Xemingueyning
“To‘qchilik va yo‘qchilik” romani 1929-1933 yillarda kuzatilgan Jahon iqtisodiy inqirozi haqida hikoya qiladi. Ushbu moliyaviy inqiroz
“Buyuk depressiya” nomi bilan ham mashur. Asarda esa muallif ayni shu depressiyani fantastikasiz,ortiqcha hissiy boʻyoqlarsiz, oʻqiganda bu toʻqima degan oʻy oʻquvchining xayoliga kelmaydigan realik bilan ochib beradi.
Asarning katta qismi qayigʻida boylarni baliq oviga olib chiqadigan, ba’zan majburligida kontrabanda tashish bilan shugʻullanadigan Harri Morgan tilidan hikoya qilinadi. Romanning ayrim qismlarida muallif oʻz mahoratini oʻzgacha uslubda namoyon qiladi.
Ayni bir voqelikni 3-4 odam rakursidan koʻrib chiqadi. Har bir rakurs egasining dunyoqarashi, moliyaviy ahvoli va ruhiy kechinmalari oraqli bir voqelikni
goʻyo 3D koʻrinishida yasab beradi. Ba’zi qismlarda esa Xeminguey oʻquvchini pazl(puzzle) oʻynashga undaydi. Turli parchalardan umumiy kartina yasashga, jarayonni oʻzicha his etishga har bir individga alohida imkoniyat yaratib bergandek boʻladi. Muallifning ayni shu eksprementi menga juda yoqqanini aytib oʻtishim kerak, natijada bu oʻqirmonlar oʻrtasida rang-barang fikrlarni ta’min etadi.
Kitobning oʻzbekcha nashrida tarjimon, muharrir va musahhihlar yaxshigina ter toʻkkani yaqqol seziladi. Matn pishiq, ravon va xatolardan ancha holi. Oʻquvchi matnni oʻzbek kishisi yozgan kabi toʻsiqlarsiz silliq oʻqiydi. Silliq oʻqilishiga mant shriftining qulayligi, soʻzlar va soʻz qatorlari orasidagi intervallarning maromida joylashtirilgani ham
(2-rasm) sahifalar bilan ishlovchining mahoratini, oʻquvchi komfortini his qilganini sezish mumkin. Kitob dizayni ham
(1-rasm) minimalizm unsurlaridan ustalik bilan foydalanib, ranglar qarama-qarshiligini his qilgan holatda, asar mazmunini “yarq etib” koʻrsatib turgandek. Kitob sifatini esa
3-rasmga qarab bilishingiz mumkin. Dunyo standartida
“kitobni istalgan betini ochib qo‘ysang va sen kuch ishlatmasang ham shu holida tura bilsa bu sifatli kitob” degan gap yuradi. Bu narsa kitobxonga nima berishini esa koʻp kitob oʻqiydigan odam darrov anglaydi.
Albatta, bu mening kitob va uning mazmuni haqidagi shaxsiy fikrlarim. Sizga ham bu kitobni oʻqib koʻrishni tavsiya qilaman. Fikrlaringizni kutib qolaman.
Muhiddin Nido🕊
Telegram 📱
Instagram