#Алломалар
Алоуддин Бухорий (779-841./1377-1438.) ва унинг “Ақидату Алоуддин Бухорий” номли асари
У кишининг тўлиқ исми Абу Абдуллоҳ Алоуддин Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Ало Бухорий Ҳанафийдир. У киши 779 ҳижрий санада форс шаҳарларидан бирида туғилди ва Бухорода улғайди.
У дастлаб отаси Муҳаммад ибн Ало ва Азуд Ийжининг шогирди бўлган ўзининг тоғаси Ало ибн Абдураҳмон Тошлоқийдан дарс олди. Сўнг “Шарҳу ақоид ан-Насафий” асарининг муаллифи Аллома Саъдуддин Тафтазонийдан ҳам дарс олди. Аллома Саъдуддин Тафтазонийнинг олдида илмда маълум даражага етди. Аллома Саъдуддин Тафтазонийдан фойдаланган ва ўнинг қўлида таълим олган киши қандай ҳам яхшидир. Аллома Саъдуддин Тафтазоний кўплаб илмларда барча уламоларнинг ўрнига кифоя қиладиган киши бўлган. Аллоҳ таоло барча уламоларни ўз раҳматига олсин.
Бу имомнинг таржимаи ҳолига назар ташласак, Алоуддин Бухорий ўз даврида фиқҳ, усулуд дин, усулул фиқҳ, калом, араб тили, луғат, мантиқ, жадал, маъоний, баён ва фасоҳат илмларида моҳир бўлганини кўрамиз. У киши ҳанафий мазҳабининг забардаст уламоларидан эди. Нақлий ва ақлий илмларни яхши биларди. Адабиётда моҳир ва тасаввуфда маълум даражага етган эди. Устоз Саид Абдулатиф Фуда: “У кишининг тасаввуфда лозим тутган ва суянган тариқати менга маълум бўлмади. Лекин улар кўпинча Нақшбандия тариқатида бўлар эди”, деган.
Ибн Ҳажар Асқалоний Алоуддин Бухорийнинг таржимаи ҳоли ҳақида: “Алоуддин Бухорий уламолардан таълим олишда қаттиқ ҳаракат қилди. Ҳатто, ақлий, нақлий, мантиқ, луғат ва араб тили илмларида моҳир бўлди ва ўз асрининг улуғ имоми даражасига етди”, деди.
Алоуддин Бухорий эътиқодда Аҳли сунна ва жамоанинг мазҳабида бўлган. Фиқҳда ҳанафий мазҳабида бўлган. Лекин фиқҳий масалаларни шофиъий ва ҳанафий мазҳабига кўра таҳрир қилган. Устози Саъдуддин Тафтазоний ҳам худди шундай қиларди. Бу эса Алоуддин Бухорийнинг фиқҳ илмида имконияти кенглигига далолат қилади. У киши тавҳид ва фиқҳ илмини маҳкам ушлаган ҳолида тасаввуфда Аҳли сунна ва жамоанинг тариқатида эди. Суфий ва муршидларнинг катталаридан бўлган. У киши тасаввуфда Аҳли сунна жорий қилган қоидаларга хилоф бўлмаган. Балки тасаввуфни тавҳиднинг асли ва фиқҳнинг ҳукмларига кўра баён қилиб берган.
У киши ёшлигида илм талаб қилиб кўплаб мамлакатларга борган. У киши дастлаб Ҳиндистонга бориб, шу ерда бир муддат яшаб қолди. Сўнг Маккага келиб, Каъбага қўшни бўлиб яшади. Маккада яшаганида кўп одамлар унинг илмидан фойдаландилар. Маккадан кейин Мисрга келиб, шу ерда яшаб қолди ва Мисрнинг қориларини маҳкам ушлаб, улардан фойдаланди. Мисрнинг кўплаб олимлари ва фозил кишилари у кишидан илм олди ва фойдаландилар. У киши ўзининг илми ва тақвоси туфайли Қоҳирада улуғ даражага етди. Мисрнинг улуғлари у кишини олдига келиб зиёрат қиларди ва ҳурмат қиларди. Агар қозилар у киши билан бир жойда тўпланиб қолсалар, у кишининг ўнг ва чап тарафига ўтирардилар. У киши Қоҳирада яшаганида инсонларни яхшиликка буюрарди ва ёмонликдан қайтарарди. Султон у кишидан Мисрда яшашини бир неча марта сўраганда ҳам, таклифини қабул қилмасдан Шомга кўчиб ўтди ва вафот этгунча шу ерда яшаб қолди. Ибн Тағро Бурдий, Саховий ва бошқа уламолар Алоуддин Бухорийни ҳижрий 841 йил Маззада[1] вафот этган ва унинг этагида дафн этилган деб зикр қилган. Аммо вафот этган куни ҳақида ихтилоф қилганлар. Ибн Тағро Бурдий: “Рамазон ойининг саккизинчиси Пайшанба куни вафот этган”, деди. Имом Саховий: “Рамазоннинг ўн учинчи куни вафот этган”, деди. Имом Жалолиддин Суютий: “Рамазоннинг бешинчи куни вафот этган”, деди.
давоми..
Яқинларингизга улашинг!👇 👇 👇
@bukhariuz каналига уланинг.
