Bookerberg

Shu joyiga o'zimga qarshi "argument" keltiraman. Hayotiy misol. Mendan ikki oy oldin odamlar "Notcoin qanday narsa?", "Bu haqda nima deb o'ylaysiz?" deb so'rashganlarida — "Vaqtingizni sarflashga arzimaydi" deganman.

Shunda, Taleb ta'biri bilan aytganda, men ahmoq bo'lib chiqayapman.

Lekin shunda ham, "Bundan bir ish chiqmaydi", "Notcoin birjagacha yetib bormaydi", "Not bu yo'q degani" demaganman))

@Bookerberg

Talebning aforizmlarini yaxshi ko'raman-da...

"Prokrust to'shagi" nomli aforizmlar to'plamidan tarjimalar:

Oldingi tarjimalar: 1; 2.

▪️Agar kimdir gapni "oddiy qilib aytganda" jumlasi bilan boshlasa, demak gapning juda murakkab bo'lishini kutish kerak.

▪️Yaxshi dushman ashaddiy muxlisdan ko'ra ko'proq ishonchli, foydali (aqlli inson uchun) va harakatlarini oldindan bashorat qilsa bo'ladi.

▪️Daho deb afzalliklaridan ko'ra kamchiliklariga taqlid qilish qiyinroq bo'lgan insonga aytiladi.

▪️Mazza qilish uchun bitta "nabokovcha" (Nabokov qalamiga mansub) bo'limni o'qib ko'ring. O'zingizni jazolash uchun esa — ikkita.

▪️Insoniyatning yarimi tili yordamida aldaydi, qolgan qismi esa ko'z yoshlari orqali.

▪️Texnologiya ko'rinmas darajaga yetgandagina mukammallik darajasiga erishadi.

▪️O'rtacha insonlar unchalik katta bo'lmagan xafagarchiliklarda o'zlarini haqoratlangan his qilishadi, ammo katta xafagarchiliklar oldida passiv, sokin va g'amgin bo'lib qolishadi.

▪️Men uchun muvaffaqiyat darajasini o'lchashning yagona mezoni — bu sizning qancha vaqtni "o'ldirishga" majbur bo'lishingizdir.

▪️Alfa-erkakni tavsiflashning yagona usuli: agar siz alfa-erkak bo'lishga urinsangiz, hech qachon bunday bo'la olmaysiz.

▪️Davosiz kasallikka chalinganda, tabiat sizga azoblanishni qisqartirish uchun o'lishga imkon beradi, tibbiyot esa o'limingizni davomiylashtirgan holda azoblanishga imkon beradi.

▪️Odatda odamlar nima uchun uzr so'rayotgan bo'lishsa, o'sha ishni yana bir bor takrorlash uchun (oldindan) uzr so'rashadi.

▪️Uzr so'rash har doim foydali — faqat siz chindan ham yomon ish qilib qo'ygan vaziyatdan tashqari.

▪️Insonning qanchalik qiziqarli inson ekanligini aniqlash uchun undan kimni qiziqarli deb hisoblashini so'rash kifoya.

▪️Ahmoqlar "vaqtni befoyda sarflash" deb hisoblaydigan narsalar, odatda eng yaxshi sarmoya bo'lib chiqadi.

▪️Muvaffaqiyatning teskarisi — muvaffaqiyatsizlik emas, balki kerak bo'lmagan paytda nomdor ismlarni tilga olish odatidir.

▪️Zamonaviy sivilizatsiya bir narsani tushunishi kerak: boy bo'lish va boyib ketish — ham matematik, ham shaxsiy, ham ijtimoiy va etik nuqtai nazardan umuman boshqa-boshqa tushunchalar.

@Bookerberg tarjimasi

Bolalik, xotiralar va dastlabki o'qilgan kitoblar

Kelinglar, bugun bolalar bayrami kuni bo'lgani uchun hammamiz o'zimizni bolaligimizni eslaymiz.

Ko'pchiligimizda kitob o'qishga muhabbat bolalikda shakllangan. Albatta, bolalikda ertaklar, kichik hikoyalar o'qiganmiz, deyarli hammamiz shulardan boshlaganmiz. Ammo birinchi o'qigan kitobingizni eslay olasizmi?

Xoh ertak kitob bo'lsin, xoh hikoyalar jamlanmasi, xoh jiddiyroq asar (bolaligidanoq shunday asar o'qib kelayotgan yoshlar bor) bo'lsin — bolalik xotiralaringiz bilan chambarchas bog'liq bo'lgan kitoblarni eslashga harakat qilinglar.

