ӘДИЛЛИК АДВОКАТЫ

❗️️"Права"сын алдырған айдаўшылар рульге отырса дерлик 19 млн сўм жәрийма төлейди

Ҳәкимшилик жуўапкершилик ҳаққындағы кодекске киргизилген өзгериске бола, енди транспорт қуралларын басқарыў ҳуқықынан айырылған шахслардың бундай қуралларды басқарыўы 18 млн 750 мың сум жәрийма салыўға себеп болады. БЕМниң 50 есеси муғдарында. Усы ўақытқа шекем бул 10 есе (3 млн 750 мың сум) еди.

Буннан тысқары, Жынаят кодексине киргизилген қосымшаға бола, транспорт қуралларын басқарыў ҳуқықынан айырылған айдаўшы ҳәкимшилик жаза қолланылғаннан кейин және рульге отырса, жынайый жуўапкершиликке тартылады.

Онда БЕМның 50 есеси муғдарында (18 млн 750 мың сум) жәрийма төлейди, еки жылға шекем мийнет пенен дүзетиў жумысларына тартылады ямаса еки жылдан үш жылға шекем еркинен айырылады.

📨 Адвокатқа сораў бериў

❇️Каналға қосылыў 👇👇👇
https://t.me/adillikadvokati

❗️️Енди автомашинада дрифт қылған айдаўшыларға қатаң шара көриледи

️Ҳәкимшилик жуўапкершилик ҳаққындағы кодексине "жол хулиганлығы" деген жаңа 128¹⁰-статьясы киргизилди.

Бул статьяға тийкарланып енди ҳәрекет ўақтында автомашинасы менен жол ҳуқықбузарлығын ислеген шахслар, яғный басқа транспорт қуралларының ҳәрекетине қастан тосқынлық еткен ямаса ҳәрекетлениў мүйешин ҳәм тезлигин сақлаған ҳалда транспорт қуралын сырғанатқан (дрифт) айдаўшылар:

️транспорт қуралын басқарыў ҳуқықынан 1 жылдан 2 жылға шекем айырылады ҳәм қосымшаға БЕМның 25 есеси муғдарында жәриймаға тартылады.

📨 Адвокатқа сораў бериў

❇️Каналға қосылыў 👇👇👇
https://t.me/adillikadvokati

❗️Ҳәкимшилик жуўапкершилик ҳаққындағы кодекстиң жәрийма балларын есапқа алыў нәзерде тутылған нормалары:

1. 125-статьясы үшинши бөлими - айдаўшылардың тормоз системасында, руль басқарыўында ямаса тутастырыў қурылмасында насазлығы болған ямаса тийисли рухсатнамасыз қайта үскенеленген транспорт қуралларын басқарыўы;

2. 125-статьясы бесинши бөлими - Пайдаланыў белгиленген тәртипте қадаған етилген транспорт қуралларын, сондай-ақ мәмлекетлик номер белгиси өзбасымшалық пенен шешип алынған транспорт қуралларын басқарыў;

3. 126-статьясы - Айна тәризли ҳәм (ямаса) реңи өзгертилген (қарайтылған) айналы, сондай-ақ, әтирапты көриўди шеклейтуғын қапламалы транспорт қуралларынан пайдаланыў;

4. 127-статьясы биринши бөлими - Сес сигналын себепсиз бериў, транспорт қуралларына оны ислеп шығарған кәрхана нәзерде тутпаған сес шығарыўшы ҳәм жақтыландырыўшы қурылмаларды орнатыў, сондай-ақ оларды өзгертип орнатыў;

5. 128-статьясы - Айдаўшылардың транспорт қуралларын пиядалар жолларынан жүргизиўи, жол белгилери ҳәм жол ҳәрекетиниң басқа қағыйдалары талапларына әмел етпеўи;

6. 128-3-статьясы - Транспорт қураллары айдаўшыларының белгиленген ҳәрекет тезлигин асырып жибериўи;

7. 128-4-статьясы екинши бөлими - Транспорт қураллары айдаўшыларының светофордың қадаған етиўши сигналына ямаса жол ҳәрекетин тәртипке салыўшының қадаған етиўши ишарасына бойсынбай өтиўи;

8. 128-5-статьясы - Транспорт қураллары айдаўшыларының кесент бериўи ямаса авариялық жағдайды жүзеге келтириўи, жолдың қарама-қарсы ҳәрекетлениў ушын мөлшерленген тәрепине ямаса бөлегине шығыўы;

9. 28-6-статья - Транспорт қураллары айдаўшыларының тоқтаў ямаса тоқтап турыў қағыйдаларын бузыўы;

10. 28-8-статья - Транспорт қуралында адам тасыў қағыйдаларын бузыў;

11. 28-9-статья - Транспорт қуралларында қуўып өтиў қағыйдаларын бузыў;

12. 129-статьясы - Транспорт қураллары айдаўшыларының жол ҳәрекети қәўипсизлигине қәўип туўдырыўшы топар болып ҳәрекет етиўде қатнасыўы;

13. 130-статьясы - Транспорт қураллары айдаўшыларының темир жолдың өтиў орынларынан өтиў қағыйдаларын бузыўы;

14. 137-статьясы биринши бөлими - Жол-транспорт ҳәдийсеси қатнасыўшыларының белгиленген қағыйдаларды бузған ҳалда ҳәдийсе жүз берген орыннан кетип қалыўы.

