arabic.uz (matnli kanal)

11587. Тадаббур
Аллоҳ таоло айтади: “Биз ер юзидаги нарсаларни уларнинг қайсилари гўзалроқ амал қилишини синаш учун зебу зийнат қилиб қўйганмиз”, Каҳф сураси, 7 – оят.
Аллоҳ таоло бизга хабар берадики: У зот ер юзида барча нарсалар: лаззатли таом ва ичимликлар, яхши маскан, уйлар, дарахтлар, анҳорлар, экинлар ва мева ҳосиллар, гўзал манзаралар, ажойиб боғлар, ёқимли товуш, оҳанглар, ажабтовур тасвир, кўринишлар, олтин, кумушлар, отлар ва туялар ва бошқа кўплаб нарсаларнинг яратди. Шу билан бирга, Аллоҳ таоло буларнинг барчасини дунё зийнатлари кўринишида, ҳамда фитна ва имтиҳон учун барпо қилди.
Ҳамда бандаларининг қайсилари Бизнинг тоатларимизда гўзал амал қиладилар ёки қайсилари маъсиятлар билан ёмон амаллар қилишларини синаш ва ҳар икки тоифани қилган амалларига яраша мукофотлаш ёки жазолаш учун бунёд қилди. Шу билан бирга, Аллоҳ таоло мазкур яратган нарсаларни фоний ва йўқ бўлиб, ўтиб кетувчи нарсалар қилди.

Изоҳ: Ер юзидаги ҳамма нарса беш кунлик дунёнинг зебу зийнати, холос. Ҳеч бири боқий эмас. Ана ўша зебу зийнатлар – бандалардан қай бирлари уларга берилиб, йўлдан озадилар-у, қай бирлари уларни ўткинчи матоҳ билиб, яхши ишлар кетидан қолмай юрадилар – синаш учун қилингандир. Қайси бир банда бу дунёнинг зебу зийнатларига берилса, унинг қалбида, фикрида ва нафсида охиратдан уни тўсиб турадиган парда ҳосил бўлади. Натижада у охиратни бутунлай унутиб, дунёга берилиб кетади. (“Хислатли ҳикматлар шарҳи”дан)

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11586. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам топиб олинган тилло ёки кумуш ҳақида сўралди. У зот: «Унинг идиши ва боғичини танит. Сўнгра бир йил кут. Агар эгасини топмасанг, уни ишлатиб юборавер. Бас, у сенинг ҳузурингда омонатга қўйилган нарсадек бўлиб қолсин. Агар қачон бўлса ҳам бир кун талаб қилувчиси келса уни анга адо эт», дедилар».

Имом Муслим ривоят қилган.

Изоҳ: Демак, йўқолган нарса, эгасини кутиш учун таъйин қилинган вақтдан кейин ҳам топиб олувчи кишининг мулкига айланиб қолмас экан. Қачон эгаси пайдо бўлса, унга тўлаб бериш керак бўлар экан. Аммо садақани тасдиқласа, савобини олади.
Зайд ибн Холид ал-Жуҳаний розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким йўқолган нарсани танитмай ўзиники қилиб олса, залолатга кетувчидир», дедилар».

Имом Муслим ва Аҳмад ривоят қилган.

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11585. Ибн Қоййим раҳимаҳуллоҳ:
“Зуҳд – охиратда фойда бермайдиган нарсаларни тарк қилиш.
Вараъ – охиратдаги зараридан қўрқиладиган нарсаларни тарк қилиш.
Қалб шаҳватларга боғланса унда зуҳд ҳам, вараъ ҳам тўғри бўлмайди”, дедилар.

“Фавоид” китобидан.