Алоуддин Бухорий (779-841./1377-1438.) ва унинг “Ақидату Алоуддин Бухорий” номли асари
У кишининг тўлиқ исми Абу Абдуллоҳ Алоуддин Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Ало Бухорий Ҳанафийдир. У киши 779 ҳижрий санада форс шаҳарларидан бирида туғилди ва Бухорода улғайди.
У дастлаб отаси Муҳаммад ибн Ало ва Азуд Ийжининг шогирди бўлган ўзининг тоғаси Ало ибн Абдураҳмон Тошлоқийдан дарс олди. Сўнг “Шарҳу ақоид ан-Насафий” асарининг муаллифи Аллома Саъдуддин Тафтазонийдан ҳам дарс олди. Аллома Саъдуддин Тафтазонийнинг олдида илмда маълум даражага етди. Аллома Саъдуддин Тафтазонийдан фойдаланган ва ўнинг қўлида таълим олган киши қандай ҳам яхшидир. Аллома Саъдуддин Тафтазоний кўплаб илмларда барча уламоларнинг ўрнига кифоя қиладиган киши бўлган. Аллоҳ таоло барча уламоларни ўз раҳматига олсин.
Бу имомнинг таржимаи ҳолига назар ташласак, Алоуддин Бухорий ўз даврида фиқҳ, усулуд дин, усулул фиқҳ, калом, араб тили, луғат, мантиқ, жадал, маъоний, баён ва фасоҳат илмларида моҳир бўлганини кўрамиз. У киши ҳанафий мазҳабининг забардаст уламоларидан эди. Нақлий ва ақлий илмларни яхши биларди. Адабиётда моҳир ва тасаввуфда маълум даражага етган эди. Устоз Саид Абдулатиф Фуда: “У кишининг тасаввуфда лозим тутган ва суянган тариқати менга маълум бўлмади. Лекин улар кўпинча Нақшбандия тариқатида бўлар эди”, деган.
Ибн Ҳажар Асқалоний Алоуддин Бухорийнинг таржимаи ҳоли ҳақида: “Алоуддин Бухорий уламолардан таълим олишда қаттиқ ҳаракат қилди. Ҳатто, ақлий, нақлий, мантиқ, луғат ва араб тили илмларида моҳир бўлди ва ўз асрининг улуғ имоми даражасига етди”, деди.
Алоуддин Бухорий эътиқодда Аҳли сунна ва жамоанинг мазҳабида бўлган. Фиқҳда ҳанафий мазҳабида бўлган. Лекин фиқҳий масалаларни шофиъий ва ҳанафий мазҳабига кўра таҳрир қилган. Устози Саъдуддин Тафтазоний ҳам худди шундай қиларди. Бу эса Алоуддин Бухорийнинг фиқҳ илмида имконияти кенглигига далолат қилади. У киши тавҳид ва фиқҳ илмини маҳкам ушлаган ҳолида тасаввуфда Аҳли сунна ва жамоанинг тариқатида эди. Суфий ва муршидларнинг катталаридан бўлган. У киши тасаввуфда Аҳли сунна жорий қилган қоидаларга хилоф бўлмаган. Балки тасаввуфни тавҳиднинг асли ва фиқҳнинг ҳукмларига кўра баён қилиб берган.
У киши ёшлигида илм талаб қилиб кўплаб мамлакатларга борган. У киши дастлаб Ҳиндистонга бориб, шу ерда бир муддат яшаб қолди. Сўнг Маккага келиб, Каъбага қўшни бўлиб яшади. Маккада яшаганида кўп одамлар унинг илмидан фойдаландилар. Маккадан кейин Мисрга келиб, шу ерда яшаб қолди ва Мисрнинг қориларини маҳкам ушлаб, улардан фойдаланди. Мисрнинг кўплаб олимлари ва фозил кишилари у кишидан илм олди ва фойдаландилар. У киши ўзининг илми ва тақвоси туфайли Қоҳирада улуғ даражага етди. Мисрнинг улуғлари у кишини олдига келиб зиёрат қиларди ва ҳурмат қиларди. Агар қозилар у киши билан бир жойда тўпланиб қолсалар, у кишининг ўнг ва чап тарафига ўтирардилар. У киши Қоҳирада яшаганида инсонларни яхшиликка буюрарди ва ёмонликдан қайтарарди. Султон у кишидан Мисрда яшашини бир неча марта сўраганда ҳам, таклифини қабул қилмасдан Шомга кўчиб ўтди ва вафот этгунча шу ерда яшаб қолди. Ибн Тағро Бурдий, Саховий ва бошқа уламолар Алоуддин Бухорийни ҳижрий 841 йил Маззада[1] вафот этган ва унинг этагида дафн этилган деб зикр қилган. Аммо вафот этган куни ҳақида ихтилоф қилганлар. Ибн Тағро Бурдий: “Рамазон ойининг саккизинчиси Пайшанба куни вафот этган”, деди. Имом Саховий: “Рамазоннинг ўн учинчи куни вафот этган”, деди. Имом Жалолиддин Суютий: “Рамазоннинг бешинчи куни вафот этган”, деди.
давоми..
Яқинларингизга улашинг!👇 👇 👇
@bukhariuz каналига уланинг.