nima maqsadda ishlatgan? “Daryo” nashrida ana shunday iboralar tarixi haqidagi maqolam eʼlon qilindi.

👉 daryo.uz/hLnADf8E

Telegram | YouTube

20 ta oxirgi post ko‘rsatilgan.