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11584. Ал-Ижлий (Иброҳим ибн Адҳам)
Тўлиқ исмлари Иброҳим Адҳам ибн Мансур Ижлий Тамимий Балхий, Абу Исҳоқ бўлиб машҳур зоҳиддирлар. У зотнинг отаси Балхнинг катта бойларидан бўлган. Оталари бойиб кетгач, Бағдодга кетадилар. У киши ҳосил йиғиб-териш ишлари билан шуғулланар, боғларга эгалик қилар, уларни ташиш, меваларни тартиблаш, дон-дунларни янчиш ишлари билан машғул бўларди. У сафарларда румлик аскарлар билан тўқнашувлар ҳам бўлиб турарди. Бир куни Иброҳим Адҳамнинг ёнларига оталарининг бир қули ўн минг дирҳам билан келди ва оталарини Балхда вафот этгани хабарини берди. Яна у зотга катта мол-мулк мерос қолганини ҳам етказди. У зот ўша қулни озод қилиб юбордилар ва дирҳамларни унга ҳадя қилдилар. Оталаринг мол-мулкига эътибор бермадилар”.

(Абдуллоҳ Сирожуддиннинг “Тақаррубу илаллоҳ” асаридан)

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11583. Илм талаби одобларидан (илм исташ энг баланд қурбатлардан)
Илм талаб қилиш энг олий қурбатлардан ва афзал ибодатлардан. У анбиёлар йўли, набийлар ва солиҳлар меросидир. Ким уни ҳосил қилса, ўзлаштирса энг олий мақомотларга ноил бўлади ва энг олий даражаларга кўтарилади.

Доктор Салоҳ Абул Ҳаж.

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11582. Китобни болалар каби фақат қизиқишга ўқиманг. Ёки оптимистлар каби фақат таълим мақсадидагина ўқиманг. Китобни ҳаётингизни қутқариш, нажот учун ўқинг.

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11581. “Ва сабрлиларга хушхабар бер”, Бақара сураси, 155-оят.

Абдуллоҳ ибн Масъуддан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ортингизда сабр кунлари бор. У кунларда сабр қилиш қўлида чўғни тутиб туриш каби бўлади. У кунларда динига амал қилувчилар учун эллик кишининг ажри бор” дедилар. Шунда саҳобалар “Ўзларидан эллик кишиними, ё Расулуллоҳ?” дедилар. У зот “Сизлардан эллик кишини” дедилар. Имом Аҳмад ривояти.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Умматим фасодга учраганда суннатимга амал қилган кишига юзта шаҳиднинг савоби бордир” дедилар.
Бошқа бир ривоятда, “Битта шаҳиднинг савоби бордир”, деганлар. Имом Табароний ривояти. 

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11580. Илм талаби одобларидан (ният)

Зарнужий деди: “Мутааллим – таълим олаётган киши илм талаб қилишда (аввало) Аллоҳ таолонинг ризоси, охират ҳовлисини, ўзидан ва бошқалардан билимсизликни кетказишни, динни ёйишни ва Исломни боқий этиш, мустаҳкамлашни ният қилмоғи лозим. Исломнинг мустаҳкамлиги, боқийлиги илм билан бўлади. Чунки зуҳд ва тақво жаҳолат билан тўғри бўлмайди. Шунингдек, у мутааллим ақл неъматига ва жисм саломатлигига шукрни ният қилиши лозимдир”.

Доктор Салоҳ Абулҳож.

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11579. Яшашинг, турмуш тарзингни бойларники билан солиштиришдан аввал ибодатларингни тақводор инсонларнинг ибодатлари билан солиштиргин.
Дунё фоний (йўқ бўлиб, ўтиб кетувчи)дир...
Охират эса боқий (абадий, доим турувчи)дир...

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11578. Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу: “Суннатдаги қасд, эҳтиёткорлик бидъатдаги ижтиҳоддан афзалдир”, деди.

“Сунани Доримий”дан.

🔹Ҳасандан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Суннатдаги озгина амал бидъатдаги кўп амалдан яхшидир...», дедилар».