📨 Адвокатқа сораў бериў

❇️Каналға қосылыў 👇👇👇
https://t.me/adillikadvokati

⚡️Енди жәрийма баллары 12 баллдан асса айдаўшы транспорт қуралын басқарыў ҳуқықынан айырылады.

🔰Жәрийма баллы система иске қосылмақта. Президент жаңа нызамға қол қойды.

❕Оған бола жол ҳәрекети қағыйдабузарлықлары бойынша есапланатуғын жәрийма баллары белгиленген муғдардан артқаны ушын ҳәкимшилик жаза қолланылатуғыны белгиленди.

🔘Бунда:

➖Белгиленген ҳуқықбузарлықлар исленгени ушын транспорт қуралының айдаўшысына усы ҳуқықбузарлықларда нәзерде тутылған тийкарғы жаза менен бирге жәрийма баллары есапланады. Бунда исленген ҳәр бир ҳуқықбузарлық ушын есапланатуғын жәрийма балының ең жоқары муғдары 2 баллдан артпаўы керек.

➖Жәрийме баллары белгиленген ҳуқықбузарлықлардан бири биринши мәрте жүз берген күннен баслап бир жыл даўамында есаплап барылады. Усы статьяның биринши бөлиминде нәзерде тутылған ҳуқықбузарлықлар ушын есапланған жәрийма баллары бир жыл өткенинен кейин транспорт қуралының басқарыўшысынан автоматластырылған тәризде шешиледи.

➖Есапланған жәрийма баллары бир жыл даўамында 12 баллдан асқан жағдайларда, соңғы исленген ҳуқықбузарлық ушын белгиленген тәртипте қосымша жаза түринде айдаўшы транспорт қуралларын басқарыў ҳуқықынан айырылады. Бундай ҳуқықтан айырыў мүддети 6 айдан кем болмаўы белгиленди.

📨 Адвокатқа сораў бериў

❇️Каналға қосылыў 👇👇👇
https://t.me/adillikadvokati

Жумысқа қабыл етиўде кимлерге дәслепки сынақ белгиленбейди?

▪️ҳәмиледар ҳаял, 3 жасқа толмаған баласы бар ҳаял яки 3 жасқа толмаған баланы жалғыз өзи тәрбиялап атырған әке (қәўендер);

▪️резервке қойылатуғын жумыс орынларына жумысқа жайластырыў ушын жиберилген халықтың социаллық жәрдемге мүтәж категорияларынан болған шахслар;

▪️мәмлекетлик грантлар тийкарында оқыған ҳәм жоқары билимлендириў шөлкемин тамамлаған күннен баслап 3 ай ишинде жоллама бойынша алынған қәнигелигине байланыслы жумысқа кирип атырған жоқары билимлендириў шөлкемлериниң питкериўшилери;

▪️тийисли билимлендириў шөлкемин тамамлаған күннен баслап 1 жыл ишинде биринши мәрте жумысқа кирип атырғанда алынған қәнигелиги бойынша еркин түрде жумысқа жайласып атырған улыўма орта, орта арнаўлы, профессионал ҳәм жоқары билимлендириў шөлкемлериниң питкериўшилери;

▪️6 айға шекемги мүддетке мийнет шәртнамасы дүзилетуғын хызметкерлер;

▪️18 жасқа толмаған шахслар;

▪️жумысқа қайтадан қабыл етилген жағдайда жумыс бериўши алдын қайсы хызметкерлер менен мийнет шәртнамасын айрықша тийкарлар.

❇️Каналға қосылыў 👇👇👇
https://t.me/adillikadvokati

❓Мийнет шәртнамасында хызметкерди аттестациядан өткериў бойынша шәртлер киргизилмеген. Хызметкер аттестациядан өтиўге мәжбүр ме...