Masalan men kichkinaligimda "Jahon xalq ertaklari", "Ilon pari va boshqa ertaklar" nomli kitoblarni o'qiganimni eslayman. Ota-onam olib berishgan va men o'sha davrda na telefoni, na kompyuteri yoki na boshqa gadjeti bor bolakay — qiziqib o'qiganman. Biroz ulg'aygach, ammo hamon maktab yoshdagi bola ekanligimda "Qasoskorning oltin boshi" degan kitobni o'qiganimni juda yaxshi eslayman. Xudoyberdi To'xtaboyev qalamiga mansub, o'zbek "Robin Gud"i — Namoz Pirimqul o'g'li haqida yozilgan. Maktabda o'tilgan va dars jarayonida o'rganilgan kitoblarni hisobga olmasa, shu kitob men birinchi o'qib tugatgan jiddiy asar bo'lgan ekan.

Sizning bolalik xotiralaringizda qaysi kitoblar o'rnashib qolgan? Qaysi kitoblar sizda kitobga muhabbat uyg'onishida muhim ahamiyat kasb etgan?

@Bookerberg

Zamonaviy inson

Zamonaviy inson Xakslining "Ajib yangi dunyo"sida tasvirlangan qiyofaga yaqinroq: qorni to'q, yaxshi kiyingan, jinsiy ehtiyoji qondirilgan, ammo o'z shaxsiy "men"iga ega emas va o'z yaqinlari bilan yuzaki munosabatdan boshqa hech narsani bilmaydi...

Bugungi kunda insoniyat uchun baxt faqat ko'ngilxushlikdan iborat. Ko'ngilxushlik — iste'mol qilingan mahsulotlar, tomoshalar, yeguliklar, ichimliklar, tamaki, odamlar, ma'ruzalar, kitoblar, kinokartinalardan zavqlanish demakdir — hammasi iste'mol qilinadi, qabul qilinadi. Dunyo — ishtahamizning katta bir obyekti, katta olma, katta shisha, katta ko'krak... Biz — doimo nimanidir kutadigan va doimo nimadandir norozi bo'laveradigan emuvchilarmiz (inglizcha — "sucker").

Erix Fromm, nemis faylasufi, psixolog, sotsiolog, psixoanalitik.

Erix Fromm olamdan o'tganiga ham 44 yildan oshdi. Qizig'i, hali uning davrida bu gaplar hozirgichalik dolzarb emas edi. Xaksli haqidaku gapirmay, u juda kuchli vizioner bo'lgan. U yozgan "Ajib yangi dunyo"ga ham 7 yildan keyin bir asr to'ladi.

@Bookerberg

Bugun masalan 3-4 yil oldin boshlab tashlab qo'ygan kitoblarimga ko'zim tushdi. Yangi kitoblar olingach, bular orqaroqlarda qolib ketgan. Xo'sh, mutolaasini qaytadan boshlamoqchi bo'lganlarimni shu yerga yozib qo'yaman.

📘Badiiy bo'lmagan kitoblar:

▪️"История вашего будущего", Ричард Сасскинд — Sun'iy intellekt va uning insoniyat hayoti, kasblarga bo'lgan ta'siri haqida;

▪️"Шум. Несовершенство человеческих суждениий", Даниэль Канеман, Оливье Сибони, Касс Санстейн — Kanemanni nega o'qish kerakligini "Thinking Fast and Slow"ni o'qiganlar biladi. Deniel bu yil olamdan o'tdi. Bu dahoni xotirlab, barcha asarlarini o'qib chiqish niyatim bor;

▪️"Никогда не ешьте в одиночку", Кейт Ферацци — Bu kitob networking haqida, menimcha har bir kasb egasi uchun kerakli kitob;

▪️"Самурай без меча", Китами Масао — "Syogun"ni ko'rayotib, bir paytlar shunaqa kitoblar o'qiyotgan edim deb eslab qoldim. Bu kitob oddiy xizmatkor darajasidan syogun darajasiga ko'tarila olgan, ammo aslida qo'liga qilich ushlab ko'rmagan tarixiy shaxs — Toyotomi Xideyosi haqida yozilgan. Liderlikka xos xususiyatlar uning misolida ko'rsatib berilgan;

▪️"Игры в которые играют люди", Эрик Берн — Qisqacha qilib aytganda, psixologiyaga qiziquvchi har bir inson uchun must-read. Shu kitobimni orada bir yo'qotib ham oldim. Bilsam, bir qarindoshim olib ketgan ekan. Darvoqe, bu kitob o'zbek tilga ham tarjima qilindi;

▪️"На пике", Стив Магнесс, Брэд Сталберг — Bilasiz, har birimiz qattiq ishlagandan yoki vaqtida dam olmaganimizdan, samaradorligimizni tushirib yuboramiz, ba'zan esa umuman ishlay olmay qolamiz. Menda hozirgacha bu narsa seziladi. Xullas, shu kitobni o'qi deyishdi. Bir paytlar boshini o'qib, keyin tashlab qo'ygandim. O'qib ko'raychi, balki qandaydir "insayd" olarman.