Изоҳ: Ҳар бир амал, албатта, суннати набавийяга мувофиқ қилиниши керак. Бидъат амалнинг нафақат фойдаси бўлмайди, балки у гуноҳ бўлади, беҳуда кетади. Кам бўлса ҳам, оз бўлса ҳам, кичик бўлса ҳам суннатга мувофиқ амал қилиш, бидъатга зинҳор яқинлашмаслик керак.

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11577. “Кимгаки Аллоҳ нур бермаса, унинг учун нур бўлмас”, Нур сураси, 41-оят.

🔹Изоҳ: Чунки Аллоҳнинг нуридан бошқа нур йўқдир. Шунинг учун Аллоҳнинг нуридан маҳрум бўлган кофир ва мунофиқлар қат-қат зулматлар остида қолган киши кабидирлар. Ҳолбуки, улардан бошқа барча мавжудот бу зулматлардан йироқда нурга кўмилиб, Аллоҳга ибодат қилиб, тасбеҳ айтмоқдалар.
Аллоҳ таолонинг Ўзи барчамизнинг қалбларимиз ва сирларимизни мунаввар айласин!
(“Хислатли ҳикматлар шарҳи”дан).

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11576. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳеч бирингизнинг амали асло нажот бера олмайди», дедилар. «Сизга ҳамми, эй Аллоҳнинг Расули?» дейишди. У зот шундай дедилар: «Менга ҳам, агар Аллоҳ раҳмат билан ўрамаса», дедилар.

Имом Бухорий ривояти.

Амалингга маҳлиё бўлиб қолма! Амалинг Аллоҳнинг сендаги ҳаққига нисбатан жуда камдир. Аллоҳим, амалимни эмас, Сенинг раҳматингни сўрайман!

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11575. Абдуллоҳ ибн Муборак бир кишидан, у Молик ибн Динордан ривоят қилади, у деди: “Ҳасан Басрийдан олимнинг уқубати ҳақида сўрадим. У зот: “қалбнинг ўлишида”, деди. “Қалбнинг ўлиши нима?”, дедим. Ҳасан Басрий: “охират амали билан дунёни талаб қилишда” деб жавоб берди.

“Тариху ибн Мухарриз” асаридан.

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11574. Аллома Абу Қудома раҳимаҳуллоҳ: “Кимки Аллоҳ таолони сўкса кофир бўлади. Мазаҳ қилибми, жиддийми фарқи йўқ. Шунингдек, кимки Аллоҳ таолони ёки унинг оятларини ёки пайғамбарларини ёки китобларини устидан истеҳзо қилса, кулса ҳам кофир бўлади”.

Абу Қудоманинг “Муғний” асаридан.

Изоҳ: «Аллоҳни, Унинг оятларини ва Расулини истеҳзо қилаётган эдингизми?» деб айт. Узр айтманглар. Батаҳқиқ, иймонингиздан кейин куфр келтирдингиз", Тавба сураси, 65-66 оятлар.

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11573. Коинотда бўлган фазогирлар кўришдаги муаммолар ва диабет касаллигига ўхшаш руҳий бузилишлардан азият чекадилар. Атмосферани тарк этган космонавт коинот кенглигида ўзини худди кучли қоронғуликдан кўриши ёпилиб қолгандай ҳис қилади. Гравитация – вазнсизлик йўқолганда эса, бу ҳол унинг тана тизими ва мияга қон қуйилишга таъсир қилади ва у худди сеҳр қилинган каби ҳолатни бошидан кечиради.

Бу ҳақиқат Қуръони каримда 14 -аср олдин баён этилган бўлиб, Аллоҳ таоло шундай дейди: “Агар уларга осмондан бир эшик очсаг-у, куппа-кундузи унга кўтарилиб турсалар ҳам: «Албатта, кўзларимиз боғланди, балки, биз сеҳрланган қавмдирмиз», – дерлар”, (Ҳижр сураси, 14,15 – оятлар).