❗️Егер мийнет шәртнамасында аттестациядан өтиў ямаса басқа да өзине тән талаплар анық көрсетилмеген болса, жумыс бериўши оларды хызметкерден талап етиў ҳуқықына ийе емес!!! (Нызамшылықта белгиленген жағдайлар буған кирмейди).
Мийнет шәртнамасында аттестация ҳаққындағы қағыйдалар:
Егер мийнет шәртнамасында аттестациядан өтиў хызметкердиң миннетлемеси сыпатында белгиленбеген болса, жумыс бериўшиниң хызметкерге аттестация талабын қойыў ҳуқықы шекленген. Бундай жағдайда хызметкер аттестациядан өтиўден бас тартыўға ҳақылы.

☝️Бирақ, мийнет шәртнамасында басқа қағыйдалар белгиленген болыўы мүмкин. Мысалы: ишки мийнет тәртип қағыйдаларына, жәмәәт шәртнамасына, тармақ келисимине, жумыс бериўшиниң буйрықларына әмел етиў. Бундай жағдайда санап өтилген ҳүжжетлерде хызметкерге аттестациядан өтиў талабы анық белгиленген ямаса белгиленбегенлигине анықлық киргизиў керек болады.

1️⃣ Мийнет шәртнамасында белгилеў шәрт:
Егер жумыс бериўши аттестациядан өтиў хызметкердиң миннетлемеси сыпатында белгилениўин қәлесе, бул жағдай мийнет шәртнамасында анық жазылыўы керек.

2️⃣ Мийнет нызамшылығындағы тийкарғы принциплер:
Мийнет кодексине муўапық, ҳәр қандай жумыс бериўши ҳәм хызметкер өз-ара келисимге (мийнет шәртнамасына), шәртнамада көрсетилген миннетлемелер ҳәм шәртлерге әмел етиўи керек. Егер шәртнамада қандай да бир ўазыйпа ямаса жумыс белгиленбеген болса, жумыс бериўши буны өз пайдасына талқылай алмайды.
3️⃣ Аттестация бойынша жумыс бериўшиниң ҳуқықлары:
Егер аттестация өткериў ямаса хызметкердиң қәнигелигин асырыўға байланыслы жумысларды талап етиў ушын жумыс бериўшиге нызамлы тийкар берилмеген болса, аттестациядан өтиў хызметкердиң еркин қарарына тийкарланыўы керек. Аттестация ямаса тәжирийбе асырыў процесине байланыслы талаплар тек ғана шәртнамада ямаса жумысты тәртипке салыўшы нызам ҳүжжетлеринде көрсетилиўи мүмкин.
4️⃣ Бул талапларды мийнет шәртнамасында белгилеўдиң әҳмийети:
Егер аттестациядан өтиў мийнет шәртнамасында көрсетилген болса, жумыс бериўши хызметкерден буны талап етиўге ҳақылы. Бирақ, егер шәртнамада бул ҳаққында анық жазылмаған болса, жумыс бериўши хызметкерден аттестация талап етиў ушын нызамлы тийкарға ийе емес.

⚡️Жаңа өзгерислер: Мийнет дем алысы ҳәм ис ҳақы бойынша әҳмийетли жаңалықлар

Президент тәрепинен қол қойылған жаңа нызамға тийкарланып, Мийнет кодексине бир қатар әҳмийетли өзгерислер киргизилди. Бул өзгерислер хызметкерлердиң мийнет ҳақысы, мийнет дем алысы ҳәм жумыстан босаў ўақтындағы есап-санақларға тийисли. Төменде бул өзгерислерди анық мысаллар менен түсиндирип беремиз:

👉 Айлық сақланбайтуғын дем алыс мүддети шекленди:
Оған бола, енди мийнет ҳақысы сақланбаған дем алыс бир жыллық дәўир даўамында жәми 3 айдан артық болмаўы керек. Мәселен, егер хызметкер 2024-жылдың январь айында 1 ай, март айында 1 ай ҳәм июнь айында 1 ай мийнет ҳақысы сақланбайтуғын дем алыс алған болса, 2024-жылдағы дем алыслары жәми 3 айды қурағаны ушын қосымша дем алыс ала алмайды.

👉 Екшемби күнлери мийнет дем алысына қосылмайды.
Жаңа қағыйдаға бола, егер бул 30 күн ишинде 4 екшемби күни болса, хызметкердиң дем алыс күнлери 24 күн түринде ҳақы төленеди.

👉 Жумыстан босағанда дем алыс ушын компенсация есаплаўда да екшемби күнлери қосылмайды:
Жаңа қағыйдаға бола, хызметкерде 24 күнлик мийнет дем алысынан пайдаланбаған күнлери бар жумыстан босап атырғанда оған компенсация төлениўи керек. Егер усы 24 күнлик дәўирде 3 екшемби күни болса, бул күнлерге компенсация төленбейди.

❇️Каналға қосылыў 👇👇👇
https://t.me/adillikadvokati

❗️Пенсияға шығыў бойынша жеңилликлер...