📕Badiiy asarlar:

▪️"Атлант расправил плечи", Айн Ренд — Bu trilogiyani ikki marta boshlab, ikki marta tashlab qo'yganman. Antiutopiya yo'nalishiga bo'lgan muhabbatim tufayli yana bir urinib ko'rmoqchiman;

▪️"Musavvirning yoshlikdagi shamoyili", Jeyms Joys;

▪️"Al-Muhtasimga yaqinlashuv", Xorxe Luis Borxes;

▪️"Cho'l bo'risi", Hermann Hesse.

@Bookerberg

Chala o'qilgan kitoblar

Siz ham ba'zan kitoblaringizni taxlayotganda, bir paytlar boshlab, keyin tashlab qo'ygan kitobingizni ko'rib o'qigingiz kelib qoladimi?

Kitob yomon emas edi (xayolingizda), faqat o'sha payt boshqa narsalarga chalg'igan yoki e'tiboringizni boshqa kitoblar tortgan bo'ladi. O'ylab qarasam, kitobni chala tashlab qo'yish bo'yicha "chempion" ekanman. Hozir kitoblarni taxlayotib, bir qancha chala o'qilgan kitoblarni ish stolimga olib kelib qo'ydim.

Siz ham eski kitoblaringizni bir ko'zdan kechiringchi. Keyin qaytib kelib, qaysi birini qaytadan o'qimoqchiligingizni yoki davom ettirmoqchi ekanligingizni yozib qoldiring. Balki oxirigacha o'qiganlar bo'lsa, bahonada shu kitob haqida qandaydir fikr bildirar.

@Bookerberg

Ertaga soat 17:00 da Toshkentdagi "Seul Mun" savdo markazida "Sarmoya Books" kitob do'konining tantanali ochilish marosimi bo'larkan. Taklifnoma berib ketishdi.

Ertaga o'sha yerda bo'laman. Mendan tashqari bir qancha bookblogerlar ham borisharkan. Sizlar ham boringlar, ko'rishamiz.

@Bookerberg

Shaxsan o'zim maktabni bitirganimga 13 yil bo'libdi.

Bugun maktabni tugatayotgan yoshlarga qat'iyatliroq bo'lishlarini tilayman. Balki allaqachon hayotga rejalaringiz, maqsadlaringiz, orzularingiz bordir. Shuni bilingki, ular yaqin yillar ichida hali ko'p bor o'zgaradi. Va siz bundan qo'rqmang. Rejalaringiz va maqsadlaringiz o'zgarayaptimi (kattalashayaptimi), demak siz rivojlanayapsiz, o'sayapsiz. Chunki biz yashayotgan zamon va ayniqsa kelajakda bir xil fikrlashda qolib ketishning o'zi xavfli bo'ladi.

Hozir nima qilay, nimani o'rganay deb so'rasangiz, men hozirgi fikrlash doiramdan kelib chiqib, sizga maslahat beray. Agar kelajakka aniq bir rejangiz yo'q, qaysi yo'nalishdan ketishni hal qilib ulgurmagan bo'lsangiz: "machine learning" sohasini o'rganing. Hozir neyrotarmoqlar va sun'iy intellekt qanchalik asosiy mavzuga aylanib borayotganini bilasiz. Shu "qozon" ichida bo'lishni xohlasangiz, albatta bu sohani o'rganishni boshlang. Yoki blokcheyn bo'yicha mutaxassis bo'lish uchun izlanishni boshlang. Kriptovalyutalar va kriptoloyihalar hayotimizdan muhim joy egallamoqda. Ishonaman, vaqti kelib O'zbekistonda ham bunday loyihalar ishlab chiqila boshlanadi. Ana shunda bunday mutaxassislarga talab katta bo'ladi. E'tibor qiling, men kriptotreyderlar va shularga o'xshash insonlarni nazarda tutmayapman.

Umuman kelajak yoshlariga maslahat berish tobora qiyinlashib bormoqda. Sababi, biz juda tez o'zgarayotgan zamonda yashayapmiz. Bunaqa sharoitda eng kerakli ko'nikma - yangiliklarni tez qabul qila olish qobiliyati. Bu borada hayot shafqatsizlashib bormoqda: yoki moslashasiz, yoki hayot degan poyezd sizni sayohatni boshidayoq yo'lda tushirib qoldiradi.

