BOLAJONIM DUNYOSI👨‍👩‍👧‍👦

➡️Жисмоний ривожланиш:

🟢Тухумдаги юқори сифатли оқсиллар болаларда мушаклар ўсиши ва ҳужайра тикланишини таъминлайди.
🟢Темир қон ҳосил қилинишида муҳим рол ўйнайди, бу эса боланинг энергияси ва диққатини оширади.

➡️Мия ва ақлий ривожланиш:

🟢Холин боланинг мия ҳужайралари ривожланиши ва хотирасини яхшилашга ёрдам беради.
🟢Омега-3 ёғ кислоталари болаларнинг ақлий қобилияти ва диққатини оширади.

➡️Иммунитетни мустаҳкамлаш:

🟢Витамин A ва D боланинг иммунитет тизимини қувватлайди, касалликларга чидамлилигини оширади.
🟢Селен ва цинк антиоксидант ҳимояни таъминлайди, организмни зарарли таъсирлардан сақлайди.

➡️Суяклар ва тишлар мустаҳкамлиги:

🟢Витамин D кальцийни ўзлаштиришга ёрдам беради, бу эса суяклар ва тишларни мустаҳкамлайди.

➡️Қувват манбаи:

🟢Тухум болаларга кун давомида зарур энергияни таъминлайди, уларнинг фаоллигига ёрдам беради.

✅Болалар учун тухум истеъмол қилиш тавсиялари:

➡️Тавсия этилган миқдор:
🟢6 ойдан 1 ёшгача: Педиатр маслаҳати билан оз-оздан тухум сариғини киритиш мумкин.
🟢1 ёшдан катта болалар: Ҳар куни 1 дона тухум еб туриши мумкин.
➡️Тухум тайёрлаш:
🟢Тухумни қайнатиб ёки парда пишириш йўли билан тайёрлаш яхшироқ.
🟢Хом тухум ёки ундан яхши пишмаган ҳолда фойдаланиш тавсия этилмайди, чунки бу инфекцияга (масалан, сальмонелла) олиб келиши мумкин.
➡️Аллергияга эътибор:
🟢Агар болада тухумга аллергия белгилари (қичишиш, қизариш, нафас олиш қийинчилиги) кузатилса, зудлик билан педиатрга мурожаат қилиш керак.
🟢Аллергия кўпинча тухум оқига бўлади, шунинг учун аввал тухум сариғини аста-секин киритиш тавсия этилади.
➡️Тез тайёрланадиган рецептлар:
🟢Қайнатилган тухумни кесиб, болага сабзавот аралаштириб беринг.
🟢Омлет ёки пиширилган тухумни сабзавотлар билан аралаштириш орқали озиқавийликни ошириш мумкин.

✅Тухум истеъмол қилишда эҳтиёт чоралари:

🟢Сифатли тухум танланг, янги ва органик маҳсулотлар афзал.
🟢Ҳаддан ташқари кўп тухум истеъмол қилиш боланинг ҳазм тизимига таъсир қилиши мумкин. Барча нарсада мувозанат муҳим.
🟢Агар болада юқори холестерин ёки юрак билан боғлиқ муаммолар бўлса, шифокор билан маслаҳатлашинг.

Вазн:

• Ўртача вазн: 6.5–9 кг.
• Қиз болаларда бироз енгил бўлиши мумкин (6.0–8.5 кг), ўғил болаларда оғирроқ (6.5–9.5 кг).

Буй:

• Ўртача буй: 65–70 см.
• Қиз болаларда буй 63–68 см, ўғил болаларда 65–72 см бўлиши мумкин.

❕Бош атрофи:

• 41–45 см.
• Бу кўрсатгич боланинг бош мияси ривожланишини баҳолашда муҳим.

❕Кўкрак атрофи:

• 42–46 см.

✔️Ақлий ва ҳаракат фаолияти

6 ойлик чақалоқ қуйидаги қобилиятларни намоён қилади:

💡Ақлий ривожланиш:

• Одамларнинг юз ифодаларини ажратиб олади, таниш инсонларга табассум қилади.
• Садо ва товушларни ўзига жалб қилади, баъзи товушларни такрорлайди.
• Одатда 2–3 товуш ёки ҳадик чиқаради (масалан, “ба-ба”, “ма-ма”).

💡Ҳаракат қобилияти:

• Бошини мустақил ва тик тута олади.
• Қориндан орқага ва аксинча ўзи бурила олади.
• Уйинчоқларга эътибор қаратади ва уларни қўли билан ушлайди.
• Баъзи болалар ётиб, ўзига яқин турган уйинчоқлар томон судралиши мумкин.

💡Ижтимоий ривожланиш:

• Онаси ёки қарамоқчи инсонни таниб, уларга алоҳида реакция кўрсатади.
• Товушлар ёки овозларга бурилади ва қизиқиш билдириб қарайди.
• Янги тажрибаларга қизиқади ва муҳитни ўрганишга ҳаракат қилади.

✔️Озиқланиш

6 ойлик чақалоқ озиқланиши асосан қуйидагилардан иборат бўлади:

🔴Она сути: Ҳали ҳам асосий овқатланиш манбаи бўлиб қолади. Болани талаб бўйича эмизиш тавсия этилади.
🔴Қўшимча овқат: 6 ойдан бошлаб қўшимча овқат жорий этилиши мумкин.
🟣Суюқ ёки пюрега ўхшаш маҳсулотлар (масалан, картошка пюреси, сабзавот ёки мева пюрелари).
🔵Глютенсиз донли ботқалар (мисол, гречка, биринчи босқичдаги глютенсиз овқатлар).
🟣Суюқлик: Она сутига қўшимча равишда сув кам миқдорда бериш мумкин.

❗️Уйқу тартиби

• Уйқу умумий соати: 13–15 соат.
• Кун давомида 2–3 марта уйқуга ётиш.
• Тунги уйқуни узлуксиз давом эттириш қобилияти пайдо бўлади (6–8 соат).

✔️Саломатлик ва вакцинация

• Вакцинация: Боланинг миллий эмлаш тақвимига мувофиқ, 6 ойда гепатит B, пневмококк, полиомиелит, гемофил инфекцияси ва бошқа вакциналарни қабул қилиш давом эттирилади.
• Дўкторга мурожаат: Вазн ёки буй нормадан пас бўлса ёки болада ҳаракат ва ижтимоий қобилиятларда кечикиш кузатилса, педиатрга мурожаат қилинг.

❗️Меъёрдан четланиш белгиларини аниқлаш

Агар болада қуйидаги ҳолатлар кузатилса, бу ривожланишдаги кечикиш ёки саломатлик муаммосига ишора қилиши мумкин:
• Ўз ёшдагиларга қараганда катта ёки кичик бўй ёки вазн.
• Таниш инсонларга реакция билдирмаслик.
• Товушларга жавоб бермаслик ёки қўл-қомат ҳаракатлари чекланган бўлса.