Изоҳ: Ушбу соҳа мутахассисларининг маълум қилишича, космик миссия касаллик ва жароҳатлари номли алоҳида атама мавжуд бўлиб, бунда космик парвоз пайтида юзага келиши мумкин бўлган бир қатор тиббий ҳолат ва жароҳатларни англатади. Коинотда юзага келадиган касалликларнинг аксариятига тез тиббий ёрдам зарур эмас ва улар космик кема бортида даволаниши мумкин. Фазогирларнинг қарийб 75 фоизи иситма касаллиги, бош оғриғи, уйқусизлик ва бел оғриғи каби ҳолатларни ўтказиб, кема парвозлари пайтида дори-дармонларни қабул қилган. Бошқа кенг тарқалган касалликларга кичик жароҳатлар, куйишлар, дерматологик ва мушак-скелет тизимининг шикастланишлари, нафас олиш касалликлари ва сийдик йўллари муаммолари киради.

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11572. “Ўқиган халқдан кўра билимсиз жоҳил халқни бошқариш осонроқдир”.

Аҳмад Холид Тавфиқ.

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11571. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: «Мен ва мендан олдинги анбиёлар бир киши қуриб, чиройли ва гўзал қилган, фақат бурчакларининг бирида биргина ғиштнинг ўрнини қолдирган бинога ўхшаймиз. Одамлар унинг атрофида айланар, ундан таажжубланиб: «Мана бу ғишт ҳам қўйилса эди», дейишар эди. Ўша ғишт менман ва мен пайғамбарларнинг сўнггисиман».

Имом Бухорий, Муслим ва Термизий ривоят қилишган.

Изоҳ: “...Аллоҳ таоло Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламни охирги пайғамбар қилиб юборгандан кейин пайғамбарлик ниҳоясига етди. Энди бошқа пайғамбар юборилмайди. Ҳар бир нарсада Алийму Хобийр бўлган Аллоҳ таоло Ўзи яратган борлиқда Ўзи яратган инсониятни Ўзи юборган пайғамбарлар орқали тўғри йўлга солишни Ўзи ихтиёр қилди. Бунинг учун аввало нубувват ва рисолат биносини бир бутун ва мустаҳкам пойдеворлик қилди...”.
“..Аллоҳ таоло ана шу тарзда инсониятни аста-секин тарбиялаб келди. Охирига келиб, инсоният камолга етганида, унга энг мукаммал ва боқий шариат, шариати Муҳаммадияни берди. Нубувват ва рисолат биносининг энг гўзал ва энг сўнгги ғиштини қўйди. Энди қиёматгача бу бинога ғишт қўйилмайди. Бошқа пайғамбар юборилмайди. Ислом шариати барча замонлар, барча маконлар ва барча халқлар учун қиёмат қоим бўлгунча кифоя қилади. Ана шунинг учун ҳам Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васаллам энг афзал пайғамбар ҳисобланадилар. Пайғамбарларнинг хотими-тугатувчиси ҳисобланадилар. Бундан улуғ фазл бўлиши мумкин эмас” (Ҳадис ва ҳаёт”дан).

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube

11570. “Албатта Марямнинг поклиги – бу унинг Аллоҳ таолога бўлган катта, чуқур, улкан иймонининг поклигини қасд қилади, унинг маъсият ва куфрдан пок эканини қасд қилади, ифода этади, унинг мақталган яхши аҳлоқлар эгаси бўлгани ҳолда айбланган ёмон аҳлоқлардан пок эканини қасд қилади. Шунингдек, бирон ҳолатда ҳам эркакларнинг тегинишидан ва яҳудийларнинг туҳматларидан пок эканини қасд қилади, ифодалайди. Албатта Мавло Зот уларнинг бўҳтонларида поклаб қўйгандир”.

Доктор Али Саллобий “Масиҳ ибн Марям: Комил ҳақиқат” асарида Адҳам Шарқовийнинг “Қуръон қиссаларида аёлнинг ўрни” асаридан келтирган иқтибоси.

@arabicuz

iOS | Android

Instagram | Facebook | Twitter | Tiktok | Youtube