Umuman, sizni kelajak borasida qo'rqitishni xohlamayman. Negadir alfa avlodi oldingi avlodlarga qaraganda aqlliroq ekanligiga ishonaman. Sizlar bizdan ko'ra moslashuvchanroqsiz. Sizlardagi qadriyatlar oldingilarnikidan farq qil qiladi. Biz sizlarga ishonamiz.

Ko'p narsalar yozishim mumkin edi. Ammo shu yerda to'xtadim. Siz-chi, hozirgi bitiruvchilarga, o'smirlarga qanday maslahat bergan bo'lardingiz?

@Bookerberg

Bugun 25-may. Ko'pchiligimiz uchun ortga nazar solib, bolalik, o'smirlik paytlarimizni eslaydigan kun. Maktabni tugatganingizga necha yil bo'ldi? Maktab davrini sog'inasizmi?

@Bookerberg

Bugun shu yerda edik. (Hatto hozir ham shu yerdamiz).

@Bookerberg

Yakshanba kuni 22:00 da Bobil kutubxonasi kanalida “Taxtlar O’yini” asari bo’yicha ovozli muhokama bo’lib o’tadi.

Muhokamada fikr-mulohazalar bilan birga Mirzohid Muzaffar hozirda tarjima qilayotgan “Qirollar To’qnashuvi” ("Muz va Olov qo'shig'i" epopeyasining ikkinchi qismi) kitobi haqida ham ba’zi yangiliklarni bo’lishadi.

Muhokamada quyidagi kanallar mualliflari ham qatnashadi:

@kitob_ombori
@vasilbro
@salimov_blogi
@dildora_bookaholic
@bookerberg
@quyoshtaraflarda
@rakhmonalievs_blog
@timur_books
@panda_books

Bordiyu, kitobni o'qishni boshlab, hali tugatishga ulgurmagan bo'lsangiz, shoshiling. Muhokamada asar olamiga chuqurroq kirib boramiz.

@Bookerberg

O'zbekcha baxtli hayot falsafasi

Bilsangiz kerak, har bir xalqning o'ziga yarasha baxtli va xotirjam hayot falsafasi mavjud. Masalan daniyaliklarda "xyugge" bor, shvedlarda "lagom", yaponlarda "ikigai" va "vabi-sabi" bor.

Ko'pchilik bilmasligi mumkin, ammo bulardan tashqari, finlarda "sisu" va "kalsarikyanni", shotlandlarda "kuri" (coorie), gavayiliklarda "xooponopono", koreyslarda "palli-palli" tushunchalari mavjud.

Xo'sh, "xyugge" ildizida "qulaylik", "oddiy narsalarga quvonish" yotadi. "Lagom"da esa asosiysi "muvozanat" va "ortiqcha narsalardan voz kechish". "Ikigai" — biroz kengroq mazmunga ega, asosan uzoq hayot kechirish falsafasini va "hozir va shu yerda yashash"ni o'rgatadi. "Vabi-sabi" ko'proq tabiat bilan hamohang bo'lish haqida. "Palli-palli"ni "qani-qani", "tez-tez" deb tarjima qilish mumkin. Koreyslarga juda mos so'zlar. Ko'proq mehnat qilishga undaydigandek. "Xooponopono" esa ichki xotirjamlik va garmoniyaga erishish haqida. Gavayiliklar tashqi dunyo va ichki dunyo bilan chambarchas bog'liq deb hisoblashadi. "Kuri", ya'ni shotlandcha baxtli hayotni esa baxtiyorlik hissini uyg'otuvchi kichik narsalar, yumushlar va bayramlar, urf-odatlar jamlanmasi deyish mumkin. "Sisu" esa noqulayliklarni (diskomfort) qulayliklarga aylantirish falsafasi sanaladi.

O'zi mana shu xalqlarga e'tibor qilsangiz, ular rostan ham boshqa xalqlardan ajralib turishadi, ko'pchilik xalqlar ularga havas ham qilishadi. Balki "o'zbekcha baxtli hayot falsafasi"ni ham ishlab chiqish kerakdir? Boshqa xalqlarda biz haqimizda baxt haqida qandaydir assotsiatsiya hosil qilish uchun, masalan. Mayli, biroz kulguli eshitilsa ham.

Nima deb o'ylaysiz, agar o'zbekcha baxt falsafasi mavjud bo'lganida, u qanday nomlangan bo'lardi? "Choyxona"? "Orzu-havas"? "Qani-qani"? Va buning asosini nima tashkil qilgan bo'lardi deb o'ylaysiz?

@Bookerberg