Нызамға бола, жасқа байланыслы пенсияға еркеклер 25 жыллық стажға ийе болса – 60 жаста, ҳаяллар 20 жыллық стажы болса – 55 жаста шығыўы мүмкин.

➖ Мийнет стажы кеминде 15 жыл болып, оның кеминде 7 жыл 6 айында жер астындағы жумысларда, мийнет шараяты жүдә зыянлы ҳәм жүдә аўыр жумысларда толық жумыс күни даўамында ислеген пуқаралар 10 жыл алдын, яғный еркеклер 50 жаста, ҳаяллар – 45 жаста пенсияға шығыўы мүмкин.

➖ Мийнет шараяты жүдә зыянлы ҳәм жүдә аўыр жумысларда – еркеклер кеминде 5 жыл, ҳаяллар кеминде 3 жыл 9 ай ислеген хызметкерлерге пенсия жасы усындай жумысларда ислеген ҳәр бир жылына тең рәўиште қысқартырылады.

➖ Штатлар қысқарыўы ямаса кәрхананың жабылыўы себепли жумыстан босатылған ҳәм жумыссыз деп табылғанда:

➖ еркеклер – 58 жасқа толғанда ҳәм стажы кеминде 25 жыл болғанда;
➖ ҳаяллар – 53 жасқа толғанда ҳәм стажы кеминде 20 жыл болғанда пенсия алыў ҳуқықына ийе.

❇️Каналға қосылыў 👇👇👇
https://t.me/adillikadvokati

❔Ишки ислер академиясына кириўде кимлерге жеңилликлер бар...

1️⃣ Ишки ислер органлары әмелдеги хызметкерлерине.

✅Ҳуқықбузарлықлар профилактикасы ҳәм жынаяшылыққа қарсы гүресиўге мүнәсип үлес қосқан, хызмет ямаса илимий жумысында жоқары нәтийжелерге ерискен ишки ислер уйымлары әмелдеги хызметкерлериниң перзентлерине Академияға кириў ушын курсантларды қабыллаўдың улыўма санынан бес процентлик квота ажыратылады.

2️⃣ Әскерий хизметшилердиң перзентлерине;

✅Мәмлекеттиң қорғаныў қүдиретин беккемлеўге салмақлы үлес қосқан, хызметтеги әскерий ҳәм илимий жумыста белгили нәтийжелерге ерискен Өзбекстан Республикасы Қураллы Күшлери қурамына кириўши министрликлер ҳәм уйымлардың хызметтеги офицерлери, коньтракт бойынша хызмет етип атырған сержантлар ҳәм әпиўайы әскерлер қурамындағы әскерий хызметкерлердиң перзентлери ушын Академияға оқыўға қабыллаў ушын белгиленген улыўма қабыллаў санынан (екинши ҳәм оннан кейинги жоқары билимлендириўден тысқары) бес процентлик квота, Өзбекстан Республикасы Миллий гвардиясының хызметтеги әскерий хызметкерлери ҳәм хызметкерлериниң перзентлери ушын еки процентли квота ажыратылады.

3️⃣ Бажыхана органлары хызметкерлериниң перзентлерине;

✅Бажыхана хызметине салмақлы үлес қосқан, хызмет процесинде белгили бир нәтийжелерге ерискен бажыхана уйымларының хызметтеги офицерлери ҳәм сержантлар қурамы хызметкерлериниң перзентлери ушын Академияға күндизги тәлим формасына белгиленген улыўма қабыллаў санынан еки процентлик квота ажыратылады.

4️⃣ "Тумарис избасарлары" жәмәәтлик топарлары ағзаларына;

✅"Тумарис избасарлары" жәмәәтлик топарларының ағзаларына Академияға кириў ушын курсантларды қабыллаўдың улыўма санынан еки процентлик квота ажыратылады.

5️⃣ Профилактика инспекторларына;

✅Ҳуқықбузарлықлар профилактикасы ҳәм жынаятшылыққа қарсы гүресиўге мүнәсип үлес қосқан профильактика (үлкен) инспекторларының жәмиетлик тәртипти сақлаў бойынша жәрдемшилерине Ишки ислер министрлиги Жәмиетлик қәўипсизлик департаменти баслығының усынысына тийкарланып Академияға квота тийкарында оқыўға кириў ҳуқықы бериледи. Онда оқыўға қабыллаў дәслепки ҳәм кәсиплик таңлаў нәтийжелерине тийкарланып Өзбекстан Республикасы ишки ислер министри тәрепинен ҳәр жылы белгиленетуғын квоталарға муўапық әмелге асырылады.

❇️Каналға қосылыў 👇👇👇
https://t.me/adillikadvokati